5 - සිනා සී කතා කරමු

ගුරුතුමිය සිනා මුසු මුහුණින් යුතුව පන්තියට ආවා ය.


තෙරුවන් සරණයි! දුවේ පුතේ.
සුභ උදෑසනක් හැම දෙනාට ම.


තෙරුවන් සරණයි!
සුභ උදෑසනක් වේවා! ගුරු මෑණියනි, කියමින් ප්‍රසන්නව සිනහ පළ කරමින් ශිෂ්‍ය ශිෂ්‍යාවෝ ද ගුරුතුමිය පිළිගත්හ.


ඊයෙ මං බස් එකට නගින කොට බස් එකේ සෙනග පිරිලා. ටික වේලාවකින් ර්‍ණටීචර්, එන්න වාඩිවෙන්න,” කියලා කවුද කතා කරන හඬක් මට ඇහුණා. මං වටපිට බැලූවා. එතකොට මං දැක්කා පුංචි කාලේ මගෙන් ඉගෙන ගත්ත ‘රන්මිණී’ කියන දුව සිනාසෙමින් නැගිටලා මට කතා කළා. සෙනග අතරින් මම ඒ දුව හිටපු තැනට ගියා. ඇය මට වාඩි වෙන්න කියා එයාගෙ අසුන පිරිනැමුවා. 

ඒ දුව හරි ම ප්‍රසන්නයි. පුංචි කාලේ වගේ ම කොණ්ඩෙ ගොතලා, ලස්සන ගවුමක් ඇඳලා චාම් ආකාරයට සැරසිලා හිටියා. රන්මිණීගේ චාම් බව නිසා තවත් ලස්සන වෙලා. ඒ දුවත් එක්ක මම ටිකක් කතා කළා. රණ්මිණී දැන් හොඳ රැකියාවක් කරනවා. දහම් පාසලෙත් උගන්වනවා. බොහොම සතුටින් ඉන්නවා.


රන්මිණි දුව පුංචි කාලෙ දී පොත්පත්, පැන්සල් අරපිරිමැස්මෙන් පාවිච්චි කළා. අනවශ්‍ය දේවල් ඉල්ලලා දෙමාපියන්ට කරදර කළේ නැහැ.

කරණීයමෙත්ත සූත්‍රයේ "සල්ලවුකවුත්ති” යන්නෙන් බුදුරජාණන් වහන්සේ පහදා දුන්නේ සැහැල්ලූ දිවි පැවැත්මක් ඇති කර ගත යුතු බවයි. ඒ ආකාරයට ඇය ජීවත් වුණා. සරල චාම් විදියට ජීවත් වුණාම මුදල් නාස්ති වෙන්නෙ නැහැ. රන්මිණි දුව හොඳ ළමයෙක්. හොඳ ළමයින්ට කවදත් හරියනවා. වරදින්නේ නැහැ. ඒ දුව ගැන මට හරි ම සතුටුයි. බස් රථයේ හිටපු වැඩිහිටි සීයා කෙනකුත් ඒ දුවට ප්‍රශංසා කළා.


"ඉතිං දුවේ, පුතේ, මං අද ඔයාලාට කියලා දෙන්න යන්නේ මගතොට ගමන් කරන විට දී ආචාරශීලී ව කටයුතු කළ යුතු ආකාරය ගැනයි. මගතොට ගමන් කරන විට අප ඇති කර ගත යුතු ආචාර ධර්ම කිහිපයක් මම පත්‍රිකාවල ලියාගෙන ආවා. පුතාලා දෙන්නෙක් මට උදවු කරන්න, මේ පුවරු ටික ප්‍රදර්ශන පුවරුවේ එල්ලන්න.” ගුරුතුමී කීවා ය.


අනුත්තරා හා තරිඳු උදවු කරන්න නැගිටලා ආවා.

දන්නා හඳුනන කෙනකු දුටු විට
ප්‍රසන්නව සිනා සී කතා කරන්න.

අපේ බුදුරජාණන් වහන්සේ දේශනා කරලා තියෙනවා දුවේ, පුතේ, පුබ්බහාසී හා පුබ්බභාසී පිළිවෙත් අනුගමනය කිරීම ගැන.


පුබ්බහාසී කියන්නේ පළමුව සිනාසීම.
පුබ්බභාසී කියන්නෙ පළමුව කතා කිරීම.

අප දන්නා හඳුනන යහළුවෙක්, ගුරුවරයෙක්, වැඩිහිටියෙක්, නෑදෑයෙක් හමු වූ විටක ප්‍රසන්නව සිනා සී කතා කිරීම හොඳ ආචාර ධර්මයක්.

ස්වාමීන් වහන්සේ නමක් දුටු
විට ගෞරවාන්විතව කටයුතු
කරන්න.

දුවේ, පුතේ, මග තොටේ දී, පන්සලක දී, පාසලක දී හෝ වෙන යම් ස්ථානයක දී හෝ ස්වාමීන් වහන්සේ නමක් වඩිනවා දුටුවොත් අපි වාඩි වෙලා ඉන්න අවස්ථාවක නම් හුනස්නෙන් නැඟි සිට වැඳ නමස්කාර කළ යුතුයි. අවස්ථාව හා ස්ථානය අනුව නමස්කාර පූර්වකව ගෞරවාන්විතව කටයුතු කළ යුතුයි.

බස් රථයක ගමන් කරන විට ගුරුවරයකුට
වැඩිහිටියකුට හෝ උදවු අවශ්‍ය කෙනකුට
වාඩි වී සිටින අසුන පිරිනමන්න.

අපි සැමදෙනාම ඇති කරගත යුතු ආචාර ධර්මයක් ගැන තමයි මං පාඩම පටන් ගන්නා විට ඔයාලට කියා දුන්නේ. බසයේ දී මම රන්මිණි දුව දැක්කෙත් නැහැ. ඒ දුවම කතා කරලා මට අසුන පිරිනැමුවා. අද සමහර දරුවෝ දැක්කත් නොදැක්කා වගේ ඉන්නවා. එහෙම කරන්න හොඳ නැහැ. ජීවිතවලට හොඳ ගුණදම් එක් කර ගත්තා ම අපේ ජීවිත සාර්ථක වෙනවා.

පාරේ ගමන් කරන විට දකුණු
පසින් සංවරව ගමන් කරන්න.

මාර්ග නීතිරීතිවලට ගරු කරන්න අප කුඩා කල සිට ම පුරුදු විය යුතුයි. අද රිය පදවන සමහර අය වැරැදි කරනවා ඔයාලා දැකලා ඇති. ඒ නිසා වන අනතුරු බොහෝමයි. කුඩා කල සිට ම ආචාරශීලී ව මාර්ග නීති කඩ නොකර සිටීමට අපි පුරුදු වෙන්න ඕනේ. පාරේ ගමන් කරන විට දකුණු පසින්, අයින් වෙලා යන්න පුරුදු වෙන්න. කෑ කෝ ගසමින් අත්වැල් බැඳගෙන පාරේ යන්න හොඳ නැහැ. ඒ වගේ ම පාර මාරු වීමේ දී පදික මාරුව ම භාවිත කිරීමට අප පුරුදු විය යුතුයි.

අපේ පොදු දේපළ බොහොමයක් තියෙනවා. පාසල, පන්සල, රෝහල, වෙළෙඳ පොළ වැනි පොදු ස්ථානත්, බස්රථ, දුම්රිය, වැනි පොදු ප්‍රවාහන සේවාත් අප ආරක්ෂා කර ගත යුතු වෙනවා. ඒ හැම දෙයක් ම අප හැම දෙනාට ම අයිතියි. ඒවා විනාශ කරන්න හොඳ නැහැ.

ඉවත දමන දෑ තැන තැන
දැමීමෙන් වලකින්න.

මේ වැරැද්ද නම් ගොඩක් දෙනා කරනවා. සමහර පන්තිවල දරුවන් වුණත් කඩදාසි, පැන්සල් උල්කරන කුඩු වගේ දේවල් තැන තැන විසි කරනවා. එහෙම කරන්න හොඳ නැහැ. බස් රථයේ දුම්රියේ ගමන් කරන විට ටොෆි කොළ, හිස් කිරි පැකට් වගේ ඉවත දමන දේවල්

වාහන තුළ හෝ පාරට හෝ දමන්න හොඳ නෑ. පුංචි කාලෙ ඉඳලා ම පරිසරය ආරක්ෂා කරගන්න අපි පුරුදු විය යුතුයි. අද දූලා පුතාලට මේ පාඩමෙන් ගොඩක් හොඳ ගුණදම් ඇති කර ගැනීම ගැන කියා දුන්නා. අපි මේ කාඩ්පත් පාසලේ ඉන්න අනෙක් අයටත් දැනගන්න පාසලේ ප්‍රදර්ශන පුවරුවට දමමු.