වාමාංශික ව්‍යාපාරය
බටහිර අධ්‍යාපනය හදාරා ලංකාවට පැමිණි මධ්‍යම පාන්තික තරුණ බුද්ධිමතුන් කණ්ඩායමක් විසින් 1930 ගණන් වල දී ආරම්බ කරන ලද වාමාංශික දේශපාලනය සංවිධානාත්මක ව්‍යාපාරයක් බවට පත්වන්නේ 1935 දෙසැම්බර් මාසයේ දී ලංකා සමසමාජ පක්ෂය පිහිටුවීමත් සමග ය. වාමාංශික ව්‍යාපාරයයේ ආරම්බය හා වර්ධනය කෙරෙහි බලපෑ විශේෂ හේතු සාධක කිහිපයක් ඇත. එනම්
1.1930 ගණන් වල ආරම්බයේ දී ඇතිවන ආර්ථික අර්බුදය හා එමගින් තීව්‍ර කරන ලද පන්ති අර්බුදය
2.1930 ගණන් වන විට බටහිර අධ්‍යාපනය හැදෑරීමෙන් සහ 1921 දී ලංකාව තුල ආරම්බ කරන ලද විශ්වවිද්‍යාල කොලීජිය තුලින් අධ්‍යාපනය හදාරා බිහිවන උගත්, බුද්ධිමත් රැඩිකල්වාදී තරුණ කොටස් වාමාංශික දේශපාලනයට නැඹුරු වීම.
3. ජාතික නිදහස දිනා ගැනීම සම්බන්ධයෙන් ලංකා ජාතික සංගමය අනුගමනය කරමින් සිටි සම්මුතිවාදී ඔතෑනි ක්‍රියාකලාපය
අධිරාජ්‍යවාදී පාලකයින් විසින් යුද්ධ සමාදානය සිහිපත් කිරීම සදහා ආරම්බ කළ පොපිමල් ව්‍යාපාරයට එරෙහි ව 1933 දී ආරම්බ කළ සූරිය මල් ව්‍යාපාරය සහ 1934 ඔක්තෝබර් වන විට ලංකාව තුල පැතිරී ගිය මැලේරියා වසංගතය යන සාධක දෙක ද වාමාංශික දේශපාලනය සංවිධානාත්මක දේශපාලන ව්‍යාපාරයක් ලෙස ජනතාව අතරට ගෙනයාම කෙරෙහි උපකාරී විය. කෙසේ වුව ද 1930 ගණන්වල වාමාංශික දේශපාලනය ආරම්බ වන්නේ නාගරික කම්කරු පන්තිය කේන්ද්‍ර කොටගෙන ය. ආරම්බක අවස්ථාවේ දී වාමාංශික ව්‍යපාරයේ ප්‍රකාශිත අරමුණු දෙකක් විය. එනම්,
1. ජාතික නිදහස දිනා ගැනීම
2. සමාජවාදී සමාජ ක්‍රමයක් ගොඩනැගීම
මෙය අභ්‍යන්තර ස්‌වයං පාලනය යන අරමුණට සීමා වී සිටි ජාතික ව්‍යාපාරය නායකත්වයට ඉදිරිපත් කල අභියෝගයකි. මේ කාලයේ දී ජාතික ව්‍යාපාරය නායකයින් ඩොනමෝර් ඇමති මණ්ඩලයට සහබාගි වී සිටියහ. අනෙක් අතට සටන්කාමී කම්කරු ව්‍යාපාරයකට නායකත්වය දුන් ඒ.ඊ ගුණසිංහ මන්ත්‍රී මණ්ඩලයට එක් වී සිටිය අතර, 1930 ගණන් වන විට කම්කරු සටන් අතහැර ව්‍යවස්ථානුකූල වූ දේශපාලනයට අනුගත වී සිටියේ ය. වාමාංශික ව්‍යාපාරය මේ අන්දමට ජාතික ව්‍යාපාරය තුල ද කම්කරු ව්‍යාපාරය තුළ ද ඇතිව තිබූ හිස්තැන පිරවීමට උත්සහ කිරීම වාමාංශික ව්‍යාපාරයේ මුල් කාලයේ දී කැපී පෙනුණ ලක්ෂණයක් විය. වාමාංශික ව්‍යාපාරය අධිරාජ්‍ය විරෝධී ව්‍යාපාර ක්‍රියාත්මක කරමින් තරුණ සංගම් ව්‍යාපාරයක් තුලින් ඉදිරියට පැමිණියේ ය. 1935 දෙසැම්බර් 18 දින ලංකා සමසමාජ පක්ෂය පිහිටවනු ලැබුවේ ඉහතින් දක්වන ලද වාමාංශික දේශපාලනය වැඩීයාමේ ගමන් මගේ තවත් පියවරක් සනිටුහන් කරමිනි. සමසමාජ පක්ෂයේ ආරම්බක අවස්ථාවේ දී ප්‍රකාශයට පත් කෙරුණු ප්‍රධාන අරමුණු තුනක් විය.
1. පූර්ණ ජාතික නිදහස දිනා ගැනීම.
2. නිෂ්පාදන බෙදාහැරීම සහ හුවමාරු මාධ්‍යයන් සමාජ සන්තක කිරීම.
3. පන්ති තුල වර්ග හා ආගම් හා ස්ත්‍රී, පුරුෂ භේදයන්ගෙන් පැනනගින සියලු සමාජ සහ ආර්ථික භේද කිරීම.
විශේෂයෙන් ම ජාතික නිදහස දිනා ගැනීම උදෙසා ප්‍රබල සහ ශක්තිමත් ජාතික ව්‍යාපාරයක් නොතිබූ නිසා එයට නායකත්වය සැපයීම ලංකා සමසමාජ පක්ෂයේ මූලික අරමුණක් විය. මෙසේ වාමාංශික ව්‍යාපාරයේ ආරම්බය, ලංකා ජාතික සංගමය නිදහස දිනා ගැනීම සම්බන්ධයෙන් අනුගමනය කරමින් සිටි සම්මුතිවාදී ඔතෑනි පිළිවෙතට රැඩිකල් විප්ලවයක් සැපයූවේ මෙම වාමාංශික ව්‍යාපාරය විසිනි. වාමාංශික ව්‍යාපාරය පළමු වතාවට ජනතාව සමග දේශපාලන ප්‍රශ්න ප්‍රසිද්ධියේ සිංහල හා දෙමළ භාෂාවන්ගෙන් සාකච්ඡා කළේ ය. මහජන රැස්වීම්, මයි දින පෙළපාලි මේ සදහා යොදාගන්නා ලද මාර්ගයන් ය.අධිරාජ්‍ය විරෝධී මහජන ව්‍යාපාරයක් ගොඩනැගීම සදහා ඉදිරියට යාමට ශාක්‍යතාවයක් තිබුන ද වාමාංශික ව්‍යාපාරය එම අරමුණු මුදුන් පමුණුවා ගැනීමට අසමත් විය. එමනිසා මෙම ව්‍යාපාරය පූර්ණ ජාතික නිදහස සදහා ජනතාව ඒකරාශී කරමින් පොදු පුරවැසිභාවය පිළිබද හැගීම් ගොඩනගා ගනිමින්, ජාතික නිදහස දිනා ගැනීමට අසමත් වූ ව්‍යාපාරයක් වශයෙන් හැදින්විය හැකි ය.
sethmini bhagya