ශිලා ලේඛණ 3 කොටස
ශිලා ලේඛණ 3 කොටස
වේවැල්කැටිය ලිපියෙන් ගමි සමුහයක නඩු විසදු අකාරය දැක්වේ. සිතුල්පව්ව ලිපිය අනුව අධිකරණයෙන් ලැබෙන ආදායම අසල පිහිටි විහාරයකටම දුන් බව පෙනේ. ගොඩපවත නම් තොටුපල මගින් ලද ආදායම එහි වු විහාරයට දුන් බව ගොඩවාය ලිපියේ සදහන් වේ. බදුලු ටැම් ලිපිය වෙළද නගරය පාලනය කල ආකාරය දක්වයි. අනුරාධපුර රාජධානිය පිළිබද වැදගත් තොරතුරු රුසක් සෙල්ලිපි වලින් ලබා ගත හැක. මහවංශ කථා වල සදහන් පරිදි අනුරාධපුයේ සිය රජකල ප්‍රධාන රජ පරපුර හැරුන විට. නැගෙනහිර දකුණ වැනි ප්‍රදේශ වලින් රජ යන නිල නාම දරමින් පාලනය කල අය සිටි බව පැහැදිලි වේ.
උදා-: V වන සියවසේ මහනාම රජුගේ අභාවයෙන් පසු ධාතුසේන රජු දක්වා පැවති අවුල් වියවුල් වලින් පිරි පාලන කාලයක් තුල රෝහනයේ බලයට පැමිණි මහාදැලි මහානාඝ පිළිබද කතරගම සෙල්ලිපියේ සදහන්ව තිබිම නිදසුනකි.
මෙයින් පෙනීයන්නේ රෝහනය වැනි දුර බැහැර ප්‍රදේශ උතුරු ප්‍රදේශයේ පිහිටි අගනුවර සිට සාර්ථක ලෙස පාලනය පහසු වු බවය.
මේ කාලයේ සෙල්ලිපි වල දක්නට ලැබෙන විශේෂ ලක්ෂණයක් නම්. ප්‍රශස්ති එක්වී තිබිමයි. රජවරුන්ගේ අභිධාන වංශාවලිය සහ ඔවුන් කල කාර්ය්‍යන් මේවායේ සදහන් වන නිසා ඉතිහාසඥයින්ට ඒවා මහත්සේ ප්‍රයෝජනවත් වන බව දැකිය හැක.
සිගිරි පවුරේ ගී ලියවුනේ මේ යුගයේය. මේ ගී වලින් වැඩි ප්‍රමාණයක් සිගිරි චිත්‍ර වල සුන්දරත්වය වර්ණනා කිරීමට යොදාගත් අතර ඒවායේ තැනින් තැන සදහන් වන විරුධ නාම, ස්ථාන නාම යම් යම් රැකිරක්ෂා පිළිබද සදහන් කර තිබිම වැදගත් වේ. IV වන කාශප රජුගේ කාලයේ ලියවුනු ශිලා ලේඛන වල ප්‍රශස්ති ලක්ෂණ බොහෝ දුරට දක්නට ඇත. මේවායේ බෙහෙවින් ඇතුළත් වන්නේ සම්පුර්ණයෙන්ම සත්‍ය කරුණු නොව රජවරුන් ගැන අතිශෝක්තියෙන් ඉදිරිපත් කරන ලද වර්ණනා ය. මේ නිසා ඉතිහාසය හැදැරිමේ දී සෙල්ලිපි ඉතා සුපරික්ෂාකාරිව ප්‍රයෝජනයට ගත යුතුය. සමකාලින තොරතුරු දැක්වෙන සෙල්ලිපි ඓතිහාසික මුලාශ්‍ර අතර වැදගත්කමක් උසුලයි. මුල් යුගයට අයත් ලිපි වල භික්ෂුන් වහන්සේලාට ලෙන් පූජා කල අයගේ නම් සදහන් වේ. සෙල්ලිපි වල සදහන් පුද්ගලයන්. අතර ශෘහපතින්, වෛද්‍යවරුන්, මැණික් කරුවන්, වැනි අය සිටි බව පෙනේ. ස්ත්‍රීන්ට සමාජයේ උසස් තැනැක් හිමිව තිබු බව ද පෙනේ. භික්ෂුන්ට ලෙන් පූජා කල අය අතර බිසෝවරු, කුමාරිකාවන් මෙන්ම සාමාන්‍ය ස්ත්‍රීහුද වුහ. සෙල්ලිපි වැඩි ගනනක සදහන් වුනේ දන්දීම සහ විවිධ නීතිරිති පිළිබදවයි. කුඩා ලෙන් වලින් පටන් ගෙන ඉන් පසු ඉඩම්, ගම්, වැව් පවා භික්ෂුන් වහන්සේට පූජාකිරීමෙන් සදහන් වන්නේ ආගමේ විවිධ අංග විකාශනය වු ආකාරයයි. එමෙන්ම සෙල්ලිපි පිහිටුවා ඇති ස්ථාන ආගමේ විකාශනය පිළිබද වැදගත් සාක්ෂි දරයි.
ආගමික අංශය පිළිබද හැදැරිමේදී මහසෙන් රජු විසින් කරන ලද සෙල්ලිපි ඉතා වැදගත් ලෙස සැලකිය හැක. අනුරාධපුරයේ අවසාන කාලයේ සෙල්ලිපි වල සදහන් වන වැදගත් කරුණක් නම් විහාර වලට වහලුන් දීම පිළිබද පුවතයි. ආචාර්ය්‍ය නිකලස් මහතාගේ මතය අනුව හයවන සහ හත්වන සියවස් වල ලියවුනු ලිපි බොහෝමයක වහලුන් පිළිබද පුවත සදහන් වේ. ස්ථාන නාම හදුනාගැනිමටද සෙල්ලිපි වලින් ලැබෙන ප්‍රයෝජනය ඉමහත්ය. මීට සියවස් ගනනකට පෙර භාවිතයේ පැවති නිලගම නම් ස්ථාන නාමය අදත් ඒලෙසටම පැවතිම උදාහරණ වශයෙන් දැක්වේ. ඒ හැරුන විට එකල පැවති අන්දමට වඩා සුළු වශයෙන් වෙනස් වු ස්ථාන නාමද ඇත. කජරගාම (කතරගම) නකදිව (නාගදීප) නිදසුන් වේ. සෙල්ලිපි වලින් ලැබෙන තවත් ප්‍රයෝජනයක් නම් ලේඛන විද්‍යාව සහ භාග පරිනාම පිළිබදව එමගින් ලැබෙන පිටුවහලයි. ක්‍රි: පු 3 වන සියවසේ සිට ලියන ලද සෙල්ලිපි ක්‍රමානුකුලව හැදැරිමෙන් සිංහල අක්ශර ක්‍රමය හා භාෂාව විකාශනය වු ආකාරය උගත හැකිය.
