සමාජ විද්‍යාව (ශ්‍රි ලංකාවේ කුල ක්රමය)
ශ්‍රී ලංකාවේ කුල ක්රමය පිළිබඳ සමාජ විද්‍යාත්මක රචනයක්
හැඳින්වීම
වර්තමාන සමාජ සන්දර්භය තුළ එතරම් කථිකාවතට බඳුන් නොවුණ ද ශ්‍රී ලාංකේය සමාජය සන්දර්භය තුළ දීර්ඝ කාල පරාසයක සිටම මුල් බැසගෙන ඇති සාම්ප්‍රදායික සංකල්පයක් වශයෙන් කුල ක්රමය පිළිබඳ සංකල්පය හඳුන්වාදිය හැකිය. නූතන සමාජ සන්දර්භය තුළ සාම්ප්‍රදායික කුල ක්රමය විවිධ ක්ෂේත්‍රයන්හි ඇති වී තිබෙන නව ප්‍රවණතාවයන් නිසා ඇතැම් වෙනස්කම්වලට බඳුන් වී තිබුණ ද ශ්‍රි ලාංකේය සමාජය තුළ කුල ක්රමය සම්පූර්ණයෙන්ම මියගොස් නැත. ශ්‍රි ලාංකේය සමාජය තුළ කුල ක්රමය දේශපාලන, ආගමික සහ විවාහ යන අවස්ථාවලදී තව දුරටත් බලපෑම් කරන බව දැකගත හැකිය. ඒ අනුව ශ්‍රි ලාංකේය සමාජය තුළ කුල ක්රමයට ඇතැම් අවස්ථාවන් වල දී තව දුරටත් වැදගත් ස්ථානයක් හිමි වන අතර ඇතැම් අංශවල දී එයට තිබූ තත්ත්වය වියැකී ගොස් ඇති බව දැකගත හැකිය. ඒ අනුව ශ්‍රි ලාංකේය සමාජය සන්දර්භය තුළ වැදගත් ස්ථානයක් හිමිවන කුල ක්රමය පිළිබඳ අවධානය යොමු කිරීමට මෙම කෘතිය තුළින් බලාපොරොත්තු වේ. මෙමඟින් මූලික වශයෙන් අවධානය යොමු කරනු ලබන්නේ සමස්තයක් වශයෙන් කුලය යනු කුමක්ද යන්න හැඳින්වීමයි.
කුලය යනු දකුණු ආසියාතික සමාජවල ප්‍රධාන සමාජ සංස්ථාවක් ලෙස හැඳින්විය හැකිය. සමාජ ස්ථරායන රටාව තුළද කුල ක්රමය ඉතාම වැදගත්ය. කුලය යන්න හැඳින්වීමට යෙදෙන “caste” යන ඉංග්‍රීසි පදය “මිනිස් වර්ගය” හෝ “කණ්ඩායම” යන අර්ථය ගෙන දෙන පදයක් වශයෙන් ක්‍රි.ව. 1565දී පමණ ඉංග්‍රීසි භාෂාවට එක් වූවා යැයි සැලකේ. කුලයෙන් සමාජ අසමානතාවක් නිරූපණය වූවත් එය පුද්ගලයාට හිමි වන්නේ උපතින්මය. දකුණු ආසියාව, අග්නිදිග හා ගිණිකොණදිග ආසියාව යන රටවල කුල ක්රමය අඩුවැඩි වශයෙන් ක්‍රියාත්මක වේ. කුලය පිළිබඳව මානව විද්‍යාත්මක පර්යේෂණයන් සිදු කළ බොහෝ විද්වතුන් කුල ක්රමය පිළිබඳව විවිධ නිර්වචන ඉදිරිපත් කොට ඇත. ඒ.එල්.ක්‍රෝබර් නම් මානව විද්‍යාඥායාට අනුව “කුලය ජාතිය වූ ඒකකයකි. එවැනි ඒකකයක අන්තර්ජන්‍යමය හා පාරම්පරික උපශාඛාවන් පවතී.” ක්‍රෝබර්ගේ මෙම විග්‍රහයට අනුව කුලය සමාජ ස්ථරායන ක්‍රමයකි. එමෙන්ම කුලය යනු දැඩි, ජන්මයෙන්ම උරුම වූ, පුද්ගල චංචලතාවයට ඉඩ නොදෙන සංස්ථාවක් වශයෙන්ද හැඳින්විය හැකිය .කුලය ක්රමය තුළ ප්‍රධාන කණ්ඩායම් ද්විත්වයක් හඳුනාගත හැකිය. එනම් සමාජයේ බහුතරය විසින් උසස් යැයි දෙනු ලබන ඓතිහාසික අගයන් සහිත පිරිස් කුලීනයන් ලෙසත්, එම පිරිස් විසින් නිශ්චිත වූ මිනුම් පදනම් කොට පහත් යැයි නිර්වචනය කරනු ලබන පිරිස් කුලහීනයන් වශයෙනි.අතීත වැඩවසම් සමාජය ගොඩනැගී තිබුණේ භූමිය හා බැඳුණු කෘෂිකාර්මික ආර්ථික රටාවක් පදනම් කරගෙනය. මෙවැනි ස්ථිර බැඳීමක් ඇතිකර ගොඩනැගුණු එම සමාජ ක්රමය අනුව ආර්ථික දේශපාලන හා සමාජීය සංස්කෘතික සෑම රටාවක්ම සකස් වී තිබිණි.
එය එකල පැවැති සමාජ ක්රමය ස්තිරසාර පවත්වා පවත්වාගෙන යාමට මහඟු පිටුවහලක් විය වැඩවසම් සමාජ ක්රමය තුළ කෘෂිකාර්මික කටයුතුවලට අමතරව වෙනත් කර්මාන්ත වල යෙදුණු (කම්මල් වැඩ,පේෂකර්ම,ආභරණ සෑදීම, වලං සෑදීම) පුද්ගලයන් වෙන වෙනම ජීවත් වීම දැකිය හැකි විශේෂ ලක්ෂණයක් විය ඔවුන් තම එදිනෙදා අවශ්‍යතාවයන් ඉටු කරගනු ලැබුවේ මෙකී නිපදවන්නන් අතර භාණ්ඩ හුවමාරු කර ගැනීමෙනි. අද මුදල් ඉටු කරනු කාර්යය එදා කළේ භාණ්ඩය. මෙසේ ආර්ථික කොටස් තුළ මෙන්ම දේශපාලන සංවිධානය තුළ ද පැහැදිලි කොටස් දෙකක් දක්නට ලැබිණි.ඒ පාලකයන් හා පාලිතයන්ය.මේ අනුව කුලය මත පදනම් වූ ප්‍රධාන කාර්යය ලෙස රැකියාව පෙන්වාදිය හැකිය.
- කුලය යනු
සමාජයක් යනු සංකීර්ණ ජන සබඳතා හා ආයතනික රටාවන්ගෙන් ගැවසී ගත් සාර්ව ඒකකයකි. එනම් යම් යම් සමාජ ක්‍රියාවන් හා ඒවායේ ප්‍රතිඵල ලෙසින් ගොඩ නැගී පවතින සංස්ථාදියේ සමස්ථ සංකලනයකි. මෙම ක්‍රියාවන් හා සබඳතා වල එක්තරා පෙළ ගැසීමක් දැකිය හැකි වෙයි. එක පිට එක වැටුණු තට්ටු පරිද්දෙන්, උස් පහත් ස්වරූපයෙන් දැකිය හැකි වූ මෙම ස්ථර ගත බව සමාජය තුළ බොහෝ කාලයක සිට දක්නට තිබූ බවට සාධක ඇත. පුද්ගලයාගේ උස් පහත් බව නැතිනම් පුද්ගලයා සමාජ ස්ථරයේ අයත් මට්ටම තීරණය කරනු ලබන එක් ස්ථරයක් ලෙස කුලය දැක්විය හැකිය.
දකුණු ආසියාතික සමාජ වලට ආවේණික වූ සුවිශේෂීත්වයන් අතර කුලයට හිමි වන්නේ ප්‍රධාන ස්ථානයකි. බටහිර සමාජ වල දැකිය නොහැකි ප්‍රපංචයක් වන කුලය අනුව සමාජය ද ස්තරගතව දකුණු ආසියාතික සමාජ වල තදින් මුල් බැස ගෙන ඇත. දකුණු ආසියාතික සමාජ වල පුද්ගලයාගේ සමාජ තත්වය, සමාජ වටිනාකම තීරණය කරනු ලබන්නක් වන කුලය මෙම සමාජ වල සමස්ථ සමාජ සබඳතාවයන්ම හැඩ ගැස්වීමේ ලා මහත් බලපෑමක් කර ඇත. එ නිසා දකුණු ආසියාතික සමාජ ස්වරූපය බටහිර සමාජ හෝ නැතහොත් අනෙක් ආසියානු කලාප වල සමාජ රටාවට වඩා ඛෙහෙවින් වෙනස්ය. එනිසා පුද්ගල සබඳතා, පුද්ගල වටිනාකම් මෙම සමාජ වලට ආවේණික වූ සුවිශේෂීත්වයන්ගෙන් යුක්ත වෙයි. කේ. ටී. සිල්වාට අනුව කුලය මුළුමනින්ම සමාජ නිර්මිතයකි. කුලය යනු විශ්වීය සංසිද්ධියක් නොවේ. දකුණු ආසියාතික සමාජය හා බැඳුණු සමාජ නිර්මිතයකි.” (කේ.ටී.සිල්වා, 2005:22.) දකුණු ආසියාතික සමාජ වලට සුවිශේෂී ප්‍රපංචයක් වන කුලය පිළිබඳව මානව විද්‍යාත්මක පර්යේෂණයන්හි නියැලූණු මානව විද්‍යාඥයෙක් වන A.L Kroeber දක්වන්නේ කුලය වූ කලී දැඩි වූද, උග්‍ර වූද ජන්මයෙන්ම නියම කරන ලද්දා වූද පුද්ගල චංචලතාවයට අවකාශ නොදෙන්නා වූද ආයතනයක් බවයි.” (අමරසේකර, 1988:10)
කුලය ක්රමය තුළ ප්‍රධාන කණ්ඩායම් ද්විත්වයක් හඳුනාගත හැකිය. එනම් සමාජයේ බහුතරය විසින් උසස් යැයි දෙනු ලබන ඓතිහාසික අගයන් සහිත පිරිස් කුලීනයන් ලෙසත්, එම පිරිිස් විසින් නිශ්චිත වූ මිනුම් පදනම් කොට පහත් යැයි නිර්වචනය කරනු ලබන පිරිස් කුලහීනයන් වශයෙනි.“ Hutten” නමැති මානව විද්‍යාඥායා විසින් කුල ක්‍රමයේ ප්‍රධාන ලක්ෂණ කිහිපයක්ම පෙන්වා දෙනු ලබයි. ඒවා මෙසේය ,
- කුලය වනාහි අන්තර් ජන්‍ය දෙයකි.
- විවිධ කුලයන්ට අයත් සාමාජිකයන් අතර යම් යම් සීමාවන් පවතී.
- කුලය ධූරාවලියක් දනවන තත්ව සමූහයකි.
- විවිධ සන්දර්භයන්හි විශේෂයෙන්ම ආහාර, ලිංගික කටයුතු, චාරිත්‍ර යනාදිය ඇසුරින් උසස් කුලයක තැනැත්තෙකු පහත් කුලයක සාමාජිකයෙකු ස්පර්ශ කිරීමෙන් ‘දූෂණය’ වීමක් සිදුවෙතැයි පිළිගැනේ
- කුලය සාම්ප්‍රදායික වූ රැකියාවන් ආශ්‍රිත වූ දෙයකි.
- මිනිසෙකුගේ කුල තත්ත්වය අවසාන වශයෙන් නිර්ණය කරනු ලබන්නේ ඔහුගේ ජන්මය මගිනි. නොඑසේ නම් ඔහු තම කුලය විසින් යම් චාරිත්‍ර උල්ලංඝනයක් නිසා පලවා හරිනු ලැබූ අයෙකු විය යුතුය.
- කුල පද්ධතිය සමස්තයක් වශයෙන් ගත් විය අභිමානය කේන්ද්‍රීය කරගත් පද්ධතියකි.(අමරසේකර, 1988:11.)
එමෙන්ම ඊ.ආර් ලීච් නම් විද්වතා විසින් “කුලය යනු කුමක්ද?” (What should we mean by caste?) යනුවෙන් රචිත පර්යේෂණාත්මක ලිපියෙහි කුලය ක්රමය තුළ හඳුනාගත හැකි ප්‍රධාන ලක්ෂණ කිහිපයක්ම ඔහු විසින් හඳුන්වා දෙනු ලබයි. එනම්,
- කුලය ශ්රම විභජන පද්ධතියක් බව.
- කුලයක් අන් කුලයකින් වෙනස්ව හඳුනාගත හැක්කේ ආර්ථීක, දේශපාලනමය හා චාරිත්‍රමය සබඳතාවන් ජාලයන් සමඟ එම සාමාජිකයන් ආසන්න සබඳතාවයකට පත් වී ඇති ආකාරය අනුව බව.
- කුල ක්රමය තුළ ව්‍යුහමය සංවිධානයක් පවතින අතර එය ඔවුන්ටම පමණක් ආවේණික වූ සංස්ථාවක් බව. (අමරසේකර, 1988:12.)
Kroeber, Hutten, Leach යන මානව විද්‍යාඥයින්ගේ අදහස් සලකා බැලු විට කුලය සම්බන්ධයෙන් හඳුනාගත හැකි පොදු කරුණු කිහිපයක් වෙයි.
- කුලය විවිධ මට්ටම් වලින් ස්ථරගත වූ එකක් බව.
- කුල ධූරාවලිය තුළ ඉහළ කුල හා පහල කුල ලෙස විභේදනයක් පවතින බව.
- කුලය ශ්රම විභජනය මත ගොඩනැගී ඇති දෙයක් බව.
- කුලය ජන්මයෙන් තීරණය කරනු ලබන්නක් වන අතර ඊට අමතරව කුල චාරිත්‍ර, රීති උල්ලංගනය වීම තුළින් කුලය වෙනස් විය හැකි බව.
- කුලය දැඩි සීමාවන්ගෙන් හෙබි පුද්ගල සචලතාවයට ඉඩ නොදෙන ව්‍යුහයක් බව.
- කුලය සමග අභිමානය, පාරිශුද්ධත්වය, කිලිටි යන ආකල්ප බැඳී පවතින බව.
ඉහත කරුණු කුල යන ප්‍රපංචය සම්බන්ධයෙන් දැකිය හැකි පොදු ලක්ෂණයන් වෙයි.
“හීනකුල” වශයෙන් හඳුන්වනු ලබන කුලයෙන් පහත් පිරිස් තමන්ගේ පාරම්පරික ශිල්ප ක්‍රම අනුව අදාළ සියලුම සේවාවන් සපයනු ලබයි. මේ අනුව බලන කල කුලය යනු ශ්රම විභජන මාධ්‍යයකි. කුල ව්‍යුහය තුළ පවතින ප්‍රධානම ලක්ෂණයක් වන්නේ එහි ඇති අනම්‍ය වූ ස්වභාවයයි. කුල ව්‍යුහය තුළ පුද්ගලයාට තනි තනි වශයෙන් ඉහළ ස්ථරයක් කරා ගමන් කළ නොහැක. එහෙත් සමූහයක් වශයෙන් යම් කිසි කුලයකට යම්කිසි මාධ්‍යයක් මූලික කොට ගෙන උසස් යැයි සම්මත ස්ථරයකට පැමිණිය හැකිය.
කුල ව්‍යුහය තුළ පවතින ආර්ථික පදනම පිළිබඳව අධ්‍යයනය කිරීමේදී ඒ ඒ කුල වලට ආවේණික වූ පාරම්පරික වෘත්තීන් වැදගත් වේ. රෙදි සේදීම, රන් රිදී සහ යකඩ භාණ්ඩ තැනීම, හිසකෙස් කැපීම වැනි සේවා කුලවල කාර්යයන් සමස්ත සමාජ සංවිධානයේම පැවැත්මට අවශ්‍ය විය. මෙම ශිල්ප කුලවල සේවාවන් ලබාගත හැක්කේ උසස් යැයි සම්මත කුලවලට පමණි. සේවය ලබා දෙන්නන් කුලහීනයන් ලෙසත් සේවය ලබා ගන්නන් කුලීනයන් ලෙසත් හඳුන්වනු ලබයි. මෙම දෙපිරිස අතර සිදු වන භාණ්ඩ හා සේවා හුවමාරුව මත කුල ක්‍රමයේ ආර්ථික පදනම තීරණය වේ. ඉන්දීය කුල ක්රමය තුළ මෙය “ජජ්මාන් ක්රමය” ලෙස හඳුන්වනු ලබයි. ඉන්දීය කුල ව්‍යුහය තුළ සේවය ලබා ගන්නා කුලය “ජජ්මාන්” ලෙසත් සේවා සපයන කුලය “කමින්” ලෙසත් හඳුන්වනු ලබයි. එමෙන්ම වෘත්තීමය වශයෙන් කුල ව්‍යුහය තුළ විවිධ ශිල්ප කුල අතර තරඟයක්ද නොමැත.
කුලය යනු ධූරාවලියක් සහිත සංස්ථාවකි. පැරණි ශ්‍රි ලාංකේය සාම්ප්‍රදායික වැඩවසම් සමාජ, ආර්ථික, දේශපාලන ව්‍යුහය පවත්වාගෙන යාමට කුල ධුරාවලිය ඉතාම වැදගත් වේ. බ්‍රයිස් රයන් නම් විද්වතා කුලය හඳුන්වනු ලබන්නේ “ආරෝපිත තත්ත්වයක් (උපතින් හිමි වන) ඇති ධූරාවලියක් සහිත වූ සමාජ සංවිධානයක් ” ලෙසටයි. සමාජ ස්ථරායන ක්‍රමයක් වශයෙන්ද ද කුල ක්රමය හඳුන්වා දිය හැකිය. විශේෂයෙන්ම දකුණු ආසියාතික සමාජ වශයෙන් සැලකෙන ඉන්දියාව සහ ශ්‍රි ලංකාව යන රටවල කුල ක්රමය විවිධ ආකාරයෙන් ක්‍රියාත්මක වේ. සමාජය විවිධ තලවලට , පන්තිවලට සහ ස්ථරවලට බෙදිම සමාජ ස්ථරායනය වශයෙන් හඳුන්වයි. කුලය අනුවද මිනිසුන්ට විවිධ තල වලට බෙදිය හැකිය. කුල ක්රමය ආවෘත සමාජ ස්ථරායන ක්‍රමයක් වශයෙන්ද හඳුන්වා දිය හැකිය.
කුලය යනු ඉන්දීය සමාජ ක්‍රමයේ ද දක්නට ලැබෙන ප්‍රධාන සංස්ථාවකි. බ්‍රාහ්මණ, ක්ෂත්‍රීය, වෛශ්‍ය සහ ශුද්‍ර යනුවෙන් ඉන්දීය කුල ක්‍රමයේ ප්‍රධාන කුල හතරකි. ඉන්දීය කුල ක්රමය දේව නිර්මාණයකි. කුල ක්රමය යම් ධූරාවලියකට අනුව ගොඩනැගී ඇත. පුද්ගලයාට උපතින් උරුම වන කුලය ආරෝපිත තත්ත්වයකි. කුල ක්රමය තුළ සාධිත තත්වයට අවස්ථාවක් නොමැති අතර චල්‍යතාවය (වෙනසවීමට ඇති ප්‍රවණතාවය) සඳහා ඇති ඉඩකඩ සීමිත වේ. කුල ක්රමය මඟින් සමාජය තුළ පුද්ගලයාට නිශ්චිත වශයෙන්ම කාර්යයන් පවරා දෙනු ලබයි. විවිධ කුලයන් අතර විශාල පරතරයක් ඇති අතර පාරම්පරිකව පුද්ගලයාට හිමිවන කුලය චල්‍යතාවයන්ට බඳුන් වන්නේ ඉතා ස්වල්ප වශයෙනි.
විවිධ කුල විවිධ සිරිත් විරිත්, නීති රීති සහ සම්ප්‍රදායන් මත ක්‍රියාත්මක වේ. කුල ක්රමය ඉතා සංකීර්ණ සංස්ථාවක් වන අතර ප්‍රධාන කුල තවත් උප කුල ගණනාවකට බෙදී යයි. ආහාර ගැනීම, ලිංගික කටයුතු සහ සමාජීය සබඳතා වලදී විවිධ කුල අතර නීතී රීති සහ සිරිත් විරිත් පවතී. කුල ක්රමය යටතේ උසස් කුලයක සාමාජිකත්වය ලබා ගැනීමට පහත් කුලයක සාමාජිකයෙකුට අවස්ථාවක් නොමැත. පුද්ගලයා ඡීවිත කාලය පුරාවටම එකම කුලයකට අයත් වේ. කුල ක්රමයට ආගම මඟින් කිසියම් සාධාරණීකරණයක් ලැබී ඇත. නිදසුනක් වශයෙන් ගත්විට ඉන්දීය කුල ක්රමය පාලනය කරන බලවේගය වන්නේ හින්දු ආගමයි. බුදු දහම කුල ක්රමය අනුමත නොකළද ශ්‍රි ලාංකේය බෞද්ධයන් අතර කුල ක්රමය ක්‍රියාත්මක වේ. කුල ක්රමයට අනුකූලව ආගමික පුද පූජා සහ සිරිත් විරිත් ක්‍රියාත්මක වේ. හින්දු සමාජයේ ආගමික පදනම වන්නේ බ්‍රාහ්මණ කුලයයි. කුල ක්රමය ක්‍රියාත්මක වීමේ දී ආර්ථික, සමාජ, සංස්කෘතික කාරණාද බලපානු ලැබේ. කුල ක්රමය යටතේ තමා උපන් කුලයේ වෘත්තීය කළ යුතු අතර වෙනත් වෘත්තිකයන් තෝරා ගැනීමට අවස්ථාව නොමැත. බුද්ධ කාලයේ පවා කුලය පැවති බව සඳහන් වේ. ඉන්දීය කුල ක්රමය තුළ පවිත්‍රත්වය යන සාධකය ඉතාම වැදගත් වේ. එය හින්දු ආගමික සංකල්පයකි. හින්දු කුළ ක්රමය තුළ එක් එක් කුලවල උසස් පහත් බව තීරණය වන්නේ පවිත්‍රත්වය අනුවය. හින්දු කුල ක්‍රමයේ ඉහළින්ම සිටින බ්‍රාහ්මණ, ක්ෂත්‍රීය, වෛශ්‍ය යන කුල උපතින් පිරිසිදු කුල වේ. අනෙකුත් කුලවල ජනයා (හරිජන) අපවිත්‍රය. හින්දු ආගමේ විශ්වාසය වන්නේ යම්කිසි පුද්ගලයෙකු කුලීනව හෝ කුලහීනව උපන්නේ ඔහුගේ කර්ම ශක්තිය අනුව බවයි. හින්දු ආගමේ මෙම කර්ම සංකල්පය කුල ක්‍රමයේ පැවැත්මට බලපා ඇත.
එක් එක් කුලයන්ට ආවේණිකව පවතින වෘත්තීන්ද මෙහිදී වැදගත් වේ. ඉන්දීය කුල ක්රමයට අනුව පූජනීය ආගමික වතාවත් කිරීමේ බලය ඇත්තේ බමුණන්ටය. හින්දු ආගමට අනුව දෙහි, සඳුන්, ජලය වැනි දේ පවිත්‍ර යැයි සැලකේ. අපවිත්‍ර ලෙස සලකන ශුද්‍ර සහ අස්පර්ශනීය පිරිස්වලට පැවරී ඇත්තේ අසූචි, ලේ, ගවමළකුණු සහ කැලිකසල ඉවත් කිරීමය. කුලහීන පුද්ගලයෙකු සමඟ ආහාර ගැනීම , ස්පර්ශ කිරීම සහ මුහුණට මුහුණ හමු වීම ආදිය නිසා කුලීනයන් දුෂ්‍යය වන බවට විශ්වාස කරනු ලබයි. කුලය සමාජ සංස්ථාවක් වශයෙන් මෙන්ම ධූරාවලියක් වශයෙන් ද හඳුන්වනු ලබයි. හින්දු කුල ක්රමයට අනුව ඉහළම කුලය බ්‍රාහ්මණ කුලය වන අතර පහළම කුල වන්නේ අස්පර්ශනීය කුල වේ. සිංහල කුල ධූරාවලිය ගත් විට ඉහළම කුලය රදල ගොවි කුලය ලෙසද පහළම කුලය රොඩී කුලය දක්වා මෙම ධූරාවලිය සැකසී ඇත. කුල ධූරාවලිය තුළ කුලීනයන් සහ කුලහීනයන් අතර සම්බන්ධතා පැවැත්විය යුතු ආකාරය පැහැදිලිව දක්වා ඇත. විවාහය සිදු වන්නේ ද සමකුල අතරය. කුල ක්රමය අනුව ආමන්ත්‍රණය සහ පෙළපත් නාමය තීරණය විය. ඉහළ කුල වල පුද්ගලයන්ට “ අප්පෝ” සහ “ හාමුදුරුවනේ ” යන ආමන්ත්‍රණ පද භාවිත කරනු ලබයි. මීට අමතරව පුද්ගලයන්ගේ වෘත්තීය සහ පුද්ගලයා පදිංචි ස්ථානය ද කුලය අනුව තීරණය විය.
කුලය වනාහි අන්තර්ජන්‍ය දෙයකි. විවිධ කුලයන්ට අයත් සාමාජිකයින් අතර යම් යම් සීමාවන් පවතී. එමෙන්ම කුලය ධූරාවලියක් දනවන තත්ත්ව සමූහයක් වශයෙන් මෙන්ම එය සාම්ප්‍රදායික වෘත්තීන් පදනම් කොට ගත් ක්‍රමයක් ලෙසද හැඳින්විය හැකිය. එමෙන්ම සමාජය වෙනුවෙන් දුෂ්කර වූ සේවාවක් ඉටු කරනු ලබනුයේ කුල ධූරාවලියේ පහළම සිටින සේවා කුලවල ජනයාය. එක් එක් කුල අතර උපකුල ගණනාවකි. කුල ධූරාවලිය රඳා පවත්නේ ඉහළ කුලවලට වාසි සහගත ලෙසටය. එමෙන්ම කුලය නොවෙනස්ව පරපුරෙන් පරපුරට පැවත එනු ලබන්නේ අන්තර්ජන්‍ය විවාහය (ඒ ඒ කුල අතර පමණක් සිදුවන විවාහයන්) මඟිනි. ඒ ඒ කුලයට පාරම්පරිකව පැවරී ඇති කුල වෘත්තීන් මඟින් කුල අතර ආර්ථික සහයෝගයක් ගොඩනඟයි. ප්‍රවේණිගත ක්‍රමයක් වශයෙන්ද කුල ක්රමය හැඳින්විය හැකිය.
2. සිංහල කුල ක්‍රමයේ ඓතිහාසික පසුබිම හා විකාශනය
ශ්‍රි ලාංකේය මානව වංශ විද්‍යාත්මකව සහ ඓතිහාසික සාක්ෂි ඇසුරින් කුල ක්රමය පිළිබඳව අධ්‍යයනය කරනු ලැබූ විද්වතුන් වන රැල්ෆ් පීරිස් සහ බ්‍රයිස් රයන් කුල ක්රමය විග්‍රහ කරනු ලැබුවේ වැඩවසම් සමාජ ආයතනයක් ලෙසටය. හෝකාර්ට් සහ යාල්මාන් වැනි විද්වතුන් විශේෂයෙන්ම කුල ක්‍රමයේ මනෝ මූලික සාධක පිළිබඳව අවධානය යොමු කළහ. ලීච් වැනි විද්වතුන් විසින් කුල ක්රමය අර්ථ දක්වනු ලැබුවේ ශ්රම විභජන ක්‍රමයක් වශයෙනි. කුලය පිළිබඳ පැහැදිලි නිශ්චිත නිර්වචනයක් උගතුන් අතර නැත. මානව විද්‍යාඥායින් එය ඉන්දියාවට විශේෂ වූ සමාජ ක්‍රමයක් ලෙස හඳුන්වන අතර සමාජීය විද්‍යාඥායෝ එය දැඩි සමාජ ස්ථරායන ක්‍රමයක් වශයෙන් හඳුන්වනු ලබයි. මැක්ස් වෙබර් පෙන්වා දෙනු ලබන්නේ කුලය හින්දු මූලධර්ම මත ගොඩනැගුණු ආයතනයක් බවයි. මේ ආකාරයෙන් ‘කුලය’ යන සමාජ සංස්ථාව පිළිබඳව අර්ථ නිරූපණයන් ගණනාවක්ම ඉදරිපත් වී ඇත. ඒ පිළිබඳව එක් නිශ්චිත අර්ථකථනයක් ඉදිරිපත් කිරීම අසීරු කරුණකි.
මුල් යුගයේ ඉතිහාසඥයින්ගේ මතය වූයේ ඓතිහාසික වශයෙන් සිංහල කුල ක්රමය හින්දු කුල ක්‍රමයෙන් බිඳී ආ ආයතනයක් බවයි. බෞද්ධ වංශ කතා වල රජ බමුණු දෙපාර්ශවය ගැන ද, වෛශ්‍ය කුලිකයන් ගැන ද, ඇතැම් අවස්ථාවල චණ්ඩාලයන් ගැන ද සඳහන් වී තිබීම මේ මතයට හේතු විය. කුල ක්‍රමයේ මතවාදී නිර්මාතෘවරයන් ලෙස සැළකිය හැකි බ්‍රාහ්මණයන් විටින් විට ලංකාවේ සිටි බවට නොයෙක් උදාහරණ ඇත. කලබලකාරී දේශපාලන පසුතලය යටතේ සංක්‍රමණික ගෝත්‍ර වල ක්‍රියාකාරීත්වය හා දකුණු ඉන්දීය බලපෑම් නිසා කුල වාදය ක්‍රමයෙන් ලාංකීය සමාජයේ මුල් බැසගන්නට ඇතැයි එම්. යූ. ද සිල්වා පවසයි. (ද සිල්වා, 1998:76.)
නමුත් සම්භාව්‍ය හින්දු වර්ණ ක්‍රම මූලික වශයෙන් බෞද්ධ සමාජයක් වූ සිංහල සමාජයේ ආයතනගතව පැවැති බවට ඇති සාක‍ෂි විරලය. පැරණි සාහිත්‍ය මූලාශ්‍ර හා සෙල්ලිපි වැනි ඓතිහාසික මූලාශ්‍ර විමසීමෙන් පසු වත්මන් ඉතිහාසඥයන් වැඩි දෙනා ඉදිරිපත් කර ඇති නිගමනය නම් සිංහල කුල ක්රමය ඇතැම් උතුරු හා දකුණු ඉන්දීය බලපෑම් සහිතව, එනමුත් ලංකාවේ සමාජ දේශපාලන පසුතලයට අනුරූප ලෙස ස්වාධීනව වර්ධනය වී ඇති බවයි. (ද.සිල්වා, 1998:147)
කුළ ක්‍රමයේ ඉතිහාසය ගැන හාරා අවුස්සා බලද්දී එය ලංකාව ඉතිහාසයෙන් පිටමං වූ ඉන්දියානු ඉතිහාසයේ ආරම්භය දක්වා ඈතට දිවයයි.එනම් ආර්යයන් ඉන්දු ගඟබඩ සිටි ආර්යයන් (මොහෙන්දජාරෝ හරප්පා වාසීන්) පරදවා ස්ථිරව වාසස්ථාන පිහිටුවා ගැනීම සම්බන්ධයෙනි.ඒ අනුව මුල්ම කුල ක්රමය ඇති වුණේ වර්ණය අනුවයි වේද ග්‍රන්ථ අනුව බ්‍රාහ්මණ,ශස්ත්‍රීය,වෛශ්‍ය යනුවෙන් හැඳින්වූ ප්‍රධාන කුල තුනට ආර්යයන් ඇතුළත් විය ෂුද්‍ර (ද්‍රශ්යු) නමින් හැඳින්වූ පහළ පන්තිය වුයේ අනාර්යන් ය.
මෙසේ වෙන් වූ ඒ ඒ කුලයන්ට වෙන්වූ නියමිත කාර්යයන් ද විය බ්‍රාහ්මණයාට ලැබුණේ ආගමික කටයුතුයි. රණ ශූරයින් ලෙස කටයුතු කළ ක්‍ෂත්‍රියයන් ඔවුන් පාලනය කරමින් ආරක්ෂා කළහ. වෛශ්‍යයන්ට නියම වූයේ කෘෂි කටයුතු කිරීමයි ඔවුන්ට සහායවීම ක්‍ෂුද්‍රයන්ට නියම විය මේ වෛදික සමාජ රටාව ගෙනයාමට කුල ක්රමය යොදා ගත් අන්දමයි නමුත් මේ කුල ක්රමය සමාජයත් සමඟ වෙනත් වෙනත් වෘත්තීන් බිහිවිය. තම තමන් නිරත වූ කාර්යයන් අනුව මේ ඒකක (ගණ) හැඩ ගැසින. ඒ ඒ කර්මාන්ත අනුව හැඩගැසුණ මේ ඒකක පසුව කුල බවට පත්විය. පුරාතන ලංකාවේ ද තිබුණේ මේ කුල ක්‍රමයයි.
ඒ අනුව වැඩවසම් සමාජය තුළ බහුතර ජනතාවගේ කාර්යය වූයේ කෘෂිකර්මයයි. කෘෂිකාර්මික කටයුතුවල යෙදුණු බහුතර ජනතාව කුලීනයන් වශයෙන් හැඳින්විය. බොහෝ රජවරුන් වප් මගුල් වැනි කටයුතු වලට සහ සහභාගි වුයේ මේ නිසාය කෘෂිකාර්මික කටයුතු නොකළ අන් වෘත්තීන් කළ අය කුල හීනයන් ලෙස සැලකුවේය. මේ අයුරින් එක් එක් කර්මාන්ත වල යෙදුණු ශිල්පීන් ඔවුන්ගේ වෘත්තීන් පරම්පරාවට වෙනස් නොකරමින් අඛණ්ඩව ඉදිරියට ගෙන ආහ එය වෙනස් නොකළහ. මෙම ආර්ථික රටාව නිසා එදා රැකියා වියුක්තිය පිළිබඳ ගැටලුවක් ඇති වූයේ නැත යම් යම් කුළ වලට ඔවුන්ගේ පරපුරෙන් හිමිවෙන රැකියාව මිස වෙනත් රැකියාවක් තෝරා ගැනීමේ නිදහසක්ද නොවීය.
උපතින්ම නියමවූ රැකියාව හැර වෙනත් රැකියාවක් කිරීමට සමාජයෙන් ඉඩකඩ ඇහිරී තිබිණි. එය සම්මත චාරිත්‍රයක් කඩ කිරීමක් ලෙස පැරණි පාලන තන්ත්‍රය පිළිගෙන තිබිණ. මුල්කාලීන බ්‍රාහ්මණ දහම ශ්‍රි ලංකාව තුල ව්‍යාප්ත වුව ද බුදු දහම වැනි දහමක් මෙරට රාජ්‍ය ආගම වූ කල්හි මෙරට කුල ක්‍රමයේ කුල භේදයක් ඇති වූයේද යන්න පිළිබදව විවිධ මත පවතී. ඒ අනුව පවසන මතයක් නම් පැරණි ලංකාවේ පැවතියේ කුල ක්‍රමයක් මිස දැඩි කුල භේදයක් නො වන බවයි. නමුත් පැවති සමාජය ගෙනයාමට කුල අතර උසස් පහත් බවක් තිබූ බවයි.
දුටුගැමුණු මහරජ රජතුමාගේ පුතා වන සාලිය කුමාරයාට රාජ්‍යත්වය අහිමි වූයේ චණ්ඩාල ස්ත්‍රියක් සරණ පාවාගත් බව කියන නිසාය වසභ රජතුමා තමාගේ දියකෙළි උත්සවය වර්ජනය කළ ලම්භකර්ණ වංශිකයන්ට දඬුවම වශයෙන් ඔවුන් මහා මාර්ගවල වැඩට යොදවා අධීක්ෂකයන් වශයෙන් පහත් පහත් කුලවල අය යෙදවූ බව මහාවංශයේ සඳහන් වෙයි පොළොන්නරු යුගයේදී පළමුවන විජයබාහු රජු ශ්‍රී‍පාද මළුවේ එක් පැත්තක් කුල හීනයන් සඳහා වෙන්කර ඇත.
නිශ්ශංකමල්ල රජතුමා සිංහල රාජවංශය කිසිවිටකත් ගොවි කුල වංශිකයින්ට පමණක් අයත් නො වන බව පවසා ඇත. ඒ අනුව අතීතයේ ලංකාවේ ඉන්දියාවේ මෙන් දරදඬු කුළ ක්‍රමයක් පැවතුනේ නැත. බුදුදහමේ බලපෑම ඊට මහත් සේ බලපෑ බව පෙනේ. නමුත් මේ කුල ක්රමය වඩාත් ව්‍යාප්ත වූයේ කන්ද උඩරට රාජධානි සමයේ බව පිළිගැනේ. ඊට හේතුව දකුණු ඉන්දියානු බලපෑමයි උපතින්ම තීරණය වන කුල ක්රමයට වඩා ලංකාවේ කුල ක්රමය වෘත්තිය හා සේවය මත පදනම් වී ආර්ථිකමය වශයෙන් ඒ ඒ කුල සතුව පැවති බලවත් ඒකාධිකාරයක් බව රොබට් නොක්ස් එදා හෙළදිව පොතේ පෙන්වා දී තිබේ මේ නිසා අපේ පැරණි කුළ ක්රමය භාරතයේ පැවති කුල ක්රමයට වඩා සහනශීලි විය. එනමුදු එය දරදඬු ස්වභාවයක් ගත්තේ මහනුවර සමයේයි. විවිධ කුල කුලවලට අයත් කාර්මිකයෝ දකුණු ඉන්දියාවේ සිට මෙරටට පැමිණි නිසා ලංකාවේ ද ඊට සමානව කුළ ක්රමය දියුණු විය.
ලංකාවේ කුල ක්රමය ස්ථාපිත කරනු සඳහා රාජ්‍ය මැදිහත්වීම සිදු වූ බව ඓතිහාසික මූලාශ්‍ර දෙස බැලීමේදී පෙනී යන කාරණයකි. යම් යම් කුල වලට දඩුවම් වශයෙන් ඔවුන් කුල තත්වයෙන් පහල දැමීම ද රජවරුන්ගේ වරප්‍රසාදයක් විය. (අමරසේකර, 1988:16.) විජයගේ අවෑමෙන් මෙරට මුල් බැසගත් කුල පදනම මහින්දාගමනයත් සමග මෙරටට පැමිණියා වූ විවිධ කර්මාන්ත පදනම් කරගත් ශ්‍රේණි වලට අයත් ජනයා විසින් ද වඩාත් විස්තීරණව ව්‍යාප්ත කළ බව පෙනේ. ලංකාවට ඒමට ප්‍රථම යම් කිසි ශිල්පීය කර්මාන්තයකට හුරුව සිටි ගෝත්‍රික පිරිස් ලංකාවට පැමිණීමෙන් පසුව මෙරට සමාජ සංවිධානයට අනුකූලව ගෝත්‍රික ජිවිතය හැර දමා තමන්ට ආවේණිකව වෘත්තීයමය අංශ කේන්ද්‍ර කරගෙන වෙන වෙනම සංවිධානය වීමට පටන් ගත්හ.
මේ ආකාරයට කුල පදනම ලාංකීය සමාජය තුළ ගොඩනැගුණද, වඩාත් විධිමත් අයුරින් කුලය පදනම් වූ වැඩවසම් සමාජ ක්‍රමයක් බිහි වූයේ මහනුවර අවධියේදී බව පෙනේ.රජ මාළිගාවේ හා රාජ්‍යයේ විවිධ අවශ්‍යතාවයන් සඳහා සේවාවන් ලබා ගැනීම පිණිස කුල යොදා ගනු ලැබීම මහනුවර යුගයේදී වඩාත් දක්නට ලැබේ. සේවා ලබා ගැනීම සඳහා ඒ ඒ කුල "කුල බද්ද" නම් සංවිධානයකට අනුයුක්ත කර තිබුණි. උදාහරණයක් ලෙස කොට්ටල් බද්ද, බඩහැල බද්ද දැක්විය හැකිය. (පීරිස්, 2001:189.)
මහනුවර යුගයේදී කුල ක්රමය හා ඉඩම් භුක්තිය අතර කිට්ටු සම්බන්ධතාවයක් පැවතුණි. වී කුඹුරු වල භුක්තිය රාජකාරී ක්රමය යටතේ විය. කුලහීනයන් තම කුල කාර්යය ඉෂ්ඨ කළේ එම කාර්යය ඉඩම් භුක්තිය වෙනුවට කළ යුත්තක් ම වශයෙන් සලකාගෙනය. නිල වශයෙන් අනු දක්නා ලද විවිධ වාර්ෂික චාරිත්‍ර විධි වලදී අනුගමනය කළ යුතු වූ ප්‍රමුඛතා පටිපාටිය තුළින් එක් එක් කුලයේ සාපේක්ෂ සමාජ තත්වය පැහැදිලිව දැක්විණි. සම්පූර්ණ ප්‍රජාවකගේ තත්වය රජතුමා විසින් පහතට හෙළිය හැකිව තිබුණු බව නූර් යාල්මන් දක්වයි. (යාල්මාන්, 2004:106.)
නොක්ස් පවසන අන්දමට කුලීනයෝ හා කුලහීනයෝ වශයෙන් ප්‍රධාන කොටස් දෙකක් මහනුවර රාජධානිය පැවති සමයේ තිබිණ.කුලය මෙම අවධියේ පුද්ගලයින්ගේ ඇදුම් ආයින්නම් තීරණය කිරීමට බලපෑවේය.වංශවත් නොවූ සාමාන්‍ය මිනිසුන් දණින් මදක් පහත් වනසේ කෙණ්ඩය අඩක් වැසෙනසේ වස්ත්ර හැද ඇත.ස්ත්‍රීහු බොලට දක්වා වස්ත්ර හැද එයම කරකවා ළපැත්ත වැසෙනසේ පටක්සේ කරේ ලා ගනිති.අඩු කුලයේ ස්ත්‍රීහු දණහිස දක්වා රෙදි කඩක් හැද උඩුකය නග්නව තබාගතයුතු විය.අසනීපයක් හෝ ශිතයක් ඇතිවුහොත් පමනක් රෙදි කඩක් පොරවා ගැනීමට තහනමක් නැත.එසේ නමුදු කුලවක් අයෙකු මුන ගැසුනහොත් වහාම රෙද්ද ඉවත්කොට ශිතල නිසයි හාමුදුරුවනේ කියා සමාව ගත යුතුය.රැල්ෆ් පීරිස්ට අනුව ඉගටියෙන් පහළට රෙදි හැදීම රොඩී අයට තහන්ම් වූ අතර දණ හිසින් පහළට හැදීම කුඹළුනට තහනම් විය.{නොක්ස් රොබට්.1909.එදා හෙළදිව/පීරිස් රැල්ෆ්}
2.1 ශ්‍රී ලංකාවේ කුල වර්ග
සිංහල කුල ක්රමය සලකා බලන විට දළ වශයෙන් කුළ වර්ග 15 ක් පමණ දැකිය හැකිය. ඊට අමතරව කුඩා සහ අප්‍රසිද්ධ කුල විවිධ ප්‍රදේශ වල තිබිය හැකිය.
වෘත්තීය අනුව කුල භේදය හැඩගැසී එය ස්ථාවරත්වයට පත්කිරීමේ සහයට (කුලය) ඔවුන්ට අයත් දෙයක් ලබා ගැනීමට කිසිවෙකුත් ඉදිරිපත් වූයේ නැත ඔවුන් හැමදෙනාම තම කුලය ගැන සැලකිලිමත් වෙමින් එය ආරක්ෂා කිරීමට උත්සාහ කළහ. එය ආරක්ෂා කිරීම රජවරුන්ගේද යුතුකමක් විය නමුත් මෙසේ පැවති කුලවාදය අහිතකර එකක් නොවීය ඊට හේතුව එක් එක් කුල වලට අයත්ව තිබුණු විශේෂ වරප්‍රසාදයයි සිංහලයේ පැවති පැරණි කුළ ක්රමය පිළිබඳව විවිධ ගැටලු හා මතභේද ඇතත් රොබට් නොක්ස් වැනි විදේශීයකුගේ වාර්තා අනුව පැවති කුළත් ඊට පැවරුන කාර්යයන් ද මෙසේ දත හැකිය නොක්ස් ඉදිරිපත් කළ කුල ලේඛනය මෙසේයි
- හාන්දුරුවෝ (මොවුන් කුලවතුන් ය)
- රන්කරුවෝ ,ආචාරියයෝ,වඩුවෝ, සිත්තරු (මොවුන් එකම වර්ගයකට අයත් ය)
- කරණවෑමියෝ
- බඩහැලයෝ
- රදවූ
- හකුරු සාදන්නෝ (සඟරට්ටු)
- පදුවෝ
- වියන්නෝ,දෛවඥයෝ
- කිඩියෝ හෙවත් කූඩ වියන්නෝ
- කින්නරයෝ
- රොඩියෝ
ඉහත කී මූලයන් පිළිබඳ ව විමර්ශනය කිරීමේදී පෙනී යන්නේ පැරණියේ පැවතී සිංහල කුල ක්රමය ආර්යයන්ගේ කුළ ක්රමය නොව දකුණු ඉන්දියානු කුල ක්රමය බවයි ජනවංශය නම් කුල පටිපාටිය අනුව සිංහලේ පැවති පැරණි කුළ ක්රමය මෙසේය
- ගොවියො
- පේෂ කාරයෝ (හලාගම සාලි )
- කුඹුරෝ (නවදන්නෝ,ගල්ලද්දෝ)
- වඩුවෝ
- සන්නාලි (මහන්නෝ)
- රදවූ
- ඇම්බැට්ටයෝ (කරණවෑමියෝ)
- සොම්මාරයෝ (හම්වැඩ)
- දුරාවෝ (රා මදින්නෝ)
- කුම්බකාරයෝ (බඩහැලයෝ)
- කරාවෝ (මාළු අල්ලන්නෝ)
- වැද්දෝ (දඩයම් කරන්නෝ)
- බෙරවායෝ (තූර්ය වාදකයෝ)
- හකුරෝ (හකුරු සාදන්නෝ)
- හුන්නෝ (හුණු පුළුස්සන්නෝ)
- පන්නයෝ (තණකොළ කපන්නෝ)
- යමන්නෝ (යකඩ උණු කරන්නෝ)
- වැල් වඩුවෝ (වේවැල් වැඩ කරන්නෝ)
- ගහලයෝ (පහත් වැඩ කරන අය)
- පදුවෝ (වෙනත් උසස් කුළ වලට සේවය කරන අය )
- මාලාකාරයෝ (උයන් පල්ලන් නැත්නම් මල් සපයන්නෝ)
- කින්නරයෝ (පැදුරු වියන්නෝ )
- රොඩී (කඹ සාදන්නෝ)
- ඔලියෝ (නටන්නෝ )
- ඉන්ද්‍රජාලිකයෝ (ඇස්බැන්දුම් කරුවන්)
- චණ්ඩාල (කශල ශෝධකයන්)
සිංහලයේ පැවති කුල ක්රමය ගැන හොඳින්ම හඳුනා ගත හැකි ලක්ෂණය නම් එකී කුල වලට අයත් නාමයන්ය උඩරට සන්නස් හා තුඩපත්වල සඳහන් ආකාරයට සුවිශේෂී වූ ඉහල කුල වල (රදළ) නාමයන් ඉතා දිග මෙන්ම ඔවුන්ගේ ග්‍රාම මුල්කරගෙන හඳුන්වා දී තිබේ ශ්‍රී වික්‍රම රාජසිංහ රජ දවස විසූ මහ අදිකාරම් වන්නේ සෙනෙවිරත්න අභයකෝන් පණ්ඩිත් මුදියන්සේ පිලිමතලව්වගේ නාමය වුයේ පිළිමතලව්වේ විජයසුන්දර රාජකරුණා සෙනෙවිරත්න අභයකෝන් පණ්ඩිත රාලහාමි ය ඇහැලේපොළ මහ අදිකාරම් ගේ නාමය වූයේ ඇහැලේපොළ විජයසුන්දර වික්‍රමසිංහ චන්ද්‍රසේකර සෙනෙවිරත්න අමරකෝන් පණ්ඩිත මුදියන්සේ රාලහාමිය මේ ආකාරයට ඔවුන්ගේ නම් ප්‍රභූත්වය හා කුලය ප්‍රකට වන ආකාරයෙන් සකස් වී තිබුණි ඒවා පරපුරෙන් පරපුරට ආරක්ෂා කළ යුතු වූ අතර වෙනත් කුලවල අයට භාවිතා කිරීම තහනම් විය සාමාන්‍ය කුළ නැතහොත් පහත් කුලවල අයගේ නාම ඔවුන්ගේ ජන්මය හා පෙළපත ඔප්පු වන අයුරින් භාවිතා විය පෙත්තා,පනික්කියා, බඩාල් භද්‍ර නයිදා, කුරුකුත්තල නයිදා, සෝලා, ඕවලි කන්දේ කරනදේවයා,වලිමුනින්දේවලා,තුනයා,සුදු හකුරා,මෙකි නම් වහුම්පුර බඩහල් යන කුලයන් සඳහා භාවිතා විය එහි විශේෂ ලක්ෂණය නම් ඒවා කෙටි වීමයි. මානව සමාජය කලින් කලට යුගයෙන් යුගයට වෙනස් වි යන්නකි වැඩවසම් සමාජ ක්‍රමයත් ගෙන යාමට ඉවහල් වූ කුල ක්රමය ධනවාදී සමාජ ක්‍රමයත් සමඟ විපර්යාසයකට භාජනය විය ඒ අනුව වැඩවසම් ක්රමය පවත්වාගෙන යාමට ඉවහල් වූ කුල ක්රමය ඇතැම් විශ්වාස චාරිත්‍ර වාරිත්‍ර නව සමාජ ක්රමය අනුව හැඩගැසින කුල ක්රමය අද සමාජයේ ඉදිරි ගමනට බාධාකාරී වූවකි නමුත් අද සමාජයෙන් ඉවත් විය යුතු වුවද සමාජ පිළිලයක් වුවද සම්පූර්ණයෙන්ම ඉවත් වී නැති බව පෙනෙයි. වර්තමානයේ වුවද පළවන පුවත්පත් වෙත නෙත් යොමු කිරීමෙන් පැරණි කුල ක්‍රමයේ නෂ්ටාවශේෂයන් හඳුනාගත් හැකි ඒවා මෙසේය
- අහිකුණ්ඨක
- ඇම්බැට්ට
- ඔලි
- කරා
- කාපිරි
- ගහල
- ගාඩි
- ගැත්තර
- ගොවිගම
- ජා
- දුරයි
- දුරාව
- නවන්දන්න
- නැකති
- පදු
- පන්න
- පනික්කි
- පට්ටි
- පරවර
- පොරෝකාර
- බත්ගම
- බඩහැල
- බරවාර
- බෙරවා
- බැද්දේ
- භාරත
- මරක්කල
- මිකෝ
- මුක්කරු
- යුරේසියානු
- රදා
- රොඩී
- ලංසි
- ලෝකුරු
- වග්ගි
- වන්නි
- වහුම්පුර
- සලාගම
- හකුරු
- හලාගම
- හින්නා
- හුන්නා
- හුලවාලි
ඉහත කී කුළ පැරණි සිංහලේ ක්‍රියාත්මක වූ කුලම නොවේ පහත රට පැවති කුලද එකට මිශ්‍රවිමකි නාගරිකරණයත් සමග මුදල් හා සමාජ තත්වයත් අනුව කුළ ක්රමය නගරයෙන් බිඳී ගොස් ඇතද මෙය තවමත් ග්‍රාමීය පෙදෙස්වල දැඩිව මුල් බැසගෙන තිබේ.
- සමස්තයක් ලෙස ගත්කළ කුල ධූරාවලිය දළ වශයෙන් මෙලෙස පෙන්වාදිය හැකිය.සිංහල සමාජයේ කුල
මූලාශ්‍රය : කේ. ටී. සිල්වා, 2005:26
- ගොවිගම කුල - මෙය සිංහල කුල ධූරාවලියේ ප්‍රධාන ස්ථානය ගන්නා අතර ප්‍රධාන වශයෙන් ස්ථර හතරකට බෙදී පවතී.රාජ්‍ය සේවය සහ ඉඩම් හිමි කෘෂිකාර්මය මෙම කුලයෙහි ප්‍රධාන වෘත්තීන් වේ.සාහිත්‍යය තුල මෙය ගහපති කුලය ලෙස හදුන්වා ඇති අතර විජය රජු හැර ඔහු හා පැමිණි ආර්යයන්ගෙන් උපන් ජනයා ලෙස ඉතිහාසයේ සදහන් වී ඇත.
"ඔවුන්ගේ දිවයින වසර 2360 කට පමණ පෙර නැගනහිර දෙසින් ජනාවාස විය.ඒ ආ පිරිසෙහි රජ හැර ඔහුගේ පිරිවරට ගොවි වංශේ යයි කියයි"-ඩේවී
- පහතරට කුල - මේ යටතට පහතරට ප්‍රදේශ වල ගොවිගම කුලයට අමතරව ප්‍රධාන ලෙස ව්‍යාප්ත වී ඇති කරාව සහ සලාගම, දුරාව සහ හුණු කුල ඇතුළත් වේ. ඓතිහාසික ද්රවිඩ සම්භවය යටත් විජිත සමයේ අත්දැකීම් සහ කුල වෘත්තීන්හි ස්වභාවයන් අනුව මේ කුල වල යම් පොදු ලක්ෂණ දක්නට ලැබේ. පහත රට කුල සිංහල කුල ක්‍රමයේ මධ්‍ය ස්ථරය වේ.එනමුත් සම්ප්‍රදායික සිංහල කුල ක්රමය තුල නොසලකා හැර ඇත.
- සේවා කුල - මේ ගනයට අයත් කුල ඉහල කුල වලට සේවා කිරීමට බැඳී සිටියි. ආචාරී, නවන්දන්න, හේන/රදා, වහුම්පුර, කුඹල්, දුර, නැකති, බත්ගම කුල මේ යටතට අයත්ය. සිංහල කුල ක්‍රමයේ වැඩවසම් ලක්ෂණ වඩාත් ඉස්මතු වන්නේ මේ සේවා කුල වලිනි. රාජකාරී ක්රමය මගින් සහ ඉඩම් භුක්ති ක්රමය මගින් සේවා කුල ඉහල කුල මත රඳා පැවැත්ම තහවුරු කර තිබුණි. කුල ක්රමය මගින් තමන්ට උරුම වී ඇති ශිල්පීය ඥානය හා කුසලතා රැක ගැනීම සහ ප්‍රගුණ කිරීම සේවා කුලයන්ගේ මෙහෙවර ලෙස හඳුනා ගන්නා ලදී.
- සමාජයේ කොන්වීමට ලක් වූ කුල- මේ යටතට කින්නර, ගහල, රොඩී කුල ඇතුලත් කළ හැක. සිංහල සමාජයේ පහත්ම ස්ථරය නියෝජනය වන්නේ මේ කුල වලිනි. සෙසු කුල වල අය සමඟ සමීප ඇසුරුකම් පැවැත්වීමට ඔවුන්ට අවසර නොතිබුණි. (කේ.ටී.සිල්වා, 2005:34,37.)
2.2 කුල කාර්යයන්
කුලය ආර්ථික ක්‍රමයක් වශයෙන් මෙන්ම ශ්රම විභජන ක්‍රමයක් වශයෙන්ද හඳුන්වා දිය හැකිය. ඒ අනුව සෑම කුලයකටම ආවේණික වු වෘත්තියක් ඇත. මේ අනුව එක් එක් කුලයට හිමි වූ සමාජ හා ආර්ථික තත්ත්වයක් ඇත. එමෙන්ම කුලය අනුව එකිනෙකා සේවය ලබා ගන්නා අතරම සේවය ලබා දේ. උසස් කුලවල ජනයා පහත් කුලවල ජනයාගෙන් සේවය ලබා ගත්තද ඔවුන් වෙනුවෙන් සේවයේ නිරත වන්නේ නැත. වෘත්තීමය වශයෙන් කුල අතර තරඟයක් නොමැත. සිංහල කුල ධූරාවලිය තුළ ද විවිධ කුලවලට හිමි වූ පාරම්පරික වෘත්තීමය සේවාවන් දක්නට ලැබේ. සිංහල කුල ධූරාවලියේ උසස්ම කුලීනයන් වන ගොවිගම කුලය පහත් යැයි සම්මත කුලවලින් සේවාවන් ලබා ගනී.
එමෙන්ම කුල ක්රමය තුළ දැකිය හැකි තවත් ප්‍රධාන ලක්ෂණයක් වන්නේ කුලීන (උසස්) හා කුලහීන යනුවෙන් ප්‍රධාන අංශ දෙකකට සමාජය බෙදී තිබීමයි. කුල ක්රමය සමාජ විචල්‍යතාවය අඩු කරන ස්ථරායන ක්‍රමයකි. කුලය නම් සාධකය පදනම් කරගත් ස්ථරායනය කුල ස්ථරායනය ලෙස හැඳින්වේ. එකිනෙකාට ආමන්ත්‍රණය කිරීමේදී, අසුන් ගැනීමේදී සහ නිවාස, නම්ගම්, ඇඳුම් පැළඳුම් භාවිතයේදී පවා කුල ක්රමය තුළ ධූරාවලී රටාවක් දැකිය හැකිය. ශ්රම විභජන ක්‍රමයක් වශයෙන්ද හැඳින්විය හැකි කුල ක්රමය තුළ භාණ්ඩ හා සේවා හුවමාරු මාධ්‍යයද දැකිය හැකිය. එමෙන්ම කුල ක්රමය සමාජයේ විවිධ කොටස් එක් කරන සම්බන්ධතා ජාලයක් වශයෙන්ද හඳුනාගත හැකිය.
· ගොවිගම කුල
සිංහල සමාජයේ විශාලතම සහ උසස්ම කුලය ලෙස සැළකෙන ගොවිගම කුලවලට මුළු සිංහල ජනගහනයෙන් 50% ක් හෝ ඊට වැඩි ප්‍රමාණයක් අයත්ව ඇතැයි සැළකේ. ගොවිකුල යනු විජය රජ සමග පැමිණි ආර්යයන්ගෙන් බිහි වූ වංශය යයි හදුනා ගනු ලැබ ඇත. "අවුරුදු 2363 දී පමණ ඔවුන්ගේ දූපත නැගෙනහිර දෙසින් ජනපදකරණය විය මෙම පළමු පදිංචිකරුවන්, ඔවුන්ගේ රජුන් හැර අන් අය ගොවිවංශ." -ජෝන් ඩෙවි ,ඩෙවි දුටු ලක් දිව, 1831 " ඒ විජය රජ තෙමේ තමන් සමග ලක්දිව් එළබි වීරයන් සත්සිය දෙනා අතුරින් නිපුණතාව, ශක්තිය හා වීරිය ඇති අය වගාවන් බිහි කිරීම සඳහා පත් කරන ලදී. -ජනවංශය,15 වන සියවස වැද්දන් සිංහලයන් හදුන්වන්නට යොදා ගන්න සිංගල යන නම ගොවි වංශයේ මිනිසුන් හැදින්වීමට පමනක් යොදා ගන්නෝය. - හියූ නෙවිල් , ත්‍රැප්‍රබෝනියන්,1888 "ඒ සිංහබාහු නරේන්ද්‍රවරය සිංහ ගත්හ ,එහෙයින් ඔහු හා ඇති සම්බන්ධයෙන් විජය කුමරුත් පරිවාර මනුෂ්‍යන්ද ඔවුන්ගෙන් පැවත එන්නන්ද සිංහල නම්වෙති"-මහාවංශ,විජයාෂේක "ඒ විජය රජ පරිවාර සත්සිය පිරිසින් පැවත එන අයහු අදටද සිංහල නම් වේ"-වාසත්තපපකාසිනි ගොවිකුල මිනිසුන් බෙංගාලයෙහි නිජබිම අැති පිරිසක් යන කරුන භෞතික මානව විද්‍යාව මගින්ද තහවුරවන බව හියු නෙවිල් විසින් තවදුරටත් පෙන්වා දෙන ලදී.මෙරටට පැමිණි පසු ස්වදේශීය වැදි ජනයාගෙන් යම් දායකත්වයක් මෙම ජාතිය සදහා සිදු වුවද ඔවුන්ගේ බාහිර පෙනුම බොහෝ දුරට වෙනස් නොවී ආරක්ෂා වී ඇත.ඔවුන් භෞතික ලක්ෂණ වලින් පුළුල් හිස් සහ අන් අයට සාපේක්ෂව කැපී පෙනෙන සේ පැහැපත් වීමද දක්වා අැත.මෙම උරුමය ඉන්දු යුරෝපීය බස් වහරන පිරිසක කණ්ඩායමක් මධ්‍යම ආසියාවේ සිට ඉන්දියාවේ ඊසාන දෙසින් ඇති බෙංගාලය (වංගය) දෙසට සංක්‍රමණය වී චාරිත්‍ර වලට භාජනය වීමෙන් පසුව ආර්යයන් ලෙස අවශෝෂණය කර ගන්නා ලද පිරිසකින් ලද්දක් යයිද ඔහු දක්වයි. හියු නෙවිල් අපේ‍්‍රල් මාසයේ ටැප්රොබේනියානු භාෂාවට ලංකාවේ කළ දායකත්වය (The Contribution of Veddas to the language of Taprobane ) යන කෘතියෙදී 1888 දී ගොවිකුල සිංහලයන්ගේ ස්වාභාවික සමේ පැහැය පැහැපත් බව නිරීක්ෂණය කරයි. “ගෝයි(ගොවි) ජාතියේ සිංහලයෙක් තරුණ වියේ සිට ඇඳුම් අඳින විට ඔහුගේ ශරීරය පැහැපත්ය, ඔහුගේ මුහුණට, බෙල්ලට හෝ අත් වලට වඩා ඉතා පැහැපත්ය පාටය. මේ අනුව ඔවුන්ගේ සැබෑ වර්ණය ඉතා පැහැපත් එකක් බව ඔප්පු කරයි” කෝඩිනර් නැමති පුද්ගලයා (1807) දී මෙසේ සඳහන් කරයි: “සින්ගාලීස්වරු, පොදුවේ,සිහින් සුකුමාල ස්වරූපයෙන් යුක්ත වන අතර (මැද මට්ටමට වඩා අඩුවෙන්). ඔවුන්ගේ අවයව සිහින් නමුත් හොඳින් හැඩ ගැන්වී ඇත: ඒවායේ ලක්ෂණ නිත්‍ය වන අතර යුරෝපීයයන්ගේ ස්වරූපයට සමාන ය: සහ ඔවුන්ගේ වර්ණය විවිධවේ ”. ඔහු තවදුරටත් මෙසේ පවසයි. “ "සූර්ය කිරණවලට නිරාවරණය නොවූ ඉහළ කුලයේ බොහෝ අය අතිශයින්ම පැහැපත්ය,ඔවුන් අප බ්‍රිතාන්‍යයෙහි සිටිනා බෟනෙට් (Brunettes ) වරුන්ට වඩා පැහැපත්ය. නීති විඝණ්ඩු ග්‍රන්ථයට අනුව භාරතයේ සිට මෙරටට විටින් විට සංක්‍රමණය වූ (ක්ෂත්‍රීය), බමුණු (බ්‍රාහ්මණ) සහ වෙස් (වෛශ්‍ය) කුල වල පිරිස් විසින් සාදා ගන්නා ලද පොදු කුලකය ලෙස මෙය හදුන්වා දී ඇත. සමාජ විද්‍යාත්මක නිරීක්ෂණයන් සහ ඓතිහාසික ජන මුලාශ්‍ර අශ්‍රයෙන් කරනු ලබන නිරීක්ෂණන්හිදි ගොවිගම යනු එක් තනි කුලයකට වඩා කුල කිහිපයක ප්‍රතිසංවිධාන ක්‍රියාවලියේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස හදුනා ගත හැක. ගොවිගම කුලය සම්බවය වීම සදහා අතීත වෛදික වර්ණ ක්‍රමයේ පැවති ද්විජ උත්පත්ති සංකල්පය මත ආර්ය සම්බවයක් ඇතැයි සැළකූ ප්‍රමුක වර්ණ ත්‍රිත්වය තුල අනාර්ය (ද්රවිඩ හෝ ගෝත්‍රික) සම්බවයක් සහිත ශුද්‍ර වර්ණයෙන් වෙනස්වූ පොදු ලක්ෂණයන් පැවතීමත්,බුදු දහමෙහි ආභාශය මත ප්‍රමුක වර්ණ ත්‍රිත්වය අතර පැවති දුරස්ථ ස්වභාවය ක්‍රමිකව තුනී වීම සහ වෛදික බ්‍රාහ්මණ සම්ප්‍රදාය තවදුරටත් පවත්වාගෙන යාමේ අනවශ්‍යතාව හේතු වූ බව තර්කානුකූලව නීර්ණය කල හැක.මෙම දීර්ඝ ක්‍රියාවලියේදී අතීත සමාජයෙහි පැවති බ්‍රාහ්මණ කුලය සහ ක්‍ෂස්ත්‍රීය කුලය ගොවිගම කුලයේ ඉහල ස්ථරය වන රදල ස්ථරය ලෙසත් අතීතයේදී ගොවි ලෙස හදුනාගත් ඉන්දු ආර්ය කෟෂිකාර්මික ප්‍රජාව (වෛශ්‍ය වර්ණයට අයත්) ගොවිගම කුලයෙ දෙවන ස්ථරයට අවශෝෂනය වී ඇත. පූජාවලියට අනුව මෙම ගොවිගම කුලයේ දෙවන ස්ථරය ලෙස හදුනා ගනු ලබන ගොවි කුලය භද්‍රකච්චායනා දේවිය සහ ඇයගේ සොහොයුරන් සමග මෙරටට පැමිණි ශාක්‍ය වංශිකයන්ගෙන් පැවත එන්නන් ලෙස හදුන්වා දෙනු ලැබේ.ඉහත දැක්වූ පිරිස් වලට අමතරව සංඝමිත්තා මෙහෙණිය සමග පසුකාලීනව ගෝපාල(සත්ව පාලනය කල)කුල අටක් පැමිණි බව මහා වංශයෙහි සදහන් වෙයි,මොවුන්ද පසුව ගොවිගම කුලයෙහි උපකුලයක් ලෙස අන්තර්ග්‍රහනය වී ඇත. පසුකාලීනව මෙරටට සංක්‍රමණය වූ වෛශ්‍ය වර්ණයට අයත් චෙට්ටි වරුන්ගෙන් පිරිසක්ද,දකුණු ඉන්දීය වෛශ්‍රවන බ්‍රාහ්මණ පිරිස්ද ගොවිගම කුලයට අවශෝෂණය වී ඇත.
අන් සෑම කුලයකටම වඩා ගොවිගම කුලය තුළ උපකුලයන් ගණනාවකට අයත් විශාල සාමාජිකයන් පිරිසක් විසිරී සිටීය,එයට හේතුව නම් විජය රජු සමග ආ පිරිසත් ඉන් පසුව දිවයිනට සංක්‍රමණය වූ ඉන්දු ආර්ය ප්‍රජාවට අමතරව පසුව දකුණු ඉන්දියාවෙන් විටින් විට පැමිණි පිරිස් ගෙන් මෙම කුලය පෝෂණය වීමයි.එභෙත් වර්තමානය වන විට එම උප කුල බොහෝ දුරට අභාවයට පත්ව ඇත. ගොවිගම කුලයේ කුල ආධිපත්‍යය අදටත් ලංකාවේ දේශපාලනික සහ ආගමික යන ක්ෂෙත්‍රයන් තුල දෘශ්‍යමානව පවතිනු දැකිය හැකිය.උදාහරණයක් වශයෙන්ජ නපති ප්‍රේමදාස හැර පලමු අග්‍රාණ්ඩුකාරවරයාගේ සිට වත්මන් ජනාධිපති දක්වා ලංකාවේ සියළුම නායකයින් ගොවිගම කුලයට අයත් පුද්ගලයින් වීම දැක්විය හැක. ආගමික ආධිපත්‍යය සැළකූ කල දළදා වහන්සේගේ සහ දළදා මාලිගයෙහි භාරකාරීත්වය ගොවිගම කුලයෙහි ආගමික සංස්ථාව වන මල්වතු අස්ගිරි මහාවිහාරය සහ ශ්‍යාමෝපාලි මහා නිකාය යටතේ පමණක් පැවතීමත් උදාහරණයක් වේ. උප කුල ගනනාවකින් සමන්විත වන අතර ගොවිගම කුලයේ විශාල ලෙස ඉඩම් හිමි ප්‍රභූ ස්තරය ‘රදල’ යන නමින් හැඳින්වේ.මෙම ස්ථරය උඩරට සමාජයේ කැපී පෙනෙන කණ්ඩායමකි.අනර්ඝ ගෘහ නිර්මාණ ලක්ෂණ සහිත පාරම්පරික සුවිශේෂ කුල උරුමය තහවුරු කරන ‘වලව්ව’ ගොවිගම රදල පේරුවේ විශේෂ සංඛේතයක් විය.උඩරටට අමතරව මෙම වලව් දකුණු පලාත සහ බස්නාහිර පලාත් වලද ව්‍යාප්තව පවතී.
රොබට් නොක්ස්ගේ වාර්ථා අනුව ඔවුන්ගේ පාරම්පරික ඉඩකඩම්, ගරුත්වය වැඩෙන පරිදි සමාජයේ සියල්ල නිර්මාණය කර ගෙන ඇත. විවාහය මගින් රදල ගොවිගම පවුල් එකිනෙකා සමග සමීපව බැඳී සිටින අතර මෙමගින් බලය හා ඉඩම් හිමිකම පිළිබඳව තම ඒකාධිකාරීත්වය රැක ගැනීමටත්, අලූතින් පොහොසත් වූ පිරිස් සමග මිත්‍ර වීමෙන් වැලකීමටත් විශේෂයෙන් උනන්දු වූහ. මොවුන් සාම්ප්‍රදායික සමාජයේ ප්‍රභූ පංතිය වූ අතර ස්වභාවයෙන් බුද්ධිමත් වූද, ස්ථීර සාර ගතිගුණෙන් යුක්ත වූද,මනා පෞර්ෂය ඇත්තාවූද රාජ්‍ය සේවය සඳහා ඉතා සුදුස්සන් වේ". (එදා හෙලදිව ,රොබට්නොක්ස්, 2003:80.)
ගොවි කුලයේ දෙවන මට්ටම ‘ගොවි’ යනුවෙන් හැඳින්වේ. සිංහල ජනගහනයෙන් අති බහුතරය මේ ගනයට අයත්ය. ඇතැම් උඩරට ප්‍රදේශ වල මේ මට්ටම හැඳින්වීම සඳහා ‘රටේ ඇත්තෝ’ , ‘රට කෝරළේ’ වැනි පද යොදා ගැනේ. (නොක්ස්, 2003:113.)
ගොවි කුලයේ සෙසු පහත උප කුල ලෙස හඳුනාගෙන ඇති පොරවකාර, කටුපුල්ලේ, පට්ටි, ගත්තර සහ වහල්” යන කොටස් වර්තමානය වන විට බොහෝ දුරට අභාවයට පත්ව ඇත.මොවුන් කේරළයේ සිට පැමිණි පිරිස් වලින් ගොවිගම කුලයට අන්තර්ග්‍රහනය වූ පිරිසක් ලෙස සැලකේ.එම නිසාම ප්‍රධාන ගොවිගම කුලයට වඩා පහත්යැයි සැළකේ.
ඉහල කොටස:
- රදලකම්/මුධලි පෙරුව
- පයිධ පෙරුව (පනිවිඩ)
- වැදිවංශ (මොවුන් ආර්ය සිංහලයන් නොව, එම ප්‍රදේසවල මුල් ඉඩම්කරුවෝ වූ වැදි ජනයාගෙන් පැවත එන්නන්ය)
පහල කොටස:
- නිලමක්කාරයෝ - වී වගාව
- පට්ටි - එඩේර/ගව පාලන
- විරමෙස්ත්‍රගොල්ල
- පොරෝකාර - ගස් කැපීම
- ඇත්වල පනික්කියො - අලි කෑම සැපයීම
- මල්කරුවො - මල් සැපයීම
- කුට්ටන්වල ඇත්තො (කෙවුලො) - වෙව් මාලු මැරීම
- බලිබත් ගමයො - පන්සල්/දෙවාල පූජා බත් සැපයීම
- ගට්ටාරු
- ටිබිල්ලො
· කරාව කුලය
දිවර ප්‍රධාන ජීවනෝපාය කරගත් ලංකාවේ මුහුදුබඩ තීරුව පුරා විහිදී සිටින කුලයකි. අනුරාධපුර රාජධානියෙ අබයගිරි විහාර ශාලාව කරාව කුලය ලංකාවේ පලමුවෙන්ම සදහන්වෙ.මොවුන්ගේ ද්රවිඩ සම්බවය හෙයින් මොවුන් ආර්ය වර්ණ ක්‍රමයෙහි ශුද්‍ර වර්ණයට අයත්වේ.මයිකල් රොබට්ස්ගේ මතය අනුව තංගල්ලේ සිට මීගමුව දක්වා වන මුහුදු තීරයේ ජීවත් වන සිංහල කතා කරන කරාව ප්‍රජාවද, මීගමුවේ සිට පුත්තලම දක්වා වන මුහුදු තීරයේ ජීවත් වන සිංහල හා දෙමළ යන භාෂා දෙකම කතා කරන ‘කරාව’ හා ‘පරවර’ ප්‍රජාවද, නැගෙනහිර මුහුදු තීරයේ ජීවත් වන දෙමළ කතා කරන ‘කරයාර්’ ප්‍රජාවද යන සියලූ සමාජ කණ්ඩායම් එකම සමාජ කණ්ඩායමකට අයත් වේ.මොවුන්ගෙන් බහුතරය මෙරට රජුගේ යුධ සේවයට චේරයේ(කේරළයෙන්) සිට ගෙන ආ ද්රවිඩයන් වේ.ගොවිගම සහ අනෙක් පැරණි ආර්ය වර්ගයේ සිංහලයන්ට වඩා සාපේක්ෂ ලෙස අදුරු පැහැති සම් සහිත මොවුන් මානව විද්‍යාත්මක නිර්ණායක අනුව බාහිර ස්වරූපයෙන් කේරළ ද්රවිඩයන්ට වඩාත් සමාන වේ.මෙය බහුතරය ගොවිගම මිනිසුන් වන උඩරට වැසියන් මුහුදු බඩ මිනිසුන්ට වඩා පැහැපත්ය යන සම්ප්‍රදායික මතයටද හේතු වී ඇත. මොවුන් වෘතියෙන් මස් මරන්නන් වූ බැවින් වෛදික චතුර්වර්ණයෙහි ශුද්‍ර වර්ණයට අයත්වේ .
විසිවන සියවසේදි බ්‍රිතාන්‍යන් මගින් ගොවිගම කුලය සතුවූ දේශපාලන බලය දුර්වල කිරීමේ අරමුණින් යම් යම් බලතල අනෙක් කුල වලටද ලබා දීමට කටයුතු කල අතර ඉන් එක් කුලයක් වූ කරාව මිනිසුන්ද ක්‍රිස්තියානි දහම වැලදගනිමින් රජයේ තනතුරු වලට ඇතුළු වෙමින් යම් සමාජ මට්ටමක් ගොඩනගා ගන්නා ලදී.මේ සදහා සිංහල මහා සංඝයා අතර පැවති කුලබේදයද හේතුවු බව සැළකේ.එකල ගොවිගම කුලයට පමණක් උපසම්පදාව දැරීමට අයිතිය ඇතිබවට කීර්ති ශ්‍රී රාජසිංහ රජු විසින් නිකුත් කර තිබූ රාජ අණ සහ බෞද්ධ භික්ෂූන් සහ බෞද්ධ සමාජය මගින් කරාව මිනිසුන්ගේ ප්‍රධාන ජීවනෝපාය වූ මසුන් මැරීම පහත් ක්‍රියාවක් ලෙස සැළකීම කාරාව මිනිසුන් බුදු දහමින් ඈත්ව ක්‍රිස්තියානි ධර්මය වැලදගැනීමට හේතුවූ බව සදහන්ය. පසුකාලීනව ගොවිගම කුලයෙහි බලයට විරුද්ධව නැගිසිටීමේදී ඔවුන් රාජ වංශිකයන් ලෙස හඳුන්වා දෙමින් මතවාදයක් ගොඩනැගීමට උත්සාහ දරා ඇත.මොවුන්ගේ මෙම ඉතිහාසය විකෘති කිරීමෙහි අවසන් ප්‍රතිඵලය ලෙස භූමිපුත්‍ර පක්ෂය විසින් ගොවිගම හැර අන් සියළු කුල පහත් කුල ලෙස බවට යෝජනාවක් පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කල අතර එය මානව හිමිකම් සංවිධාන වල ඉල්ලීම් මත පසුව ඉවත් කර ගන්නා ලදී.
පෙර සඳහන් කල මතයට හාත්පසිම වෙනස් සාක්ෂි සහිතව පෙන්වා දිය හැකි විස්තරයක්ද අැත. එනම් කරාව ලෙසින් හඳුන්වන්නේ kaurawa වංශයයි. මධ්‍යම භාරතයේ ගංඟා යමුනා ගංගා දෙක අතර පිහිටි කුරු රට දැනටද හඳුන්වන්නේ කුරුක්ෂේත්‍ර දිස්ත්‍රික්කය ලෙසටය. මෙයට වසර 3000 කට පමණ පෙර එරට රජකල කෞරව රාජ වංශයේ කෟෙරව_- පාන්ඩව දෙමස්සිනාලා දෙපසට බෙදී කල මහා යුද්ධය " මහා භාරත යුද්ධය " ලෙස හැඳින්වේ. මෙම යුදයෙන් පැරදුනු කෞරව වංශිකයන්ගෙන් සමහරුන් අවට රට වලට විසිර ගියහ. ඔවුන් දකුණු ඉන්දියාවට මෙන්ම හෙළදිවටද සංක්‍රමණය වූහ. බුදුන්ගේ කාලයටත් පෙර මෙරටට පැමිණි කෞරවයෝ මෙරටෙහි රජුන් බවට පත්වූහ.
බුදුන් වහන්සේ කුරු රට වැසියන් බුද්ධිමතුන් ලෙස හඳුන්වාදී මහා සතිඵට්ඨාන සූත්‍රය එරට වැසියන්ට දේශනා කලහ.
කරාව ලෙස හදුන්වනු ලැබූ කුලයක් රොබට් නොක්ස් ගේ එදා හෙළදිව හි "කුලමල ගරු නම්බු" පරිච්ඡේදයේ සදහන් නොවේ.මහනුවර යුගයෙදී ගොවි කුලය හැර අන් සෑම සෑම කුලයකටම අපහාසාත්මක වෙනත් නම් පටබැද අැත. එහෙත් විශාලම අපහාසය නිශ්ශංක මල්ල රජු ගේ ගල්පොත සෙල්ලිපියේ පලකොට ඇත්තේ ගොවි කුලය වෙනුවෙනි. ගල්පොත සෙල් ලිපිය ලංකාවේ ඇති අඩි 8 ක් පලල අඩි 25 ක් දිගින් යුතු විශාලතම සෙල් ලිපිය වේ. එහි පලකොට ඇත්තේ " ඉදින් යම් ගොවිකුල අැත්තකු රාජ්‍ය සේවය පැතීනම් කවුඩු කැනහිලුන් රාජ හංස සිංහ වෙස් ගන්නා සේ සලකා දර්පෝත ගත කල යුතුය." යනුවෙනි.
දේව වංශය හකුරු කුලයක් ලෙස අපහාස කලත් එය බ්‍රාහ්මණ වංශයකි. විදේශීය ආක්‍රමණ නිසා කඳුකරයට පලා ආ දේව වංශිකයන් උඩරට සරුවට වැවී තිබුණු කිතුල් ගස් වලින් තෙලිජ්ජ , රා ; පැණි සහ හකුරු සෑදූහ. ඔවුන්ට කන්දයෝ සහ හකුරෝ යන අපහාසාත්මක නම් පටබැඳුනේ මේ නිසාය.
දෙවියෙකු ලෙස සලකන ප්‍රාදේශීය නායකයකු වන සුමණ සමන් සිට අනගාරික ධර්මපාල ,පේද්‍රිස් සොයිසා වැනි ශ්‍රේෂ්ඨයන් බ්‍රාහ්මණ වංශයේ දේව වංශිකයෝ වෙති. හාලි ලෙසින් අපහාසාත්මක ලෙස හඳුන්වන්නේද ශාලිග්‍රාම බ්‍රාහ්මණ වංශයටය. ; බ්‍රාහ්මණ වංශයේම උප වංශයක් වන බෝධි වංශයට අපහාස කරන්නේ පද්දෝ කියමිනි.
ක්ෂත්‍රීය වංශය ලෙසින් හඳුන්වන්නේ රාජ වංශයයි. බුදුන් වහන්සේද ක්ෂත්‍රිය වංශිකයෙකි.උන් වහන්සේ බුද්ධිමතුන්ගේ දේශය ලෙස සඳහන් කල කුරුරටට වැඩමකොට කෞරව රාජවංශිකයන්ට ගැඹුරු දහමක් වන සතිපට්ඨාන සූත්‍රය දේශනා කලේ ය. කුරුරට මධ්‍යම ඉන්දියාවේ ගංගා යමුණ ගංඟා අතර පිහිටා අැති අතර දැන් එය kurukshestra දිස්ත්‍රික්කය ලෙසින් හඳුන්වන නවදිල්ලිය පිහිටි පලාතයි. තවමත් ඉන්දියාවේ මෙන්ම ලංකාවේද කෞරව රාජවංශිකයෝ සිටිති. කෞරව රාජ වංශිකයන්ට පමණක් ඔවුන්ගේ මංගල සහ අවමංගල උත්සව වලදී මුතුකුඩ සේසත් තෝමර පන්දම් උඩුවියන් පාවාඩ වල්විදුනා පාවිච්චි කරන්නට උරුමයක් අයිතියක් ඇත.
තංගල්ල සිට හලාවත දක්වා මුහුදු බඩ පටු තීරයක ජීවත් වන ජනගහනයෙන් බහුතරය කරාව කුලයට අයත්ය. මොවුන් අතරින් මොරටුවේ සිට හලාවත දක්වා වන තීරයේ ජීවත් වන කරාව ප්‍රජාවගෙන් අති විශාල බහුතරය කතෝලිකයන් වන අතර පානදුරේ සිට තංගල්ල දක්වා විහිදී යන තීරයේ ජීවත් වන ප්‍රජාවෙන් බහුතරය බෞද්ධයන්ය. උප කුලයන්; මුධලි පෙරුව, නාවිකයො, වඩූවො, හෙල බැඳි කරා, කොල බැඳි කරා, ටොක් කෙවුල්කරා, ඉදමල් කෙවුල් කරා, ගම් බැඳි කරා, හුණු කරා, දැල් කොටු කරා (අමරසේකර, 1988:21.)
· සලාගම කුලය
සලාගම කුලය මුහුදු බඩ ප්‍රදේශ වලට සීමා වූ කුලයකි. සලාගම කුලයේ ජනයා බහුතරයක් බෞද්ධයන් සුලුතරයක් කතෝලිකවෙ. මහා විජයබාහු රජ (1055-1010) එතුමාෙග් ඔටුණු පැළැදවීෙම් උත්සවය සඳහා උතුරු ඉන්දියාෙව් සාෙලයියා ගම (ශාලිගාම) වාසී උසස්බාහ්මණ පිරිසක්ය පැමිණ කර ඇති අතර මෙම කුලය ඔවුන්ගෙන්තා පැවැත්ව එන බව විශ්වාස කෙරේ. පශ්චාත් කාලීනව ඔවුන් කුරුඳු වැවිලිකරුවන් වි මේ විදේශ විනිමය උපයන්න ගත් අතර පහත රට යහමින් මුදල් තිබු කුලයකි. ගොවිගම කුලයට සපෙක්ෂව පහත් කුලයක් වන නමුදු අනෙක් කුලවලට වඩා උසස් යයි සැලකේ. සලාගම කුලය තුළද පණිවිඩකාර හෝ ඉලන්දාරි සලාගම, හේවාපන්න සලාගම, කුරුදුකාර සලාගම, ඌලියන්කාර සලාගම ලෙස උප කුල 4 කි.
· දේව කුලය
විජයාගමනයට පෙර ශ්‍රී ලංකාවේ ජීවත් වූ යක්ෂ, නාග, දේව, රාක්ෂ යන ගෝත්‍ර හතර අතරෙන් කුලයක් ලෙස නොව ගෝත්‍රයක් ලෙස සැලකිය හැකි ජන කොටස වන්නේ දේව ගෝත්‍රික ජනතාවයි. හින්දු ආගමික මූලයන්ගෙන් පැවත නොඑන ඇදහීමවලට අනුව දේශීය දෙවියෙක් සේ වර්තමානයේ අදහන මහ සමන් දෙවියන් යනු අතීත දේව වංශිකයන්ගේ රජු වූ අතර බුදු හිමියන්ගෙන් ධර්ම ශ්‍රවණය කොට මාර්ග ඵල ලබා ගත් අපරටේ රාජ්‍ය නායකයාද වේ. නමුත් කාලිංග මාඝ යුගයේ සිට විපරිත ගොවිගම කුලය මූලික කොටගත් බ්‍රාහ්මණ වෙල්ලාල කුල ක්‍රමයේ ආරම්භයත් සමග ඔවුන් උස් කදු මුදුන්වල ජීවත් වීම ආරම්භ කලේ තම "වංශපුර්නත්වය" රැක ගනිමිනි. එනිසා ඔවුන් වංශපූර්ණ නොහොත් වහුම්පුර ලෙස හදුන්වාගත් බව බව පෙනේ. ගොවිගම කුලයට පසුව සිංහල ජනගහනයෙන් දෙවන විශාලතම ජනතාව වන දේව ගෝත්‍රිකයන් කන්ද උඩරට ප්‍රදේශ වලත් රටේ හැමතැනමත් විසිරී සිටිති. පන්ඩුකාභය රජ සමයේ යක්ෂ, නාග, දේව, රාක්ෂ ගෝත්‍ර හා විජය ඇතුලු පිරිස එක්ව සිංහල ජාතිය ලෙස එක්සත් වීමෙන් පසු දුටුගැමුණු රජරජතුමාගේ සෙන්පතිවරු සේ බොහෝ දේව ගෝත්‍රික නායකයන් කටයුතු කලහ. අනුරාධපුර යුගයේ මෙරට පාලනය කල ලම්බ්භකර්ණ වංශිකයන්ද දේව ගෝත්‍රිකයන් බව ඉතිහාසයේ සදහන් වේ. වීරසුන්දර බණ්ඩාර නම් ගොවිගම පියෙක් හා කොස්බොක්කේ විමලු නම් බත්ගම මවකගෙන් උපන් යටිනුවර පේරාදෙණිය ඒදෙඩුවාවේ කොනප්පු බණ්ඩාර විමලධර්මසූරිය 1 නමින් උඩරට රජවීමෙන් හා ඔඔහුගේ පසු පරම්පරාව ඊනියා සූර්ය වංශ විවාහ සොයා කේරළ ද්රවිඩයන් සමග විවාහ බැදී පසු කාලිංග මාඝ යුගයේ ආරම්භ වූ ගොවිගම වෙල්ලාල මූලික හින්දු කුල ක්රමය මනාව මෙරට ස්ථාපනය විය. මෙනිසා කන්ද උඩරට මූලිකව කදු පලාත් වාසභුමි කරගත් ඔවුන්ගේ ප්‍රධාන ජීවනෝපාය කිතුල්ගස් මැද පැණි හකුරු නිපදවීම වූ අතර උඩරට රජුන්ට දැකුම් සතුටු පඩුරු ලෙස ඉඩම් ලබා ඉඩම් හිමියන් වූ රදල පවුල් වල ඉවුම් පිහුම් කටයුතු වල යෙදීමත්, එවැනි අයගේ ගෘහසේවා කටයුතු හා ආගමික උත්සව වලදී හොරණෑ පිඹීමත්, එම පවුල්වල උත්සව වලදී කැවිලි පෙට්ටි ඔසවාගෙන යාමත් මහනුවර යුගයේ ඔවුන්ට අයත් කාර්යයන් විය. (මෙම කුලය සකුරු, ශක ආරණ්‍ය, වංශ පූර්ණ, වසුම්පුර, සුදු කරා, සගරම්බු සහ කන්දේ ඇත්තෝ ලෙස ප්‍රධාන උප කුල හතකට ඛෙදී පවතී. අයිවන්, 1990:33/34.)
· බත්ගම කුලය
මෙය ද සේවා කුල වලින් එකකි. කුල සංවිධාන ක්ර්මය තුළ වඩාත් ආන්තික තැනක් හිමිකරගෙන සිටී. මෙම කුලය ප්රුධාන ලෙස මෙහෙකාර සේවාවන් සඳහා වෙන් වූ කුලයකි. මොවුන් සේවා කුලයක් වුවද රදල හා ගොවි කුල වල ගෙවල් ඇතුලත වැඩ කටයුතු සඳහා මොවුන් යොදා නොගත් බව පෙනේ. (Ryan,1953:134.)
සාම්ප්‍රදායිකව මෙම කුලයට පැවරුණු රාජකාරී අන්තර්ප්‍රභූ ගමන්ගත් දෝලා හා පැලැක්කි ඔසවාගෙන යාම, පෙරහැරවල කොඩි රැගෙන යාම, යුද සේවා වලට සහභාගී වීම, යපස් ගැරීම ආදිය ඇතුලත්ය. ජන වංශයේ මෙම කුලය හඳුන්වන්නේ බොහෝ දුරට කුලී ශ්‍රමිකයන්ගෙන් සමන්විත කුලයක් ලෙසයි. (කේ.ටී.සිල්වා, 2005:41.) වර්තමානයේ ඉඩම් හිඟය, විරැකියාව සහ ප්‍රචණ්ඩකාරී ප්‍රවණතා වලට වඩාත්ම ලක් වූ කුලයක් බවට මෙම කුලය පත්ව ඇත.
ලංකාවේ අනුරාධපුර යුගයටත් එහා ගිය ඉතිහාසයක් සහිත කුලයති.ශ්‍රී රාවනා රජුගෙන් පැවත එන යක්ක ගෝත්‍රික ජනයාගෙන් පැවත එන්නන් සේ සලකයි.අතීතයේ එනම් අනුරාධපුර යුගයේදී මොවුන් බලත්ත කුලිකයන් වශයෙන් හදුන්වා ඇති අතර එය එකල පැවති උසස්ම කුලයක් වන බවත් සමාජ මතයකි.අනුරාධපුර ශ්‍රී මහා බෝධියේ සතර දොරටු බාරව කටයුතු කර ඇත්තේද මෙම බලත්ත කුලිකයන් විසිණි. අතීතයේ සිදුවූ මහා නිර්ම‍ානයන් සියල්ලක්ම පාහේ මොවුන් අතින් සිදුවී ඇති බව සැලකේ.එමෙන්ම පුලස්ති රිසිවරයාගෙන් පැවත එන හෙළ වෙදකම තවමත් එලෙසම මොවුන් අත පවතී.මහනුවර යුගයේදී සිදුවූ මහා කුල පෙරළියත් සමග මෙය පහත් කුලයක් බවට පත් වුවද අතීතයේදී මෙරට පාලකයන් මොවුන්ය.මහනුවර යුගයේදී පැවරුණු රාජකාරී අතර ප්‍රභූන් ගමන්ගත් දෝලා හා පැලැක්කි ඔසවාගෙන යාම, පෙරහැරවල කොඩි රැගෙන යාම, යුද සේවා වලට සහභාගී වීම, යපස් ගැරීම ආදිය ඇතුලත්ය. මෙම කුලය (කේ.ටී.සිල්වා, 2005:41.) වර්තමානයේ ඉඩම් හිඟය, විරැකියාව සහ ප්‍රචණ්ඩකාරී ප්‍රවණතා වලට වඩාත්ම ලක් වූ කුලයක් බවට පත්ව ඇත.
එනම් අනුරාධපුර යුගයටත් එහා ගිය ඉතිහාසයක් තිබෙන එසේ නැතිනම් ලංකාවේ දිගු ඉතිහාසයකට නෑකම් කියන ප්‍රාග් මානවයා හා සම්බන්ධතාවයක් පවතින කුලයකි
අනුරාධපුර යුගයේදී මොවුන් බලත්ත කුලිකයන් වශයෙන් හදුන්වා ඇති අතර එය එකල පැවති උසස්ම කුලයක් වන බවත් සමාජ මතයක් පවතී එනිසාවෙන් මෙම කුළය අනුරාධපුර ශ්‍රී මහා බෝධියේ සතර දොරටු බාරව කටයුතු කල කුළයයි,
අතීතයේ සිදුවූ මහා නිර්මාණයන් සියල්ලක්ම මොවුන්ගේ නිර්මාණාත්මක මනසින් සහ දෑතින් නිමවූ බව සැබෑවකි ,
හෙළ වෙදකමේ සූරයන්ද මොවුන්වන අතර පුලස්ති රිසිවරයාගෙන් පැවත එන හෙළ වෙදකම තවමත් එලෙසම මොවුන් අත පවතින බවට සහතිකය
අතීතයේ මහා වාරි කර්මාන්ත දාගැබ් ශෛලමය නිර්මාන සියල්ල මෙම ජනතාව අතින් නිම වී ඇති නමුත් එම ඉතිහාසය අදටද වසන්කර ඇත එසේ කර මෙම ජන කොටස පහලටද ඇද දමා ඇත...
වර්තමානයේ ඉඩම් හිඟය, විරැකියාව සහ ප්‍රචණ්ඩකාරී ප්‍රවණතා වලට වඩාත්ම ලක් වූ කුලය මෙම කුලයයි
දුකට කරුණක් නම් මෙම කුලයට අයත් අය පසුකාලීනව ඇතිවූ සමාජ අතීත රාජ්‍ය ජීවිත හානි සහිත බලපෑම් නිසාවෙන් ඔවුන්ගේ සැබෑම වාසගම්ද ඉවත්කරගනිමින් හුදකලා වන්නට විය අද මෙම ජනකොටස තමන් කවුරුන්ද කියා නොදනී එහෙත් අතීතයේ ඇතිවූ පදු නාමය නිසාවෙන් ඔවුන් තමන්ගේ කුළය වසන්කරමින් සිටී
මහනුවර යුගයේ ඇතිවූ මහා කුල පෙරලියෙන් පසු පහත් කුලයක් බවට මෙම කුලය පත්කර ඇත.
දැනට පවතින කුල දූරාවලියේ පහලින්ම පෙන්නුම් කරත් අතීතයේ රට පාලනය කල ඇමතිවරු,දක්ෂ ඉන්ජිනේරු වරු,සේනාපතිවරු මෙම කුලයට අයත් හෙළයන් වෙයි,
එහෙත් මෙම පරපුර ඉතිහාසයේ පාවාදෙන්නන් සහ බලවතු අතින් පීඩා විද අදටත් පහලට ඇද දැමූ කුළයයි මොවුන් මේ හෙළයට කල සේවාව, මහා රාවණා දුෂ්ඨයෙක් කල සේම ඔවුනද පහලට ඇද දමා ඉතිහාසය වසන් කර ඇත.
මීට අමතරව නැකති, කුඹල්, රදා, නවන්දන්න ආදී සේවා කුලද, ගහල, කින්නර, රොඩී ආදී සමාජයේ කොන් වීමට ලක් වූ කුල ද වෙයි.
2.3 කුල විෂමතාවය
කුල වල උස්, පහත් ගතිය රඳා පවතින්නේ පහත සඳහා වන කරුණු තුනෙහි සංයෝගය මතය.
- පාරම්පරික නාමඅ
- රැකියාව
- කුල ප්රිජාවක වෙන්ව කැපී පෙනෙන සුළු බව
ඉහත කරුණු තුන අනුව කුලයක උස් පහත් බව තීරණය වේ. ඒ අනුව විවිධ මට්ටමේ සැලකුම්, තරාතිරම් හිමි වේ. කුලවලට හිමි ධූරාවලිගත මට්ටම අනුව ගරුත්වය හා සැලකිල්ල විවිධ වේ. ඇඳුම් පැලදුම්, ආහාර ගැනීම, විවාහය, නිවාස තත්වය, ආචාර කිරීමේ එදිනෙදා ක්‍රියාකාරකම් ආදී මිනිස් ජීවිතයේ සියලූම අංගයන් වල උස් පහත් බව කුලය අනුව තීරණය වේ. උසස් හා පහත් යැයි සම්මත කුල අතර එකී සබඳතා වල පවතින්නේ දැඩි විෂමතාවයකි.
රැල්ෆ් පීරිස් ට අනුව ගොවිගම කුලය අඩු කුල වලින් සේවය ලබා ගැනීමට සුදුස්සෝ විය. අඩු කුල අතර වුවද එක් කුලයකට අයත් වූවෙකු සේවය කළේ තමනට වඩා උසස් කුල වල අයට පමණි. කුඹල් ජනයාට (බඩහැල කුලයට) හා ඊට වඩා උසස් වූ කුල වල අයට රදා කුලයේ අය රෙදි ඇපිල්ලු අතර කුඹල් ජනයාට වඩා පහත් කුල අයට රෙදි අපුල්ලන ලද්දේ "පලි" නම් අන් විශේෂයක අය විසිනි. (පීරිස්, 1964:188.)
පුද්ගලයන් එකිනෙකා ඇමතීමේදී යොදා ගන්නා ඇතැම් පද කුල තත්වය අනුව වෙනස් විය. "දෙයියෝ, හාමුදුරුවෝ, අප්පෝ, නිලමේ, රාලහාමි, මහත්තයා, තමුන්නාන්සේ" ආදී පද ඉහළ කුල ඇත්තන් හැඳින්වීමට යොදා ගත්හ. පුද්ගල නාම සම කුල ඇත්තන් හැඳින්වීමට යොදා ගත් අතර "තමුසෙ, උඹ, අඩා, තෝ" යන පද පහත් කුල ඇමතීමට යොදා ගත්හ. නොක්ස් ට අනුව තමන්ගේ තරාතිරමට වඩා පහත් යැයි සලකන අය සමඟ එක් වී ආහාර ගැනීමටවත්, විවාහ වීමටවත් ඉහල කුලිකයන් අකමැතිය. උසස් හෝ පහත් තරාතිරම් පිළිබඳ ලකුණු නම් උඩුකට වැසුම් ඇතිවීම හෝ නැති වීම, දනින් පහත වස්ත්ර.යේ දිග, පුටුවක හෝ කොලොම්බු කොට වල හෝ පැදුරුවල වාඩිවීම ආදිය තුළින් පැහැදිලි වේ. අඩු කුල ස්ත්රීාන්ට දනින් පහලට හා උඩුකය වැසෙන සේ ඇඳුම් ඇඳිය නොහැක. (නොක්ස්,1681:80/109.)
රැල්ෆ් පීරිස්ද මෙයම සනාථ කරමින් පවසනුයේ කුඹල්ලූ දණහිසින් පහලට රෙදි ඇඳීමට ද, පැහැරුම් පුටුවක වාඩි වීමටද අවසර නොලත් බවයි. ඉඟටියෙන් පහලට රෙදි ඇඳීමට රොඩීන්ට තහනම් විය. නවන්දන්න කුලයේ පිරිමි දණහිසින් පහලට රෙදි ඇඳීමටද, ගැහැණු ඔසරිය ඇඳීමට ද සුදුස්සෝ වූහ. එහෙත් ඔසරියේ ඉන වටා අදින රෙද්ද මූට්ටු නොකරන ලද්දක් විය යුතුය. කින්නර කුලයේ ගැහැණු හා පිරිමින්ට හිසෙහි මොනයම් දෙයක්වත් පැළඳීම හෝ දණහිසින් පහලට රෙදි ඇඳීම තහනම් විය. (පීරිස්, 1964:189/193/197.)
එසේම ඉහළ කුලිකයෙන් හමු වූ විට හිස පහත් කිරීම, හිස දවටනය අතට ගැනීම, පාරෙන් පසෙකට වී ඉඩ දීම වැනි ක්රිකයාවන් මගින් යටහත් පහත් බව පෙන්විය යුතු විය. සාමාන්යේයෙන් නිවසට එන උසස් කුල වල පිරිමින්ට දක්වන ගරු සැලකිල්ලක් ලෙස තම බිරිඳට රාත්රිතයේ ඔහු සමඟ එකට විසීමට පවා සැමියා ඉඩ දෙනු ලැබේ.
එසේම කාන්තාවන් ඇමතීමේදී ද කුලය සැලකිල්ලට ගැණුනි. පහල තත්වයේ ස්ත්‍රීහු "පොඩිස්සී", ගෞරව වශයෙන් තරුණියෝ "කිඩැහැකෙළි" යනුවෙන් අමතන ලදි. අනෙක් උසස් ආමන්ත්‍රණය වූයේ "එතනා, ළමා එතනා, කුමාරිහාමි" යන පදයි. "කුමාරිහාමි” යන පදය භාවිතා කරන ලද්දේ උසස්ම පෙලැන්තියේ වනිතාවන් උදෙසා පමණි. (පීරිස්, 1964:191.) ඩොයිලිගේ දින පොතට අනුව කොණ්ඩය හෝ රැවුල වැවීමට පදු හා ඛෙරව කුල වලට අවසර නොවීය. වහුම්පුර, සලාගම කුලිකයන්ට දැලි රැවුළු වැවීමට හෝ ඔසරිය ඇඳීමට තහනම් ය. නමුත් කොණ්ඩය බැඳීමට අවසර ඇත. (පීරිස්, 1964:190.)
ආසන පැනවීමේදී ද ඒ ඒ පුද්ගලයාගේ කුල තත්වය අනුව සම්මත රටාවක් අනුගමනය කරන ලදී. හාන්සි පුටුව, කවිච්චිය ඉහළ කුලිකයන්ටත්, පුටුව සම කුලිකයන් අතරත් පුටු භාගය, කොලොම්බුව, පැදුර, පිල පහල කුලිකයන්ටත් නියම විය.
ආසන විශේෂය තත්වය
- හාන්සි පුටුව ඉහල
- කවිච්චිය ඉහල
- පුටුව සම
- පුටු භාගය පහල
- කොලොම්බුව පහල
- පැදුර පහල
- පිල පහල
(මූලාශ්‍රය : කේ.ටී.දසිල්වා, 2005:33.)
ධූරාවලියේ පහලින් සිටින කෙනෙකුට ඉහල කෙනෙකු සමඟ සම අසුන් ගැනීමේ හැකියාවක් නොවීය. මයිකල් රොබට්ස් ට අනුව කුල සිරිත් විරිත් නිවස සම්බන්ධ හැම අවස්ථාවකදීම ඉතා පැහැදිළිවම පිළිඹිඹු විය. බොහෝ සිංහල ප්රවදේශ වල මෙය හොඳින් ප්රාකාශ කරන ලද්දේ උසස් කුලවල ගෙවල් වලට එන පහත් කුල ජනයාට වාඩිවීමට තබා තිබුණු කොලොම්බුව නැමැති කුඩා පුටුව හෙවත් ලී කොටය මගිනි. (රොබට්ස්, 2008:288.)
කුල සිරිත් වඩාත්ම පිළි පැදුනේ ආවාහ විවාහ වලදී ය. සිය කුලයෙන් බැහැරව විවාහ ගණුදෙනු කිරීම නීති විරෝධී ලෙස සැලකුණු අතර උසස් කුලයේ අයෙකු පහත් කුලයේ අයෙකු විවාහ කර ගත්තේ නම් එම පුද්ගලයා අයත් වන වර්ගය කෙරෙහිද එම නින්දාව බලපෑවේය. එබඳු අවස්ථා වලදී වරිගයේ අය වරිගයේ කුල ගෞරවය ආරක්වෂා කර ගැනීම සඳහා එකී පුද්ගලයා මරා දැමීම පවා සිදු විය. එනිසා හැම විටම ආවාහ විවාහ සිදු කිරීමේදී අන්තර් කුල විවාහ පමණක් සිදු විය. නිවාස තත්ත්වය ගත්තද වෙනස්කම් දක්නට ලැබුණි. අඩු කුල අයට නිවෙස් වල උළු හෙවිලි කිරීම, හුණු පිරියම් කිරීම තහනම් විය.
ඉහත අයුරින් ඇඳුම් පැලදුම්, ඉඳුම් හිටුම්, ආහාර ගැනීම්, ආචාර කිරීම්, කතා කිරීම් ආදී සියලූම සමාජ චර්යා වලදී කුලය යන සාධකය අතිශයින්ම තීරණාත්මක වූ අතර ඒවා අතර දැඩි සමාජ විෂමතාවයක් විය. උසස් කුලිකයන්ට වරප්රධසාද තත්වයේත්, පහත් කුලිකයන්ට නින්දා සහගත හා සමාජයේ අවශේෂ කොටසක් ලෙසත් සැලකීමේ තත්වයක් ඉහත දැක්වූ සියලූ සමාජ සබඳතා වලින් පෙනෙයි. මේ තුළින් කුල මට්ටම් වල ස්ථර ගත බව හොඳින් පවත්වාගෙන යාමට හේතු සාධක සැපයීය.
සාරංශය
කුල ක්රමය අසල්වැසි ඉන්දියාවෙන් අපට දායාද කරන ලද දෙයක් වුවද ඉන්දීය කුල ක්රමය පැනනැගී ඇත්තේ ආගමික මූලයන්ගෙනි. එය චතුර් වර්ණ ලෙස හදුන්වයි. නමුත් ලංකාවෙහි කුල ක්රමයට පදනම් වී ඇත්තේ ශ්රම විභජනය හෙවත් රැකියාවෙහි ස්භාවයයි. ලංකාවේ කුල මූලිකව කොටස් දෙකකට බෙදී ක්‍රියාත්මක විය. එනම් කෘෂිකර්මාන්තයෙහි නියැලෙන ජනතාව සහ කෘෂිකාර්මික නොවන කර්මාන්ත වල නියැලෙන ජනතාව වශයෙනි. ලාංකිකයන්ගෙන් බහුතරය කෘෂිකර්මාන්තයෙහි නිරත උසස් කුල වලට අයත් වු අතර කෘෂිකර්මාන්තයෙහි නොයෙදුනු ජනතාව හීන හෙවත් තත්වයෙන් පහත්කොට සළකනු ලැබීය. නමුත් මෙම කුල ධුරාවලියෙහි අනුපිළිවෙල මෙන්ම කුල ගණන පිළිබදවත් විවිධ මත පවතී. රොබට් නොක්ස්ගේ ලේඛන වලට අනුව ලංකාවේ කුල ගණන දොළහකි. ජනවංශයට අනුව එය විසි හයකි.ඊට අනුව ඉඩම් හිමි ගොවියන් සහ ගව පාලනයෙහි නිරතවුවන් ගොවිගම කුලය ලෙසත් මසුන් මැරීමේ නිරතවුවන් කරාව කුලය ලෙසත් කුරුදු තැලීමේ රැකියාවෙහි නිරතවුවන් සලාගම කුලය ලෙසත් රා මැදීමේ නිරතවුවන් දුරාව කුලය ලෙසත් හදුන්වනු ලැබීය. එමෙන්ම අලුහුණු කර්මාන්තයේ නිරතවුවන් හුණු කුලය ලෙසත් ආචාරි/ගල්ලද්දු හෙවත් ලොකුරු වැඩවල නිරතවුවන් නවන්දන්න කුලය ලෙසත් රෙදි ඇපිල්ලීම තම ජීවිකාව කොටගත් අය හේන හෙවත් රදා කුලයට අයත් වුවන් ලෙස සළකනු ලැබීය. ඊට අමතරව හකුරු සෑදීමේ නිරතවුවන් වහුම්පුර හෙවත් හකුරු කුලය ලෙසත් වලං සෑදීමේ නිරතවුවන් කුඹල් හෙවත් හඩහැල කුලය ලෙසත් ශ්‍රී මහා බෝධිය රැක ගැනීම නිරතවුවන් සහ ඇත්ගොව්වන් දුර කුලය ලෙසත් නැටුම් සහ නක්ෂත්‍ර වැඩ වල නිරතවුවන් නැකති හෙවත් බෙරවා කුලය ලෙසත් හැදින්විය. සේවකයන් සහ බර උසුලන්නෝ අයත් වුයේ බත්ගම හෙවත් පදු කුලයටයි. මල බෙර ගැසීම ගහල කුලයට සහ පැදුරු විවීම කින්නර කුලයට අයත් රැකියා විය. හිගමනින් ජීවත්වු ජනතාව අයත් වුයේ රොඩී කුලයටයි.1832 වසරේ කොල්බෘක් ප්‍ර‍තිසංස්කරණ හරහා රාජකාරි ක්රමය අහෝසි කිරීමත් සමග කුලය මත පදනම් වු වැඩවසම් සේවා ක්රමය වෙනුවට තමන් කැමති රැකියාවක නිරතවීමේ හැකියාව උදාවිය. එමෙන්ම නීතිය ඉදිරියෙහි සියලුදෙනාම සමානයන් ලෙස සලකන ප්‍ර‍තිපත්තියක් ක්‍රියාත්මක වු බවද පතපොතෙහි සදහන් වේ. නමුත් බහුතරයක් මෙරට වැසියන් සිය සම්ප්‍රදායික රැකියාවල නිරතවීමට කැමැත්තක් දැක්වු නිසාත් වෙනත් රැකියාවලට යොමු වු අයට දිගින් දිගටම කුල භේදය බලපෑම් කළ නිසාත් බ්‍රිතාන්‍ය යටත් විජිත ආණ්ඩුවට පවා කුලය ක්රමය නොසළකා රාජ්‍ය පාලනය ගෙන යාමට නොහැකි විය. බ්‍රිතාන්‍ය පාලකයින්ද සම්ප්‍ර‍දායට ගරු කරන මුවාවෙන් ව්‍යාපාර අයිතිය සහ දේශපාලන නිදහස සමාජයේ ඉහළ කුලවලට ලබාදෙන ලදී. පසුකාලීනව ජනතා විමුක්ති පෙරමුණෙහි සහ කොටි සංවිධානයෙහි අරගලවලට මෙම කුල පීඩනය හේතුවක් වු බව ඉතිහාසයේ සදහන් වේ.
ශ්‍රී ලංකාව තුළ ආගම්වාදය සහ ජාතිවාදය තරම් ප්‍ර‍සිද්ධ මාතෘකාවක් නොවන නමුත් රහසිගතව ක්‍රියාත්මක වන කුලවාදය අවසන් කිරීමට කාලය උදාවී තිබේ. නව ආණ්ඩුක්‍ර ව්‍යවස්ථාව අරභයා ඇතිවෙමින් පවතින බහුත්වවාදී කතිකාව හුදෙක් ජනවාර්ගිකත්වය ඉලක්ක කරගනිමින් ගොඩනැගීම වෙනුවට සියලු පීඩිත ජනයාගේ අභිලාෂයන් ඉටු කරගැනීමට යොදාගත හැකි බව මාගේ අදහසයි. බහුත්වාදී දේශපාලන පරිකල්පනය කුලය මගහැරයාම පිළිබද වික්ටර් අයිවන් මහතා දක්වන අදහස මෙසේය: කුල අසමානතාව පිළිබද මාතෘකාව ආරම්භයේ සිට අද දක්වාම දේශපාලන ප්‍ර‍තිසංස්කරණ පිළිබද න්‍යාය පත්‍ර‍ට ඇතුළත් කිරීමට පීඩකයා පමණක් නොව පීඩිතයාද කැමති නැත. කුල ක්රමය ඇති කර තිබෙන උස් පහත් භේදයෙන් පීඩා ලබන අය පවා ඊට එරෙහිව අනියම් ලෙස මිස සෘජු ලෙස සටන් නොකරති.
කුලය පිළිබද සමාජ අවධානය ගිලිහී යාමෙන් ලංකාවේ කුල ක්රමය අහෝසි වන බව මුසාවකි. මන්ද ශත වර්ෂාධික කාලයක් පුරුද්දක් හා උරුමයක් ලෙස පුහුණු කරන ලද කුල ක්රමය පවත්වාගෙන යාමට මිනිසුන් දක්වන ආශාව සතිඅන්ත පුවත්පත්වල මංගල දැන්වීම් කියවීමෙන් ඔබට වැටහෙනු ඇත. එමනිසා කාලයාගේ ඇවෑමෙන් කුලභේදය අහෝසි වනතුරු නොසිට ඊට අවශ්‍ය දේශපාලන ප්‍ර‍තිසංස්කරණ පිළිබද කතිකාව ඉදිරියට ගැනීම ජාතික වැදගත්කමකින් යුක්තය. වැඩවසම් යුගයේ සිට වර්ථමානය දක්වා මෙරට සමාජ ආර්ථික ක්‍රියාවලියට කුලය විසින් කරන ලද බලපෑම අධ්‍යනය කිරීම මෙන්ම දේශපාලනය තුළ කුල ධුරාවලියෙහි හැඩගැස්ම අධ්‍යනය කිරීම මෙම කෘතිය තුළින් අරමුණ වෙයි.
ආශ්‍රිත ග්‍රන්ථ නාමාවලිය
අමරසේකර, දයා. 1988, ශ්‍රී ලංකා සමාජය (සමාජ විද්‍යාත්මක විමසුමක්) , සරස්වතී ප්‍රකාශන, දිවුලපිටිය, 1996.
අයිවන්, වික්ටර්. 1990, ශ්‍රී ලංකාවේ නූතන කැරළිකරුවන්ගේ සමාජ පසුබිම
නොක්ස්, රොබට්. 2003, එදා හෙළදිව, ඩේවිඩ් කරුණාරත්න:(පරි)
පීරිස්, රැල්ෆ්. 1964, සිංහල සමාජ සංවිධානය (මහනුවර යුගය)
සිල්වා, කේ.ටී. 2005, කුලය පන්තිය සහ ලංකාවේ සමාජ ගැටුම්ඔ
බේසේකර, මිරැන්ඩෝ, කන්ද උඩරට සමාජ සංවිධානය, සිංහල සංස්කෘතික සංවර්ධන සංවිධානය, කොළඹ, 1996.
කරුණාරත්න, ඬේවිඞ්, එදා හෙළදිව, එම්.ඩී. ගුණසේන සමාගම, කොළඹ, 2012
