සලාතය අනිවාර්ය වගකීමක් බව පසු ගිය පාඩමේ දී දැන ගත්තෙමු. අපි දිනපතා ඉටුකරන සලාතය පිළිගනු ලැබීමට නම් සලාතයට අදාළ ෂර්ත් හා ෆර්ල් ආදිය හරියාකාරව අනුගමනය කළ යුතු ය. එසේම සලාතය නිෂ්ඵල කළ හැකි මුබ්තිලාත් පිළිබඳ ව දැන අපි ඒවායින් වැළකී සිටිය යුතු ය. මෙම පිළි වෙත අනුගමනය නොකර ඉටුකරන සලාතයෙන් කිසි දු ඵලක් අත් නොවන බව අප පැහැදිලිව දැන ගත යුතු ය.
සලාතයේ ෂර්තයන්
ෂර්ත යන්නෙහි අර්ථය කොන්දේසි යන්න ය. සලාතය පිළිගනු ලැබීමට නම් මෙම කොන්දේසි සියල්ල අනුගමනය කළ යුතු ය. ඉන් එකක් හෝ අතපසු වූවද සලාතය පිළිගනු ලබන්නේ නැත. ඒවා පහත දැක්වේ.
- මුස්ලිම්වරයෙකු වීම.
- තම්යීස් හෙවත් යමක් වෙන්කර අවබෝධ කර ගැනීමේ වයසේ අයකු වීම.
- පිරිසිදු ව සිටීම (නෑම අනිවාර්ය වූ අය නෑම, වුලුඃ ඉටු කර නොමැති අය වුලුඃ කර ගැනීම)
- සලාතය ඉටු කරන ස්ථානය, ඇඳ සිටින ඇඳුම් සහ සිරුර නජීස්වලින් තොර ව පිරිසිදුව තිබීම.
- අව්රතය ආවරණය කර තිබීම (ආවරණය කළ යුතු පෙදෙස් ආවරණය වී තිබීම)
- කිබ්ලාවට මුහුණලා සලාතය ඉටු කිරීම.
- සලාතය තමාට අනිවාර්ය වූවක් යැයි වටහා ගෙන තිබීම
- සලාතයේ වෙලාව පැමිණ තිබීම.
- සලාතය ඉටු කළ යුතු ආකාරය දැන සිටීම.
- ෆර්ල හා සුන්නතය වෙන් කොට දැන සිටීම.
ඊළඟට සලාතයේ ෆර්ල් තිබේ ද? ඒවා මොනවා ද? කියා බලමු.
සලාතයේ ෆර්ලයන් 19 කි.
- අල්ලාහ් වෙනුවෙන් සලාතය ඉටු කරමියි සිතෙහි ස්ථීර ලෙස අධිෂ්ඨාන කර ගැනීම. (නිය්යතය)
- "අල්ලාහු අක්බර්" යනුවෙන් ආරම්භක තක්බීරය (තහ්රිමා) කීම.
- සිටගෙන සලාතය ඉටු කළ හැකි අය සිටගෙන සලාතය ඉටු කිරීම.
- බිස්මිල්ලාහ් සමග සූරතුල් ෆාතිහාව පාරායනය.
- රුකූඋ කිරීම.
- එහි රැඳී සිටීම.
- ඉඃතිදාලයට පැමිණීම.
- එහි රැඳී සිටීම.
- පළමු සුජූදය ඉටු කිරීම
- එහි රැඳී සිටීම
- මැද හිඳුමට පැමිණීම.
- එහි රැඳී සිටීම.
- දෙවන සුජූදය ඉටු කිරීම.
- එහි රැඳී සිටීම.
- අවසාන අත්තහියියාත් පාරායනය සඳහා රැඳීම.
- එහි අත්තහියිය්යාතය පාරායනය.
- අත්තහියියාතයේ දී නබි සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම් තුමා කෙරෙහි සලවාත් පැවසීම.
- පළමු සලාම් කීම
- ඉහත සියල්ල අනුපිළිවෙළින් ඉටු කිරීම
සලාතයේ පරිපූර්ණ ඵල ප්‍රයෝජන ලබා ගැනීමට නම්, සලාතයට අදාළ සුන්නත ද පිළිපැදිය යුතු ය.
සලාතයට අදාළ සුන්නතයන් වචන හා සම්බන්ධ වූ ඒවා ද ක්‍රියා හා සම්බන්ධ වූ ඒවා ද ලෙස ආකාර දෙකකි.
වචන හා සම්බන්ධ සුන්නත්
- දුආඋල් ඉස්තිෆ්තාහ් (වජ්ජහ්තු) පාරායනය
- සූරාහ් උසුරන විට ඉස්තිආදා (අඌදු බිල්ලාහි) පාරායනය
- සූරතුල් ෆාතිහාව අවසානයේ ආමීන් කීම
- පළමු රකඅත් දෙකෙහි ම ෆාතිහාවෙන් පසුව වෙනත් සූරාවක් හෝ ආයත් කිහිපයක් හෝ පාරායනය කිරීම
- රුකූහිදී "සුබ්හාන රබ්බියල් අලීම් වබිහම්දිහි" යන තස්බීහය පාරායනය
- ඉඃතිදාල්හි දී අල්ලාහ්ව ප්‍රශංසා කිරීම
- සුබ්හු සලාතයේ දෙවන රකඅතයේ කුනූත් පාරායනය කිරීම
- සුජූද්හිදී "සුබ්හාන රබ්බියල් අඃලා වබිහම්දිහි" යන තස්බීහය පාරායනය කිරීම
- මැද ඉඳුමේදී "රබ්බිග්ෆිර්ලී" යැයි ආරම්භවන දුආව පාරායනය කිරීම.
- රකඅත් දෙකකට වැඩි සලාතයක දී දෙවන රකඅතයේ දී අත්තහියියාතය සමග සලවාතය පාරායනය කිරීම.
- අවසාන අත්තහියියාතයේ දී නබි සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම් තුමාගේ පවුලේ අය කෙරෙහි සලවාතය පාරායනය කිරීම.
ක්‍රියාවන් හා සම්බන්ධ සුන්නතයන්
- ආරම්භක තක්බීරය කියනා අවස්ථාවේත් රුකූවලට යන අවස්ථාවේත් නැවත සිටගන්නා විටත් පළමු අත්තහියියාතයේ සිට ඍජු අවස්ථාවට එන විටත් අත් දෙකණතෙක් එසවීම.
- සිටගන්නා අවස්ථාවේ දී වමත මත දකුණත තබා අත් බැඳීම.
- සජදා කරන ස්ථානයේ බැල්ම යොමු කර තබා ගැනීම.
- සිටගන්නා අවස්ථාවේ දී දෙපා අතර ප්‍රමාණවත් පරතරයක් පවත්වා ගැනීම.
- රුකූඋ අවස්ථාවේ දී ඇඟිලි ඈත් කර තබා අත්ලෙන් දණහිස අල්ලාගෙන කොන්ද සහ හිස ඒකාකාරීව තිබෙන සේ නැමී සිටීම.
- සුජූදයේ දී අවයව සියල්ල පොළොවේ සෘජුව ම ස්පර්ශ වන සේ තබා තැබීම.
- පිරිමීන් සුජූදයේ දී දෑත් ඉල සමග ද බඩ කලවා සමග ද ස්පර්ශ නො වන සේ හිඩැස තැබිය යුතුය. තවද දෙපා යාවනසේ තබා ඇඟිලි තුඩු කිබ්ලාව දෙසටත් ඇතුළු පැත්ත පොළොව ස්පර්ශ වන සේත් තබා ගත යුතු ය.
- සුජූද් දෙක අතර ද පළමු අත්තහියියාතයේ ද "ඉෆ්තිරාහ්" ඉරියව්වේ වාඩි වී ද අවසාන අත්තහියියාතයේ තවර්රුක් ඉරියව්වේ වාඩි වී ද සිටිය යුතුයි.
- වාඩි වී සිටිනාවිට දී දෑත් ඈත් කර, ඇඟිලි ලංකර තබා ගත යුතු ය. අත්තහියියාතයේ ද දකුණු අතේ ඇඟිලි නවා, දබරැගිල්ල කෙළින් කර තැබීම.
- පළමු සලාම් කියන අවස්ථාවේ දකුණු පැත්තට ද දෙවන සලාම් කියන විට වම් පැත්තට ද මුහුණ හැරවීම.
ඉහත කරුණු සැලකිල්ලට ගෙන සලාතය ඉටු කරන අවස්ථාවේ දී අනිවාර්යයෙන් ම සමහර කරුණු වළක්වා ගත යුතු ය. මක් නිසා ද යත් එවැන්නක් සිදුවූවා නම් සලාතය කඩ වන්නේ ය. ඒවා මුබ්තිලාත් (සලාතය බිඳවන කරණු) නම් වේ.
සලාතය බිඳවන කරුණු (මුබ්තිලාත්)
- සලාතය ඉටු කරන අවස්ථාවේ සලාතය අත්හරිමු දැයි සිතීම
- සලාතයේ නැති ක්‍රියාවක් දිගින් දිගට ම තුන් වතාවක් කිරීම.
- අල්කුර්ආන් පාඨ හෝ දුආවක් නොවන සලාතය හා සම්බන්ධ නැති අන් යමක් පාරායනය
- උවමනාවෙන් ම කැහීම හෝ කතා කිරීම
- හඬ නගා සිනාසීම සහ උවමනාවෙන් ම ඇඬීම
- සව්මය බිඳවන කිසියම් කටයුත්තක යෙදීම
- කිබ්ලාව දෙසින් මුහුණ වෙනත් පැත්තකට හැරවීම
- ෆර්ල් වූ ක්‍රියා උවමනාවෙන් ම වැඩිපුර කිරීම
- අව්රතය පෙනෙන අවස්ථාවේ එය නොසලකා සිටීම
- ෆර්ලයක් හෝ ෂර්තයක් හෝ උවමනාවෙන් ම අතහැරීම
එහෙයින් සලාතයේ ෂර්තය ෆර්ල් පිළිබඳ සැළකිළිමත් වෙමින් සුන්නතයන්ට වැදගත්කමක් ලබා දී හා මුබ්තිලාතයන්ගෙන් වැළකී සලාතය නිවැරදි ව ඉටු කිරීමට අවධානය යොමු කරමු. අල්ලාහ් අපගේ සලාතය සම්පූර්ණ කර සියලූ ආනිශංස ලබා දෙත්වා.