මෙම පරිච්ඡේදය අධ්‍යයනය කිරීමෙන් ඔබට,

• කෘෂි කාර්මික කටයුතු නිසා පරිසරයට හානි සිදුවිය හැකි අවස්ථා හඳුනා ගැනීමටත්,
• පාරිසරික ගැටලූ අවම කිරීම සහ ඒවාට අනුවර්තනය වීම සඳහා ක්‍රියාමාර්ග යෝජනා කිරීමටත්,
• පාසල තුළ හරිත කෘෂි තාක්ෂණික විසඳුම් ක්‍රියාත්මක කිරීම මගින් හිතකර පරිසරයක් නිර්මාණය කිරීමටත්

හැකියාව ලැබෙනු ඇත.

ලෝක ජනගහනය වැඩි වීමත් සමග ඊට සමගාමීව ආහාර නිෂ්පාදනය ද වැඩි කිරීමට සිදු වූ බැවින් කෘෂි කාර්මික ක්ෂේත්‍රය ද ක්‍රමයෙන් පුළුල් විය. මෙහි දී ඉහළ අස්වනු අපේක්ෂාවෙන් විවිධ උපාය මාර්ග යොදා ගන්නා ලදි. ඉහළ අස්වනු ලබාදෙන නව
බෝග ප්‍රභේද අභිජනනය කිරීම, අධික ලෙස රසායනික පොහොර භාවිතය, අධික ලෙස පළිබෝධනාශක භාවිතය, කෘෂි යන්ත්‍රෝපකරණ භාවිතයෙන් කාර්ය පහසු කරගැනීම ආදිය ඉන් සමහරකි. මෙවැනි උපාය මාර්ග දීර්ඝ කාලීනව යොදා ගැනීම මගින් පරිසරයට සිදු වූ හානිය සුළු පටු නොවේ.

ආහාර අවශ්‍යතාව සපුරා ගැනීමට පමණක් නොව මිනිසා තමාගේ සුඛ විහරණය පිණිස සීමිතව ඇති ස්වාභාවික සම්පත් අසීමිත ලෙස ප්‍රයෝජනයට ගැනීමට යොමු වීමෙන් ද අතිවිශාල පරිසර හානියක් සිදු වී ඇත. විවිධ ක්ෂේත්‍ර ඔස්සේ සිදුවන මෙම ව්‍යසනය පිළිබඳව වටහා ගත් පරිසර හිතකාමීන් විසින් පරිසරය රැක ගනු පිණිස විවිධ තාක්ෂණික ක්‍රමවේද යෝජනා කර ඇත.

මෙහි දී පාරිසරික අර්බුද (Environmental crisis) අවම කර ගැනීමට ස්වාභාවධර්මයට පටහැනි නොවන සරල හරිත කෘෂි තාක්ෂණික විසඳුම් (Green intiatives) යොදා ගැනේ. මෙම පරිච්ඡේදයේ දී කෘෂිකාර්මික කටයුතු නිසා පරිසරයට සිදු විය හැකි හානි පිළිබඳවත් එම හානි අවම කරගැනීම පිණිස යොදා ගත හැකි හිතකර හරිත කෘෂි තාක්ෂණික විසඳුම් පිළිබඳවත් අවධානය යොමු කර ඇත.

පරිසරයට හානි සිදු වන කෘෂිකාර්මික ක්‍රියාකාරකම්

• වන ආවරණය ඉවත් කිරීම

බෝග වගාව පිණිස වනාන්තර හෙළි කිරීම නිසා වන ආවරණය හීන වී යයි. මේ මගින් සිදුවන අහිතකර පාරිසරික බලපෑම් රාශියකි. ඒවා පහත දැක්වේ.

• ජෛව විවිධත්වය විනාශ වීම

මෙහි දී ශාක ගහණය පමණක් නොව සත්ත්ව ගහණය ද විනාශ වේ. රටකට ආවේණික ශාක හා සත්ත්වයින් විනාශ වීම ඛේදජනක තත්ත්වයකි.

• ජල මුලාශ්‍ර සිඳී යාම හා වර්ෂාපතනය අඩු වීම

ජල චක්‍රයේ පැවැත්ම සඳහා වනාන්තර අත්‍යවශ්‍ය සාධකයකි. ශාක ගහනය අඩු වීමෙන් ජල මුලාශ්‍ර සිඳී යයි. වර්ෂාපතනය අඩු වේ.

• පරිසර උෂ්ණත්වය වැඩි වීම

ශාක මගින් පිට වන ජල වාෂ්ප පරිසරය සිසිල් කරයි. වනාන්තර අඩු වන විට පරිසර උෂ්ණත්වය වැඩි වේ.

• පාංශු ඛාදනය සිදුවීම

වන ආවරණය ඉවත්වන විට වර්ෂා ජලය කෙලින් ම භූමිය මත පතිත වන නිසා පාංශු ඛාදනය සිදු වේ. මේ අයුරින් පස වගා කළ නොහැකි තත්ත්වයට පත් වේ.

• එක ම භූමියක නොකඩවා බෝග වගා කිරීම
  

මෙහි දී පාංශු ගුණාංග වන පාංශු පෝෂණය, පාංශු ජල අවශෝෂණ ධාරිතාව, පාංශු ජල වහනය ආදිය පිරිහීමට ලක් වේ. එමෙන් ම බිම් සැකසීමේ දී පස නිතර බුරුල් කිරීම නිසා පස ඛාදනයට ලක් වේ. මෙසේ පස ඛාදනය වීම ඇතුළුව බෝග වගාවට සුදුසු පාංශු ගුණාංග පිරිහීම පාංශු හායනය (Soil degradation) ලෙස හැඳින්වේ.

• රසායනික පොහොර සහ පළිබෝධ නාශක භාවිත කිරීම

වර්තමානයේ දී බෝග වගා සඳහා නිර්දේශිත ප්‍රමාණය ඉක්මවා අධික ලෙස කෘෂි රසායනික ද්‍රව්‍ය යෙදීමට වගාකරුවන් පෙළඹී ඇත. බෝග අස්වනුවල පළිබෝධ නාශක සහ ඒවායේ අවශේෂ (Residues) අඩංගු විය හැකි අතර ඒවා මිනිසාට ශරීරගත වීමෙන් ඔවුන් විවිධ රෝගවලට පාත්‍ර වේ. තව ද පළිබෝධනාශක යෙදීමේ දී පළිබෝධ සතුන් පමණක් නොව හිතකර ජීවීන් ද විනාශ වේ. පළිබෝධ කෘමීන් මත යැපෙන වීලෝපී සතුන් ද විනාශ වීම නිසා පළිබෝධ කෘමි ගහණය වැඩි වීමේ අවදානමක් පවතී. රසායනික පොහොර අධික ලෙස නොකඩවා පසට යෙදීමෙන් බෝග වගාවට හිතකර පාංශු ගුණාංග පිරිහේ. රසායනික පොහොර සහ පළිබෝධනාශක ජලාශවලට එකතු වීමෙන් විවිධ පාරිසරික ගැටලූ ඇතිවන අතර එම ජලය පරිභෝජනය කරන සතුන්ට මෙන් ම මිනිසුන්ට ද සෞඛ්‍ය ගැටලූ ඇති වේ.

• ජල සම්පාදනයේ දී ජලය අපතේ යාම

ජීවයේ පැවැත්මට අත්‍යවශ්‍ය සාධකයක් වන ජලය වර්තමානය වන විට අර්බුදයකට ලක් වී ඇත. බෝග වගාව සඳහා අතිවිශාල ජලස්කන්ධයක් යොදා ගැනීමට සිදු වේ. පාත්ති මතු පිටින් හෝ වගා බිම්වල කානු ඔස්සේ බෝග වෙත ජලය සැපයීමේ දී විශාල ජල ප්‍රමාණයක් බෝග රහිත ස්ථානවල පසට උරා ගැනීමෙන් ද, වාෂ්පීකරණය වීමෙන් ද අපතේ යයි.

• ජෛව ස්කන්ධ (Bio Mass) එක් රැස් වීම නිසා සිදුවන පරිසර හානිය

ජෛව ස්කන්ධ යනු ශාක හා සත්ත්ව දේහ කොටස් මගින් ඇතිවන කාබනික ද්‍රව්‍ය වේ. කෘෂිකාර්මික කටයුතුවල දී ඇතිවන ජෛව ස්කන්ධ ලෙස, බෝග ඉපනැලි, කුණු වී ඉවත දැමීමට සිදුවන එළවළු, පලතුරු, ගොවිපොළ සත්ත්ව මළ අපද්‍රව්‍ය හා සත්ත්ව ආහාර නිෂ්පාදනයේ දී ඉවතලන සත්ත්ව කොටස් ආදිය හැඳින්විය හැකි ය.

ජෛව ස්කන්ධ අධික ලෙස පරිසරයේ එක්රැස් වීම හානිකර වේ. එළවළු, පලතුරු ආදී මාංශල අස්වනු ගොවිපොළේ සිට වෙළෙඳපොළ හරහා පාරිභෝගිකයා වෙත අලෙවි කිරීම දක්වා සිදුවන ක්‍රියාදාමයේ ගැටලූ නිසා ඒවා තැලීම් හා පොඩිවීම්වලට ලක් වී
නරක් වේ. ඒවා බොහෝ විට සතිපොළ ඇතුළු වෙනත් වෙළෙඳපොළවල් අසල ඉවත ලා ඇතිවිට අධික දුර්ගන්ධයක් ඇති කරමින් පරිසර දූෂණය සිදු වේ. නිවෙස් තුළ ද එදිනෙදා කටයුතුවල දී ජෛව ස්කන්ධ එක් රැස් වේ.

• ශ්‍රී ලංකාවේ පැරණි දේශීය බෝග ප්‍රභේද විනාශ වීමේ තර්ජනයට ලක් වීම

අප රටේ පැරණි දේශීය බෝග ප්‍රභේද පරිසරයේ වෙනස්කම්වලට ඔරොත්තු දෙන, පළිබෝධ හානිවලට අඩුවෙන් ලක් වන ඒවා වේ.

වර්තමානයේ වෙළෙඳපොළට හඳුන්වා දෙන ලද වැඩි අස්වැන්නක් සහිත ඇතැම් ආනයනික බෝග ප්‍රභේද ඇතත් ඒවායේ බීජ ප්‍රරෝහණය නොවන ඒවා වේ. එසේ වන්නේ ජාන තාක්ෂණය මගින් එම බීජ ප්‍රරෝහණය වීම වළක්වා තිබීම යි. මෙවැනි ප්‍රභේදවල මල්වලින් නිපදවන පරාග මගින් දේශීය ප්‍රභේද පරාගණය වුවහොත් එම දේශීය ප්‍රභේදවලින් හටගන්නා බීජ ද ප්‍රරෝහණ ශක්තියෙන් තොර වීමට ඉඩ ඇත. එවිට දේශීය ප්‍රභේද වඳ වී යාමට ඉඩ ඇත. මෙම තත්ත්වය පරිසරයේ ජෛව විවිධත්වය අඩු වීමට හේතු වේ.

කෘෂිකාර්මික ක්‍රියාකාරකම් හේතුවෙන් පරිසරයට සිදුවන හානිය අවම කර ගැනීමට යොදා ගත හැකි හරිත කෘෂි තාක්ෂණික විසඳුම්

ඉහත දක්වන ලද පරිසරයට හානිකර විය හැකි කෘෂිකාර්මික පිළිවෙත් සඳහා විකල්ප ක්‍රම අනුගමනය කිරීම හෝ අවම පරිසර හානියක් සිදු විය හැකි වන පරිදි සුදුසු කෘෂිකාර්මික පිළිවෙත් අනුගමනය කිරීම අපගේ යුතුකමකි. ගෙවත්තේ හෝ පාසලේ දී භාවිත වන කෘෂිකාර්මික පිළිවෙත් නිසා සිදු විය හැකි පරිසර හානිය අවම කර ගත හැකි පරිදි අනුගමනය කළ හැකි හරිත තාක්ෂණික විසඳුම් කිහිපයක් පිළිබඳ මෙතැන් සිට සාකච්ඡා කෙරේ.

• වන වගාව

ස්වාභාවික වනාන්තරයක පවතින ස්වාභාවික සම්පත් වන ශාක, වන ජීවීන්, ජලාශ ආදිය නැවත ඇති කිරීමේ අරමුණ ඇති ව භූමිවල ශාක වගා කිරීම වන වගාව ලෙස හැඳින්වේ.
උදාහරණ :- බඩගමුව රක්ෂිත වනය (කුරූණෑගල දිස්ත්‍රික්කය)

• කෘෂි වන වගාව

එක ම භූමියක කෙටිකාලීන බෝග සමග බහු වාර්ෂික බෝග සිටුවීම කෘෂි වන වගාවේ දී සිදු වේ. බහු ස්තර බෝග වගාව සහිත උඩරට ගෙවත්ත (Kandyan Home Garden) මෙයට කදිම නිදසුනකි. මේ මගින් භූමියක එක් බෝගයක් වගා කිරීමෙන් සිදු වන අහිතකර බලපෑම් අඩුකර ගත හැකි ය.

• බෑවුම් වගා භූමිවල සමෝච්ඡ කානු යෙදීම

මෙහි දී ඉහළින් සෝදා ගෙන එන පස් සහ ජලය කානුවල එක්රැස් වී අඩු වේගයකින් පහළට ගලා යන බැවින් පස සේදීයාම අඩු වේ.

• බෑවුම් වගා භූමි හෙල්මලූ ක්‍රමයට සකස් කිරීම

රූප සටහනේ දක්වෙන පරිදි කැපුම් සහ පිරවුම් මගින් හෙල්මලූ සකස් කර ඒ මත බෝග සිටුවනු ලැබේ. එමගින් පස සෝදා යාම වැළකේ. හෙල්මලූවේ පහළ පැත්තේ දාරය මත තෘණ වැටියක් සිටුවීම හෝ වසුන් කිරීම මගින් පාංශු ඛාදනය අඩු කරගත හැකි වේ. තව ද හෙල්මලූ දෙකක් අතර බෑවුමෙහි පොල් ලෙලි අතුරා ගොටුකොළ, මුගුණුවැන්න ආදි පලා වර්ග සිටුවීමෙන් ඛාදනය තවදුරටත් පාලනය වේ.

• සමෝච්ඡ රේඛා මත රනිල ශාක දෙවැටි යෙදීම

බෑවුම් භූමියක සමෝච්ඡ රේඛාව මත රූපයේ දැක්වෙන පරිදි ග්ලිරිසීඩියා හෝ වෙනත් රනිල ශාක දෙවැටියක් සිටුවා එම වැටි අතරට භූමියේ ඇති අනෙකුත් අපද්‍රව්‍ය වන ඉපනැලි ලී කැබලි ආදිය දමනු ලැබේ. එමගින් ජලය පහළට ගලා යාමට බාධා කරන බැවින් ඛාදනය අඩු වේ. ග්ලිරිසීඩියා ආදි රනිල ශාකවලින් කොළ පොහොර ලබාගත හැකි වීම ද අමතර වාසියකි.

• පාංශු පුනරුත්ථාපන ශාක සිටුවීම

අඛණ්ඩව වගා කිරීමෙන් වගාවට හිතකර පාංශු ගුණාංග පිරිහෙන විට එම භූමියෙහි බෝග වගා කිරීම අත්හැර පුනරුත්ථාපන බෝගයක් සිටුවනු ලැබේ. පුනරුත්ථාපන බෝග මගින් පාංශු ලක්ෂණ නැවත හිතකර තත්ත්වයට පත් කරගත හැකි ය.

උදාහරණ :-

ගෝතමාලා ආදි තෘණ ශාක සිටු වීම
අඬන හිරියා වැනි රනිල ශාක සිටුවීම

• බෑවුම් සහිත භූමියේ පස ආවරණය වන ශාක වගා කිරීම

පස ආවරණය වන ලෙස පියුරේරියා වැල් සිටුවීමෙන් සෝදා පාළුව වළක්වා ගත හැකි ය. පාසල් ගොවිපොළක බෑවුම් භූමිවල පස ආවරණය කරමින් වැඩෙන වට්ටක්කා, පිපිඤ්ඤා ආදී වැල් වර්ග ද, ගොටුකොළ සාරණ ආදි පලා වර්ග ද වගා කළ හැකි ය.

• බෝග වර්ධනය සඳහා හිතකර කාබනික පාංශු පරිසරයක් නිර්මාණ කිරීම මගින් රසායනික පොහොර භාවිතය අවම කිරීම

පාංශු පරිසරික තත්ත්ව දියුණු කිරීම සඳහා හරිත තාක්ෂ‚ක ක්‍රම කිහිපයක් පහත දැක්වේ.

• බෝග වගාවේ දී කොම්පෝස්ට්, කොළ පොහොර, ගොම ඇතුළු සත්ත්ව අපද්‍රව්‍ය ආදි කාබනික පොහොර පමණක් යෙදීම

• කාබනික ශාක පෝෂක ඒකක වගා භූමියෙහි පිහිටුවීම

පෝෂණීය කාබනික අපද්‍රව්‍ය ගැඩවිලූන් මගින් කොම්පෝස්ට් කර බෝග සඳහා සාරවත් පාංශු පරිසරයක් නිර්මාණ කිරීම සඳහා මෙවැනි ඒකකයක් වැදගත් වේ.

• කාබනික දියර පොහොර යෙදීම

උදාහරණ :-

• ගැඩවිල් දියර පොහොර
• ගොම සහ ග්ලිරිසීඩියා, කැප්පෙටියා ආදි පත්‍ර ජලයේ පල් වීමට හැර ලබා ගන්නා දියර පොහොර
• කොම්පෝස්ට් දියර පොහොර (කොම්පෝස්ට් තේ)

වල් පැළෑටි, කෘමි පළිබෝධ සහ රෝග පාලනය සඳහා රසායනික නොවන පළිබෝධ පාලන ක්‍රම භාවිත කිරීම සහ ඒකාබද්ධ පළිබෝධ පාලනය

මෙහි දී යොදා ගත හැකි සරල ක්‍රම කිහිපයක් පහත දැක්වේ.

• පළිබෝධ කෘමීන් මත යැපෙන වෙනත් විලෝපී සතුන්ට හිතකර පරිසරයක් නිර්මාණය කිරීම

උදාහරණ :-

• කුරුල්ලන්ට ලැග සිටීමට ඉපල්, පොල්පිති ආදිය සිටුවීම මගින් ඔවුන්ට කෘමි සතුන් ආහාරයට ගැනීම පහසු වේ.
• දිමි ගොටු සහිත ශාකවල සිට බෝග ශාක දක්වා ලණු ඇදීමෙන් දිමියන්ට පළිබෝධ කෘමීන් ආහාරයට ගැනීමට අවකාශය ලැබේ.

• පළිබෝධ කෘමීන් පලවා හරින ජෛව මර්දන ශාක වර්ග, බෝග සමග මිශ්‍ර කර වගා කිරීම.

උදාහරණ :-

දාස්පෙතියා, ආඩතෝඩා, රාබු, අබ ආදි ශාකවල ඇති විශේෂ ගන්ධය නිසා ඇතැම් කෘමින් වගා බිම් කරා නොපැමිණේ.

• පළිබෝධ හානිවලට බහුල ව පාත්‍රවන බෝග ප්‍රභේද වෙනුවට ප්‍රවේණික උරුමයක් සහිත ප්‍රතිරෝධී දේශීය බෝග ප්‍රභේද වගා කිරීම

මෙහි දී කෘමි ප්‍රතිරෝධී, රෝග ප්‍රතිරෝධී දේශීය බෝග ප්‍රභේද වගා කරනු ලැබේ. මෙය ජෛව විවිධත්වය සංරක්ෂණය කිරීමට ද උපකාරී වන අතර දේශීය ප්‍රභේද වඳ වී යාමේ ගැටලූවට ද පිළියමක් වේ.

• බාධක යෙදීම

වගා බිමෙහි මායිම් පොල් අතු, තල් අතු ආදියෙන් ආවරණය කිරීමෙන් කෘමින් ඇතුළු වෙනත් පළිබෝධයින් වගා බිම්වලට ඇතුළුවීම පාලනය වේ. තව ද ඵල ආවරණය කිරීමෙන් පලතුරු මැස්සන්, පක්ෂින්, ලේනුන්, වවුලන් ආදි සතුන්ගෙන් සිදුවන හානිය අවම කර ගත හැකි ය.

• ජල සංරක්ෂණය සඳහා යෝග්‍ය ක්‍රම අනුගමනය කිරීම
  

බෝග වගාවේ දී ජල හානිය අවම කළ හැකි කෘෂි කාර්මික පිළිවෙත් කිහිපයක් පහත දැක්වේ.

• වර්ෂාපතන රටාවට ගැළපෙන පරිදි බෝග වගා කිරීම

මෙහි දී බෝගවලට වැඩි ජල ප්‍රමාණයක් අවශ්‍ය වන කාලයට වර්ෂා ජලයෙන් ප්‍රයෝජන ගත හැකි පරිදි වගාව සැලසුම් කරගත යුතු වේ.

• ජල අවශ්‍යතාව වැඩි අවධියේ දී බෝගවලට ප්‍රමාණවත් ජල සම්පාදනයක් සිදු කිරීම

බෝගවලට වැඩි ජල අවශ්‍යතාවක් පවතින්නේ වර්ධනය වන කාලයේ දී ය. එබැවින් එම කාලයේ දී ප්‍රමාණවත් පරිදි ජල සම්පාදනය සිදු කර අඩු ජල අවශ්‍යතාවක් සහිත අවස්ථාවල ජල සැපයුම අඩු කළ හැකි ය.

• ජල අවශ්‍යතාව අඩු නියං ප්‍රතිරෝධී දේශීය බෝග ප්‍රභේද වගා කිරීම

• පසට කාබනික ද්‍රව්‍ය එකතු කිරීම

මෙමගින් බෝග වගා කරන පසෙහි ජල අවශෝෂණ ධාරිතාව වැඩි කළ හැකි ය. පස වසුන් කිරීමෙන් එසේ අවශෝෂණය වූ ජලය වාෂ්ප වී අපතේ යාම අඩු කළ හැකි ය.

• ජලය සම්පාදනය කිරීමේ දී උදෑසන හෝ සවස් කාලයේ දී සිදු කිරීම

• ජල අවශ්‍යතාව හා ජල හානිය මෙන් ම ජලය වැය වීම ද ඉතා අඩු, කාර්යක්ෂම ජල සම්පාදන ක්‍රම යොදා ගැනීම

උදාහරණ :- බිංදු ජල සම්පාදන ක්‍රමය

• වැසි ජලය එක් රැස් කර භාවිතයට ගැනීම

ශ්‍රී ලංකාවේ වැසි ජලය එක්රැස් කිරීමේ ප්‍රධානතම ව්‍යුහය වැව් ය. මේවාට අමතර ව නිවාස ඇතුළු අනෙකුත් ගොඩනැගිලිවල වහල මතට වැටෙන ජලය පීලි හා නළ මගින් ටැංකිවලට එකතු කර භාවිත කළ හැකි ය.

• ගෘහස්ථ භාවිත අපජලය වර්ග කර වගාවලට සුදුසු පරිදි පවිත්‍ර කර භාවිත කිරීම

ස්නානය කිරීම, රෙදි සේදීම ආදි ගෘහස්ථ කටයුතු සඳහා ජලය යොදා ගැනීමෙන් පසු එම අප ජලය වගා කටයුතුවලට යොදාගත හැකි ය. ගෘහස්ථ අපජලය පිරිසිදු කර ගැනීම සඳහා සරල පෙරහන් ඇටවුම් යොදා ගැනීම ද උචිත වේ.

• වගා පිළිවෙත් උචිත පරිදි වෙනස් කිරීම

උදාහරණයක් ලෙස බෝග වගාවේ දී උණුසුම් නියං තත්ත්ව මග හැරීම පිණිස බීජ වැපීරිම හෝ පැළ සිටුවීම කළමනාකරණය කිරීම

• ජෛව ස්කන්ධ එක් රැස් වීමෙන් පරිසරයට සිදු වන හානිය අවම කර ගැනීමට සුදුසු ක්‍රම යොදා ගැනීම

අපද්‍රව්‍ය බැහැර කිරීමේ දී ඔබ අධ්‍යයනය කර ඇති 3R සංකල්පය (Reduce, Reuse, Recycle Concept) සහ 2T සංකල්පය (Treatment & Trash Concept) සිහියට නගා ගන්න. ජෛව ස්කන්ධ එක් රැස් වීමෙන් පරිසරයට සිදුවන හානිය වළක්වා ගැනීම පිණිස යොදා ගත හැකි ක්‍රියාමාර්ග කිහිපයක් පහත දක්වා ඇත.

• කෘෂිකාර්මික අපද්‍රව්‍ය කොම්පෝස්ට් පොහොර නිපදවීමේ අමුද්‍රව්‍ය ලෙස යොදා ගැනීම

කොම්පෝස්ට් තැනීම සඳහා බෝග ඉපනැලි, කුණු වී ඉවත දමන එළවළු හා පලතුරු ආදිය හා සත්ත්ව මලමුත්‍ර යොදා ගත හැකි ය. ඒ සඳහා වළ ක්‍රමය, ගොඩ ක්‍රමය, බැරල් ක්‍රමය, කූඩා ක්‍රමය ආදි විවිධ ක්‍රම අනුගමනය කළ හැකි වේ.

• වගා බිමෙහි බෝග අතර සකසනු ලබන කාබනික ශාක පෝෂක ඒකකවල අමුද්‍රව්‍ය ලෙස ජෛව ස්කන්ධ යොදා ගැනීම

මෙහි දී වගා බිමෙහි බෝග අතර තැනින් තැන සකසන ලද ඇටවුම්වල කාබනික ද්‍රව්‍ය දිරා යාමට සලස්වනු ලැබේ.

උදාහරණ :- කොම්පෝස්ට් කූඩා

රූපයේ දැක්වෙන පරිදි ලී කෝටු යොදා ගෙන පොළොව මත සකසා ගත් කූඩයට කාබනික ද්‍රව්‍ය දමා ඒවා දිරාපත් වූ විට පස සමග මිශ්‍ර කරනු ලැබේ.

• ගැඩවිල් පණුවන් මගින් මාංශල ස්කන්ධ ජීර්ණය කරවීම

ගැඩවිල් පණුවන් මගින් මාංශල ජෛව ස්කන්ධ ජීරණය කරවා ගැනීමෙන් පසු එම දිරාපත් වූ ද්‍රව්‍ය බෝග සඳහා පොහොර ලෙස යොදාගත හැකි ය.

• ජීව වායු නිපදවීමේ අමුද්‍රව්‍යයක් ලෙස මාංශල ජෛව ස්කන්ධ යොදා ගැනීම

මෙහි දී ඒවා නිර්වායු තත්ත්ව යටතේ ජීර්ණය වීමට සලසනු ලැබේ. එවිට නිකුත් වන වායුව ඉන්ධනයක් ලෙස යොදා ගත හැකි බැවින් එය බල ශක්ති අර්බුදයට පිළියමක් වේ. ඉතිරි වූ ඝන කොටස කාබනික පොහොරක් ලෙස බෝගවලට යෙදිය හැකි ය.

බහු වාර්ෂික බෝගවලින් ඉවත් කරනු ලබන මිය ගිය හා කප්පාදු කරන අතු කොටස් ශක්තිය නිපදවා ගැනීමේ ඉන්ධන හෙවත් දර ලෙස භාවිත කළ හැකි බැවින් පොසිල ඉන්ධන භාවිතය අවම කර ගත හැකි ය.

ව්‍යාපෘතියක් ඇසුරෙන් හරිත තාක්ෂණ විසඳුම් ක්‍රියාවට නංවමු

සැලසුම් කිරීම

ඔබේ ගුරුතුමා හෝ ගුරුතුමිය සමග පාසල් වත්තෙහි නිරීක්ෂණ චාරිකාවක නිරත වන්න. පරිසරය හොඳින් නිරීක්ෂණය කරමින් එහි පවතින ගැටලූ සහගත තත්ත්ව හඳුනාගන්න.

උදාහරණ :-

• ශාක ආවරණය හීන වීම නිසා පස සෝදා පාළුවට ලක් වූ ස්ථාන
• පාසල් ගොවිපොළේ බෝගවල දක්නට ලැබෙන පළිබෝධ හානි
• ගොවිපොළේ යොදා ඇති ජල සම්පාදන ක්‍රම නිසා ජලය අපතේ යාම
• පාසල් භූමියේ අපද්‍රව්‍ය එක් රැස් වී තිබීම

ඔබ විසින් නිරීක්ෂණය කරන ලද ගැටලූවලට ලබා දිය හැකි විවිධ විසඳුම් පිළිබඳව සාකච්ඡා කරන්න.

තීරණ ගැනීම

ගැටලූවට අදාළ ව ඉදිරිපත් වූ විවිධ විසඳුම් අතරින් සුදුසු ම විසඳුම තීරණය කිරීමේ දී ඒ සඳහා වෙන් කර ඇති කාලය සහ විසඳුම් ක්‍රියාත්මක කිරීමට අවශ්‍ය සම්පත් සපයා ගැනීම පිළිබඳව සැලකිල්ලට ගන්න.

පාසලේ ක්‍රියාත්මක කිරීමට සුදුසු ව්‍යාපෘතිවලට නිදසුන් කිහිපයක් පහත දැක්වේ.

• සෝදා පාළුවට ලක්වී ඇති භූමියක ග්ලිරිසීඩියා දෙවැටියක් සැකසීම
• ගෙවත්තේ පළිබෝධ පාලනය සඳහා ස්වාභාවික ශාකසාර පළිබෝධනාශක පිළියෙල කිරීම
• ගෙවත්තේ වගා කර ඇති බෝග අතර කාබනික ශාක පෝෂක ඒකක සැකසීම
• ජලය හිඟ ප්‍රදේශවල බෝග සඳහා බිංදු ජල සම්පාදනය ක්‍රමයක් නිර්මාණය කිරීම (ඉවත දමන ප්ලාස්ටික් බෝතල් ඇසුරෙන්)

ක්‍රියාත්මක කිරීම

ව්‍යාපෘතිය ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා සිදු කළ යුතු කාර්යයන් හඳුනා ගෙන ඒවා අනුපිළිවෙළින් පෙළගස්වා ගත යුතුයි. තව ද ඒ සඳහා අවශ්‍ය ද්‍රව්‍ය හා උපකරණ සපයා ගත යුතුයි. ව්‍යාපෘතියේ සාර්ථකත්වය පරීක්ෂා කිරීම පිණිස අදාළ ක්‍රියාමාර්ග ගැනීම ද අවශ්‍ය වේ.

පසු විපරම

• විසඳුම් ලෙස යොදා ගන්නා තාක්ෂණික ක්‍රමවේදවල ප්‍රායෝගික බව විමසා බැලිය යුතු ය.
• සැලසුම් කිරීම, තීරණ ගැනීම හා ක්‍රියාත්මක කිරීම යන කරුණුවල සාර්ථක අසාර්ථක බව පිළිබඳව ස්වයං ඇගයීමක් කළ යුතු ය.
• ව්‍යාපෘතිය තව දුරටත් සංවර්ධනය කළ හැකි ආකාර යෝජනා කළ යුතු ය.

ව්‍යාපෘතිය අවසානයේ තමා ලබා ගත් දත්ත හා නිරීක්ෂණ පදනම් කර ගනිමින් ස්වනිර්මාණ සංග්‍රහයක් පන්තියට ඉදිරිපත් කිරීමට කටයුතු කරන්න.

ඔබ ඇතුළු පන්තියේ යහළුවන් විසින් සිදු කළ ව්‍යාපෘති මගින් කෘෂිකාර්මික කටයුතු හේතුවෙන් සිදුවන පරිසර හානිය අවම කිරීමට හැකි වුණේ දැයි විමසා බලන්න.