මෙලොව හා මෙලොවෙහි ඇති සියල්ල එක් දිනයක දී විනාශ වී යයි. පසුව මරණයට පත් වූ සියලූ දෙනා අවදි කර අල්ලාහ් ඉදිරියේ ප්රශ්න කරනු ලබන්නෝ ය. 'එම විනිශ්චයට පසුව පින් කළ අය ස්වර්ගයට පිවිසෙති. පව් කළ අය අපායට පිවිසෙති' යන්න අපගේ විශ්වාසයේ (ඊමානයේ) එක් මූලික කරුණක් බව දැනටමත් අප දන්නවා නේ ද?
අවසාන දිනය පිළිබඳ විශ්වාසය තැබීමේ වැදගත්කම අල් කුර්ආනය ද හදීසය ද අවධාරණය කරයි. අවසාන දිනය පිළිබඳ විශ්වාසය අල්ලාහ්ට බිය වී ඔහුට අවනත ව ජීවත් වීමට අපට මඟ පෙන්වයි. කුසල් කිරීමට අප පොලඹවයි. පාප ක්රියා කිරීමෙන් අප වළකාලයි.
අවසාන දිනය යන්න නම් කීපයකින් හැඳින්විය හැකි ය. ඒවායින් කිහිපයක් පහත දැක්වේ.
අවසාන දිනයේ ප්රධාන සිදුවීම් කෙටියෙන් බලමු.
අල්ලාහ්ගේ නියෝගයට අනුව ඉස්රාෆීල් අලෙයිහිස් සලාම්තුමා ප්රථම සූර් පිඹින්නේ ය. ඒ විගස අහස පොළොව හා ඒවායෙහි ඇති සියල්ල විනාශ වනු ඇත. එවිට අල්ලාහ් පමණක් ස්ථාවරව සිටිනු ඇත. දිගු කාලයකට පසුව නැවත වතාවක් අල්ලාහ් ඉස්රාෆීල් අලෙයිහිස් සලාම් තුමාණන් නැඟිටුවා දෙවන සූර් පිඹින ලෙස නියෝග කරයි.
ඒ සමග මරණයට පත් වූවෝ නැවත නැඟිටිති. ඒ සියලූ දෙනා මහ්ෂර් නමැති එළිමහනෙහි එක්රැස් කරනු ලබති. මහ්ෂර්හි තත්ත්වය ඉතාමත් භයානක වේ. සූර්යයා හිසට ඉහළින් ගෙන එනු ලැබේ. පාපීහු දරා ගත නොහැකි උණුසුමෙන් පීඩා විඳිති. අල්ලාහ්ගේ දයාව ලැබූවන් හට පමණක් සෙවණ ලැබේ.
ඉන් පසුව ප්රශ්න කිරීම ආරම්භ වේ. මෙය හිසාබ් නම් වේ. එම ප්රශ්න කිරීම්වලට පසුව ප්රතිඵල සටහන් ද පිරිනැමේ. කුසල් කළ තැනැත්තන්ට දකුණු අතෙහි ප්රතිඵල සටහන පිරිනමන අතර අකුසල් කළ තැනැත්තන්ට ප්රතිඵල සටහන වමතෙහි පිරිනැමේ. මෙලොව ජීවත් වන කාලයේ අපගේ සිතුවිලි කතා හා ක්රියා යනාදි සියල්ල එම සටහන්වල සඳහන් වී තිබේ.
එම ප්රතිඵල සටහන දකුණතෙහි ලබා ගත් තැනැත්තෝ ප්රීතියට පත් වෙති. අනෙක් අයට ද එය පෙන්වා සතුටට පත් වෙති. සටහන වමතෙහි ලබා ගත් තැනැත්තෝ කනගාටුවෙන් හා වේදනාවෙන් දුකට පත් වෙති. වමතට ප්රතිඵල සටහන ලැබුණු අය එය නොලැබී තිබුණහොත් කෙතරම් හොඳ දැයි දොඩවති. මේ සිදුවීම් මාලාව පිළිබඳ අල්කුර්ආනයේ පැහැදිලි ව සඳහන් වී ඇත.
ඒ සමග මිනිස්සු සිරාත් නම් පාලම පසුකර යති. එහි දී සියලූ දෙනා තමා කළ යහ ක්රියාවල තරම අනුව ඉතා වේගයෙන් ද සෙමින් ද දණ ගසමින් ද තරණය කර එතෙර වීමට උත්සාහ කරති. පාපීහු එය පසුකර යෑමට නොහැකි ව නිරයට ඇද වැටෙති.
සිරාත් පාලම පසු කර ගිය තැනැත්තෝ ජයග්රාහකයෝ ය. ඔවුහු ස්වර්ගයට පිවිසෙති. ඔවුහු එහි සදාකාලිකව ම වෙසෙති. සිතා බැලීමට පවා නොහැකි මිහිරි දේ ඔවුහු එහි දී භුක්ති විඳිති.
එනිසා,