කොහොඹා කංකාරිය ආශ්‍රිත නර්තන අංග
කුවේණි අස්න
කොහොබා කංකාරි ශාන්තිකර්මයේ ඇති ගයනය සහිත නර්තන අංගයක් වන මෙය විවිධ තාල ඇසුරින් නිර්මාණය වූ ශාස්ත්‍රීය නර්තන අංගයක් ලෙස පෙන්වාදිය හැකි ය. ගායනය සහිත ප්‍රථම නැටුම් අංගය වන අස්නේ නැටුමේ විවිද ගායන ෙශෙලීන් ඇතුලත් වී ඇත. පද්‍ය රචනයෙන් කතා පුවතක් ඇති වුව ද අභිචලන හි බැදි නැටුම් නොයෙදේ.
එහෙත් නැටුම් තුලින් වක්‍රව කෙරෙන ප්‍රකාශයක් ඇතැයි කිව හැකි ය. එකිනෙකා පසුපස වෘත්තාකරව නටන මෙම නර්තන අංගයේ දී පොල් පන්දමක් අතින්ගත් ආවතේව කරුවෙක් පෙරමුණේ ගමන් කරයි. සෑම යක්දෙස්සෙකු අත පොල් පන්දමක් හා ඊ ගස බැගින් ගෙන නැටීම මෙහි සම්ප්‍රදායික ලක්ෂණයකි. මූලික පද හතක් හා අලංකාර පද පහක් ඇතුලත් පද 12 ක් අස්නේ නැටීමේ දී යොදා ගැනේ. එම මාත්‍රා 12 සදහා ම කස්තිරම් 12 ක් ද අන්තර්ගත බැවින් මෙහි වූ ශාස්ත්‍රීය බව විද්‍යමාන වේ. ඒවගේ මවෙස් ඇදුම් කට්ටලයෙන් සැරසුණු සියලු යක්දෙස්සන් තමන්ගේ ශිල්පීය දක්ෂතාවය ද වෙන් වේන් වශයෙන් නිරූපණය කරමින් අවකාශය තුළ ව්විධ රංග රටා මවමින් නර්තනයේ යෙදීම විශේෂ ලක්ෂණකි.
යක් ඇනුම
නෘත්‍ත ගණයේ නැටුම් අංගයක් වූ මෙයින් දෙවියන්ට, යකුන්ට කංකාරි මඩුවට පැමිණීමට අරාධනයක් අපේක්ෂා කරනු ලබයි. ගයනය රහිත නර්තන අංගයක් වන මෙය කංකාරියට සහභාගි වන සියලු ම යක්දෙස්සන් හා බෙර වයන්නන් සහභාගි කරන නැටුමකි. වෙස් ඇදුමින් සැරසී කරන ප්‍රථම ගායනය රහිත නර්තන අංගය ද මෙයයි. යක්දෙස්සන් දෙපෙලට සැදී අයිලය දෙසට හැරී ලෙලි ගසන ලද පොල් ගෙඩියකින් සෑදු පොල් පන්දමක් වම් අතින් ද ඊ ගසක් හෝ උල් කරන ලද ලීයක් දකුණතින් රැගෙන කරනු ලබන ශාස්ත්‍රීය පද කොටස් අයත් නර්තනයක් මෙහි දී සිදුවේ. මෙහි දී වට්ටමේ අරම්භක පද කොටස්වල සුවිශේෂී ලක්ෂණ අන්තර්ගත වී ඇතිබව පෙනේ.
මගුල් බෙර වාදනය
කංකාරියට සහබාගි වන සියලු ම බෙර කරුවන් ඔවුනොවුන් වෙත ආචාර සමාචාර කිරීමෙන් අනතුරුව ජේෂ්ඨත්වය හා ප්‍රවීනත්වය අනුව අයිලය ඉදිරියේ පේළි දෙකකට සිටින පරිදි මුහුණට මුහුණලා සිට ගනිති. ඉන්පසු ත්‍රිවිද රත්නයට වැද නමස්කාර කර මගුල් බෙර වාදනය ආරම්භ කිරීමට ප්‍රථම සියලු දෙවි දේවතාවුන්ට මෙන් ම ගුරු දෙගුරුන්ගේ ආශිර්වාදය ද ලබා ගැනීම උදෙසා මෙම මගුල් බෙර වාදනය සිදු කිරීම පරමාර්ථයයි. 
අත්‍යා බෙර වාදනය
මෙය ද කොහොබා කංකාරියේ දී දැකිය හැකි ශාස්ත්‍රීය බෙර වාදන කොටසකි. “අත්තම” යන වචනයෙන් “අත්‍යා” යන්න බිදී ආ බව ඇතැමෙකුගේ පිළිගැනීමයි. මෙහි දී “අත්තම” ඉස්මතු වේ. අයිලය ඉදිරියේ දෙපෙළ සෑදෙන බෙර කරුවෝ අයිලය පැත්තේ සිට වරකට දෙදෙනා බැගින් මෙම වදනය ඉදිරිපත් කෙරේ. එක් අයෙකු වාදනය කරනු ලබන බෙර පදය අනෙක් වාදකයා එලෙසින් ම එක් වර ම වාදනය කළ යුතු වීම මෙහි වූ සුවිශේෂී ලක්ෂණයයි.
මෙමගින් ඒක් එක් බෙර කරුවා සතු වාදන කුසලතාව එළි දැක්වෙනවා සේ ම බෙර තරගයෙක් ද විද්‍යමාන වේ. එපමණක් ද නොව ශිල්පීය ප්‍රවීනත්වය, වාදන නිපුණතාවය හා දෙදෙනෙකු අතර ඇති දක්ෂතාවය මේ තුලින් නිරූපණය වන අතර ශාස්ත්‍රීය පද කොටස් මේ තුළ අන්තර්ගත වීමක් ද ඇත. එම ශාස්ත්‍රීය පද කොටස් අත්මාරු, දෙඅත්මාරු ආදී වශයෙන් වාදනය කිරීම තුලින් මෙම වාදනයෙහි වූ ශාස්ත්‍රීය ගති ස්වභාවය මැනවින් විදහා පායි. එපමණක් ද නොව මෙහි වූ අනෙක් විශේෂය වන්නේ ආරම්භය හා අවසානය නිශ්චිත තාල අනුව සිදුවීමයි.මෙය ද ශාස්ත්‍රීය භාවය ප්‍රකට කිරීමට කදිම නිදසුනකි. 
