බුදු සිරිපා පහස ලැබූ ලක්දිව බෞද්ධ පූජනීය ස්ථාන රාශියක් ඇත. ඒවා අතර පූජනීය ස්ථාන දහසයක් සොළොස්මස්ථාන නමින් හැඳින්වේ. කාචරගාම හෙවත් කතරගම ද බෞද්ධයන්ගේ වැඳුම් පිදුම්වලට ලක් වන එවැනි එක් පුදබිමකි.
බුදුරජාණන් වහන්සේ බුද්ධත්වයෙන් අටවන වර්ෂයේ දී තෙවැනි වරට ලංකාවට වැඩි සේක. එසේ වැඩම කළේ කැලණියට ය. කැලණියේ පාලකයා වූ මණිඅක්ඛික නා රජු ඇතුළු පිරිසට ධර්මය දේශනා කළ බුදුරජාණන් වහන්සේ කතරගමටත් වැඩි සේක.
ශාක්ය වංශයේ මහසෙන් රජ එකල කාචරගාමයේ පාලකයා විය. බුදුරජාණන් වහන්සේ රජු ඇතුළු පිරිසට ධර්මය දේශනා කළ සේක.
සංඝමිත්තා රහත් මෙහෙණින් වහන්සේ අනුරාධපුරයට වැඩමවා ගෙන ආ ශ්රී මහා බෝධීන් වහන්සේ මහමෙවුනාවේ රෝපණය කරන ලදි. ඉන් හට ගත් අෂ්ටඵල රුහ බෝධීන් වහන්සේ නමක් කතරගම පුණ්ය භූමියේ රෝපණය කොට ඇත.
මහසෙන් රජු විසින් මෙම පුණ්ය භූමියෙහි කරවන ලද සෑය මංගල මහා චෛත්යය හෙවත් කිරි වෙහෙරයි.
අෂ්ටඵල රුහ බෝධීන් වහන්සේ ද, කිරි වෙහෙර ද, රුහුණු මහා කතරගම දේවාලය ද, කතරගම පූජා භූමියට අයත් වේ.
බුදුරජාණන් වහන්සේගේ ශ්රී පාද ස්පර්ශය ලත් කතරගම පුණ්ය භූමියේ පිහිටි කිරි වෙහෙර අපි සැදැහැ සිතින් වන්දනා කරමු.