වරක් නබි මුහම්මද් සල්ලල්ලාහු අලෛහි වසල්ලම් තුමාණෝ තම සහාභාවරුන් සමග සිටියහ. එවිට ජිබ්රීල් අලෛහිස්සලාම් තුමා මිනිස් වෙසින් පැමිණ නබි සල්ලල්ලාහු අලෛහි වසල්ලම් තුමා ඉදිරියෙහි ඉඳ ගත්තේය. ඉස්ලාම් යනු
කුමක් දැයි නබි සල්ලල්ලාහු අලෛහි වසල්ලම් තුමාගෙන් විමසූවේ ය. එයට නබි සල්ලල්ලාහු අලෛහි වසල්ලම් තුමාණෝ ඉස්ලාම් යනු නැමදුමට සුදුස්සා අල්ලාහ් හැර අන් කිසිවකු නොවේ යැයි ද නබි මුහම්මද් සල්ලල්ලාහු අලෛහි වසල්ලම් අල්ලාහ් ගේ වක්තෘවරයා යැයි සාක්ෂි දැරීම (ෂහදා), සලාතය ඉටු කිරීම, සකාත් දීම, රමළාන් මාසයේ සව්මය ඉටු කිරීම, සහ හැකියාව ඇති අය හජ් වගකීම ඉටු කිරීමත් බව පිළිතුරු දුන්හ. මෙම හදීසයෙන් ඉස්ලාමයේ වගකීම් පහ පැහැදිලිව දැක්වේ. ඒ පිළිබඳ තව දුරටත් බලමු.

ෂහාදා

ෂහාදා යනු පුද්ගලයෙක් ඉස්ලාමය පිළිගැනීම සඳහා වන දිවුරුම් ප්‍රකාශය වන්නේ ය. සෑම කෙනකු ම මෙය පිරිසිදු සිතින් ඉසිරීම අත්‍යවශ්‍ය ය. 'ලාඉලාහ ඉල්ලල්ලාහු මුහම්මදුර් රසූලූල්ලාහ්' යැයි පැවසීම ෂහාදා යැයි හැඳින්වේ. මෙම කලිමාවෙහි අල්ලාහ් සහ ඔහුගේ වක්තෘවරයා විශ්වාස (ඊමාන්) කිරීම අන්තර්ගත ය.

කෙනෙක් මෙම කලිමාව පවසා ඉස්ලාමයට පැමිණීම මගින් ස්වර්ගයට පිවිසීමේ භාග්‍යය ලබන්නේ ය. කවරෙකු "ලාඉලාහ ඉල්ලල්ලාහු මුහම්මදුර් රසූලූල්ලාහ් යැයි පවසමින් ඒ අයුරින් ම ක්‍රියා කරන්නේ ද ඔහු ස්වර්ගයට පිවිසෙන්නේය" යැයි නබි සල්ලල්ලාහු අලයිහිවසල්ලම් තුමා පවසා ඇත. (බුහාරි මුස්ලිම්)

සලාතය

ඉස්ලාම් පවසන වගකීම් අතර දෙවැනි වගකීම සලාතය වන්නේ ය. මෙය දිනපතාම පස්වේලක් නියමිත වෙලාව නොවරදවා ඉටු කිරීම සෑම මුස්ලිම්වරයෙකුගේ ම වගකීම වන්නේ ය. මේ ගැන නබි සල්ලල්ලාහු අලෛහිවසල්ලම් තුමා පහත සඳහන් පරිදි පවසා ඇත. "මුස්ලිම්වරයෙකු හා කාෆිර්වරයෙකු අතර වෙනස සලාතය අතහැරීම වන්නේ ය" (බුහාරි)

වරක් ඉබ්නු අබ්බාස් රලියල්ලාහු අන්හු තුමා නබි සල්ලල්ලාහු අලෛහිවසල්ලම් තුමාගෙන් "මා හට ස්වර්ගයට පිවිසීමට මං පාදන ඉබාදතයක් කියා දෙන්න" යැයි ඇසුවේ ය. එයට නබි සල්ලල්ලාහු අලෛහිවසල්ලම් තුමාණෝ "අල්ලාහ්ව නමදින්න: ඔහුට කිසිවක් සම නොකරන්න, සලාතය ස්ථාපිත කරන්න යැයි පැවසූහ." (බුහාරි)

සකාතය

ඉස්ලාම් පවසන අනිවාර්ය වගකීම් අතර තුන්වැනි වගකීම සකාතය වන්නේ ය. මෙය ආර්ථීක වශයෙන් වත්කම් ඇති සෑම මුස්ලිම්වරයකු ම තම ධනයෙන් කොටසක් සකාත් ලැබීමට සුදුසු පිරිසට ලබාදීම කළ යුතු ය. මෙයින් ධනය පිරිසිදු වන්නේ ය. නබි සල්ලල්ලාහු අලෛහිවසල්ලම් තුමා යෙමන් රාජ්‍යයට මුආද් රළියල්ලාහු අන්හු තුමා ආණ්ඩුකාරවරයා ලෙස යැවූ අවස්ථාවේ, "අල්ලාහ් සකාතය වගකීමක් කර ඇත. එය ධනවතුන්ගෙන් ලබාගෙන දුප්පතුන්ට ලබා දිය යුතු"යැයි පැවසූහ. (බුහාරි, මුස්ලිම්)

සව්මය

අල්ලාහ් විසින් පනවන ලද හතරවන වගකීම සව්මය වන්නේ ය. සෑම මුස්ලිම්වරයකුම අවුරුදු පතා රමළාන් මාසයේ දී දිනපතා නිශ්චිත කාලයක් නොකා නොබී සහ සව්මය බිඳවන අනෙකුත් කාර්යයන්හි නො යෙදී අල්ලාහ් වෙනුවෙන් කුසල් බලාපොරොත්තුවෙන් සව්මයෙහි නිරත විය යුතු ය. සව්මය හේතුවෙන් පව් සමා කෙරෙන්නේ ය. ස්වර්ගයට පිවිසීමේ අවස්ථාව උදාවන්නේ ය.

"කවරෙක් රමළාන් මාසයේ ඊමානයෙන් යුතුව ආනිසංස බලාපෙරොත්තුවෙන් සව්මය ඉටු කරන්නේ ද, ඔහුගේ සියලූ ම පව් සමා කෙරෙන්නේ ය"යැයි නබි සල්ලල්ලාහු අලයිහිවස්සල්ලාම් තුමාණෝ පැවසූහ. (බුහාරි, මුස්ලිම්)

හජ්

ඉස්ලාම් දහම නියම කර ඇති වගකීම් අතුරෙන් පස්වන වගකීම හජ් වන්නේ ය. වත්කම, හැකියාව සහ ශාරීරික ශක්තිය ඇති සෑම මුස්ලිම්වරයකුම තම ජීවිතයේ වරක් හෝ මෙම වගකීම ඉටු කිරීම අනිවාර්ය වන්නේ ය. මෙමගින් ඔහුගේ සියලූ පව්වලට සමාව දෙනු ලැබ එදා උපන් ළදරුවකු මෙන් පාරිශුද්ධ අයෙකු වන්නේ ය.

"පිළිගනු ලැබූ හජ් වගකීම වෙනුවෙන් ස්වර්ගය හැර වෙනත් දීමනාවක් නොමැත" යැයි නබි සල්ලල්ලාහු අලෛහිවසල්ලම් තුමාණෝ පැවසූහ. (තිර්මිදි)

මෙම වගකීම් අතර පරස්පර සම්බන්ධතාවයක් දක්නට ඇත. මේවා ඉටුකිරීමෙන් තනි මිනිසුන් අතර ද එමෙන් ම සමාජය අතර ද සම්බන්ධතා දැඩි වන්නේ ය.

එනිසා ඉස්ලාම් දහම පවසන යුතුකම් නිවැරදි අයුරින් ඉටුකිරීමෙන් අල්ලාහ්ගේ ආදරයත් අනුමැතියත් ලබා ගනිමු.