කියවීම පිරිපුන් මිනිසකු වන්නට මග සලසන විනෝදාංශයකි. කියවීමේ මූලික ප්‍රභේද දෙකකි. ශබ්ද නගා කියවීම සහ නිශ්ශබ්ද කියවීම යි.

ශබ්ද නගා කියවීමේ දී පැහැදිලි උච්චාරණයෙන් හා හඬ පාලනයෙන් යුතු වීම වැදගත් ය. එහි දී ලේඛනයේ ඇතුළත් විරාම ලක්ෂණ කෙරෙහි සැලකිලිමත් වෙමින් හා ලේඛනයේ අර්ථය අවබෝධ කර ගනිමින් කියවීම අසා සිටින අයගේ අවධානය යොමු කර ගැනීමට හේතු වෙයි. ඉහත කරුණු අනුගමනය කරමින් ලේඛනයක් ශබ්ද නගා කියවීමේ දී එය අසා සිටින්නාට ද කරුණු උකහා ගැනීමට අර්ථාවබෝධය ලබා ගැනීමට පහසු වේ.

අපට හමු වන ලේඛන, විවිධ ශෛලීන් අනුව රචනා කර ඇත. පැරණි බණ කතා රචනා කර ඇත්තේ අසා රස විඳීම අරමුණු කර ගෙන ය. ඒවායේ ශබ්ද රසය ඉස්මතු වෙයි. නිශ්ශබ්දව කියවීමේ දී ද විරාම ලක්ෂණ, වචන කෝෂය, වාක්‍ය රටා, භාෂා ශෛලිය හඳුනා ගනිමින් කියවීමෙන් ලේඛනයේ අරමුණ, අර්ථය පහසුවෙන් ග්‍රහණය කර ගත හැකි ය.

කියවීමෙන් නිසි පල ලැබීමට නම් එය නිවැරදිව කළ යුතු ය. ලේඛනයේ අරමුණ, ශෛලිය වටහා ගෙන කියවිය යුතු ය. කියවීම විනෝදයක් පමණක් නො ව ජිවිතය පිළිබඳ අවබෝධයක් සහ දැනුම් සම්භාරයක් ලැබිය හැකි ක්‍රියාකාරකමක් වන්නේ එවිට ය.

සභාපතිතුමාගේ ආරාධනයෙන් නැගී සිටි ලේකම්තුමිය පසුගිය සමිති වාරයේ වාර්තාව කියවන්නට වූවා ය.

නමෝ බුද්ධාය!

ක්‍රිස්තු වර්ෂ 2017ක් වූ ජනවාරි මස 15 දින ප.ව 2.30ට පමණ පවත්වන්නට යෙදුණු 'නිල්වලා' ළමා සමාජයේ පසුගිය සභා වාරයේ සංක්ෂිප්ත වාර්තාව යි.

සභාපතිතුමා විසින් සභාව පිළිගැනීමෙන් පසු පිරිස පන්සිල්හි පිහිටවනු ලැබුවේ කපුගම, වනවාසල විහාරවාසී තල්අරඹේ පුඤ්ඤරතන හිමියන් විසිනි. එදිනට නියමිත විශේෂාංගය වූ හිටිවන කවි සංවාදය සඳහා සියලූ කටයුතු සංවිධානය කොට තිබුණි. ඒ සඳහා සංවිධායක මණ්ඩලයේ ආරාධනය පරිදි කලාකීර්ති අමරනාත් ගමගේ මහතා ද කිවිපති ලංක මුදියන්සේ මහතා ද එක්ව සිටීම අප සාමාජිකයන්ගේ උද්‍යෝගයට හේතු විය. කවි සංවාදය ඉතා රසවත් වූ අතර කලාකීර්ති අමරනාත් ගමගේ මහතා පද්‍යය හා පද්‍ය නිර්මාණකරණය පිළිබඳ තම අත්දැකීම් ඇසුරෙන් කළ කෙටි දෙසුම අතිශය හරවත් වූ බව සියලූ දෙනාගේ ප්‍රතිචාරවලින් විද්‍යමාන විය.

ආරාධිත කලාකරුවන් දෙදෙනාට උපහාර පිණිස ත්‍යාග පිරිනැමුණේ අප ළමා සමාජයේ භාණ්ඩාගාරිකතුමා අතිනි.

යෝජනා හා සාකච්ඡා වාරයේ දී ඊළඟ සමිති වාරය විවිධාකාරයේ උච්චාරණ ශෛලීන් හඳුනා ගැනීම සඳහා වැඩසටහනක් දියත් කළ යුතු බවට බුද්ධිම සොහොයුරා යෝජනා කළ අතර එය ස්ථීර කරන ලද්දේ ප්‍රමෝද් සොහොයුරා විසිනි. වෙනත් යෝජනා ඉදිරිපත් නොවුණි. අනුශාසන කතාවේ දී පූජ්‍ය පුඤ්ඤරතන හිමියෝ, ඉදිරිපත් වූ යෝජනාවේ වැදගත්කම අවධාරණය කර සිටියහ. එදින වැඩසටහනේ සාර්ථකත්වය ද උන් වහන්සේගේ විශේෂ ප්‍රශංසාවට ලක් විය.

සභාපතිතුමාගේ ස්තුති කතාවෙන් පසු ප. ව. 5.30ට පමණ සභා තොමෝ සතුටින් විසිර ගියා ය.

වර්තාව සත්‍ය වාර්තාවක් බවට සභා සම්මත කර ගැනීමෙන් පසු එදිනට නියමිත විශේෂ වැඩසටහන පිළිබඳව සභාපතිතුමා කෙටි හැඳින්වීමක් කළේ ය. කියවීමේ විවිධ ශෛලීන් ඇති බවත් කියවීම අංග සම්පූර්ණ මිනිසකු බිහි කිරීමට පදනම වන බවත් ඔහු අවධාරණය කළේ ය. කියවීමේ ශෛලීන් හඳුනා ගැනීමට ලේකම්තුමිය වාර්තාව කියවූ ආකාරය පවා කදිම නිදසුනක් බව එහි දී සිහිපත් කෙරිණි. න්‍යායපත්‍රානුකූලව පළමුවන ඉදිරිපත් කිරීමට ආරාධනා ලැබුවේ දුල්මි ලියනගේ සොහොයුරිය යි.

සභාවෙන් අවසර යි. මා මේ සූදානම් වන්නේ දඹදෙණි යුගයේ දී ධර්මසේන හිමියන් විසින් විරචිත සද්ධර්මරත්නාවලියේ ඇතුළත් දීඝායු කුමාරයාගේ කතා පුවත ඉදිරිපත් කරන්නට යි. සිංහල බණ කතා ලියවිලා තියෙන්නේ ශ්‍රැති ගෝචර ශෛලියෙනුයි. අසන, කියවන පොදු ජනයා තුළ ධර්ම රසය ඇති කරන්නටත් අර්ථ අවබෝධ කර ගන්නටත් මේ ශෛලිය ඉතා ම වැදගත්, අපේ අත්තම්මා තාලෙට මේ කතාව කියවපු හැටි අද වගේ මට මතකයි. මා අද කියවන්නෙත් ඒ විදිහට ම යි.

"ශ්‍රැතිගෝචර ශෛලියෙන් දහම් රසය අප හදවතට සමීප කළ දුල්මි සොහොයුරියට ස්තුතිවන්ත වන අතර කියවීමේ තවත් අපූරු ශෛලියක් ඔබ වෙත ඉදිරිපත් කරන්නට ඇරයුම් ලබන්නේ පූරිත සහ චතුර සොහොයුරන්."

"ඔබ සැමගෙන් අවසරයි. අප සූදානම් වන්නේ නාට්‍ය ධර්මී සම්ප්‍රදායේ නාට්‍ය පෙළක් ඔබේ හදවතට දැනෙන හැඟෙන ආකාරයෙන් ඉදිරිපත් කරන්නයි. ඒ සඳහා අප තෝරා ගත්තේ අද්විතීය නාට්‍යකරුවකු වන මහාචාර්ය එදිරිවීර සරච්චන්ද්‍රයන්ගේ මනමේ නාටකයේ කොටසකුයි."

"නාට්‍ය රස මතු වන පරිදි එය ඉදිරිපත් කළ පූරිත සොහොයුරාට සහ චතුර සොහොයුරාට ස්තුතිවන්ත වෙනවා. ඔබගේ වේගවත් අත්පොළසන් නාදයෙන් ම පැහැදිලි යි මුළු සභාව ම රසවත් වුණු බව. සංස්කෘත ශ්ලෝක කියවීමේ රටාව ඔබට ඉදිරිපත් කරන්නට ඔවිඳි සොයුරියටයි මේ ආරාධනය,"

"හැමදෙනාගෙන් ම අවසරයි, සංස්කෘත ශ්ලෝක උච්චාරණයේ දී ඉන් මතු වන ශබ්දය මෙන් ම අර්ථය පිළිබඳවත් සැලකිලිමත් විය යුතු යි. විශේෂයෙන් නිවැරදි ලෙස ශබ්ද උච්චාරණයේ දී අල්පප්‍රාණාක්ෂර මහාප්‍රාණාක්ෂර පිළිබඳ සැලකිලිමත් වීම ඉතා වැදගත්, දෙවියන් වෙනුවෙන් ගැයෙන ශ්ලෝකවලින් යහපත් ප්‍රතිඵල ලබන්න නම් උච්චාරණ ශුද්ධිය හෙවත් නිවැරදි, සම්මත උච්චාරණය දැන සිටිය යුතු යි. අපේ ගමේ වෙද මාමා පාරේ යන ගමනුත් ශ්ලෝක කියන ආකාරය මේ කාටත් හුරු පුරුදුයි නේද? මෙම ශ්ලෝක උපුටා ගත්තේ හිතෝපදේශය නම් සංස්කෘත උපදේශ ග්‍රන්ථයෙනුයි."

වෙනත් ඉදිරිපත් කිරීම් නො තිබුණු අතර අනුශාසනා දේශනය ඉදිරිපත් කරමින් හාමුදුරුවන් වහන්සේ නිල්වලා ළමා සමාජයේ මේ අපූරු වැඩසටහන ඇගයීමට ලක් කළහ.

බහ්වර්ථ පද

භාෂාවේ ඇතැම් පද විවිධ අර්ථ ප්‍රකාශ කරන අවස්ථා ඇත. එනම් එක ම පදය අර්ථ එකකට වඩා වැඩි සංඛ්‍යාවක් මතු කිරීම යි. ඒවා යෙදෙන ආකාරය හා තැන අනුව අර්ථය වටහා ගත යුතු ය. එවන් පද බහ්වර්ථ (බහු+අර්ථ) පද ලෙස හැඳින්වේ.

පහත දැක්වෙනුයේ බහ්වර්ථ පද පෙළකි.