නිශ්පාදිත වල ස්වභාවය අනුව ව්‍යාපාර වර්ග - 10-වසර ව්‍යාපාර හා ගිණුමිකරණ අධ්‍යයනය

නිශ්පාදිත වල ස්වභාවය අනුව ව්‍යාපාර වර්ග

නිශ්පාදනය කරනු ලබන නිශ්පාදිත වල ස්වභාවය අනුව ව්‍යාපාර පහත සඳහන් ලෙස වර්ගකර දැක්විය හැකිය.

  • භාණ්ඩ නිශ්පාදන ව්‍යාපාර
  • සේවා නිශ්පාදන ව්‍යාපාර

භාණ්ඩ නිශ්පාදන ව්‍යාපාර

භාණ්ඩ

  • මිනිස් අවශ්‍යතා හා වුවමනා තෘප්තිමත් කිරීම සදහා ස්පර්ශ කල හැකි භෞතික පැවැත්මක් ඇති දෑ භාණ්ඩ ලෙස හැදින් වේ. ඒවා නිශ්පාදනය කරන ආයතන භාණ්ඩ නිශ්පාදන ව්‍යාපාර වේ.

       උදාහරණ: පොත්, නිවාස, කේක්, ජංගම දුරකතන, මෝටර් රථ.

ව්‍යාපාර විසින් මිනිසාගේ රුචිකත්වය, සමාජ මට්ටම, ආදායම් තත්වය ආදී කරුණු සලකා බලා විවිධාකාරයේ භාණ්ඩ වෙලෙදපොලට ඉදිරිපත් කරයි. 

       උදාහරණ ලෙස පාසැලකට අවශ්‍ය භාණ්ඩ පහත පරිදි හදුනාග

       ♦ ගොඩනැගිලි, මේස, පුටු, හුනු පුවරු, පොත් පත්, පරිගණක, යතුරු ලියන, ක්‍රීඩා උපකරණ, සංගීත උපකරණ,සිතියම්.

 

සේවා සපයන ව්‍යාපාර

සේවා

  • ව්‍යාපාරයක් විසින් මිනිස් අවශ්‍යතා හා වුවමනා සපුරාලීම සදහා ලබදෙනු ලබන ක්‍රියාවක් හෝ ක්‍රියාවලියක් සේවා ලෙස හැදින්වේ. මෙම කාර්යන් ඉටු කරන ආයතන සේවා සපයන ව්‍යාපාර වේ.

       උදාහරණ: බැංකු ආයතන, රක්ෂණ ආයතන, ප්‍රවාහන ආයතන, රූපලාවන්‍ය ආයතන,අධ්‍යාපන ආයතන, තොග හා සිල්ලර ආයතන.

       උදාහරණ ලෙස පාසැලකට අවශ්‍ය සේවා පහත පරිදි හදුනාගත හැකිය

       ♦ විදුලිය, ගුරු සේවා, උපදේශන සේවා, තැපැල් පහසුකම්, සනීපාරක්ෂක සේවා, දුරකතන සේව, ආරක්ශක සේවා.

 

භාණ්ඩ හා සේවාවල ලක්ෂණ සැසදීම

භාණ්ඩ

සේවා

ස්පෘශ්‍යභාවය

අස්පෘශ්‍යභාවය

ගබඩාකලහැකි බව

ගබඩාකල නොහැකිබව

සමානභාවයක් පැවතීම

විවිධත්වයක් පැවතීම

පුද්ගලයගෙන් වෙන්කල හැකි බව

වෙන්කල නොහැකිබව


 

නිශ්පාදන සාධක

  • ව්‍යාපාර විසින් භාණ්ඩ හා සේවා නිපදවීමට යොදාගනු ලබන සම්පත් නිශ්පාදන සාදක ලෙස හැදින් වේ.
  • මෙම නිශ්පාදන සාධක සීමිත බැවින් ඒවා වඩා කාර්යක්ෂම ලෙස ප්‍රයෝජනයට ගත යුතුව ඇත. නිශ්පාදන සාධක ප්‍රධාන වශයෙන් කොටස් 04කි.
  • භූමිය
  • ශ්‍රමය
  • ප්‍රාග්ධනය
  • ව්‍යවසායකත්වය

 

      1. භූමිය

  • ස්වභාවධර්මයෙන් ලැබී ඇති සියලුම සම්පත් භූමිය යන්නට අයත් වේ. ඒ අනුව භූමිය යන්නට,

          ♠ භූගෝලීය මතුපිට ප්‍රදේශ- ගංගා, ඇලදොල, වැව්, සාගර, වනාන්තර

        ♠ අභ්‍යන්තර ප්‍රදේශ- ඛණිජ ද්‍රව්‍යය, රසායනික ද්‍රව්‍යය

 

      2. ශ්‍රමය

  •  ව්‍යාපාර සදහා යොදවන කායික හා මානසික දායකත්වය ශ්‍රමය ලෙස හැදින් වේ. ශ්‍රමය සදහා මිනිසාට ලැබෙන ප්‍රතිදානය වැටුප වේ. ශ්‍රමය කොටස් 02කි.

        ♠ කායික ශ්‍රමය: පතල් සේවකයින්, ඇගලුම් සේවකයින්, ගොවියන්

        ♠ මානසික ශ්‍රමය: ගණකාධිකාරීවරුන්, නීතීඥයින්, කළමණාකරුවන්

මෙයට අමතරව ශ්‍රමය පහත පරිදිද වර්ග කල හැකිය.

  • පුහුණු හා අර්ධ පුහුණු ශ්‍රමය
  • පුහුණු ශ්‍රමය
  • වෘත්තීමය හා කළමණාකාරීත්ව ශ්‍රමය

 

    3. ප්‍රාග්ධනය

  • නිශ්පාදනයේදී අධාර කරගන්නා මිනිසා විසින් සකස්කරන ලද දේ ප්‍රාග්ධනය ලෙස හැදින්විය හැකිය.
  • එසේත් නැතහොත් ව්‍යාපාර විසින් යොදාගනු ලබන මුදල් හා අනෙකුත් සම්පත් ප්‍රාග්ධනය වේ. සාමන්‍යයෙන් ප්‍රාග්ධනය ප්‍රධාන කොටස් දෙකකි

         ♦ ස්ථාවර ප්‍රාග්ධනය - ගොඩනැගිලි, යන්ත්‍ර උපකරණ වැනි දිගු ජීවකාලයක් ඇති දේ.

            ♦ කාරක ප්‍රාග්ධනය - මුදල් තොග, අමුද්‍රව්‍ය තොග, බඩු තොග වැනි කෙටි ජීවකාලයක් ඇති දේ.

 

    4. ව්‍යවසාය 

  • නිශ්පාදනය සදහා අවශ්‍ය භූමිය, ශ්‍රමය හා ප්‍රාග්ධනය වැනි නිශ්පාදන සාධක සංවිධානය කරමින් යම් නිශ්පාදන ක්‍රියාවලියක් ආරම්භ කර පවත්වාගෙන යාමේ කාර්යය ව්‍යවසාය වේ.
  • ව්‍යවසාය කටයුතු කරන්නා ව්‍යවසායකයා වේ. ව්‍යවසායකත්වය වෙනුවෙන් ලැබෙන ප්‍රතිදානය ලාබය වේ.

       ව්‍යවසායකයකු විසින් ඉටුකරන කාර්යයන්

  • අවදානම් දැරීම
  • නව්‍යතා සම්පාදනය
  • තීරණ ගැනීම

 

ව්‍යාපාර කෙරෙහි ඇල්ම ඇති පාර්ශවයන් පිළිබද මීලග ලිපියෙන් බලාපොරොත්තු වන්න...