අක්ෂි ගෝලය දිගු වීම හෝ කෙටි වීම නිසාත් කාචයේ වක්‍රතාව අවශ්‍ය පරිදි වෙනස් කර ගැනීමට නොහැකිවීම නිසාත්, ඇති වන අක්ෂි දෝෂ දෙකක් හඳුනාගත හැකි ය.

• දුර දෘෂ්ටිකත්වය
• අවිදුර දෘෂ්ටිකත්වය

දුර දෘෂ්ටිකත්වය

දුරින් පිහිටි වස්තු පැහැදිලිව පෙනෙන නමුත් ළඟ ඇති වස්තු පැහැදිලිව නොපෙනීම දුර දෘෂ්ටිකත්වයයි. අක්ෂි ගෝලය කෙටිවීම හෝ අක්ෂි කාචයේ වක්‍රතාව වැඩිකර ගැනීමට නොහැකි වීම මීට හේතු වේ. දුර දෘෂ්ටිකත්ව දෝෂයට පිළියම වන්නේ, උත්තල කාච සහිත උපැස් පැළදීමයි.

දුර දෘෂ්ටිකත්වයෙන් පෙළෙන අයෙකුගේ පෙනීම සිදු වන ආකාරය විමසා බලමු.

• මෙම පුද්ගලයාට දුරින් පිහිටි වස්තුවක සිට පැමිණෙන ආලෝක කිරණ දෘෂ්ටිවිතානයේ දී නාභිගත කරගත හැකි බැවින් දුර පිහිටි වස්තු පැහැදිලිව පෙනෙයි (2.11 රූපය).

• ළඟින් පිහිටි වස්තුවක සිට පැමිණෙන ආලෝක කිරණ නාභිගත වන්නේ එම පුද්ගලයාගේ දෘෂ්ටිවිතානයට පිටුපසිනි. එබැවින් ළඟ ඇති වස්තු පැහැදිලිව නො පෙනෙයි (2.12 රූපය).

දුර දෘෂ්ටිකත්වය සඳහා පිළියම් යෙදීම :

උත්තල කාච සහිත උපැස් පැළඳීමෙන් දුර දෘෂ්ටිකත්ව දෝෂය මඟ හරවා ගත හැකි ය. එහි දී සිදුවන්නේ ආලෝක කිරණ උත්තල කාචයෙන් එක් වරක් අභිසරණය වී ඇස වෙත පැමිණ නැවත වරක් අක්ෂි කාචයෙන් අභිසරණය වීම නිසා දෘෂ්ටිවිතානය මත ප්‍රතිබිම්බය සෑදීමයි.

දුර දෘෂ්ටිකත්ව දෝෂයට පිළියම් යෙදූ පසු පෙනෙන ආකාරය තහවුරු කර ගැනීමට ක්‍රියාකාරකම 2.5 හි නිරත වෙමු.

ළඟ පිහිටි වස්තු පැහැදිලිව නොපෙනෙන විට උත්තල කාච භාවිතයෙන් වස්තුවෙහි පැහැදිලි ප්‍රතිබිම්බයක් ලබා ගත හැකි බව ක්‍රියාකාරකම 2.5 මගින් අවබෝධ කර ගත හැකි වනු ඇත.

අවිදුර දෘෂ්ටිකත්වය

ළඟ ඇති වස්තු පැහැදිලිව පෙනෙන නමුත් දුර ඇති වස්තු පැහැදිලිව නොපෙනීම අවිදුර දෘෂ්ටිකත්වයයි. අක්ෂි ගෝලය දිගුවීම නිසා හෝ අක්ෂි කාචයේ වක්‍රතාව අඩුකර ගැනීමට නොහැකි වීම නිසා මෙම දෝෂය ඇති වේ. අවිදුර දෘෂ්ටිකත්වයට පිළියම වන්නේ, අවතල කාච සහිත උපැස් පැළඳීමයි.

අවිදුර දෘෂ්ටිකත්වයෙන් පෙළෙන අයෙකුගේ පෙනීම සිදුවන ආකාරය විමසා බලමු.

• මෙවැනි පුද්ගලයකුට ළඟින් පිහිටි වස්තුවක සිට තම ඇස වෙත පැමිණෙන ආලෝක කිරණ දෘෂ්ටිවිතානයේ දී නාභි ගත කර ගත හැකි ය. එබැවින් ළඟ ඇති වස්තු පැහැදිලිව පෙනෙයි (2.15 රූපය).

• ඇසෙහි සිට යම් දුරකට ඈතින් පිහිටි වස්තුවල සිට පැමිණෙන ආලෝක කිරණ දෘෂ්ටිවිතානයට ඉදිරියෙන් නාභිගත වීම නිසා ප්‍රතිබිම්බය දෘෂ්ටිවිතානයට ඉදිරියෙන් සෑදේ. ඒ නිසා දුර ඇති වස්තු පැහැදිලිව නො පෙනෙයි (2.16 රූපය).

අවිදුර දෘෂ්ටිකත්වය සඳහා පිළියම් යෙදීම

අවතල කාච සහිත උපැස් පැළඳීමෙන් මෙම දෘෂ්ටි දෝෂය මඟ හරවා ගත හැකි ය. එහි දී සිදුවන්නේ ඇස වෙත පැමිණෙන සමාන්තර ආලෝකය අවතල කාචයෙන් මඳක් අපසරණය වන අතර අක්ෂි කාචයෙන් නැවත අභිසරණය වීම නිසා දෘෂ්ටිවිතානය මත ප්‍රතිබිම්බය නාභිගත වීම යි.

අවිදුර දෘෂ්ටිකත්වයට පිළියම් යෙදූ පසු පෙනෙන ආකාරය තහවුරු කර ගැනීමට ක්‍රියාකාරකම 2.6 හි නිරත වෙමු.

දුර පිහිටි වස්තු පැහැදිලිව නොපෙනෙන විට අවතල කාච භාවිත කර ඈත පිහිටි වස්තුවෙහි පැහැදිලි ප්‍රතිබිම්බයක් ලබා ගත හැකි බව ක්‍රියාකාරකම 2.6 මගින් අවබෝධ කර ගත හැකි වනු ඇත.

ද්විනේත්‍රික දෘෂ්ටිය හා ත්‍රිමාණ දෘෂ්ටිය

මිනිසා, වඳුරා, රිළවා, චිම්පන්සියා, ගොරිල්ලා, උණහපුළුවා වැනි සතුන්ගේ ඇස් පිහිටා ඇත්තේ හිස් කබලේ ඉදිරිපසට වන්නට ය (2.19 රූපය). එනිසා ඔවුන්ගේ ඇස් දෙකෙන් ම එක ම ප්‍රදේශයක් බලා ගැනීමේ වැඩි හැකියාවක් ඇත.

ගවයා, බල්ලා, කොටියා වැනි ක්ෂීරපායින්ට එක ම ප්‍රදේශය ඇස් දෙකෙන් ම බලා ගැනීමේ හැකියාව අඩු ය (2.20 රූපය). නමුත් ඔවුනට වැඩි ප්‍රදේශයක් ඇස් දෙකෙන් වෙන වෙන ම බලා ගැනීමට හැකියාවක් ඇත.

ඇස් දෙකෙන් ම එක ම ප්‍රදේශයක් බලා ගැනීමේ හැකියාව ද්විනේත්‍රික දෘෂ්ටිය ලෙස හඳුන්වයි. මිනිසාට වඩාත් පුළුල් පරාසයක් සහිත ද්විනේත්‍රික දෘෂ්ටියක් ඇත.

ඔබේ ද්විනේත්‍රික දෘෂ්ටි පරාසය හඳුනාගැනීමට ක්‍රියාකාරකම 2.7 හි නිරතවන්න.

ඔබ අත් දෙක විහිදා සිටින පරාසය අතර ඇති වස්තූ ඇස් දෙකෙන් ම දැකිය හැකි ය. ද්විනේත්‍රික දෘෂ්ටියේ පෙනෙන පරාසය එය වේ. එසේ වුව ද දෑස ම විවෘත කළ විට වම් අතට වම් පසින් පෙනෙන කොටස වම් ඇසට පමණක් පෙනෙයි. දකුණු අතට දකුණු දෙසින් ඇති පෙදෙස දකුණු ඇසට පමණක් පෙනෙයි.

මිනිසාගේ ද්විනේත්‍රික දෘෂ්ටිය නිසා ත්‍රිමාණ දෘෂ්ටියත්, වස්තුවකට ඇති දුර තීරණය කිරීමේ හැකියාවත්, ලැබී ඇත. ත්‍රිමාණ දෘෂ්ටිය ලෙස හඳුන්වනුයේ ඇස මගින් වස්තුවක ඇති ගැඹුර හෝ උස හඳුනාගැනීමේ හැකියාව යි. මේ පිළිබඳව අධ්‍යයනය කිරීම සඳහා ක්‍රියාකාරකම 2.8 හි නිරත වෙමු.

එක් ඇසකින් බලා පෑන කොපුව තුළට ඇතුළු කරනවාට වඩා ඇස් දෙකෙන් ම බලාගෙන පෑන කොපුව තුළට ඇතුළු කිරීම පහසු බව ඔබට දැනෙනු ඇත. ඊට හේතු වන්නේ ත්‍රිමාණ දෘෂ්ටිය, දුර තීරණය කිරීමට උපකාරී වීම යි.