9 - අග්‍රශ්‍රාවිකා දෙනම
උප්පලවණ්ණා මහ රහත් තෙරණිය
සැවැත් නුවර එක් සිටු කුලයක පින්වත් සිටු දියණියක් උපන්නා ය. ඇය නිල් මහනෙල් මලක් මෙන් පැහැපත් ය. දුටුවන් සිත් සනසන රූ සපුවෙන් යුක්ත ය. ඒ නිසා ම ඇය උප්පලවණ්ණා යැයි නම් ලැබුවා ය. ඇය දුටු බොහෝ සිටු කුමාරවරු ඇයව සරණ පාවා ගැනීමට කැමැත්ත පළ කළහ.
ගුණවත් මෙන් ම ප්‍රඥාවන්ත ද වූ උප්පලවණ්ණා කුමරිය ගිහිගෙයි විසීමට ඇලූම් නොකළා ය. ඇය විවාහ වීමට අකැමැති බව දෙමාපියන්ට පැවසුවා ය; බුදු සසුනේ පැවිදි වීමට කැමැති බව ප්‍රකාශ කළා ය. දෙමාපියෝ මුල දී ඒ සඳහා අකැමැති වූහ. එහෙත් උප්පලවණ්ණා කුමරියගේ බලවත් ඉල්ලීම නිසා ඔවුහු පසුව ඊට කැමැති වූහ.
භික්ෂුණී ආරාමයට ගිය උප්පලවණ්ණා කුමරිය පැවිදි වූවා ය. උප්පලවණ්ණා තෙරණියෝ බවුන් වඩා නොබෝ දිනකින් ම රහත් භාවයට පත් වූහ. බුදුරජාණන් වහන්සේ උප්පලවණ්ණා තෙරණිය ඍද්ධි ප්‍රාතිහාර්ය පෑමේ විශේෂ හැකියා ඇති භික්ෂුණීන් අතර අග්‍රස්ථානයේ තැබූහ; එසේ ම අග්‍රශ්‍රාවිකා තනතුරක් ද පිරිනැමූහ. සෙසු භික්ෂුණීන්ට අවවාද අනුශාසනා කරමින් සම්බුද්ධ ශාසනයේ දියුණුවට උප්පලවණ්ණා මහ රහත් තෙරණියෝ මහත් මෙහෙයක් සිදු කළහ. ජීවිතයේ අවසාන කාලයට ළඟා වූ තෙරණියෝ බුදුරජාණන් වහන්සේ සමීපයට පැමිණ, මෙසේ ප්‍රකාශ කළහ.
"භාග්‍යවතුන් වහන්ස, සසර යම් දිනක මගෙන් දොසක් වී ඇත්නම් එයට සමාව දෙන සේක්වා.”
එය ඉවසා වදාළ බුදුරජාණන් වහන්සේ, "උප්පලවණ්ණා තෙරණියනි, භික්ෂු, භික්ෂුණී, උපාසක, උපාසිකා යන සිවුවනක් පිරිස ඉදිරියේ ඍද්ධි ප්‍රාතිහාර්ය දක්වන්න, ඒ පිළිබඳ ඔවුන්ට සැකයක් වී නම් එය ඉවත් කරන්න,” යැයි වදාළ සේක.
තෙරණින් වහන්සේ බුදුරජාණන් වහන්සේට වැඳ අවසර ගෙන අහසට නැඟ ඍද්ධි ප්‍රාතිහාර්ය දැක්වූහ. එවිට සියලූ දෙනා පුදුමයට පත්ව සාදුකාර දුන්හ. මෙබඳු ඍද්ධිමය හැකියාවක් තමන් වහන්සේ ලැබුවේ කෙසේ දැයි තෙරණියෝ පිරිසට පැහැදිලි කළහ.
"පදුමුත්තර බුදුරජාණන් වහන්සේගේ කාලයෙහි එක් භික්ෂුණීන් වහන්සේ නමකට බුදුරජාණන් වහන්සේ ඍද්ධියෙන් අග තනතුර ප්‍රදානය කළ සේක. මෙය දුටු මට ද එම තනතුර ලැබීමේ කැමැත්තක් ඇති විය. සත් දිනක් බුද්ධ ප්‍රමුඛ මහා සංඝරත්නයට දානය පූජා කොට මට ද එම තනතුර ලැබේවා! යැයි ප්‍රාර්ථනා කළෙමි. එසේ ම මම පසේ බුදුවරයාණන් වහන්සේ නමකට උපුල් මල් පූජා කොට මාගේ පැහැයද මෙසේ ම වේවායි ප්‍රාර්ථනා කළෙමි. එසේ කරන ලද ප්‍රාර්ථනා නිසා මම මේ අත් බවයේ දී උපුල් මල් පැහැ ඇති උප්පලවණ්ණා නම් වීමි. එසේ ම මහත් ඍද්ධි බලයක් ද ලැබුවෙමි. තෙරුවන් කෙරෙහි ඇති කරගත් අචල ශ්‍රද්ධාවේ ප්‍රතිඵල අද මම ලැබුවෙමි,” යනුවෙන් පී්‍රති වාක්‍ය ප්‍රකාශ කර පිරිනිවන් පා වදාළහ.
ඛේමා මහ රහත් තෙරණිය
1 මදු රට නමින් යුත්
දඹදිව් තලයෙ මනරම්
සාගල ය නම් ගත්
වී ය නුවරක් මනා ලෙස යුත්
2 ඒ නුවර සුපසන්
රූසිරි බවින් අගතැන්
ඛේමා නමින් යුත්
දුවක් විසුවා සැමගෙ සිත් ගත්
3 රජු රජගහ නුවර
වැසියන් සැමට පින්බර
මහ නිරිඳු බිම්සර
අගබිසව ඛේමා ය සුන්දර
4 වෙහෙරේ වේළුවන
දම්ගඟ ගලයි දින දින
රජු අසයි බුදු බණ
බිසව නම් නොගියා ය කිසි දින
5 රුව ගැන ම සිතුවා
මානෙන් මත්ව විසුවා
තෙරුවන් නොදුටුවා
බුදු සමිඳු හට දොස් ද නැඟුවා
6 සැදැහැවත් රජු හට
එය මදිකමකි හැම විට
හොඳ හැටි සිතන විට
උපායක් සිහි වී ය යෙදුමට
7 සිරි වේළුවන අරණේ
ගීයක් ලෙසින් ගැයුණේ
එයට සිත ඇලූණේ
සිරි බලන්නට ඇයට සිතුණේ
8 සමග රජ පිරිවර
උයන් සිරි විඳ මනහර
දුටුවා රුවින් බර
වැඩ වෙසෙන බුදු සමිඳු පින්බර
9 බුදු හිමි ළඟ සිට ම
පවන් සලනා විලස ම
රූ සපුවෙන් හැඩ ම
තරුණියක් මැවුණාය එවිට ම
10 රජ බිසව ඛේමා
දැක එය පුදුම වූවා
තමන් ගැන සිතුවා
මට වඩා රූ ඇයට ඇතිවා
11 ගෙවිණි සුළු මොහොතක්
තරුණිය වුණා වියපත්
දරකඩක් මෙන් යුත්
බිම වැටුණි ඇට සැකිලි සිරුරක්
12 මේ තරම් රූමත්
කතට වුණ දෙය මෙමටත්
වෙන බව තිර ලෙසත්
සිතා සැරසුණි අසනු දහමත්
13 අනියතයි මේ කය
බුදු හිමි දෙසුවා ඒ බව
සිහි කර ඇසු දහම
බිසව සෝවන් වුණා එවිගස
14 රැගෙන අවසර රජුගෙත්
පැවිදිව වඩා මෙත් සිත්
දැන ඉගෙන දහමත්
තෙරණි ලැබ ගති පලය අරහත්
15 නැණ පහන් දල්වා
බුදු බණ ලොවට දෙසුවා
කෙලෙස් දොර වැසුවා
නැණින් අගතනතුරත් ලැබුවා
16 ලස්සන රුව ඇතත්
දිනෙක මියයති කවුරුත්
මම ද වෙමි නැණවත්
ඛේමා තෙරණිය ලෙසින් පින්වත