"නබි සල්ලල්ලාහු අලෛහි වසල්ලම් තුමාගේ බිරින්ඳෑවරුන් මුඃමින්වරුන් ගේ මව්වරු වේ" යනුවෙන් අල් කුර්ආනය පවසන්නේ ය. 'උම්මහාතුල් මුඃමිනීන්' යන්නෙහි අර්ථය "විශ්වාසවන්තයන් ගේ මව්වරුන්" නම් වේ. සහාබා කාන්තාවන් අතරින් නබි සල්ලල්ලාහු අලෛහි වසල්ලම් තුමාගේ බිරින්ඳෑවරුන්ට මෙම විශේෂිත නම පිරිණමා තිබේ. පහත සඳහන් වන්නේ උම්මහාතුල් මුඃමිනීන් වන නබි සල්ලල්ලාහු අලෛහි වසල්ලම් තුමාගේ බිරිඳන්ය.

1. කදීජා රලියල්ලාහු අන්හා
2. සවුදා රලියල්ලාහු අන්හා
3. ආයිෂා රලියල්ලාහු අන්හා
4. හෆ්සා රලියල්ලාහු අන්හා
5. සෙයිනබ් බින්තු කුසෛමා රලියල්ලාහු අන්හා
   
6. උම්මු සලමා රලියල්ලාහු අන්හා
7. උම්මු හබීබා රලියල්ලාහු අන්හා (රම්ලා)
8. ජුවයිරියා රලියල්ලාහු අන්හා
9. සෙයිනබ් බින්තු ජහ්ෂ් රලියල්ලාහු අන්හා
10. සෆියියා රලියල්ලාහු අන්හා
11. මයිමූනා රලියල්ලාහු අන්හා

කදීජා රලියල්ලාහු අන්හා තුමිය

නබි සල්ලල්ලාහු අලෛහි වසල්ලම් තුමා ගේ ප්‍රථම බිරිඳ කදීජා රළියල්ලාහු අන්හා තුමිය වේ. ඇය මක්කාවේ කුරෛෂි ගෝත්‍රයට අයත් වන්නී ය. ඇයගේ පියා කුවෛලිද් ය.

කදීජා රළියල්ලාහු අන්හා තුමිය නබි සල්ලල්ලාහු අලෛහි වසල්ලම් තුමා විවාහ කර ගැනීමට පෙර වෙනත් විවාහ දෙකක් කර තිබිණි. අබුහාලා සහ අතීක් යන එම සැමියන් දෙදෙනා කෙනෙකුට පසු අනෙකා වශයෙන් මරණයට
පත් වූහ. අනතුරුව කදීජා රළියල්ලාහු අන්හා තුමිය වැන්දඹුවක් ලෙස තම ජීවිතය ගත කළාය. සැමියා ගේ ව්‍යාපාරය පිළිබඳව අවධානය යොමු කළ කදීජා තුමියට වෙළෙඳ කටයුතු පවත්වා ගෙන යාම සඳහා විශ්වාසවන්ත කෙනෙකු අවශ්‍ය විය. 'අල් අමීන්' (විශ්වාසවන්තයා) යනුවෙන් සැමගේ ප්‍රශංසාවට ලක් වු මුහම්මද් සල්ලල්ලාහු අලෛහි වසල්ලම් තුමා වඩාත් සුදුස්සා බව දැනගත්තා ය. තම වෙළෙඳ භාණ්ඩ ෂාම් (සිරියා) දේශයට රැගෙන ගොස් වෙළෙදාම් කිරීමේ වගකීම මුහම්මද් සල්ලල්ලාහු අලෛහි වසල්ලම් තුමා වෙත පැවරුවාය. එතුමා විශ්වාසවන්තව හා සත්‍යවාදී ලෙස වෙළෙඳාම් කර අධික ලාභ ලබා නැවත පැමිණියේ ය.

කදීජා රළියල්ලාහු අන්හා තුමිය සදාචාර සම්පන්න, යහගුණ හා රූමත් බවින් යුත්, උසස් ගුණාංගයන්ගෙන් මෙන් ම සැමට උපකාර කිරීමේ මානසිකත්වයෙන් යුක්ත කාන්තාවක් වූවාය. බොහෝ කුරෛෂි නායකයෝ වැන්දඹුවක වු කදීජා රළියල්ලාහු අන්හා තුමියව විවාහ කර ගැනීමට කැමැත්ත ප්‍රකාශ කළහ. නමුත් එතුමිය ඒ කිසිවකුටත් කැමැති නොවුවා ය. නමුත් නබි සල්ලල්ලාහු අලෛහි වසල්ලම් තුමාණන්ගේ යහ ගුණාංගයන් ගෙන් ආකර්ෂණය වී එතුමාණන් විවාහ කර ගැනීමට කැමැති වූවා ය. පසුව විවාහය පිළිබඳ කතිකාවක් සිදු විය. පවුල් දෙකේ එකඟතාවය මත විවාහය සිදු විය. එවිට කදීජා රළියල්ලාහු අන්හා තුමියගේ වයස අවුරුදු 40ක් විය.

නබි සල්ලල්ලාහු අලෛහි වසල්ලම් තුමා හා කදීජා රළියල්ලාහු අන්හා තුමිය වසර 25ක් පමණ පවුල් දිවිය ගත කළහ. ඔවුහු දරුවන් 6 දෙනකු බිහි කළහ. ඉන් 4 දෙනෙකු ගැහැනු දරුවන් වූ අතර දෙදෙනකු පිරිමි දරුවන් වූහ.

ගැහැනු දරුවන් -

සෙයිනබ් රළියල්ලාහු අන්හා තුමිය
රුකෛයා රළියල්ලාහු අන්හා තුමිය
උම්මුකුල්සුම් රළියල්ලාහු අන්හා තුමිය
ෆාතිමා රළියල්ලාහු අන්හා තුමිය

පිරිමි දරුවන් -

කාසිම්
අබ්දුල්ලා

පිරිමි දරුවන් දෙදෙනා කුඩා වියේදී ම මරණයට පත් වූහ. ෆාතිමා රළියල්ලාහු අන්හා තුමිය හැර අනිකුත් ගැහැනු දරුවන් තිදෙනා නබි සල්ලල්ලාහු අලෛහි වසල්ලම් තුමාගේ මරණයට පෙර ම මරණයට පත්වූහ.

කදීජා රළියල්ලාහු අන්හා තුමිය නබි සල්ලල්ලාහු අලෛහි වසල්ලම් තුමාණන්ට යහපත් බිරිඳක් ලෙසත් ලෙන්ගතු සහායිකාවක් ලෙසත් ජීවත් විය. නබි සල්ලල්ලාහු අලෛහි වසල්ලම් තුමාගේ ජීවිතයේ වැදගත් අවස්ථාවල ප්‍රධාන අනුශාසක ලෙසත් සහායිකාව ලෙසත් මෙතුමිය ක්‍රියා කළා ය. ඉස්ලාමයේ වර්ධනය වෙනුවෙන් තම ධන සම්පත් කැප කළා ය. නබි සල්ලල්ලාහු අලෛහි වසල්ලම් තුමාණන් හිරා ගුහාවේ සිටින විට අවශ්‍ය ආහාර පාන සැපයුවාය.

නබි සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම් තුමාණන්ට වහී ලැබුණු අවස්ථාවේ දී බියට පත් වී තැතිගෙන නිවසට පැමිණි විට ආදරයෙන් වැළඳගෙන සැනසුම් වදන් පවසා එතුමා සැනසුවා ය. නබි සල්ලල්ලාහු අලෛහි වසල්ලම් තුමාට ප්‍රදානය වු දූතභාවයත් ඉස්ලාම් ධර්මයත් සැකයකින් තොරව මුලින් ම පිළිගත්තා ය.

කුරෛෂි කාෆිර්වරුන් නබි සල්ලල්ලාහු අලෛහි වසල්ලම් තුමාණන්ට හා සහාබාවරුන්ට වද හිංසා දුන්විට එතුමා සනසා උපකාර කළා ය. ෂිඃබු අබූතාලිබ් කඳුවැටියේ නබි සල්ලල්ලාහු අලෛහි වසල්ලම් තුමා හා පවුලේ උදවිය රඳවා තබා වේදනා දුන් අවස්ථාවේ දී කදීජා රළියල්ලාහු අන්හා තුමිය තුමිය ද එහි සිටියා ය.

මෙලෙස යහපත් බිරිදක් ලෙස නබි සල්ලල්ලාහු අලෛහි වසල්ලම් තුමාණන් සමග ජීවත් වී ඉස්ලාමය වෙනුවෙන් තමන්ව කැප කළ කදීජා රළියල්ලාහු අන්හා තුමිය නුබුව්වත් 10 වන වසරේ මරණයට පත් වූවා ය. එවිට එතුමියගේ වයස අවුරුදු 65 කි. එතුමිය මරණයට පත් වර්ෂය "ආමුල් හුස්න්" දුක් වසර යනුවෙන් අමතන ලදී. "තාහිරා" නමැති විශේෂ නමක් ද සහිත කදීජා රළියල්ලාහු අන්හා තුමියගේ ආදර්ශයන් පිළිපැදීමට උත්සාහ කරමු.

ආයිෂා රළියල්ලාහු අන්හා තුමිය

ආයිෂා රළියල්ලාහු අන්හා තුමිය, අබූබක්කර් සිද්දීක් රළියල්ලාහු අන්හු තුමාගේ බාල දියණිය වේ. ඇයගේ මව උම්මු රූමාන් රළියල්ලාහු අන්හා තුමිය වේ. නුබුව්වත් දෙවන වසරේ ඇය ඉපදුණාය. අබුබක්ර් සිද්දීක් රළියල්ලාහු අන්හු තුමාත්, නබි සල්ලල්ලාහු අලෛහි වසල්ලම් තුමාත් ගජමිතුරෝ වූහ. දෙදෙනා ම සහෝදරයන් සේ ජීවත් වූහ. අබුබක්කර් රළියල්ලාහු අන්හු තුමා, නබි සල්ලල්ලාහු අලෛහි වසල්ලම් තුමාට දැඩි ලෙස ආදරය දැක්වුයේ ය.

නුබුව්වත් 10වන වසරේ ෂව්වාල් මස නබි සල්ලල්ලාහු අලෛහි වසල්ලම් තුමාණෝ ආයිෂා රළියල්ලාහු අන්හා තුමිය විවාහ කර ගත්හ. නබි සල්ලල්ලාහු අලෛහි වසල්ලම් තුමාණන් විවාහ කරගත් එකම කන්‍යාව වුයේ මැය පමණි. ආයිෂා රළියල්ලාහු අන්හා තුමිය බිය බැතිකමින් යුක්ත වූවා. ඇය අධික ලෙස සවුමයේ යෙදෙන්නී ය. දන් දීමට ඉදිරිපත් වූවා ය. ඉතා නුවණත්කාර තැනැත්තියකි. දැනුමෙන් හා ඥානයෙන් අගතැන්පත් වූ මෙතුමිය කාන්තාවන් අතරින් වැඩිම හදිස් ගණනක් දැනුම් දුන් තැනැත්තිය ද වන්නී ය. සහාබාවරුන්ට මතුවු ආගමික ගැටළුවලට විසඳුම් ලබා දුන්නා ය. කාන්තාවන් සම්බන‍්ධ අනේක විද කරුණු නබි සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම් තුමාගෙන් විමසා ඔවුනට පැහැදිලි කර දුන්නා ය.

"අස්සිද්දීකා", "හුමෙයිරා" යන සුවිශේෂී නාමයන් ඇයට හිමි විය. කඩිසරබව, විරත්වය, ඉවසීම. යනාදී යහගුණයන් ඇය තුළ දක්නට ලැබිණි. සමාජ සේවය කිරීමට ඉතා ප්‍රිය කළාය. උහද් සටනේ දී තුවාල වුවන්ට බීමට ජලය සපයා උපකාර කළා ය. බොහෝ වහලූන් මිලයට ගෙන ඔවුන්ට නිදහස ලබා දුන්නා ය.

ආයිෂා රළියල්ලාහු අන්හා තුමියගේ නිවසේ සිටිය දී නබි සල්ලල්ලාහු අලෛහි වසල්ලම් තුමාණෝ වෆාත් වූහ. මෙලෙස බොහෝ සුවිශේෂත්වයන් ගෙන් හෙබි ආයිෂා රළියල්ලාහු අන්හා තුමිය හිජ්රි 58 දී තම 68 වන වියේ දී වෆාත් වූවාය.