හත් මාළුව
එළවළු කිහිපයක් දමා සකස් කරන ආහාරයෙහි ගුණය ඉතා ඉහළය. නොයෙක් වර්ග එකතු වී ඇති බැවින් ඒ ආහාරයේ පෝෂ්‍ය ගුණය ද වැඩිය. එළවළු කිහිපයක් ආහාරයට ගෙන එකතු කර ගන්නා පෝෂණයට වඩා, මේවා සංයෝග වීමෙන් ඇති වන පෝෂණය වැඩිය.මෙහි ඇති ගුණාත්මක භාවය එකතුවීම නිසා අලුත් හා මිහිරි රසයක්ද සහිතයි.
හත් මාළුව ආහාර ද්‍රව්‍ය 7 ක් එකතුවී සෑදෙන වෑංජනයකි. සමහර විට මෙයට හත් මාළුව යයි කියන්නේ ද්‍රව්‍ය 7 ක් එකතුවීමෙන් හැදෙන රසය නිසා විය හැක.
බොහෝ පැරැන්නන් හත් මාළුව සිංහල අලුත් අවුරුද්දට අවුරුදු මේසයට තැබීය. කිරිබතත් සමග හත් මාළුවේ රසයද ඉතාම ප්‍රණීතය.
නොඉ`දුල්ව පිසගන්නා හත් මාළුවේ අග්‍ර කොටස බුද්ධ පූජාව ස`දහාත් හෙළයා අදහන තිස්‌තුන් කෝටියක්‌ සම්‍යක්‌දෘෂ්ටික දෙවි දේවතාවුන් ස`දහාත් වෙන්කිරීම ආදි හෙළයාගේ සිරිත වූයේය. එයින් පෙනී යන්නේ හත්මාළුව බුදුන් දෙවියන් පිදීමටත් සුදුසු පූජනීය ආහාරයක්‌ ලෙස ආදි හෙළයා සැළකූ බවයි.
අප දන්නා පරිදි එයට පහත සදහන් ද්‍රව්‍ය අපේ පැරැන්නන් එකතු කර ඇත.
කජු ප්‍රධානව කොස් ඇට, වම්බටු, වට්ටක්කා දළු (කරටිය පිටින්) මේවා අනිවාර්යයෙන් එකතු කරන අතර, ඉතිරි වර්ග ලෙස මෑ කරල් හෝ බෝංචි, රටල යොදයි.
කජු - පොෂණ ගුණයෙන් අනූන ආහාරයකි. ප්‍රෝටීන බහුලයි. එමෙන්ම මේදයද ඇත. අනෙකුත් විටමින් වර්ගද අඩංගුය. කැලරි ප්‍රමාණය වැඩිය. රසවත් නිසා ආහාර රුචිය ඇතිවේ.
කොස් ඇට - මෙයද ඉතාම ගුණයෙන් බහුල, පිෂ්ඨය වැඩි ආහාරයකි. විටමින් වර්ග ඇත. කොස් ඇටයේ ඇති කුරුට්ටේ බී කාණ්ඩයේ විටමින් අඩංගුය. වම්බටු - වම්බටු වලද කැල්සියම්, විටමින වර්ග අඩංගුය. රසවත්, ගුණවත් මෙන්ම ප්‍රබෝධමත් ආහාරයකි. මෙහි ඇටවල මළ බුරුල් කරන ගුණයක් ඇත.
වට්ටක්කා දළු - වට්ටක්කා ඉතාම සමනකාරී එළවළුවකි. එහි දළුවල ගුණය තවත් වැඩි වේ. විටමින් මෙන්ම මේ දළුවල අයන (යකඩ) අඩංගුව ඇත. විටමින් සී බහුල මෙහි, බඩවැල්වල ඇති උෂ්ණාධික බව නැති කරයි. ගැස්ට්‍රරයිටිස්වලට ඉතා හොඳ මැල්ලුමක් ලෙසද ගත හැකිය.
කැරට් – කහපාට එළවළුවක් වන මෙහි කැරොටීන් බහුලව අඩංගුව ඇත. විටමින් බහුල ආහාරයකි. ආහාර රුචිය ඇති කරන මෙය, සිරුර සමනය කරයි. සිරුර පැහැපත් කිරීමේ ගුණය ඇත. මිටමින් ඒ සහ සී බහුලයි.
මෑ / බෝංචි – විටමින් අනූන ඉතා පෝෂ්‍යදායී ආහාරයකි. ප්‍රෝටීනද බහුලයි. මෙහි කොළ පාට වෙනස් නොවන සේ ලබා ගැනීමෙන් ගුණය අධික වේ. සිරුර පැහැපත් කරයි. ඇස්වලට හිතකරයි. ඥාණ ශක්තිය දියුණු වේ.
රටල (ඉන්නල) - දේශිය එළවළුවක් වන මෙහි පිෂ්ඨය බහුලය. එමෙන්ම ප්‍රෝටීනද විටමින්ද අඩංගුය. එහි වෙනස්ම රසයක් ඇත. ආහාර ජීර්ණයට මෙන් ම, ජීර්ණ පද්ධතියටද හිතකරයි.
හත් මාළුව පිසගැනීමේදී තරම් විවිධත්වයෙන් යුතු ආහාර ද්‍රව්‍ය නිවැරදිව සංයෝජනය කරන තවත් අවස්‌ථාවක්‌ ලෝකයේ වෙන කොහේදී හෝ හමුවේ යෑයි සිතිය නොහැකිය. මිනිසාගේ පෝෂණ අවශ්‍යතා සම්පුර්ණ කරගැනීමටත්, නිරෝගීභාවය ළ`ගාකර ගැනීම ස`දහාත් සෞඛ්‍යය ප්‍රවර්ධනය කරගැනීම ස`දහාත් විවිධත්වය උපරිම ස්‌වභාවික නැවුම් ආහාර ගත යුතු බව නූතන පෝෂණ විද්‍යාඥයින්ගේ සහ වෛද්‍ය විද්‍යාඥයින්ගේද පිළිගැනීමයි. එමෙන්ම නිර්දේශයයි. ආහාර මත පදනම් වූ පෝෂණ උපදෙස්‌
( Food Based Dilatory Guidelines ) නමින් බටහිරින් පමණක්‌ පෝෂණ විද්‍යාව උගත් අය අද මහා අලුත් දේවල් සේ සළකා අපේ රටේ මිනිස්‌සුන්ට උගන්වන්නට හදන්නේ අපේ පැරැන්නෝ අවුරුදු දහස්‌ ගණනක්‌ තිස්‌සේ ප්‍රායෝගිකව මැනවින් තහවුරු කරගෙන තිබූ මෙම පෝෂණයයි.
හත් මාළුවේදී මෙන් විවිධත්වයෙන් යුතු ආහාර සංයෝජනය කරගැනීමේදී මිනිසාගේ සිරුරේ පෝෂණයට සහ යහ පැවැත්මට අවශ්‍ය වන කාබෝහයිඩේට්‌, ප්‍රොaටීන්, මේදය, විටමින්, ඛණිජ, තන්තු සහ ශාක රසායනික යන සියලු පෝෂණ සංඝටක කිසිදු ඌනතාවයකින් තොරව මිනිසාගේ සිරුරට ලැබේ. එවිට කිසිදු ඌනතා රෝගයක්‌ නොවැළඳෙන අතර මනා පෝෂණයත් නිරෝගීබවත් සෞඛ්‍ය ප්‍රවර්ධනයත් එකවිට තහවුරු වෙයි. එනම් හත්මාළුව යනු ආහාරයක අඩංගු විය යුතු අඩංගු විය හැකි සියලු ගුණයන් එකවිට උපරිමයෙන්ම අඩංගු විශිෂ්ඨ ආහාරයකි.
හත් මාළුව සෑදීමේදී ශක්‌ති ඝනත්වය වැඩි කජු, කොස්‌ඇට, අළුකෙසෙල්, බතල කිරිඅල ආදියද ප්‍රොaටීන් ප්‍රතිශතය අධික මුං ඇට, කව්පි, මෑ, පරිප්පු ආදී මාංශ බෝගද විටමින් ඛනිජ සහ තන්තු බහුල මුගුණුවැන්න, කංකුන්, කහට දලු, වට්ටක්කා දලු ආදි පලා වර්ග සහ වම්බටු, වට්ටක්කා, කෙසෙල් මුහ ආදී එළවළු වර්ගද යොදාගනියි. යොදාගන්නා සියලුම අමුද්‍රව්‍ය නැවුම්ව නෙළාගත් ශාක ආහාර වන බැවින් හත් මාළුව පෝෂණ විද්‍යාවේ නවතම මානය වන ශාකරසායනිකවලින්ද බෙහෙවින් පොහොසත්ය.
හත්මාළුව පිසීමේදී ගෙඩි වර්ගයක්‌, කරල් වර්ගයක්‌, ඇට වර්ගයක්‌, කොල වර්ගයක්‌, දලු වර්ගයක්‌, මල් වර්ගයක්‌ ආදී ගස්‌ වැල් වල සෑම අංගයක්‌මද ආහාර ප්‍රභව ලෙස යොදාගැනෙයි. එලෙස විවිධත්වයෙන් සහ විවිධ පෝෂණ වටිනාකම් වලින් යුතු නැවුම් ආහාර ද්‍රව්‍ය හතක්‌ අමුද්‍රව්‍ය ලෙස තෝරාගැනීමට අමතරව එය රස ගැන්වීම සුව`දවත් කිරීම සහ ආකර්ෂණීය පෙනුමක්‌ ලබාදීම ස`දහා විවිධ දේශීය කුලුබඩු වර්ග රැසක්‌ ද හත්මාළුවට යොදාගනියි. මෙම කුලුබඩු වලින් රසය සුව`ද සහ පෙනුම පමණක්‌ නොව විශාල පෝෂණ සංඝටක ප්‍රමාණයකුත් හත් මාළුවට එකතු කරයි.
හත් මාළුව පිසගැනීම ස`දහා පොල්කිරි යොදාගන්නා බැවින් එමගින්ද විශාල ශක්‌ති ප්‍රමාණයක්‌ හත් මාළුවට එකතු කෙරෙයි.
හත් මාළුව සෑදීමට යොදාගන්නා අමුද්‍රව්‍යවල විවිධත්වය නිසාම එයට විවිධත්වයෙන් යුතු ලාක්‌ෂණික රසයක්ද ඇත. එක්‌ එක්‌ ආහාර වර්ගයේ කැබලි හැපෙන වෙලාවට ඊට ආවේනික රසය දිවට දැනෙයි. ඊට අමතරව ඇඹුල් රස, කහට රස, තිත්ත රස, පැණි රස සහ ලුණු රස ආදි රස සියල්ලේ මනා සංයෝජනයක්‌ද යොදා ගන්නා අමුද්‍රව්‍යවලට අනුව හත් මාළුවට ලැබෙයි.
හත් මාළුව ගර්භණී සමයේදී නිවැරදි පෝෂණය ලබාදීම ස`දහා බත් සමග ඉතා ඵලදායක ලෙස යොදාගත හැකි බව ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රකට පෝෂණ හා වෛද්‍ය විද්‍යාඥයෙකු වන ටී. ඩබ්ලිව්. වික්‍රමනායක මහතා ගර්භණී මව්වරුන් 55 ක් යොදාගෙන කරන ලද පර්යේෂණයකින් තහවුරු කරගෙන ඇත. ගර්භණී සමය වැනි මිනිසාගේ පෝෂණ අවශ්‍යතා උපරිම අවස්‌ථාවක ඉතා ඵලදායී ලෙස නිවැරදි පෝෂණය ලබාදීමට හත් මාළුව යොදා ගත හැකි වීමෙන්ම එහි ඇති පෝෂණ විද්‍යාත්මක විශිෂ්ට බව තහවුරු වෙයි.
ගර්භණී සමයට පමණක්‌ නොව පෝෂණ අවශ්‍යතා වැඩි අවධීන් වන කිරිදෙන මව්වරුන්ට, වැඩෙන දරුවන්ට සහ ලෙඩ රෝගවලින් සුවය ලබමින් සිටින රෝගීන්ටද නිවැරදි පෝෂණය ලබාදීම ස`දහා හත්මාළුව ඉතාම ඵලදායී ලෙස යොදා ගත හැකිය. මන්දපෝෂණයට ගොදුරු වී ඇති දරුවන්ට ප්‍රතිකාර කිරිමේදී ද හත් මාළුව දේශයට ගැළපෙන මිලක්‌ වැය නොවන ඉතාම ඵලදායි විස`දුමකි.
මෙයින් තහවුරු වන්නේ නැවතත් මේ බිමේ ඔදවත් තෙදවත් ජාතියක්‌ සේ නැගී සිටීමේදී අපේ සාම්ප්‍රදායික උරුමයන්ගේ සහ දේශීය විද්‍යාවන්ගේ ඇති මිල කළ නොහැකි වටිනාකමයි. ඒවා අතහැර බහුජාතික සමාගම්වල ඊනියා පෝෂණ ටින් පැකට්‌ සහ බෝතල් පස්‌සේ ගියහොත් අපට හිමිවන්නේ සැනසීම නොව වැනසීමයි.
