විරුද්ධාර්ථ පද - උසස්පෙළ සිංහල

විරුද්ධාර්ථ පද

ලේඛණයේදි මෙන්ම කථනයේදීද භාවිත කරනු ලබන පද වර්ගයකි විරුද්ධාර්ථ පද. යම් පදයක අදහස විරුද්ධ අදහසක් ප්‍රකාශ කරන පද විරුද්ධාර්ථ පදයි. 

උදාහරණ :

නිමල් හොද ළමයෙකි. නමුත් දැන් නිමල් නරක ළමයෙකි. මෙම වාක්‍යය දෙකේ මුල් වැකියේ නිමල් හොද තැනැත්තෙකි. පසුව ඔහුව නරක කෙනෙකු වී අැත. ඒනම් හොද බවට විරුද්ධ වූ නරක ගතිගුණ අැත්තකු බවට පත් වී අැත. මේ අනූව හොද යන්නෙහි විරුද්ධාර්ථය නරක යන්නයි.

සංහල භාෂාවේ විරුද්ධාර්ථ පද සාදාගන්නා ක්‍රම දෙකකි.

  • විරුද්ධාර්ථය දීම සදහා අව්‍යය පදයක් යෙදීම.
  • විරුද්ධාර්ථය සදහා වෙනම පදයක් යෙදීම.

විරුද්ධාර්ථය සදහා වෙනම පදයක් යෙදීම.

උදාහරණ :

පදය විරුද්ධ පදය පදය විරුද්ධ පදය
කෙලෙස් නිකලෙස් දුක් නිදුක්
කටයුතු අකටයුතු අාගමන විගමන
කැළැල් නිකළැල් මල නිමල
කැප අකැප අාරෝහණ අවරෝහණ
ශුභ අශුභ රෝගි නීරෝගි
කුසල්  අකුසල් ඒක් නොයෙක්
ශිෂ්ට අශිෂ්ට වහල්  නිවහල්
කාල අකාල කිලිටි නොකිලිටි
වැඩ අවැඩ අපේක්ෂා නිරපේක්ෂා
රස නීරස  කීකරු අකීකරු
ක්‍රිය අක්‍රිය  කල් නොකල්
ප්‍රමාණ අප්‍රමාණ  භය නිර්භය
ගති අගති  ඉදුල් නොයිදුල්
පල අපල  අවුල්  නිරවුල්
ඝෝෂ අඝෝෂ උවමනා නුවමනා
ඉෂ්ට අනිෂ්ට  වාණ නිර්වාණ
ධර්ම අධර්ම  උගත් නූගත්
නියත අනියත  නුවණ නුනුවණ
නාථ අනාථ  සුදුසු නුසුදුසු

විරුද්ධාර්ථය සදහා වෙනම වචනක් යෙදීම.

උදාහරණ :

පදය විරුද්ධ පදය පදය විරුද්ධ පදය
නිශ්චල චංචල පුර අව
නූතන පෞරාණිත ස්වාමි සේවක
අදුර ඒළිය ප්‍රතිගාමි ප්‍රගතිශීලි
නින්දා ප්‍රශංසා සුලභ දුලභ
අය වැය ප්‍රජාතන්ත්‍ර ඒකාධිපති
නාගරික ගම්බද සුකුමාර කඨෝර
අවම උපරිම ප්‍රශ්න උත්තර
දිග පළල සංවෘත විවෘත
ඉහළ පහළ පෞද්ගලික පොදු
ථාවර     ජංගම         ශෘංගාර      විප්‍රලම්බ  
උඩ යට බාහිර අභ්‍යන්තර
ජලජ ථලජ වෘද්ධි හානි
උස් මිටි මෙෙත්‍රිය වෙෙරය
ගිහි  පැවිදි ලෞකික ලෝකොත්තර
සෘජු වංක රහිත සහිත