වන්නම් ගැන හැදුනාගනිමු.
වන්නම්
වාක්‍යාර්ථය වන්නේ - වැනුම , වර්ණනාව ( යමක ස්වරූපය විස්තර කිරීමක් මින් සිදු වේ.)
උදාහරණ - උඩරට නර්තන සම්ප්‍රධායේ හනුමා වන්නම ˝ යෙනින් මෙලෙස ඉසි මතින් යෙදුව පෙර මෙවන් වරුණ හනුමා ˝
කටකතා - භරත නාට්‍යම් හී වර්ණම් යන නර්තන විශේෂය අනුව යමින් වන්නම් යන පදය යොදා ඇතැයි මතයක් ද පවතී. නමුදු භරත නාට්‍යම්වල එන වර්ණම් හා දේශීය වන්නම් අතර කිසිදු සහ සම්භන්ධතාවයක් නොමැති බව විචාරාත්මකව බලන අයෙකු පැහැදිලි වේ. වන්නම් යනු උඩරට, පහතරට, සඹරගමු යන නර්තන සම්ප්‍රදායන් ත්‍රිත්වයේම ගායනය හා බැඳි නර්තන අංගයකි. වන්නම් වලට වස්තු විෂය වී ඇත්තේ සත්ව,දේව, සිද්ධි, වස්තු වැනි දේ හා බැඳුණු විස්තර කථනයකි. විටෙක අතිශෝක්ති වර්ණනාවකි. මේ සඳහා මාධ්‍ය ලෙස කාව්‍ය යොදාගෙන ඇත.
වන්නම් වල දක්නට ලැබෙන පොදු ලක්ෂණ
- ශාන්තිකර්ම නර්තනයෙන් බැහැර වූ නර්තනාංගයකි.
- කාව්‍ය මාධ්‍ය කොට ගනී.
- කවර හෝ තේමාවක් ප්‍රස්තුතය කරගෙන සිදුකරනු ලබන අතිශෝක්ති වර්ණනාවකි.
- ගායනය සමඟ නර්තනය සහ සම්භන්ධ වේ.
- .තාලානුකූල ලක්ෂණ මත පිහිටා ඇත. ඒ සඳහා විවිධ තාල රූප ඇසුරු කෙරේ.
- සෑම වන්නමක් අවසානයේ දිම එහි තාලරූපයට අදාළ විශේෂ පද කොටසක් නටනු ලැබේ.
- වන්නමේ තාල රූපය පැහැදිලි වන ලෙස ගායනයට පෙර තානමක් යොදා ඇත.
- සම්ප්‍රධායන් තුනේම මුල් යුගයේ දී ගායනය සඳහා පමණක් වන්නම් යොදාගෙන ඇත.
සාම්ප්‍රදායික උඩරට වන්නම් 18 කී.
- ගාහක වන්නම ( මංගල )
- ගජගා වන්නම ( මංගල )
- තුරඟා වන්නම ( සිද්ධි )
- උරඟා වන්නම ( සත්ව )
- මුසලඩි වන්නම ( සත්ව )
- උකුසා වන්නම ( සත්ව )
- වෛරොඩි වන්නම ( වාද )
- හනුමා වන්නම ( උපදේශ )
- මයුරා වන්නම ( සත්ව)
- සැවුලා වන්නම ( සිද්ධි )
- සිංහරාජ වන්නම ( උපදේශ )
- නෛයඩි වන්නම ( සිද්ධි )
- කිරලා වන්නම ( සත්ව )
- ඊරඩි වන්නම ( පුද්ගල )
- සුරපති වන්නම ( දේව )
- ගණපති වන්නම ( දේව )
- උදාර වන්නම ( පුද්ගල )
- අසදෘස වන්නම ( ගුණ ) (වරහන් කුළ වස්තු විෂය දක්වා අැත.)
උඩරට වන්නම්වල ආකෘතිය වන්නේ,
- බෙර පදය
- තානම
- කවිය
- කස්තිරම
- සීරුමාරුව
- අඩව්ව යි.
සාම්ප්‍රධායික පහතරට වන්නම් ගණන 32 කි.
- ශ්‍රද්ධ තාලයේ සිංදු වන්නම ( ගංඟා වෘතය )
- කොන්ඩතාවෙච්චි තාලයේ සිංදු වන්නම ( ගහකාර වෘතය )
- තාලරාග තාලයේ සිංදු වන්නම ( දම වෘතය )
- විෂ්ණු තාලයේ සිංදු වන්නම ( නාග වෘතය )
- ඊෂ්වරකුණ්ඩ තාලයේ සිංදු වන්නම ( ග්‍රහ වෘතය )
- නාතිලෙංචි තාලයේ සිංදු වන්නම ( නළුඅනුරාග වෘතය )
- සෙන්ඩවෛදි තාලයේ සිංදු වන්නම ( භේදකමලා වෘතය )
- උපකාරී තාලයේ සිංදු වන්නම ( රාහුදඹ වෘතය )
- ලලිත රාග තාලයේ සිංදු වන්නම ( කමලාදී වෘතය )
- පංච තාලයේ සිංදු වන්නම ( දණ්ඩකාර වෘතය )
- ගංඟාදණ්ඩ තාලයේ සිංදු වන්නම ( රාගාදී වෘතය )
- නළුගීතිකා තාලයේ සිංදු වන්නම ( නිලතාල වෘතය )
- මිහිබඹ තාලයේ සිංදු වන්නම ( ස්වරරාග වෘතය )
- ග්‍රහදණ්ඩ තාලයේ සිංදු වන්නම ( ඝටීකාර වෘතය )
- අනුරාගදණ්ඩ තාලයේ සිංදු වන්නම ( වසංකාර වෘතය )
- අනුරාගවසංකාර තාලයේ සිංදු වන්නම ( වසන්තා වෘතය )
- භේදකමලා තාලයේ සිංදු වන්නම ( වන්නිදි වෘතය )
- ගංඟාකාර තාලයේ සිංදු වන්නම ( නෛයඩි වෘතය )
- දණ්ඩකාර තාලයේ සිංදු වන්නම ( කෝටලාදී වෘතය )
- ඝටීකාර තාලයේ සිංදු වන්නම ( ගංගාදණ්ඩ වෘතය )
- හනුමන්තා තාලයේ සිංදු වන්නම ( වෙඩිසිංදු වෘතය )
- ඔලුයවර්ධ තාලයේ සිංදු වන්නම ( නළුගීතිකා වෘතය )
- සමංකාර තාලයේ සිංදු වන්නම ( ගංඟා වෘතය )
- කමලගීතිකා තාලයේ සිංදු වන්නම ( එළිසේ වෘතය )
- භවාදී තාලයේ සිංදු වන්නම ( උක්කුසාදී වෘතය )
- බ්‍රග්මරාග තාලයේ සිංදු වන්නම ( රාහුනාටක වෘතය )
- හස්ති තාලයේ සිංදු වන්නම ( රාහුතාල වෘතය )
- භීමතුල්‍ය තාලයේ සිංදු වන්නම ( භවාදී වෘතය )
- භේරී තාලයේ සිංදු වන්නම ( අංගුතා වෘතය )
- ඉලිතරාග තාලයේ සිංදු වන්නම ( මනිකාර වෘතය )
- ලලිතරාග තාලයේ සිංදු වන්නම ( නෝක්කාඩ වෘතය )
- නේචිංචි තාලයේ සිංදු වන්නම ( ගිනිතාල වෘතය )
සින්දු වන්නම් ආකෘතිය වන්නේ,
- බෙර පදය
- තානම
- කවිය
- ඉරට්ටිය යි.
සාම්ප්‍රධායික පහතරට වන්නම් 24 කි.
- ගාහක වන්නම
- නාග ගජගා වන්නම
- අනිලා වන්නම
- සැවුලා වන්නම
- ආනන්ද වන්නම
- හනුමා වන්නම
- සිංහනාඩි වන්නම
- උරඟා වන්නම
- කිරලා වන්නම
- කිදුලාඩි වන්නම
- විරාඩි වන්නම
- කිදුරා වන්නම
- උදාර වන්නම
- කොවුලා වන්නම
- තිසරා වන්නම
- මුසලා වන්නම
- මයුරා වන්නම
- උකුසා වන්නම
- කදම්භපක්ෂී වන්නම
- මංඩුක වන්නම
- කෝකිලා වන්නම
- දෙමළවිරාඩි වන්නම
- තේගා වන්නම
- මේගා වන්නම
සබරගමු වන්නම් ආකෘතිය වන්නේ,
- බෙර පදය
- තානම
- කවිය
- කලාසම
- අඩව්ව යි.
