30 පාඩම, ත්‍රි ශික්ෂාව හැඳින ගනිමු (ඉගැන්වීම් උපකාරක කෙටි සටහන්)

ශික්ෂාව යනු හික්මීම හෙවත් සංවරය යි.

ත්‍රිශික්ෂාව නමින් සංවර වන ආකාර 3 ක් හැඳින් වේ.

ත්‍රි ශික්ෂාව පහත දැක් වේ.

1. ශීල ශික්ෂාව

2. සමාධි ශික්ෂාව

3. ප්‍රඥා ශික්ෂාව
 

1. ශීල ශික්ෂාව

අයහපත් කායික ක්‍රියා වලින් වැළකී යහපත් කායික ක්‍රියා වල යෙදීමත්, අයපහත් වචනයෙන් වැළකී යහපත් වචන කතා කිරීමත් ශීල ශික්ෂාව ලෙස හඳුන්වයි.

තමාටත් අනුන්ටත් යන දෙපාර්ශවයටම හොඳ ප්‍රථිඵල ලබා දෙන කායික ක්‍රියා සහ වචන යහපත් ක්‍රියා හා යහපත් වචන යනුවෙන් හඳුන්වයි.
 

2. සමාධි ශික්ෂාව

කුසල් සිතේ එකඟ බව හෙවත් සිත එක යහපත් අරමුණක පවත්වා ගැනීම සමාධි ශික්ෂාව ලෙස හඳුන්වයි.
 

පංච නීවරණ නමින් හැඳින්වෙන අකුසල් සිතුවිලි නිසා සිත විසිරී යාම සිදුවන අතර සමාධිය මගින් පංච නීවරණ යටපත් කොට තාවකාලිකව සිත පිරිසිඳු කරයි.
 

පංච නීවරණ පහත දැක්වේ.

1. කාමච්ඡන්දය - රූප, ශබ්ද, ඝන්ධ, රස, ස්පර්ශ යන පංචකාම වස්තූන්ට ඇති ආසාව කාමච්ඡන්ද යනුවෙන් හැඳින් වේ.

2. ව්‍යාපාද - ක්‍රෝධය හෙවත් තරහව ව්‍යාපාදය යනුවෙන් හැඳින් වේ.

3. ථිනමිද්ධ - සිතේ උදාසීන, කම්මැලි ගතිය ථින මිද්ධ යනුවෙන් හැඳින් වේ.

4. උද්ධච්ච කුක්කුච්ච - සිත විසිරීයාම උද්ධච්චය යි. කළ පවුකම් ගැනත්, නොකළ පින්කම් ගැනත් සිතා පසුතැවිලි වීම කුක්කුච්චය යි.

5. විචිකිච්ඡාව - බුද්ධ රත්නය, ධම්ම රත්නය, සංඝ රත්නය ආදී කරුණු 8 ක් ගැන සිතේ ඇති වන සැකය විචිකිච්ඡාව යනුවෙන් හැඳින් වේ.

සටහන:-

බුද්ධාදී අටතැන් පිළිබඳව ඇති වන සැකය.

1. බුදුන් පිළිබඳව ඇති වන සැකය.

2. ධර්ම රත්නය පිළිබඳව ඇති වන සැකය.

3. සංඝරත්නය පිළිබඳව ඇති වන සැකය.

4. පෙර භවය පිළිබඳව ඇති වන සැකය.

5. මතු භවය පිළිබඳව ඇති වන සැකය.

6. පෙර හා මතු භව පිළිබඳව ඇති වන සැකය.

7. ත්‍රිශික්ෂාව පිළිබඳව ඇති වන සැකය.

8. හේතු ඵල දහම පිළිබඳව ඇති වන සැකය.

3. ප්‍රඥා ශික්ෂාව

පංචස්කන්ධයේ ඇතිවීම සහ නැතිවීම පිළිබඳව ඥාණය හෙවත් අවබෝධය ලබාගැනීම ප්‍රඥා ශික්ෂාව ලෙස හඳුන්වයි.
 

සටහන:-

ආර්ය අෂ්ඨාංගික මාර්ගයේ අංග 8 ත්‍රි ශික්ෂාවේ අංග වලට බෙදා දැක්විය හැකිය.

I. ශීල ශික්ෂාව -

1.සම්මා වාචා (නිවැරදි වචනය)

2. සම්මා කම්මන්ත (නිවැරදි ක්‍රියා)

3. සම්මා ආජීව (නිවැරදි දිවි පැවැත්ම)

II. සමාධි ශික්ෂාව -

1.සම්මා වායාම (නිවැරදි උත්සාහ)

2. සම්මා සංකප්ප (නිවැරදි අදහස්)

3. සම්මා දිට්ඨි (නිවැරදි දැක්ම)

III. ප්‍රඥා ශික්ෂාව -

1. සම්මා සති (නිවැරදි සිහිය)

2. සම්මා සමාධි (නිවැරදි සමාධිය)
 

අභ්‍යාස:-

1. පෙළ පොතේ සියලුම ක්‍රියාකාරකම් කරවන්න.

2. යහපත් ක්‍රියා සහ යහපත් වචන අයහපත් ක්‍රියා සහ වචන වලින් තෝරා බේරා වෙන්කරගන්නේ කෙසේද? උදාහරණ දෙමින් පැහැදිලි කරන්න. (ල. 10)