තොරතුරු පද්ධති (Information System)

තොරතුරු පද්ධති (Information System)

පද්ධතියක්   යනු...

• පද්ධතියක් යනු යම් අරමුණක් සාක්ෂාත් කරගැනීම සඳහා අන්තර් ක්‍රියා කාරීත්වයක් සහිත එකිනෙකට පරායත්තව ක්‍රියා කරන අවයව සමූහයක එකතුවකි.

පද්ධතියක පවතින පොදු ලක්ෂණ ...

• පද්ධතියක ආදානය,ක්‍රියාවලිය සහ ප්‍රතිදානය යන ආකාර 3 පවතී.
• බොහෝ පද්ධති වල එකිනෙකට සම්බන්ධ වූ උප පද්ධති පැවැතිය හැක. 
• උප පද්ධතියක තවත් පද්ධතියක ප්‍රතිදානයක් තවත් පද්ධතියක ආදානයක් විය හැක.
• එකිනෙකට සම්බන්ධ හා එකිනෙකට ස්වාධීන සංරචක  වලින් සමන්විත සංවිධානාත්මක, අරමුණු සහිත ව්‍යුහයක් පද්ධතියක් ලෙස හැදින්වේ. (සංරචක, ආයතන, සාදක, සාමාජිකයන්, කොටස් ආදිය )
• පද්ධතියේ අරමුණ සාක්ෂාත් කර ගැනීම සඳහා, ඔවුන්ගේ ක්‍රියාකාරීත්වය හා පද්ධතියේ පැවැත්ම පවත්වාගෙන යාම සඳහා මෙම සංරචක එකිනෙකට        (ඍජු හෝ වක්‍රව ) බලපෑම් සිදුකරයි.

පද්ධති වාර්ගිකරණය...

• ස්වාහාවික පද්ධති - රුධිර සංසරණ පද්ධතිය
• මිනිසා විසින් සාදන ලද පද්ධති - තොරතුරු පද්ධති
• සජීවී පද්ධති - රුධිර සංසරණ පද්ධතිය 
• භෞතික පද්ධති - පුස්තකාල පද්ධති 

පද්ධතියේ පවතින ලක්ෂණ අනුව පහත පරිදි වාර්ගිකරණය කල හැක. 

• සරල පද්ධති
• සංකීර්ණ පද්ධති
• විවෘත පද්ධති 
• සංවෘත පද්ධති 
• ස්ථාවර පද්ධති 
• ගතික පද්ධති

තොරතුරු පද්ධති (Manmade Systems) 

තොරතුරු පද්ධති හැඳින්වීම... 

• තොරතුරු පද්ධතියක් (IS) යනු තොරතුර ලබා දීම සදහා සම්බන්ධ වූ උපකරණ කිහිපයක් එකතු කිරීමයි.(දෘඩාංග, මෘදුකාංග, පරිගණක පද්ධති සම්බන්ධතා, දත්ත/තොරතුරු,තොරතුරු පද්ධති භාවිතා කරන්නන්) 

පද්ධතියේ කොටස් ලෙස සැලකිය හැකිය. 

තොරතුරු පද්ධති වර්ග 

• පරිගණක ආශ්‍රිත තොරතුරු පද්ධති ඒවායේ ක්‍රියාකාරීත්වය අනුව කොටස් කිහිපයකට වර්ග කල හැක.
• එම පද්ධති වලින් ලබාදෙන තොරතුරු විවිධ පාර්ශව විසින් විවිධාකාරයෙන් භාවිතා කරයි. 
• වර්තමානයේ තොරතුරු පද්ධති වල අවශ්‍යතාවය සීග්‍රයෙන් වර්ධනය වී ඇත. 

තොරතුරු පද්ධති වාර්ගිකරණය...

• ස්වයංක්‍රීය කල පද්ධති (Automated System) 
  • කාර්යාලයීය ස්වයංක්‍රීයකරන පද්ධති (Office Automation System) 
    • අරමුණ - කාර්යාලයීය කටයුතු පහසු කිරීම. 
  • ගණුදෙනු සැකසුම් පද්ධති (Transaction Processing System) 
    • අරමුණ - එදිනෙදා සිදුවන ගනුදෙනු ගබඩා කර තබා ගැනීම. 
• කලමනාකරණ සහාය පද්ධති (Manage Support System ) 
  • කලමනාකරණ තොරතුරු පද්ධති (Management Information System) 
    • අරමුණ - සංවිධානයක සැලසුම් ක්‍රියාවලිය පාලනය කිරීම. 
  • තිරණ සහාය පද්ධති (Decision Support System) 
    • අරමුණ - අර්ධ ව්‍යුහගත සහ ව්‍යුහගත නොවන තිරණ ගැනීමට උපකාරී වෙයි. 
  • විධායක සහාය පද්ධති (Executive Support System ) 
    • අරමුණ - ව්‍යුහගත තිරණ ගැනීමට උපකාරී වෙයි. 
• මිහිතැන් (භූගෝලීය) තොරතුරු පද්ධති (Geographical Information System) 
  • අරමුණ - භූගෝලීය වශයෙන් තොරතුරු රැස් කර තබා ගැනීමට යොදාගනී. 
• දැනුම් කලමනාකරණ පද්ධති (Knowledge Management System ) 
  • අරමුණ - අත්දැකීම් හා දැනුම රැස් කර තබා ගෙන එ අනුව ක්‍රියාත්මක වෙයි. 
• අන්තර්ගත කලමනාකරණ පද්ධති (Context Management System) 
  • අරමුණ - අන්තර්ගතය හා ඉදිරිපත් කිරීම වෙන් කිරීම සඳහා යොදා ගනී. 
• ව්‍යවසාය සම්පත් සැලසුම් පද්ධති (Enterprise Resource Planning System) 
  • අරමුණ - ERP පද්ධති සැලසුම්කරණය, සංවර්ධනය, නිශ්පාදනය, වෙළදාම සහ අලෙවිකරණය ඒකාබද්ධ කරයි. 
• විශේෂඥ පද්ධති (Expert System) 
  • අරමුණ - කෘතිම බුද්ධිය භාවිතා කරන පරිගණක පද්ධතියකි. 
• නිහිත පද්ධති (Embedded System) 
  • අරමුණ- තත්වයක් විස්තර කිරීම හා විශ්ලේෂණය කිරීම සිදු කරයි. 

කාර්යාලයීය ස්වයංක්‍රීයකරන පද්ධතියේ මූලික කරුණු වාසි හා අවාසි... 

• මූලික කරුණු 
  • තොරතුරු ගබඩා කිරීම 
  • දත්ත කලමනාකරනය 
  • දත්ත හුවමාරුව 
• වාසි 
  • කාර්යාල කටයුතු පහසු කිරීම 
  • නිවැරැදි හා වේගවත් දත්ත ගබඩා කිරීම 
  • අඩු ශ්‍රමයකින් විශාල දත්ත හැසිරවීම 
  • අඩු ඉඩක දත්ත ගබඩා කිරීමට හැකි වීම 
• අවාසි 
  • මූලික වියදම් ඉහළයි 
  • තාක්ෂණික දැනුම අවශ්‍යයයි 
  • පුහුනුව සදහා යන කාලය හා වියදම 
  • විදුලි බලය අනිවාර්ය අංගයක් වීම