5.1 - කෝල්බෘෘක් - කැමරන් ප්‍රතිසංස්කරණ 1833
හැඳින්වීම
බ්‍රිතාන්‍යයන් 1815 වර්ෂයේ දී උඩරට රාජධානිය යටත් කර ගැනීමත් සමග එතෙක් මෙරට පැවති රාජාණ්ඩු පාලන ක්‍රමය බිඳ වැටුණි. එතැන් සිට 1948 වර්ෂයේ දී ශ්‍රී ලංකාව නිදහස දිනා ගන්නා තෙක් වසර 133ක කාලයක් බ්‍රිතාන්‍යයෝ මෙරට පාලනය කළහ.
ලාංකිකයන් නොකඩවා ගෙනගිය උද්ඝෝෂණ හේතුවෙන් වරින් වර ආණ්ඩුක්‍රම ප්‍රතිසංස්කරණ ලබාදීමට බ්‍රිතාන්‍ය පාලකයන්ට සිදු විය. එම ආණ්ඩුක්‍රම ප්‍රතිසංස්කරණවලින් ස්වදේශිකයන්ට පැවරූ බලය පිළිබඳව සෑහීමකට පත් නොවූ ලාංකිකයෝ අඛණ්ඩව උද්ඝෝෂණ ව්‍යාපාර දියත් කළහ. 1948 වර්ෂයේ දී ශ්‍රී ලංකාවට යළි නිදහස දිනා ගත හැකි වූයේ එම උද්ඝෝෂණවල ප්‍රතිඵල වශයෙනි. බි්‍රතාන්‍ය පාලන සමයේ දී මෙරට පැවති දේශපාලන උද්ඝෝෂණ සහ ආණ්ඩුක්‍රම ප්‍රතිසංස්කරණවල ස්වරූපය ආදිය පිළිබඳව මෙම පරිච්ඡේදයේ දී අවධානය යොමු කෙරේ.
5.1 කෝල්බෘෘක් - කැමරන් ප්‍රතිසංස්කරණ 1833
1815 වර්ෂයේ දී ඉංග්‍රීසීන් උඩරට රාජධානිය යටත් කර ගැනීමත් සමග සමස්ත දිවයින ම බ්‍රිතාන්‍ය යටත් විජිතයක් බවට පත් විය. එතැන් සිට බ්‍රිතාන්‍යයන් මෙරට පාලන කටයුතු ගෙන යාමේ දී උඩරට හා පහත රට ප්‍රදේශ වෙන් වෙන්ව පාලනය කිරීමත්, බ්‍රිතාන්‍යයෙන් පැමිණි නිලධාරින්ගේ වැටුප් හා පහසුකම් වෙනුවෙන් විශාල වැය බරක් දැරීමට සිදු වීමත්, ආදිය නිසා 1828 වර්ෂය පමණ වන විට රජයේ ආදායමට වඩා වැය පක්ෂය ශීඝ්‍රයෙන් ඉහළ ගියේ ය. මේ නිසා මෙරට ආණ්ඩුවේ වියදම් පියවා ගැනීමට බ්‍රිතාන්‍ය මව් ආණ්ඩුවේ මුදල් යෙදවිය යුතු තත්වයක් උද්ගතව තිබුණි. එහෙත් යටත් විජිතවල කටයුතු වෙනුවෙන් මව් ආණ්ඩුවේ මුදල් වැය කිරීම මේ වන විට බි්‍රතාන්‍ය ප්‍රතිපත්තිය නොවී ය. එබැවින් ලංකාවට පැමිණ මෙරට ආදායම් හා වියදම් තත්වය සොයා බලා පාලන ක්‍රමයේ දුර්වලතා අධ්‍යයනය කොට අවශ්‍ය ප්‍රතිසංස්කරණ නිර්දේශ කිරීම සඳහා යටත් විජිත භාර ලේකම්වරයා විසින් විශේෂ කොමිෂන් සභාවක් පත් කරන ලදි. ඩබ්. එම්. ජී. කෝල්බෘෘක් මහතාගේ නායකත්වයෙන් යුතුව පත් කෙරුණු එම කොමිසම කෝල්බෘෘක් කොමිසම ලෙස හැඳින්වේ. කෝල්බෘෘක් මහතාට ආර්ථීක හා පාලන කටයුතු සොයා බැලීමේ වගකීම පැවරුණි. මෙරට අධිකරණ කටයුතු පරීක්ෂා කොට අවශ්‍ය නිර්දේශ ඉදිරිපත් කිරීම සඳහා චාල්ස් හේ කැමරන් නැමැත්තා පසුව පත් කෙරිණ.
කෝල්බෘෘක් කොමිසමෙහි විමර්ශනයට ලක් වූ ක්ෂේත්‍ර
රජයේ ආදායම් මාර්ග හා වියදම් කටයුතු,- ඩබ්. එම්. ජී. කෝල්බෘෘක්
අධිකරණ ක්ෂේත්‍රය - චාල්ස් හේ කැමරන්
කෝල්බෘෘක් හා කැමරන් යන දෙදෙනා මෙරටට පැමිණ ලංකාවේ පාලන ක්‍රමය හා අධිකරණ ක්ෂේත්‍රය ගැන කරුණු පිරික්සා ඇතැම් ලාංකිකයන්ගේ ද අදහස් විමසා බලා තම නිර්දේශ ඇතුළත් යෝජනාවලියක් ඉදිරිපත් කළහ. 1833 වර්ෂයේ සිට ක්‍රියාත්මක වූ එය කෝල්බෘෘක් කැමරන් ප්‍රතිසංස්කරණය ලෙස හැඳින්වේ.
කෝල්බෘෘක් ප්‍රතිසංස්කරණවල කැපී පෙනෙන ලක්ෂණ
- ව්‍යවස්ථාදායක හා විධායක සභා පිහිටුවීම.
- උඩරට හා පහතරට ප්‍රදේශ ඒකාබද්ධ වූ පාලන ක්‍රමයක් හඳුන්වා දීම.
- පරිපාලන කටයුතු සඳහා මුළු රට පළාත් පහකට බෙදීම.
- අනිවාර්ය රාජකාරි ක්‍රමය අහෝසි කිරීම.
- ඉංග්‍රීසි අධ්‍යාපනය පුළුල් කිරීම.
මීළඟට අපි ඉහත සඳහන් ලක්ෂණ එකින් එක ගෙන සංක්ෂිප්තව කරුණු විමසා බලමු.
- ව්‍යවස්ථාදායක හා විධායක සභා පිහිටුවීම
කෝල්බෘෘක් කොමිසම මෙරටට පැමිණෙන විට ලංකාවේ ආණ්ඩුකාරවරයා වෙත ව්‍යවස්ථාදායක, විධායක හා අධිකරණ බලතල ඒකරාශී වී තිබුණි. මෙම තත්වය කෝල්බෘෘක්ගේ විමතියට හේතු වූ අතර ආණ්ඩුකාරවරයාගේ බලතල අඩු කිරීමේ අරමුණ ඇතිව හෙතෙම ව්‍යවස්ථාදායක හා විධායක සභා පිහිටුවීමට යෝජනා කළේ ය.
ව්‍යවස්ථාදායක සභාව
කෝල්බෘෘක් යෝජනා අනුව නීති සම්පාදනය සඳහා පිහිටුවන ලද ව්‍යවස්ථාදායක සභාව සාමාජිකයන් 15කින් යුක්ත විය. ඔවුන් නිල ලත් හා නිල නොලත් වශයෙන් කොටස් දෙකකට බෙදා තිබුණි. ඒ අනුව නිල ලත් සාමාජිකයන් සංඛ්‍යාව නවයක් වූ අතර ඔවුහු නිල බලයෙන් තේරී පත් වූ රජයේ උසස් නිලධාරීන් වූහ. නිල නොලත් සාමාජිකයන් හයක් සිටි අතර ඔවුන් ජන වාර්ගික පදනම යටතේ ආණ්ඩුකාරවරයා විසින් නාමකරණයෙන් පත් කරන ලදි. නිල නොලත් සාමාජිකයෝ යුරෝපීය නියෝජිතයන් තිදෙනෙකුගෙන් ද සිංහල, ද්‍රවිධ, බර්ගර් යන එක් එක් ජන කොටස් වෙනුවෙන් තෝරාගත් නියෝජිතයන් තිදෙනෙකුගෙන් ද සමන්විත වූහ. ව්‍යවස්ථාදායක සභාවේ මුලසුන ආණ්ඩුකාරවරයාට හිමි විය. කෝල්බෘෘක් ප්‍රතිසංස්කරණ මගින් එක් එක් ජන වර්ග පදනම් කරගෙන ව්‍යවස්ථාදායක සභාවට නියෝජිතයන් තෝරා ගැනීමට හඳුන්වා දුන් වාර්ගික නියෝජන ක්‍රමය පසු කාලයේ දී මෙරට ජන වර්ග අතර භේද ඇති වීමට හේතු වූයේ යැයි පිළිගැනේ.
1833 වර්ෂයේ පිහිටු වූ ව්‍යවස්ථාදායක සභාව වරින් වර ප්‍රතිසංස්කරණයට ලක් වෙමින් ලාංකිකයන් අතට ලැබුණ බලතල ප්‍රමාණය වැඩි වී ඒ තුළින් අනාගතයේ පාර්ලිමේන්තු ආණ්ඩුක්‍රමයක් කරා යාමට පදනම වැටුණි. මේ නිසා කෝල්බෘෘක් ආණ්ඩුක්‍රමය යටතේ ව්‍යවස්ථාදායක සභාව හඳුන්වාදීම මෙරට දේශපාලන ක්‍රමයෙහි වැදගත් සන්ධිස්ථානයක් ලෙස සැලකිය හැකි ය.
විධායක සභාව
කෝල්බෘෘක් යෝජනාවලට අනුව පිහිටුවන ලද විධායක සභාව ආණ්ඩුකාරවරයා හා රජයේ මිනුම්පති වැනි රජයේ ඉහළ නිලධාරින් පිරිසකගෙන් සමන්විත විය. ආණ්ඩුකාරවරයා මෙහි මූලාසනය දැරී ය. රටේ සියලූ පරිපාලන හා මූල්‍ය කරුණු සම්බන්ධයෙන් ආණ්ඩුකාරවරයා මෙම සභාවේ අදහස් විමසීම අවශ්‍ය විය.
- උඩරට හා පහතරට ප්‍රදේශ ඒකාබද්ධ වූ පාලන ක්‍රමයක් හඳුන්වා දීම
1815 වර්ෂයේ දී බ්‍රිතාන්‍යයන් උඩරට රාජධානිය යටත් කර ගැනීමෙන් පසු උඩරට හා පහතරට ප්‍රදේශ වෙන් වෙන්ව පාලනය කිරීමේ ක්‍රමයක් අනුගමනය කළේ ය. මෙම ක්‍රමය රජයේ වියදම් ඉහළ යාමට හේතු වී ඇති බව පෙන්වා දෙමින් එම ප්‍රදේශ ඒකාබද්ධ කොට ඒකීය පාලන ක්‍රමයක් ඇති කිරීමට කෝල්බෘෘක් යෝජනා කළේ ය.
- පරිපාලන කටයුතු සඳහා මුළු රට ම පළාත් පහකට බෙදීම
1833 වර්ෂය තෙක් පරිපාලන කටයුතු සඳහා ලංකාව පළාත් රැසකට බෙදා තිබුණි. මෙසේ පළාත් සංඛ්‍යාව වැඩි වීම නිසා නිලධාරීන් හා ඔවුන්ගේ පහසුකම් ආදියට විශාල මුදලක් දැරීමට සිදු වීමෙන් රජයේ වියදම් ඉහළ යන බව පෙන්වා දුන් කෝල්බෘෘක් වියදම් අඩු කිරීම පිණිස පරිපාලන ප්‍රදේශ පහකට බෙදා ඒ ඒ පළාත් සඳහා පාලන මධ්‍යස්ථාන පහක් පිහිටුවීමට යෝජනා කළේ ය. එම පළාත් භාරව කටයුතු කිරීමට රජයේ ඒජන්තවරයෙකු බැගින් පත් කිරීමට ද තීරණය කෙරිණ.
කෝල්බෘෘක් යෝජනා කළ පළාත් හා ඒවායේ පාලන මධ්‍යස්ථාන
- අනිවාර්ය සේවා රාජකාරි ක්‍රමය අහෝසි කිරීම
රටේ සිටි වැඩිහිටි පිරිමි සියලූ දෙනා ම අවුරුද්දට නියමිත දින ගණනක් රජයට නොමිලේ සේවා සැපයීම අනිවාර්ය සේවා රාජකාරී ක්‍රමය ලෙස හැඳින්වේ. අතීතයේ දී රාජ්‍යයේ පොදු කටයුතු සඳහා රටවැසියන්ගේ ශ්‍රමය ලබා ගැනීමට මෙම රාජකාරී ක්‍රමය යොදා ගත්හ. ඔවුන් ජීවත් වූ ගම්මානවල වැව් අමුණු, ඇළවේලි, පාරවල් ප්‍රතිසංස්කරණය කිරීම වැනි පොදු කාර්යන් මේ යටතේ සිදු කෙරිණ. මුදල් ගෙවීමකින් තොරව ලබා ගත් මෙම සේවාව මිනිසුන්ගේ නිදහසට මෙන් ම දියුණුවට බාධාවක් බව පෙන්වූ කෝල්බෘෘක් එම ක්‍රමය අවලංගු කිරීමට නිර්දේශ කළේ ය.
- ඉංග්‍රීසි අධ්‍යාපනය ව්‍යාප්ත කිරීම
කෝල්බෘෘක් පැමිණි අවධිය වන විට ආණ්ඩුවේ වියදම් ඉහළ යාමට තුඩු දුන් ප්‍රධාන හේතුවක් වූයේ මෙරට පරිපාලන කටයුතුවලට අවශ්‍ය නිලධාරීන් යුරෝපයෙන් ගෙන්වීමයි. ඔවුන්ගේ වැටුප්, නවාතැන් පහසුකම් හා වෙනත් සේවා ලබා දීමට රජයට විශාල මුදලක් වැය විය. මේ නිසා රජයේ වියදම් අඩු කිරීමට නම් විදේශ නිලධාරීන් වෙනුවට දේශීය නිලධාරීන් යොදා ගත යුතු යැයි කෝල්බෘෘක් යෝජනා කළේ ය. ඒ සඳහා ඉංග්‍රීසි අධ්‍යාපනය පුළුල් කිරීමේ අවශ්‍යතාවක් මතුව තිබුණි. ස්වදේශීකයන් අතර සිටි මුදල් ගෙවා අධ්‍යාපනය ලබා ගත හැකි පිරිසට ඉංග්‍රීසි මාධ්‍යයෙන් හොඳ අධ්‍යාපනයක් ලබා දීමෙන් ආණ්ඩුවේ කටයුතුවලට අවශ්‍ය නිලධාරීන් සපයා ගත හැකි වෙතැයි කෝල්බෘෘක් බලාපොරොත්තු විය.