ආවර්තිතා වගුව කෙටිසටහනක් 1 - උසස්පෙළ රසායන විද්‍යාව

ආවර්තිතා වගුව කෙටිසටහනක් 1

ආවර්තිතා වගුව


 

1829 දී ජේ ඩ්බ්ලිව් ඩොබරයින පරමාණුක ස්කන්ධය අනුව මූල ද්‍රව්‍ය වර්ගීකරණයක් කරන ලදී.එය ඩොබරයිනගේ ත්‍රික නියමය ලෙස හදුන්වනු ලැබේ.

 

ත්‍රික නියමයේ ලක්ෂණ

1.මැද පිහිටි මූලද්‍රව්‍යයේ ගුණ දෙපසින් පිහිටි මූලද්‍රව්‍ය දෙකේ ගුණ වලට අතර මැදිබව

2.මැද  මූලද්‍රව්‍යයේ සාපේක්ෂ පරමාණුක ස්කන්ධය දෙපස පිහිටි මූලද්‍රව්‍ය දෙකේ සාපේක්ෂ පරමාණුක ස්කන්ධ වල මධ්‍ය අගයට ආසන්නව සමාන වන බව

 

1864 දී J.A.R. නිව්ලන්ඩ්ස් විසින් අෂ්ටක නියමයක් ඉදිරිපත් කරන ලදී

ඔහුගේ තර්කය වූයේ "මූලද්‍රව්‍ය වල සාපෙක්ෂ පරමාණුක ස්කන්ධය ආරෝහණ ක්‍රමයට සකස් කළ විට සංගීත ස්වර අෂ්ඨකවලදී මෙන් මූලද්‍රව්‍ය අටකට වරක් රසායනික හා භෞතික ගුණ අනුව සමානකම්  ඇති මූලද්‍රව්‍ය හමුවේ" යන්නයි

මූලද්‍රව්‍ය වර්ගීකරණය පිළිබදව වඩාත්ම සුදුසුම වර්ගීකරණය හදුන්වා දුන්නේ  D මෙන්ඩලීෆ් ය.මූලද්‍රව්‍ය වල පරමාණුක ස්කන්ධය වැඩිවන පිළිවලට   සකස් කිරීම මොහුගේ ක්‍රමය විය

මෙන්ඩලීෆ්ගේ ආවර්තිත නියමය

මූලද්‍රව්‍ය වල ගුණ ඒවායේ පරමණුක  ස්කන්ධයේ ආවර්තිත ශ්‍රිතයක් වේ.

1887 රැම්සේ විසින් උච්ච වායු සොයා ගත් පසු ඒවා ඇතුලත් කිරීමට "0" ලෙස කාණ්ඩයක් එකතු කරන ලදි

මෙන්ඩලීෆ්ගේ ආවර්තිතා වගුවේ ලක්ෂණ

1.ඕනෑම ආවර්තයක දකුණට යන විට මූලද්‍රව්‍යන්ගේ ගුණවල ක්‍රමානුකූල විචලනයක් දක්නට ලැබේ.

2.සංයුජතාව එකම වන  මූලද්‍රව්‍ය එකම කාණ්ඩයට ඇතුලත් වී තිබිණි.එවිට කාණ්ඩයේ අංකය මූලද්‍රව්‍යයේ උපරිම සංයුජතාවයට සමාන වේ.නමුත් viii වන කාණ්ඩයේ හා  0 කාණ්ඩයේ සංයුජතාව සමග කාණ්ඩ අංකයේ සම්බන්ධතාවක් නැත.

3.viii කාණ්ඩයට යොදා තිබුණු මූලද්‍රව්‍ය වල ගුණ vii කාණ්ඩයේත් i කාණ්ඩයේත් මූලද්‍රව්‍යවල ගුණ වලට අතර මැදි ස්වභාවයක් දැක්විය.

.4.මෙන්ඩලීෆ්ගේ ආවර්තිතා වගුවේ මූලද්‍රව්‍යක ගුණ එය පිහිටා ඇති ස්ථානය මඟින් තීරණය කළ හැකිවීම.

මෙන්ඩලීෆ්ගේ වගුවේ ප්‍රයෝජන

1.මෙන්ඩලීෆ්ගේ ආවර්තිතා වගුවේ එවකට සොයා ගෙන නොතිබූ මූලද්‍රව්‍ය සඳහා ස්ථාන හිස්ව තබා තිබූ බව .එය අලුත් මූලද්‍රව්‍ය සොයාගැනීමට ප්‍රයෝජනවත් විය.ඒ පමණකින් නොනැවතුණු ඔහු සොයාගැනීමට ඇති මූලද්‍රව්‍ය වල ගුණ පිළිබඳ අනාවැකි පළකරන ලදී.පසු කාලයක එම මූලද්‍රව්‍ය සොයාගත් විට මෙන්ඩලීෆ්ගේ අනාවකි සත්ය බව පෙනුණි.

2.එකල සොයාගෙන තිබූ මූලද්‍රව්‍යවල නිරවද්‍ය පරමාණුක භාර සොයාගෙන නොතිබුණි.එම වැරදි පරමාණුක ස්කන්ධය ඔහුගේ වගුව ප්‍රයෝජනයට ගනිමින් නිවරදිව සකස් කරන ලදී.

පරමාණුක භාරය = සමක භාරය  සංයුජතාව

මෙන්ඩලීෆ්ගේ ආවර්තිතා වගුවේ දෝෂ

හීලියම්,නියෝන්,ආගන්,ක්‍රිප්ටන්,සෙනෝන්, යන මූලද්‍රව්‍ය නිෂ්ක්‍රීය ලෙස දක්වා තිබීම වැරදකි.ඒ සඳහා සුදුසුම පදය වන්නේ  උච්ච වායු යන පදයයි

2.මෙන්ඩලීෆ් කිසිදු මොහොතක දී ඔහුගේ ආවර්ත වෙන්කළේ කුමන පදනමකින්ද යන්න දක්වා නැත.

3.මෙහි i සිට viii වන කාණ්ඩය දක්වා මූලද්‍රව්‍ය ගොනු කිරීමේදී සමානකම් අඩු මූලද්‍රව්‍ය ද එකිනෙක ගොනුකර තිබේ.ලිතියම්.සෝඩියම්,පොටෑසියම්,සිසීයම්,ෆැන්සියම් වල ගුණ සාමාන්‍යයෙන් එකිනෙකට සමානය.එහෙත් ඒවා සමඟ කොපර්,සිල්වර් සහ ගෝල්ඩ් යොදා තිබීම අසාර්ථකය.

විරල  පාංශු ලෝහ සහ බැර පාංශු ලෝහ සොයාගත් පසු ඒවා ඇතුලත් කිරීමට මෙන්ඩලීෆ් වගුවේ වෙන්කර තිබුණේ එක ස්ථානයක් පමණි.මෙයද අඩුපාඩුවකි.

 

ලෝතා මේයර් වර්ගීකරණය

එකල සොයාගෙන තිබූ මූලද්‍රව්‍යවල පරමාණුක පරිමාව,තාපාංකය,ඝනත්වය වැනි භෞතික ගුණ පරීක්ෂණවලින් සොයා ගෙන මූලද්‍රව්‍ය වල පරමාණුක ස්කන්ධය සමග ප්‍රස්ථාර ගත කරන ලදි

ලෝතා මේයර් පරමාණුක පරිමාව ලෙස සැලකුවේ මූලද්‍රව්‍ය පරමාණු අතර හිස් අවකාශ පවා පරමාණුවක පරිමාවට අයත් විය.

එම ප්‍රස්ථාරයේ

1.උච්චම ස්ථානයේ ක්ෂාර ලෝහද

2.ඊළඟ ස්ථානයේ ක්ෂාර පාංශුලෝහද

3.අවම තුන්වන කාණ්ඩයට අයත් ලෝහද

මූලද්‍රව්‍යක ප්‍රමාණාත්මක ගුණ අනුව එනම් භෞතික ගුණ මැනීමෙන් වර්ගීකරණයක් කිරීමට උත්සාහ ගත් ප්‍රථමයා වීමේ ගෞරවය හිමි වන්නේ ලෝතා මේයර්ටය.තවද පරමාණුක පරිමාව ආවර්ත දිගේ විචලනය වීම පිළිබඳව මුලින්ම ප්‍රකාශකළේ ලෝතා මේයර්මය.

 

නූතන ආවර්තිතා වගුව

1893 දී ෆ්‍රැරෑන්ක් විසින් සරලව මෙය ආරම්භ කළ අතර 1905 දී  ඒ වර්නර් විසින් මෙය දියුණු කරන ලදී.දැනට භාවිතා කරන වගුව සෑදීමට විද්‍යාඥයෝ බොහෝ දෙනෙක් සහභාගී වූහ.මූලද්‍රව්‍ය වල ගුණ අවසාන ශක්ති මට්ටමේ වින්‍යාසය මත රඳා පවතින බව සොයාගන්නා ලදී තිරස් තීරු ආවර්ත ලෙසත් සිරස් තීරු කාණ්ඩ ලෙසත් නම් කරන ලදී.