සෙවාලාභී / සේවායෝජිත ජාල (Client / Server Network)
- සේවායෝජිත (Server) - පරිගණක ජාලය මෙහෙයවන පරිගණකය
- සෙවාලාභී (Client)- එම ජාලයට සම්බන්ධ අනෙකුත් පරිගණක
ජාල ස්ථල විද්‍යාව (Network Topology)
ජාලයක් තුළ පරිගණක සම්බන්ධතාව සැලසුම් කරන ආකාරය ජාල ස්ථල විද්‍යාව ලෙස හැදින්වේ
- බසයක් ආකාරයට (Bus topology)
- තරු ආකාරයට (Star topology)
- මුද්දක / වලල්ලක ආකාරයට (Ring topology)
- රුක් / ගසක ආකාරයට (Tree topology)
- දැලක ආකාරයට (Mesh topology)
බසයක් ආකාරයට (Bus topology)
- පරිගණක බසයක ආකාරයට ස්ථානගත කර ඇත
- ප්‍රධාන කේබලයක් හරහා සියලුම සම්බන්ධතා ඇති කරමින් ජාලය පිහිටුවා ඇත
- එය කොදුනාරටිය (Backbone) ලෙස හදුන්වයි
- වාසි:
- ආරම්භක පිරිවැය අඩුය.
- මධ්‍යස්ථ දත්ත වේගය
- අවාසි:
- කේබල් ගොඩක් අවශ්‍ය වේ.
- කේබලයේ කිසියම් දෝෂයක් සිදුවුවහොත්, එය සියලු සන්නිවේදනය කඩාකප්පල් කරයි.
- එක් ස්ථානයක බිඳවැටීම සමස්ත ජාලයේ අසාර්ථකත්වයට හේතු වේ.
තරු ආකාරයට (Star topology)
- තරුවක ආකාරයට පරිගණක ස්ථානගත කර ඇත
- යනු සෑම පරිගණකයක්ම කේන්ද්‍රීය කේන්ද්‍රස්ථානයට, ස්විචයකට හෝ මධ්‍ය පරිගණකයකට සම්බන්ධ කර ඇත
- මධ්‍යම පරිගණකය සේවාදායකයක් ලෙස හැඳින්වෙන අතර සේවාදායකයට සම්බන්ධ කර ඇති පර්යන්ත උපාංග සේවාදායකයින් ලෙස හැඳින්වේ.
- වාසි
- එක් කේබලයක අසමත් වීම සමස්ත ජාලයටම බලපාන්නේ නැත.
- මෙවලම් පිරිවැය .ලදායී වේ.
- පහසුවෙන් පුළුල් කළ හැකිය.
- මිල අඩු ලදායි කේබල් භාවිතා කරන බැවින් ලාභදායී වේ.
- ඉහළ දත්ත වේගය
- තරු ස්ථල විද්‍යාවේ අවාසි
- මධ්‍ය පරිගණකය හෝ ස්විචයෙහි දෝෂයක් සිදුවුවහොත් ජාලයම බිදවැටේ
මුද්දක / වලල්ලක ආකාරයට (Ring topology)
- පරිගණක මුද්දක ආකාරයට ස්ථානගත කර ඇත
- දත්ත එක් දිශාවකට ගලා යයි
- වාසි:
- අවාසි:
- කේබලයේ කිසියම් දෝෂයක් සිදුවුවහොත්, එය සියලු සන්නිවේදනය කඩාකප්පල් කරයි.
- එක් ස්ථානයක බිඳවැටීම සමස්ත ජාලයේ අසාර්ථකත්වයට හේතු වේ.
රුක් / ගසක ආකාරයට (Tree topology)
- තරු ආකාරයේ ජාල ගත කිරීම් එකට එකතු කර සාදන ලද ජාලයකි
- වාසි
- වෙන් වෙන්ව පාලනය කළ හැකිය
- පහසුවෙන් පුළුල් කළ හැකිය.
- දෝෂ හඳුනාගැනීම සහ දෝෂ නිවැරදි කිරීම ඉතා පහසුය.
- එක් ස්ථානයක බිඳවැටීම සමස්ත ජාලයටම බලපාන්නේ නැත.
- අවාසි.
- ඉහළ පිරිවැය
- බස් කේබල් අසමත් වීම සමස්ත ජාලයට හානි කරයි.
- නැවත සකස් කිරීම දුෂ්කරය
- නව උපාංග එකතු කළහොත් නැවත සකස් කිරීම දුෂ්කර වේ.
දැලක ආකාරයට (Mesh topology)
- ජාලයේ ඇති සියලුම පරිගණක එකිනෙකට සම්බන්ධ කර ඇත
- එක් පරිගණකයක සිට තවත් පරිගණකයකට විවිධ මාර්ග තිබේ.
- වාසි:
- සම්බන්ධක පරිගණක අතර සන්නිවේදනයට කිසියම් සම්බන්ධක බිඳවැටීමක් බලපාන්නේ නැති නිසා ඉතා විශ්වාසදායකය.
- වේගවත් සන්නිවේදනය
- නව උපාංග එකතු කිරීමෙන් වෙනත් උපාංග අතර සන්නිවේදනය අඩාල නොවනු ඇත.
- අවාසි
- ජාලය ඉතා විශාල වන අතර ඒවා නඩත්තු කිරීමට සහ කළමනාකරණය කිරීමට ඉතා අපහසු වේ.
- පිරිවැය අධික වේ
වාසි
- සන්නිවේදනය සහ තොරතුරු ලබා ගැනීමේ හැකියාව වැඩි කරයි. - පරිශීලකයින්ට තථ්‍ය කාලීනව කථා කිරීමට සහ ලෝකයේ කොතැනක සිටියත් වෙනත් පුද්ගලයින්ට ලිපිගොනු යැවීමට ද ප්‍රවෘත්ති සහ කාලීන සිදුවීම් වැනි කාලෝචිත කරුණු ඇතුළුව ප්‍රයෝජනවත් තොරතුරු රාශියකට ප්‍රවේශ වීමට එය ඉඩ සැලසෙයි.
- වඩාත් පහසු සම්පත් බෙදා ගැනීමට ඉඩ සලසයි. - පරිගණක ජාලයකට සම්බන්ධ වීමෙන් අපට ලබා ගැනීමට අවශ්‍ය සම්පත් (මෘදුකාංග / දෘඪාංග) බෙදා ගත හැකි වේ. (උදා: මුද්‍රණ යන්ත්‍ර)
- ගොනු හුවමාරුව පහසු කරයි. - පරිගණක ජාලකරණය මඟින් මිනිසුන්ට ඔවුන්ගේ ලිපිගොනු හුවමාරු කර ගැනීමට පහසු ප්‍රවේශයක් ලබා දෙන අතර, එමඟින් වැඩි කාලයක් හා ශ්‍රමයක් ඉතිරි කර ගැනීමට ඔවුන්ට බෙහෙවින් උපකාරී වේ.
- මිල අඩු පද්ධතියකි. - ස්ථාපනය කිරීමේ දී යම්කිසි පිරිවැයක් දැරීමට සිදු වුවද ලභදායී ලෙස තොරතුරු බෙදා ගත හැකි නිසාත්, නඩත්තු පිරිවැය අවම නිසාත් ලාභදායි වේ.
- ගබඩා ධාරිතාව ඉහළ නංවයි. - තොරතුරු, ලිපිගොනු සහ සම්පත් වෙනත් පුද්ගලයින් සමඟ බෙදා ගැනීමට හැකි බැවින් තම පරිගණකයේ ම සියලු තොරතුරු ගබඩා කර ගැනීමට අවශ්‍ය නොවේ.
- ආරක්ෂාව - සේවාදායක පරිගණකයට ප්‍රවේශ විය හැක්කේ අවසර ලත් අයට පමණක් නිසා එහි තොරතුරු ගබඩා කිරීම ආරක්ෂිත වේ.
- විද්යුත් තැපෑල - තොරතුරු හුවමරුව පහසු කරවන ක්‍රමයකි.
අවාසි
- ජාල බිදවැටීම - බොහෝ කර්‍යයන් සේවාදායකය මත රඳා අතර එය බිඳ වැටුනහොත් පද්ධතිය තුළ ඇති පරිගණකවලට බලපෑම් ඇති වේ.
- පරිගණක දෝෂ - ප්‍රධාන පරිගණකයේ දෝෂ හෝ බිදවැටීම් අනෙක් පරිගණකවලට බලපෑම් ඇති කල හැකිය
- ආරක්ෂක දුෂ්කරතා - ලිපිගොනු සහ සම්පත් ලබා ගැනීමට සහ බෙදා ගැනීමට පරිගණක ජාලයක් භාවිතා කරන විශාල පිරිසක් සිටින නිසා, පරිශීලකයාගේ ආරක්ෂාව සැමවිටම අවදානමට ලක් වේ. නීති විරෝධී ක්‍රියාකාරකම් පවා සිදුවිය හැකි අතර, ඒ ගැන සැලකිලිමත් විය යුතුය.
- පරිගණක වෛරස් හා අනිෂ්ට මෘදුකාංගවල බලපෑම වැඩිය - පරිගණක වෛරස් හේතුවෙන් ගබඩා කර ඇති ලිපිගොනුවලට හානි විදුවිය හැකිය. එමෙන්ම ජාලය තුල ඉක්මනින්ම පැතිර යා හැකිය
- පුහුණු අවශ්‍යතා - පරිගණක ජාලයක් කාර්යක්ෂමව හා ප්‍රශස්ත ලෙස වැඩ කිරීමට නම්, එයට ඉහළ තාක්ෂණික කුසලතා සහ එහි මෙහෙයුම් හා පරිපාලනය පිළිබඳ දැනුමක් අවශ්‍ය වේ.
- මිල අධිකවේ. -පරිගණක ජාලයන් දැනටමත් ක්‍රියාත්මක වන විට එය මිල අඩු පද්ධතියක් යැයි පැවසුවද, එහි ආරම්භක සැකසුම් පිරිවැය සම්බන්ධ කළ යුතු පරිගණක ගණන අනුව ඉහළ මට්ටමක පවතී. රවුටර, ස්විච, හබ් වැනි මිල අධික උපාංගවලට පිරිවැය වැඩිවේ.
