6 - බුදු හාමුදුරුවෝ කිසාගෝතමියට පිහිට වෙති
සැවැත් නුවර එක් දුගී ගෙයක කිසාගෝතමී නම් දියණියක් සිටියා ය. තරුණ වියට පත් වූ ඇය විවාහ වූවා ය. කාලය ගත වෙද්දී ඇයට පුතකු ලැබුණි.
ඉතා සතුටින් වැඩෙමින් සිටි පුතා හදිසියේ ම අසනීප වී මරණයට පත් විය. පුතු මළ බව විශ්වාස නොකළ ගෝතමිය මළකඳ තුරුලූ කරගෙන බෙහෙත් සොයමින් ගෙයක් ගෙයක් පාසා ඇවිදින්නට වූවා ය.
ඒ දුටු මිනිස්සු, “ගෝතමිය නුඹේ පුතා මළේ ය. මරණයට බෙහෙත් නැත,” යනුවෙන් ප්‍රකාශ කළහ. එහෙත් ඇය ඒවා පිළිගත්තේ නැත. ඇය බෙහෙත් සොයමින් ම මළකඳ ද ඔසවාගෙන ඇවිදින්නට වූවා ය. මෙය දුටු එක්තරා ගුණවත් මිනිසෙක් මෙසේ කීවේ ය.
“මෑණියනි, ඔබගේ පුතාට බෙහෙත් කර ගත හැකි උතුම් වෙදැදුරෙක් ඡේතවනාරාමයේ සිටිනවා. ගිහින් එතුමා හමු වන්න.”
ඔහුගේ බස් ඇසූ කිසාගෝතමිය ඡේතවනාරාමයට ගියා ය. එම අවස්ථාවේ දී බුදුරජාණන් වහන්සේ භික්ෂූන් වහන්සේලාට ධර්මය දේශනා කරමින් සිටියහ.
“ස්වාමීනි, මාගේ පුතණුවන්ට බෙහෙත් දුන මැනවැ,”යි ඇය ඉල්ලා සිටියා ය.
එවිට බුදුරජාණන් වහන්සේ, ඇය සිහිමඳ ගතියෙන් සිටින බව දැනගත්හ. ඇයගේ දරුවා මිය ගොස් ඇති බවත්, ඒ බව ඇයට ප්‍රකාශ කිරීම නුසුදුසු බවත් උන්වහන්සේ වටහා ගත්හ.
“නැගණියනි, දරුවා සනීප කර ගැනීමට අබ ටිකක් අවශ්‍ය වෙනවා. එය රැගෙන ඒමට පුළුවන් ද?” බුදුරජාණන් වහන්සේ කාරුණිකව ඇයගෙන් ඇසූහ.
“පුළුවනි ස්වාමීනි.”
“එසේ නම් කිසිවකු නොමළ ගෙයකින් අබ ටිකක් රැගෙන එන්න.”
ඇය මිය ගිය දරුවාත් කරපින්නාගෙන ගෙයක් ගෙයක් පාසා යමින් අබ ඉල්ලූවා ය. ඒ සමග ම ඇය මේ නිවසෙහි කිසිවකු මිය ගොස් තිබේ දැයි විමසුවා ය. ඇයට බොහෝ පිළිතුරු ලැබුණි.
“අපේ මුත්තණුවන් මිය ගියා.”
“අපේ දරුවා නැති වුණා.”
“අපේ ගෙදරත් මරණයක් සිදු වුණා.”
උදේ සිට සවස් වන තුරු ඇවිද වෙහෙසට පත් වූ කිසාගෝතමියට කිසිවකු නොමළ ගෙයකින් අබ සොයාගත නොහැකි විය.
“සෑම ගෙදරක ම මරණයක් සිදු වෙලා. මගේ පුතා සුවපත් කරන්න කිසිවකු නොමළ ගෙයකින් අබ සෙවීම කළ නොහැකි දෙයක්. උපදින සැම කෙනකු ම මැරෙනවා. මරණය කාටත් පොදු දෙයක්. මගේ පුතාට වගේ ම මටත් මරණය අයිතියි. මගේ පුතා මරණයට පත් වෙලා.”
කිසාගෝතමියට සත්‍යය වැටහුණි. ඇය තම මළ දරුවා අමු සොහොනෙහි දමා බුදුරජාණන් වහන්සේ වෙත පැමිණියා ය.
“උපදින සැමදෙනා ම මිය යන බව මට වැටහුණා, ස්වාමීනි. මෙම දුකින් අත්මිදීමට මා හට මාර්ගය කියා දෙන්න,” යි ඇය බුදුරජාණන් වහන්සේගේ සිරිපා වැඳ ඉල්ලා සිටියා ය.
ආශාව නිසා දුක ඇති වන බවත්, ආශාවන් නැති කිරීමෙන් නිවන් ලැබිය හැකි බවත් බුදුරජාණන් වහන්සේ ඇයට පහදා දුන් සේක.
බුදුරජාණන් වහන්සේගේ මහා කරුණාව සහ තැනට සුදුසු නුවණ මෙහෙයවීම නිසා කිසාගෝතමියගේ සිත සුවපත් විය. ඇය බුදු සසුනෙහි පැවිදි වූවා ය; නිරතුරුව ම භාවනා කළා ය. රහත් මෙහෙණින් වහන්සේ නමක වීමට එතුමිය වාසනාවන්ත වූවා ය.
