කිසියම් අවස්ථාවකට ගැළපෙන පරිදි යොදා ගත හැකි පැරණි කියමනක් ප්‍රස්තාව පිරුළක් ලෙස හැඳින්වේ. ප්‍රකාශ කළ යුතු දේ ඉතා පැහැදිලිව කෙටියෙන් මෙන් ම සිත් ගන්නා ආකාරයට ඉදිරිපත් කිරීමට ප්‍රස්තාව පිරුළු මනා පිටුබලයක් වේ. මිනිසුන්ගේ අත්දැකීම්, වටපිටාව ආශ්‍රිතව ගොඩ නැගී ඇති මෙබඳු පිරුළුවලට පසුබිම් වූ රසවත් කතා පුවත් ද බොහෝ විට දැකිය හැකි ය. ප්‍රස්තාව පිරුළුවලට පදනම් වූ කතා රැස් කොට ප්‍රේමදාස ශී්‍ර අලවත්තගේ විසින් සම්පාදනය කරන ලද පිරුළු කතා කෘතියෙන් උපුටා ගත් කතාන්දර තුනක් මේ පාඩමට ඇතුළත් වේ.
ගඟට ඉනි කැපුවා වාගේ
එක් ගැමියෙක් බුලත් කොරටුවක් වැවීමට අදහස් කළේ ය. කොරටුවේ බුලත් වැල්වලට සිටුවීම සඳහා හොඳ පැළ ඉනි ඕනෑ විය. ඒ නිසා ඔහු එක් දිනක් පාන්දරින් ම නැගිට ඈත කැලෑව බලා පිටත් වූයේ පැළ ඉනි තොගයක් කපා ගැනීම සඳහා ය.
මද්දහන වනතුරු ම ඔහු මහත් සේ වෙහෙස දරා හොඳ හොඳ පැළ ඉනි තෝරා ගෙන කප කපා ගොඩ ගැසුවේ ය. අන්තිමේ දී විසාල ඉනි ගොඩක් එක් රැස් වී තිබුණි.
"මෙච්චර ඉනි ගොඩක් මං කොහොම ද තනිව ම උස්සාගෙන යන්නෙ?" ඔහු කල්පනා කෙළේ ය.
ඔහු ඉනි කපමින් සිටියේ ගං ඉවුරක යි. හදිසියේ ම ගඟ දුටු ඔහුට හොඳ අදහසක් පහළ විය.
"මේ ගඟ ගලන්නෙ අපේ ගම මැද්දෙන්. ඉතින් මේ ඉනි ටික ඔක්කොම ගඟට දැම්මොත් ගඟේ වතුර පාරට ගඟ දිගේ නො වැරදී ම ගමට යාවි. ඔව්, මේව උස්සගෙන ගිහිල්ලා නිකං මහන්සි වෙන්න ඕනෙ නෑ" ඔහු සිතුවේ ය.
අනතුරුව ඔහු කැපූ ඉනි සියල්ල ම ගඟට දැම්මේ ය. ඒවා ගෙඟ් සැඬ පහරට අසුව ගසා ගෙන ගොස් නො පෙනී ගියේ ය. ඔහු ආපසු ගමට ගියත් පැළ ඉනි නම් දකින්නට ලැබුණේ නැත.
මරණ තුනක් ඇති මිනිහෙක් පැණි කෑවා වාගේ
වනාන්තරයේ ඇවිද ගෙන ගිය එක් මිනිසකුට හදිසියේ ම අලියෙක් මුණ ගැසුණි. තනි අලියා බිහිසුණු ය. ඌ මිනිසා පසුපස පන්නා ආවේ ය. ඔහු මර බියේ දිව යද්දී කැලෑව මැද වූ පාළු ළිඳකට රූටා වැටුණේ ය.
ඔහු පහළට වැටෙන විට ළිඳ තුළ එල්ලෙමින් තිබූ වැල් දෙපොටක් දෑතට හසු වූ බැවින් එම වැල් දෙපොටේ දෑතින් එල්ලී ගත්තේ ය. ඒත්, එක අතකට හසු වී තිබූ වැල් පටේ කරවැලා නම් වූ සර්පයෙක් ද විය. මිනිසාගේ අතට තරයේ හසු වී සිටි නිසා සෙල වී ගත නො හැකිව සිටි කරවැලා කෝපයට පත්ව සිටියේ ය. අත මඳක් හෝ බුරුල් වුණොත් ඌ සපා කනු නියත ය.
ඔහු පහළ බැලූවේ ය. ළිඳ පතුළේ නාගයෙක් දරණ ගසා පෙණය නඟා ගෙන බලා සිටී. ළිඳට වැටුණොත් ඌ දෂ්ට කරනු නිසැක ය. එයින් ද සසල වූ ඔහු ඉහළ බැලූවේ ය. ළිං කට අසල තනි අලියා හොඬ ඔසවා ගෙන රැක සිටී. ඒ
මොහොතේ ඔහු තුන් ලෙසකින් මරණ තුනකට ළංව සිටියේ ය.
මිනිසාගේ අනෙක් අතට හසු වී තිබූ වැල්පටේ මී වදයක් තිබු‚. මී වදය අතට පොඩි වීම නිසා ඉන් මී පැණි බේරුණි. ඒ පැඑණි ඔහුගේ අත දිගේ ද ගලා ආවේ ය. මරණ තුනකට මැදිව ඉතා බිහිසුණු මොහොතකට මුහුණ පා සිටිය ද පැණි දුටු විට ඔහු ඒ කෙරෙහි ලොල් විය. සියල්ල මඳකට අමතක කළ ඔහු හිස හරවා අත දිගේ බේරෙන පැණි දිව ගා කන්නට පටන් ගත්තේ ය.
වනේ ගිජිඳා ය දුටුවොත් වනසා ය
ළිඳේ පණිඳා ය වැටුණොත් ඌ කා ය
අතකින් කරවැලෙකි අතකින් දඬු බෑය
මරණ තුනක් ඇති මිනිසෙක් පැණි කෑ ය
ඇටි කෙහෙල් කාපු උගුඩුවා වාගේ
උගුඩුරාල ඇටි කෙහෙල්වල අගුණ හොඳින් දැන සිටියේ ය. ඒ තරමට බඩට අසීරු වෙනත් කෑමක් නැති බව මුළු උගුඩු පරපුර ම දනී. ඒ නිසා උගුඩුරාල සිය උගුඩු පැංචාට ද ඇටි කෙහෙල් ගැන අනතුරු අඟවමින් අවවාද කිරීමට අමතක නො කෙළේ ය.
"ඇටි කෙහෙල් කනවා තියා ඒවා ගැන හිතන්න වත් එපා" යැයි උගුඩුරාල කී විට පැංචා හිස වනා ඒ අවවාද පිළිගැනීමට එකඟ විය.
එහෙත් එහා කැලෑවේ ඇටි කෙහෙල් මලක් වැටී, පැසී, ඉදී සුවඳ හමන්නට වූ විට පැංචාට මහත් අමුත්තක් දැනිණි. ඒ සමග ම තාත්තාගේ අවවාදය ද මතක් විය.
"එහා කැලෑවට ගියාට මොකද? මං ඇටි කෙහෙල් කන්නෙ නෑ නොවැ" කියා සිතූ ඌ එහා කැලෑවට ගියේ ය. "ගහ අතගාලා බැලූවට කාරියක් නෑනෙ" කියූ ඌ ගහ අත ගා බැලූවේ ය.
"ගහට ටිකක් නැගලා බැලූවට වරදක් වෙන්නෙ නෑ" යැයි තමාට ම කියා ගත් ඌ ගහට බඩ ගෑවේ ය.
"ඇටි කෙහෙල් ටිකක් ඉඹලා බලන්න ඕනෙ. කන්නෙ නම් නෑ" කියා ඌ ඇටි කෙහෙල්වලට නහය තැබුවේ ය.
"අපූරු සුවඳ! එක ගෙඩියක් අරං කටේ තියල රහ විතරක් බලන්න ඕනෙ. කන්න නම් හොඳ නෑ" කියූ ඌ ගෙඩියක් කටේ තබා බැලී ය. ඒවා රසවත් බව ඌට වැටහිණි.
"පොඩි කෑල්ලක් කාලා බලන්න ඕනෙ. ගොඩක් නම් කන්නෙ නෑමයි" කියූ ඌ කුඩා කෑල්ලක් කා බැලූවේ ය. ඒත් ඒවා ඉතා රස බව දැනුණු ඌ ගෙඩිය ම කා දැම්මේ ය.
"දැං ඉතින් එකක් කාපු එකේ තව දෙක තුනක් කාලා ම යන්න ඕන" කියා සිතූ ඌ කෙමෙන් මුළු ඇටි කෙහෙල් කැන ම කා දැම්මේ ය.
මල පහ කරන්නට ගිය උගුඩු පැංචාට ඇතිවුණේ සුළු පටු අපහසුවක් නොවේ. "අනේ දෙයියනේ, තාත්තගෙ අවවාදෙ පිළිපැද්දා නම් කොච්චර හොඳ ද? අපොයි මං කර ගත්තු මෝඩකමක්!" යැයි කියමින් උගුඩු පැංචා ඉකිබිඳිමින් හඬන්නට වූයේ ය.
විශේෂණ පද
නාම පදයක හෝ ක්‍රියා පදයක මුලට යෙදී ඒ පද තව දුරටත් විස්තර කිරීම සඳහා භාවිත වන පද, විශේෂණ පද බව ඉහත සාකච්ඡා කළෙමු. මේ පද විශේෂය දෙයාකාර වේ.
නාම විශේෂණ
නාම පදයක මුලට යෙදී එය වැඩි දුර විස්තර කරනු ලබන පද, නාම විශේෂණ ලෙස හැඳින්වේ.
ක්‍රියා විශේෂණ
ක්‍රියා පදවලට මුලින් යෙදී එම පද වැඩි දුරට විස්තර කරනු ලබන පද, ක්‍රියා විශේෂණ යි.