පද්ධති සංවර්ධන ක්‍රමවේද 1
පද්ධති සංවර්ධන ක්‍රමවේද
විවිධ වූ පද්ධති සංවර්ධනය සඳහා යොදා ගතහැකි විවිධ වූ පිවිසුම් මාර්ගයන් පද්ධති සංවර්ධන ක්‍රමවේද / ආකෘති ලෙස හැඳින්වේ. තොරතුරු පද්ධති ගොඩනැගීමේ විවිධ වූ ආකෘති අතරින් පද්ධති සංවර්ධන ජීවන චක්‍රය (SDLC) ප්‍රධාන වේ.
පද්ධති සංවර්ධන ජීවන චක්‍රය (Systems Development Life Cycle - SDLC)
තොරතුරු පද්ධතියක් නිර්මාණය කිරීමේ සමස්ථ ක්‍රියාවලිය පද්ධති සංවර්ධන ජීවන චක්‍රය ලෙස හඳුන්වනු ලබයි. පද්ධති සංවර්ධන ජීවන චක්‍රය පියවරෙන් පියවර ක්‍රමානුකූලව සිදු කළයුතු ක්‍රියාවලියකි. තොරතුරු පද්ධතියක් සංවර්ධනය කිරීමේ ක්‍රියාවලිය පියවරෙන් පියවර ක්‍රමානුකූලව සිදු කිරීම මෙහිදී සිදු වේ.
පද්ධති සංවර්ධන ජීවන චක්‍රයේ පියවර 6 කි.
- අවශ්‍යතා හඳුනා ගැනීම. (Identification of Requirements)
- විසඳුම් සැලසුම් කිරීම. (Designing the Solution)
- විසඳුම් කේතනය කිරීම. (Coding the Solution)
- විසඳුම් පරීක්ෂා කිරීම හා දෝෂ ඉවත් කිරීම. (Testing and Debugging)
- පද්ධතිය පිහිටුවීම. (Deployment of the System)
- පද්ධතිය නඩත්තු කිරීම. (Maintenance of the System)
කාර්යය අවශ්‍යතා (Functional requirements)
කාර්යය අවශ්‍යතා යනු පද්ධතිය භාවිතයෙන් කිරීමට බලාපොරොත්තු වෙන කාර්යයන් වේ. එනම් පද්ධතිය මගින් අනිවාර්යයෙන් ම සිදු කළයුතු කාර්යයන් වේ.
උදාහරණ : ස්වයංක්‍රීය ටේලර් යන්ත්‍රයක (ATM) ඇති පද්ධතියක මුදල් ලබාගැනීම , ගිණුමේ ශේෂය බලාගැනීම යනාදිය පද්ධතිය මගින් බලාපොරොත්තු වන කාර්යයන් වේ.
කාර්යය නොවන අවශ්‍යතා (Non Functional requirements)
කාර්යය නොවන අවශ්‍යතා යනු පද්ධතියේ කාර්යය අවශ්‍යතා නොවන සියලු අවශ්‍යතා වේ. එනම් පද්ධතිය මගින් ඉටු වියයුතු අනිවාර්යය නොවන අවශ්‍යතා වේ.
උදාහරණ : ස්වයංක්‍රීය ටේලර් යන්ත්‍රයක (ATM) ඇති පද්ධතියක සිංහල , දෙමළ , ඉංග්‍රීසි යන භාෂා තුනෙන් ම උපදෙස් ලබාදීමට කටයුතු කිරීම, ලොකු අකුරු යොදාගැනීම, සිත්ගන්නා සුළු අතුරු මුහුණත් යොදාගැනීම ආදිය කාර්යය නොවන අවශ්‍යතා වේ.
අවශ්‍යතා හඳුනා ගැනීම. (Identification of Requirements)
දැනට පවතින පද්ධතිය / අත්යුරු පද්ධතිය පිළිබඳව පූර්ණ අධ්‍යයනයක් මෙහිදී සිදු කරනු ලබයි. එමගින් පහත නිගමනයන්ට එළඹීමට හැකිය.
- පවතින පද්ධතිය නවීකරණය කිරීම.
- නව පද්ධතියක් නිර්මාණය
පද්ධතිය ගොඩනැගීමේ කාර්යය මණ්ඩලය හා අදාළ ආයතනයේ කාර්යය මණ්ඩලය එක්ව නව පද්ධතිය පිළිබඳව සාකච්ඡා කරනු ලබයි. එම සාකච්ඡාවට අරමුණු, ප්‍රතිලාභ, කාර්යක්ෂමතාව ආදී කරුණු අදාළ වේ. එම කරුණු අඩංගු ලියවිල්ලක් ද සකස් කරනු ලබයි.
පද්ධති විශ්ලේෂක (System Analyst) විසින් පද්ධතිය පිළිබඳව සවිස්තරාත්මකව අධ්‍යයනය කරනු ලබයි. ඒ සඳහා පහත දැක්වෙන දත්ත එකතු කිරීමේ ක්‍රම යොදාගනු ලබයි.
දත්ත එකතු කිරීමේ ක්‍රම (Data Collecting Methods)
- නිරීක්ෂණය (Observation)
- සම්මුඛ සාකච්ඡා (Interviewes)
- ප්‍රශ්නාවලි (Questionnaries)
- වාර්තා හා ලිපිගොනු නිරීක්ෂණය (Document sample connection)
- මූලාදර්ශ (Prototyping)
- ෆෝරම (Forum)
නිරීක්ෂණය (Observation)
පවතින පද්ධතිය නිරීක්ෂණය කිරීමෙන් දත්ත එක්රැස් කිරීමේ ක්‍රමයයි. මෙහිදී පවතින පද්ධතිය පිළිබඳව පුළුල් අවබෝධයක් ලබාගත හැකිවේ.
සම්මුඛ සාකච්ඡා (Interviewes)
මුහුණට මුහුණලා අසන ප්‍රශ්න මගින් ලැබෙන පිළිතුරු නිරීක්ෂණය කර දත්ත රැස් කරයි. මෙම ක්‍රමයේ ඇති වාසිය වන්නේ පුද්ගලයින්ගේ අදහස් ඍජුවම ලබාගත හැකිවීමයි.
ප්‍රශ්නාවලි (Questionnaries)
ව්යූහගත ප්‍රශ්නාවලියකින් ලැබෙන පිළිතුරු නිරීක්ෂණය කර දත්ත රැස් කරයි. විශාල පිරිසකගෙන් එකවර දත්ත ලබාගැනීමට වඩාත් ප්‍රයෝජනවත් වේ.
වාර්තා හා ලිපිගොනු නිරීක්ෂණය (Document sample connection)
ආයතනයක ඇති වාර්තා හා ලිපිගොනු නිරීක්ෂණයෙන් දත්ත රැස් කිරීම.
ෆෝරම (Forum)
ෆෝරමයක් මගින් දත්ත රැස් කිරීම. විශාල පිරිසකගෙන් එකවර දත්ත ලබාගැනීමට වඩාත් ප්‍රයෝජනවත් වේ.
මූලාදර්ශ (Prototyping)
ස්ථාපනය කිරීමට අපේක්ෂිත පද්ධතියේ අනුරුවක් නිර්මාණය කර පරිශීලකයන්ගේ අදහස් හා චෝදනා ලබා ගැනීම.
