බුදුරජාණන් වහන්සේ දෙවන වර ලංකාවට වැඩියේ නාගදීපයට. එහි දී මණිඅක්ඛික නා රජු හමුවුණා. තමාගේ රාජධානිය වූ කැලණියට වඩින ලෙස ඔහු බුදුරජාණන් වහන්සේට ආරාධනා කළා.

බුදු වී අවුරුදු අටකට පසු බුදුරජාණන් වහන්සේ පන්සියයක් රහතන් වහන්සේලා සමග කැලණියට වැඩම කළා. එදා වෙසක් පුර පසළොස්වක පොහොය දිනයයි. මණිඅක්ඛික නා රජු බුදුරජාණන් වහන්සේත් මහ රහතන් වහන්සේලාත් ඉතා ගෞරවයෙන් පිළිගත්තා.

බුදුරජාණන් වහන්සේට වැඩ සිටීම සඳහා අගනා මැණික් පුටුවක් පිළියෙල කොට තිබුණා. බුදුරජාණන් වහන්සේත් මහ රහතන් වහන්සේලාත් වැඩ සිටියේ විශේෂ මණ්ඩපයක. නා රජු සහ පිරිස දානය පිරිනැමුවා.

බුදුරජාණන් වහන්සේ දන් වැළඳීමට පෙර කැලණි ගඟෙන් පැන් පහසු වූවා. එහිදී බුදුරජාණන් වහන්සේ හැඳ සිටි සිවුර  නිදන් කොට නා රජු දාගැබක් තැනුවා. එය සිවුරු දාගැබ නමින් හැඳින්වූවා. අද එය කිත්සිරිමෙවන් විහාරය නමින් හැඳින්වෙනවා.

බුදුරජාණන් වහන්සේ වැඩ සිට ධර්මය දේශනා කළ මැණික් පුටුව හෙවත් මිණි පළඟ නිදන් කරවා මණිඅක්ඛික නා රජු චෛත්‍යයක් කරවූවා. එම චෛත්‍යය කැලණි දාගැබ නමින් හැඳින්වෙනවා.

කැලණි රජ මහ විහාරය බුදුරජාණන් වහන්සේගේ පාද ස්පර්ශයෙන් සුපිරිසුදු වූ පූජනීය ස්ථානයක්. එය සොළොස්මස්ථානවලට අයත් වෙනවා.

බුදු හිමි සිහි කර, බුදු ගුණ සිහි කර අපිත් කැලණි විහාරය වන්දනා කරමු.