ඉස්ලාම් අවධාරණය කරන පස්මහා වගකීම් අතුරින් සලාතය ප්රධාන ය. එය බාල මහලූ, බලවතා - දුබලයා, රෝගී - නිරෝගී, ගැහැනු - පිරිමි භේදයකින් තොර ව සියලූ මුඃමින්වරුන්ට පවරනු ලැබූ අනිවාර්ය වගකීමකි.
කලිමාව පාරායනය කර අල්ලාහ් රබ්බු ලෙස ද නබි සල්ලල්ලාහු අලෛහි වසල්ලම් තුමා ඔහුගේ දූතයා ලෙස ද පිළිගත් අය සලාතය නොවරදවා අඛණ්ඩ ව ඉටු කළ යුතු ය. ඒ පුද්ගලයාගේ අල්ලාහ් කෙරෙහි ඇති විශ්වාසය ප්රායෝගිකව තහවුරු වන්නේ එවිට ය. එසේ නොමැති ව කෙනකු එය ඉටු නොකර අදිමදි කරනා විට ඔහු සහ දෙවියන් ප්රතික්ෂේප කරන්නන් අතර කිසිදු වෙනසක් නොමැත. මෙය නබි සල්ලල්ලාහු අලෛහි වසල්ලම් තුමාණෝ පැහැදිලි ව අවබෝධ කර දුන්හ.
මුස්ලිම් දරුවෙකුගේ වයස අවුරුදු හත වන විට දෙමව්පියන් විසින් එම දරුවාට සලාතය ඉටු කිරීමට පුරුදු පුහුණු කළ යුතු ය. වයස අවුරුදු 10 වන විට එය නොවරදවා ඉටු කළ යුතු ය. කිසිදු අවස්ථාවක සලාතය මගහැරිය නොහැකි ය. එහෙයින් ගමනක යෙදී සිටින විට කෙටි කොට හෝ එකතු කොට හෝ සලාතය ඉටු කළ හැකි ය. ජලය නැති විට හෝ ජලය භාවිතා කළ නොහැකි අවස්ථාවක තයම්මුම් කිරීමෙන් හෝ සලාතය ඉටු කළ යුතු ය. එසේම රෝගී අවස්ථාවක දී වාඩි වී, ඇල වී හෝ ඉඳගෙන හැකි ආකාරයෙන් සලාතය ඉටු කිරීමට සහන සළසා ඇත. එමගින් සීමිත අවස්ථා කිහිපයක දී හැර අන් සෑම අවස්ථාවක ම සලාතයේ දී කිසිවකුට සහනයක් සලසා දී නැත. එය මුඃමින්වරුන්හට කාලය නිර්ණය කරන ලද වගකීමකි.
මීළඟට, සලාතයේ වැදගත්කම, එය ඉටුකිරීම නිසා ලැබෙන කුසල, එය නොසලකා හැරීම හෝ මගහැරීම නිසා ලැඛෙන දඬුවම් ආදිය ගැන අල් කුර්ආනයේ සහ අල් හදීස් හි දක්වා ඇති උපදෙස් පිළිබඳව සොයා බලමු.
'සැබවින් ම අල්ලාහ් මම ය. මා හැර අන් සර්වබලධාරියකු නැත. එහෙයින් මා නමදින්න. මා මතක් වන ආකාරයෙන් සලාතය ඉටු කරන්න.' (අල් කුර්ආන් 20:14)
ඔබගේ දරුවන්ට වයස අවුරුදු හත වූ විට සලාතය ඉටුකරන ලෙස අණ කරන්න. වයස අවුරුදු දහය වන විට ද ඔහු සලාතය ඉටු නොකරයි නම්, ඔවුන්ට පහරක් දී හෝ සලාතය ඉටු කිරීමට සලස්වන්න. (අහ්මද්, අබූදාවූද්)
ඉහතින් සඳහන් අල් කුර්ආන් වැකියෙන් සහ නබි සල්ලල්ලාහු අලයිහිවසල්ලම් තුමාගේ වැකියෙන් අඛණ්ඩව හා පිළිවෙළකට අනුව සලාතය ඉටු කළ යුතු බව අවධාරණය කෙරේ.
එසේම ඔබ 'සකර්' නැමැති නිරයට ඇතුළුවීමට සැලැස්වූයේ කුමක් ද? (යැයි ස්වර්ගයේ සිටිමින් අසති) එයට පිළිතුරු වශයෙන් "අපි සලාතය ඉටු කරන්නන් ලෙස නොසිටියෙමු" යැයි අල් කුර්ආනයේ සඳහන් වේ. (අල්කුර්ආන් 74:42,43)
තව ද කවරකු සලාතය රැක ගන්නේ ද ඔහුට එම සලාතය ආලෝකයක් ලෙස ද, සාක්ෂියක් ලෙස ද දී කියාමා දිනයේ දී විමුක්තියක් හැටියට පත් වන්නේ ය. එසේම කවරකු එය ආරක්ෂා කර නොගනී ද ඔහුට එය ආලෝකයක් ලෙස හෝ සාක්ෂියක් ලෙස හෝ කියාමා දිනයේ දී විමුක්තියක් ලෙස හෝ නොවන්නේ ය. කියාමා දිනයේ දී එවැන්නන් "කාරූන්, ෆිර්අවුන්, හාමාන්, උබයි බින් කලෆ් වැනි අය සමග සිටී" යැයි නබි සල්ලල්ලාහු අලෛහිවසල්ලම් තුමාණෝ පැවසූහ (අහ්මද්).
ඉහතින් සඳහන් අල් කුර්ආන් වැකියෙන් හා නබි වදන් මගින් සලාතය අත්හැරීම නිසා ඇතිවන විපාක ගැන මනාව ගෙන හැර දැක්වේ.
එනිසා අපි කිසිදු හේතුවක් නිසා සලාතය කෙරෙහි නොසැලකිලිමත් නොවිය යුතුය. එමෙන්ම අපගේ වගකීමක් වන සලාතය හැම විටම ජමාඅතය (සාමූහික සලාතයත්) සමග ඉටු කිරීමට පුරුදු විය යුතු ය. මක් නිසා ද යත් තනිව ඉටුකරන සලාතයට වඩා සාමූහික වශයෙන් ඉටුකරන සලාතය (27) විසිහත් ගුණයකින් වැඩි ආනිසංස සහිත බව නබි සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම් තුමා වදාරා ඇත. (බුහාරි, මුස්ලිම්, තිර්මිදි)
සලාතය මගින් අපි අල්ලාහ්ට අවනත වන්නෙමු. ඔහුට සමීප වන්නෙමු. ඔහු නැමදීමේ පුරුද්ද ඇති කර ගන්නෙමු. අපගේ අවශ්යතාවයන් වෙනුවෙන් ඔහුගෙන් ඉල්ලා සිටීමටත්, අපගේ පව් කමා කරන ලෙස ආයාචනා කිරීමටත් සලාතය අවස්ථාවක් වන්නේ ය. තව ද, සලාතය මගින් අපි අල්ලාහ් මතක් කරන්නෙමු. ඔහූ අපට ලබා දී ඇති දායාදයන් සඳහා ස්තුතිය පුද කරන්නෙමු.
සලාතය ඉටු කිරීම සඳහා අපි දිනකට පස් වතාවක් වුලූඃ කරන්නෙමු. මේ නිසා අපගේ සිරුරේ බාහිර අවයව පිරිසිදු වන්නේ ය. ඒ සමග ම සිත ද පිරිසිදු වන්නේ ය. මේ නිසා ශාරීරික හා මානසික සෞඛ්යය ඇති වන අතර පාපයන්ගෙන් ද මිදෙන්නේ ය.
එනිසා, "ස්වර්ගයේ යතුර" යැයි නබි සල්ලල්ලාහු අලයිහිවසල්ලම් තුමාණන් විසින් සුවිශේෂ කර දක්වන ලද සලාතය අපි නිසි කලට වෙලාවට අඩුපාඩුවක් නොමැතිව අඛණ්ඩව හා විධිමත් ව ඉටු කරමු. එමගින් අල්ලාහ්ගේ සමීපතාවය හා දයාව දෙලොවෙහි ම ලබා ගනිමු.