විද්‍යා ප්‍රබන්ධ යනු අභ්‍යවකාශය, වෙනත් ග්‍රහලෝකවල ජීවිතය ආදියෙහි තොරතුරු රැගත්, විද්‍යාව හා සම්බන්ධ අද්දැකීම් සහිත නිර්මාණ විශේෂයකි. මේ පාඩමට ඇතුළත් වන්නේ ආතර් සී. ක්ලාක් මහතා රචනා කළ විද්‍යා ප්‍රබන්ධයකි. එය සිංහල බසට පරිවර්තනය කළේ එස්. එම්. බන්දුසීල මහතා ය. ඉර හඳ තරු මැද ග්‍රන්ථයෙන් උපුටා ගත් මේ කතාව, විද්‍යාව හා තාක්ෂණයේ දියුණුව මෙන් ම ස්වභාව ධර්මය ද අප ජීවිතයට එක සේ වැදගත් වන ආකාරය පෙන්වා දෙන්නකි.

මගේ මතකයේ හැටියට අභ්‍යවකාශ මධ්‍යස්ථානයක සුරතල් සතුන් තබා ගැනීම තහනම් කරන නියෝගයක් කිසිදාක නොතිබුණේ එවැන්නක් අවශ්‍ය වේ යැයි කිසිවකු සිතුවේ නැති නිසයි. එවැනි නියමයක් තිබුණත් ඔල්සන් එය නොපිළිගන්නා බව මට විශ්වාසයි.

ස්කැන්ඩිනේවියානු ජාතික ඔල්සන් අපේ කණ්ඩායමේ සිටි දක්ෂ ම කෙනෙක්. ගුරුත්වය රහිත අවකාශයේ නිදහසේ පහළට වැටෙන යෝධ වානේ බාල්ක එක්තරා රටාවකට අනුව නියම තැනට සවි කරන ආකාරය මට පෙනුණේ කුඩා ළමයින් විවිධ කෑලි එකතු කර සෙල්ලම් බඩු සාදන්නා වගෙයි. එය ඉතා පරෙස්සමින් මෙන් ම සැලකිල්ලෙන් කළ යුතු දෙයක්. අනෙක් අතට අභ්‍යවකාශ ඇඳුමක් ඇඳ ගෙන වැඩ කිරීම එතරම් පහසු දෙයක් නොවෙයි. කෙසේ වෙතත් පොළොවෙහි උස ගොඩනැගිලි ඉදි කරන්නන්ට නැති එක් වාසියක් ඔවුන්ට තිබිණි. එනම් ඔවුන්ට අවශ්‍ය ඕනෑ ම වේලාවක තම නිර්මාණයෙන් ඈතට ගොස් ඒ දෙස බලන්නට පුළුවන් වීමයි.

ඔල්සන්ට සුරතල් සතකු අවශ්‍ය වූයේ ඇයි ද යන්න හෝ ඒ සතා ගෙනාවේ ඇයි ද යන්න මගෙන් අහන්න එපා. මානසික විද්‍යාඥයකු නොවන නිසා මට ඊට පිළිතුරු දිය නොහැකියි. එහෙත් ඔහුගේ තේරීම ඉතා ඥානාන්විත බව කිව යුතුයි. ක්ලැරිබෙල්ගේ බර ඉතා සුළු ප්‍රමාණයක් වූවා පමණක් නොව ඌට අවශ්‍ය වූයේ සුළු ආහාර ප්‍රමාණයක්. අනෙක් අතට වෙනත් සතුන් මෙන් ගුරුත්වය රහිත වීමේ තත්ත්වය නිසා ඈ බිය වූයේ නැහැ.

යානයේ කුරුල්ලකු සිටින බව මා දැන ගත්තේ දවසක් මගේ කාර්යාලයේ ගබඩා ලැයිස්තු පරීක්ෂා කරමින් සිටිද්දීයි. පිටුපසින් සංගීත නාදයක් ඇසුණත් මට සිතුණේ එය යම්කිසි ප්‍රකාශයක් කියායි. එහෙත් පුරුදු විදියට සංගීත රාවය නොනැවතුණු නිසා හිස ඔසවා බැලු මා දුටුවේ මගේ කාමරේ ම සිටි ක්ලැරිබෙල් ය.

ක්ලැරිබෙල්, කහ පාට කැනේරි වර්ගයට අයත් කුඩා පක්ෂියෙක්. ඈ අහසේ රැඳී සිටියේ පිහාටුත් හකුළාගෙනයි. පුදුමයෙන් මා ඈ දෙස බලා සිටිද්දී ම ඈ කාමරයෙන් පිටතට ගියේ පෘථීවියේ කිසි ම පක්ෂියකු නොකරන ආකාරයට පසු පසට පියෑඹීමෙනුයි. ගුරුත්වය රහිත තත්ත්වයට ඈ ඉතා හොඳින් හැඩගැසී ඇති බව මේ නිසා මට පෙනුණා.

ඔල්සන්, ඇයගේ අයිතිකාරයා බව දින ගණනාවක් යන තුරු ම කීවේ නැහැ. ඉන් පසුව ඇයගේ අයිතිකරු කවුද යන්න වැදගත් නො වූයේ ඒ වන විට ක්ලැරිබෙල් කාගේත් සුරතලා වී තිබුණ නිසයි. ඔල්සන් කියා සිටියේ ඔහු ක්ලැරිබෙල් යානයට ගෙනාවේ ගුරුත්වය රහිත තත්ත්වයේ පක්ෂියකු හැසිරෙන ආකාරය පිළිබඳ දැන ගැනීමට තිබූ විද්‍යාත්මක කුතූහලය නිසා බවයි.

ක්ලැරිබෙල් හොඳින් වැඩුණා. පෘථීවියෙන් වැදගත් නිලධාරියකු මධ්‍යස්ථානයට පැමිණි අවස්ථාවල දී ඈ සඟවා තැබීම එතරම් පහසු වූයේ නැහැ. එකම ප්‍රශ්නය වූයේ අප ඈ සඟවන්නට තැත් කළ සමහර අවස්ථාවල ඈ වඩ වඩාත් ශබ්ද කිරීමයි. අභ්‍යවකාශ මධ්‍යස්ථානයක කුරුල්ලකු ඇතැයි සැක කරන්නේ කවුද?

අපි මේ වන විට පැය දොළහක් වැඩ කර, පැය දොළහක් විවේක ගත්තා. සදාකාලික හිරු එළියේ පාවෙන අපට රැයක් දවාලක් නොතිබුණත් යම්කිසි කාලසටහනකට වැඩ කිරීම පහසු වුණා. එදා උදේ හයට මා අවදි වූයේ තරමක හිසේ ඇම්මක් ඇතුවයි. රෑ තිස්සේ විකාර සිහින කීපයක් දුටු බවත් මට මතක තිබුණා. මා උදේ ආහාරයට යෑමට සූදානම් වූයේ දැඩි ලෙස අලස ගතියකින්. කෑම මේසයේ වැඩි කතාබහක් සිදු වූයේ නැහැ. එක පුටුවක් හිස්ව තිබුණා.

"ඔල්සන් කොහේ ද?” කියා ඇහුවේ මමයි.
"එයා ක්ලැරිබෙල් හොයනවා, වෙනදා සාමාන්‍යයෙන් ඔල්සන් අවදි කරන්නේ ඈයි.”

මම යමක් කීමට පෙර ඔල්සන් කාමරයට ආවා. කුමක් හෝ වරදක් සිදු වී තිබෙන බව ඔහුගේ මුහුණෙන් පෙනෙන්න තිබුණා. ඔහුගේ අතේ තිබුණේ කහ පිහාටු ගුළියක්.

"මොකද වුණේ” කියා අපි හැමෝම එකවර ඇසුවා.

"මම දන්නේ නැහැ. මම දකින කොට ඈ සිටියේ මෙහෙමයි.”

"හොඳයි, මොකුත් කරන්න පුළුවන් ද කියලා බලමු,” කියමින් ඈ අතට ගත් ඩන්කන්, කුරුල්ලා කනට ළං කළේ හදවත ගැහෙනවා දැයි බලන්නයි.

"මට නම් මොකුත් ඇහෙන්නේ නැහැ. එහෙත් ඒකෙන් ඔප්පු වෙන්නේ නැහැ ඈ මැරිලා කියලා.”

"ඔක්සිජන් ටිකක් දීලා බලමු,”යි කවුදෝ කීවා. කොළ පැහැති ඔක්සිජන් සිලින්ඩරය ගෙනා අපි, මුහුණු වැස්මක් තුළට ඈ දමා ඔක්සිජන් යැවුවා.

අප කවුරුත් පුදුමයට පත් කරමින් ඈට පණ ආවා. මුහුණු වැස්ම ඉවත් කිරීමත් සමඟ ම ඈ වෙනදා මෙන් පියාසර කිරීමටත්, ගැයීමටත් පටන් ගත්තා.

"මට නම් මේක තේරෙන්නේ නැහැ. ඈට මීට කලින් කවදාවත් මෙහෙම දෙයක් වෙලා නැහැ,” යි කීවේ ඔල්සන් ය.

ගත වූ මිනිත්තු කිහිපයේ දී ම මගේ මතකයේ යමක් සිදු වෙමින් තිබුණා. මට දැනුණේ මා තාමත් අඩ නින්දේ පසු වෙනවා වගෙයි. ඔක්සිජන් ටිකක් ආශ්වාස කළොත් හොඳ යැයි මට සිතුණා. එහෙත් ඔක්සිජන් සිලින්ඩරයට අත තබන්න කලින් මට සත්‍යය එක්වර ම අවබෝධ වුණා. අපේ ඉංජිනේරුවා දෙසට හැරුණ මම මෙහෙම කීවා.

"ජිම්, මේ වාතයේ මොකක් හරි වරදක් තිබෙනවා. ක්ලැරිබෙල්ට සිහි නැති වුණේ ඒකයි. ඒ දවස්වල පොළොව යට පතල් වැඩ කළ අය ඒවායේ වාතය හොඳ ද බලන්න ගෙන ගියේත් කුරුල්ලන්.”

"මොන විකාරයක් ද? එකිනෙකින් ස්වාධීනව කි්‍රයා කරන පරිපථ දෙකක් මෙහි තිබෙනවා. එයින් එකකින් හරි අපට තොරතුරු සංඥාවක් ලැබෙන්න ඕනෑ.”

එහෙත් දෙවැනි පරිපථය තව ම සම්බන්ධ කර නැති බව ඔහුගේ සගයකු මතක් කළ විගස ම ජිම් කාමරයෙන් පිට වුණා. මේ අතර අපි ඔක්සිජන් ආශ්වාස කරමින් විවිධ තර්ක ඉදිරිපත් කරන්න වුණා

මිනිත්තු දහයකට පමණ පසු ආපසු පැමිණි ජිම් සිදු වී ඇති දෙය විස්තර කරන්න වුණා. ඊයේ රෑ පෘථීවියේ ඡායාව අපේ මධ්‍යස්ථානයට වැටීම නිසා වායු පිරිසිදු කරන උපකරණය ක්‍රියාත්මක වී නැහැ. ඩොලර් කෝටි ගණනක් වටිනා රසායනික හා ඉලෙක්ට්‍රොනික උපකරණවලට අපට අනතුරු අඟවන්න බැරි වුණා. ක්ලැරිබෙල් නොසිටින්න අප සියලූ දෙනා ම මෙලහකටත් මිය ගිහින්.

දැන් අභ්‍යවකාශ මධ්‍යස්ථානයක දී ඔබට කුරුලූ ගී හඬක් ඇසුණොත් ඒ ගැන පුදුම වන්න එපා. එයින් කියවෙන්නේ අමතර වියදමක් නැතිව තවත් ආකාරයකින් ඔබ ආරක්ෂා වී ඇති බව පමණයි.