15 - අවසර ලබා ගනිමු

අන් අයට අයත් ගෙවල් කාර්යාල සහ කර්මාන්තශාලා වැනි ස්ථානවලට අප යා යුතු නම් පළමු ව ඒ අයගෙන් අවසර ලබා ගත යුතු ය. ඒ සඳහා සමහර ස්ථානවල දොරටුව ළඟ සීනුවක් සවි කර තිබිය හැක. සැම දෙනා ම තමනට අයත් ස්ථානවල නිදහසේ සිටිති. අන් අයට එම ස්ථානයට යාමට අවශ්‍ය නම් ඒ සඳහා අවසර ලබා ගැනීම අනිවාර්‍යය. එසේ අවසර ලැබෙන්නේ නම් එහි යාමට බාධාවක් නැත. එසේ නොමැති ව අවසරය ප්‍රතික්ෂේප කෙරේ නම් එහි නොයා ආපසු හැරී ඒම වඩාත් සුදුසු ය. අවසර ලබාගන්නේ කෙසේ දැයි ඉස්ලාමය අපට උගන්වා ඇත. එය දැන අනුගමනය කර ජීවත්වීම අත්‍යවශ්‍යය.

පහත සඳහන් අල් කුර්ආන් වැකිය අන් අයගේ නිවෙස්වලට ඇතුළු වීමේ දී අවසර ලබාගැනීමේ අවශ්‍යතාවය අවධාරණය කරයි.

"විශ්වාසවන්තයනි! ඔබගේ නොවන නිවෙස්වලට ඔබ (ඇතුළුවීමට අදහස් කළෙහු නම්) එහි සිටින අයට සලාම් කියා (ඔවුන්ගේ) අවසරය නො ලබා එහි ඇතුළු නොවන්න." (24:27)

අවසර ලබා ගැනීමේ ක්‍රියා පිළිවෙත

1. අන් අයගේ නිවෙස්වලට අතුළු වීමට කලින් සලාම් පැවසිය යුතුයි.

දිනක් සහාබිවරයෙක් නබි සල්ලල්ලාහු අලෛහි වසල්ලම් තුමාගේ නිවසට ඇතුළු වීම සඳහා "ඇතුළු විය හැකි දැයි" අවසර ඉල්ලීය. වහාම නබි සල්ලල්ලාහු අලෛහි වසල්ලම් තුමාණෝ තම සේවකයාට "ඔබ ගොස් අවසර පතන ආකාරය ඔහුට උගන්වන්න" යැයි කීවෝ ය. ඔහු "අස්සලාමු අලෛකුම් ඇතුළට ඒමට අවසර දැයි අසනු මැනවි" යි කියා දුන්නේය. (අබූ දාවූද්)

2. අවසර පතන්නේ තුන් වරකි.

අවසර පතන්නේ තුන් වරක් පමණි. අවසරය ලැබුණි නම් අතුළු වන්න. නැතහොත් ආපසු හැරෙන්න. (බුහාරි, මුස්ලිම්)

පළමුව සලාම් පැවසිය යුතුයි. එයට පිළිතුරක් නැති විට දොරකඩ සීනුව නාද කළ යුතු ය. ඉන් පසු ඔවුන් දොරකඩ වෙත පැමිණියේ නම් සලාම් කියා අවසර පැතිය යුතුයි. සීනුව නාද කිරීම හෝ දොරට තට්ටු කළ යුත්තේ තෙවරක් පමණි. අවසරය නොලැබුණි නම් ඇතුළු විය නො හැකි ය.

අන්‍යයන්ගේ නිවෙස්වල හෝ කාර්යාලවල

  • කිසිවෙකු නො සිටියේ නම් හෝ
  • අවසරය නො ලැබුණි නම් හෝ
  • ආපසු හැරෙන්නැ යි පවසනු ලැබූ විට හෝ ආපසු හැරී ආ යුතු ය

3. නිවස ඇතුළ එබී බැලීමෙන් වැළකීම.

"අවසර පැතීම ක්‍රියා පිළිවෙතක් කරනු ලැබුවේ බැල්ම මගින් ඇතිවන වැරදිවලින් ආරක‍ෂා වීම සඳහා ය. එම නිසා අනුන්ගේ නිවසකට යන අයකු අවසර පතා තමන් එහිම නතර කරගත යුතුය. තම බැල්ම එම නිවස තුළට යොමු නොකළ ය." (බුහාරි, මුස්ලිම්)

අනුන්ට අයත් ස්ථාන දෙස එහි දොර තුළින් හෝ ජනේලය තුළින් හෝ එබී බැලීම මහා වරදකි. තම නිවසේ අන් අයගේ කාමරවලට යන අවස්ථාවල දී පවා ඔවුන්ගේ අවසරය පැතිය යුතු ය.

ඔබගේ දරුවන් වැඩිවියට පත් වන විට ඔවුන් ද තමන්ගේ වැඩිහිටියන් අවසර පතන ආකාරයෙන් අවසර පැතිය යුතු ය. (24:59)

කෙනෙකු තම දරුවන්, මව, සහෝදරයින්, සහෝදරියන්, පියා වැනි අයකුගේ නිවෙස්වලට ඇතුළු වීමට අවශ්‍ය වන අවස්ථාවල ද අවසර ලබා පිවිසීම අනිවාර්ය වේ. අපගේ නිවෙස් තුළට ඇතුළු වන විට ද සලාම් කිව යුතු ය යන්නට පහත සඳහන් අල්කුර්ආන් වාක්‍යය සාධකයක් වන්නේ ය. (අදබුල් මුෆ්රද්)

හස්රත් අනස් රළියල්ලාහු අන්හු දෙස බලා, නබි සල්ලල්ලාහු අලෛහි වසල්ලම් තුමාණෝ මෙසේ වදාළහ.

"මා පුතේ! ඔබ ඔබගේ පවුලේ අය වෙත ගියහොත්, සලාම් කියන්න. එය ඔබටත් ඔබගේ නිවසේ අයටත් (බරකතයක්) සෞභාග්‍යයක් වනු ඇත." (තිර්මිදි)

සභාවලට යන විටත්, එහි සිට සමුගෙන එන විටත්, අවසර ඉල්ලා සිටින ආකාරයෙන් සලාම් පැවසිය යුතු ය.

"ඔබගෙන් කෙනෙක් සභාවට පැමිණේ නම් ඔහු සලාම් කියූ දෙන්! එහි සිට පිටත් වීමට කැමති වන විට ද සලාම් කියූ දෙන්!" (අබූදාවූද්)

"අපි අන් අයගේ නිවෙස් හෝ කාර්යාලවලට තනිව හෝ පවුල් වශයෙන් හෝ ගිය විට ද මුලින් ම ඔවුනට සලාම් පැවසිය යුතුයි. පසුව ඇතුළට පැමිණිය හැකි දැයි අවසරය ඉල්ලා සිටිය යුතුයි. අවසර නොලැබුණි නම් ආපසු යා යුතු ය. මෙමගින් නෑකම් නිසි පරිදි සකස් කෙරේ. තම නිවසට යන විටත් සභාවලට යන විටත්, සමු ගන්නා විටත් සලාම් කිව යුතුයි. මෙමගින් සෑම නිවසකම (බරකත්) සෞභාග්‍යය ඇති වන්නේ ය. මෙය නබිත්වයේ අලංකාර නබි මග වන්නේ ය. මෙය සැම විට ම අනුගමනය කර ජීවත් වෙමු.