වැදි භාෂාව ඉගෙන ගනිමු.
හ්‍රී ලංකාවේ ආදී වාසින් යනුවෙන් හැදින්වනුයේ වැද්දන්ය. ඔවුන්ගේ ආරම්භය සිදුවු ආකාරයන් පිළිබදව එක් එක් කට කථා මෙන්ම ජන කථාවන්ද කිහිපයකි.ඉන් වැඩි දෙනකුගේ මතය වන්නේ ඉංදියාවෙන් පිටුවහල් කරනු ලැබු විජය කුමාරයා ලක්දිවට ගොඩ බැසීමේදි හමුවු එවකට යක්ෂ ගෝත්‍රයක කුමාරිකාවක් වශයෙන් සලකණු ලැබු කුවේණිය හා විවාහ විමෙන් පසු ෆමම යුවලට දාව උපන් දරැවන් වු ජීවන්ත හා දිසාලා යන දරැ පරපුරෙන් පැවත එන්නන් බවය. මෙසේ ඉහත කථා පුවතට අනුව ආදි වාසින් ලෙස සලකණු ලබන වැද්දන්ටත් ප්‍රථමයෙන් සිංහලයින් මෙම රටතුල ජීවත්වු බවට සාධක බොහොමයක් ඇතත් වර්ථමානයේ ආදි වාසින් ලෙස සලකනු ලබන්නේ මෙම වැද්දන්ය.
”සිවු හෙලයන්ගෙන්” සමන්විත රට සිංහලය වී නම් සිංහලයන් වන්නේ එවකට සිටි යක්ෂ –නාග - රාක්ෂ - දේව යන ප්‍රධාන ජන කොට්ඨාසයන්ය. පුලින්ද හා සබර යන තවත් ප්‍රධාන ජන කොට්ඨාස දෙකක් ද විය. බලංගොඩ මානවයා ලෙස නම්කර ඇති ශ්‍රී ලංකාවේ ආදි මානවයාගෙන් මුල් කොට ඇතිව පසුව පැවතෙන සබරුන් සබරගමුව ප්‍රධාන කොට ඇති ආදිවාසී ජන කොට්ඨාසයෝය.වැද්දන් ආදිවාසින් යැයි නම් කිරිමට සමහර සිංහලයින් විසින් මැලිකමක් දැක්වුවද ඔවුන් ආදිවාසින්ගේ හවුල් කරැවන් කොටසක් වශයෙන් ඉහත ජන කථාවන් අනුව සනාථ වේ"'
මේ ජන කොට්ඨාසය හෝර්ටන්තැන්න දක්වා සංක්‍රමණය වී ඇතැයි භූගත පුරා විද්‍යා සාක්ෂි ලැබී ඇති බව ප්‍රකටය. දිවයිනේ විවිධ පළාත්වලින් මුලින් හඳුනාගත් බලංගොඩ මානවයාට සමාන එම යුගය නියෝජනය කරන බොහෝ ජන කොට්ඨාසයන් සිටි බවට සාධක ලැබී තිබේ. මෙම මානව ශේෂ අවි ආයුධ හා මෙවලම් හා අනෙකුත් පාෂාණ කොටස් ද හමුවීමෙන් ව්‍යාප්තිය මුලු දිවයිනටම ආවරණය කරයි. පාලි හා සංස්කෘත පොත්වල දැක්වෙන “ව්‍යාධ” යනු විදීම නම් දුන්නෙන් විද සතුන් දඩයම් කර ආහාරයට ගැනීමට නිසා වැද්දන් ලෙස නම් කෙරුණ බව ප්‍රකාශිතයි. ආහාරයට හා අනෙකුත් අවශ්‍ය දෑ සොයා කැලෑවට වැද කල්ගත කර පැමිණීම නිසා ද වැදි වශයෙන් සඳහන් කළ හැකියි.
වැදි භාෂාව ඉගෙන ගනිමු....
- මිනිග්ගජ්ජු - මිනිසා
- මේ ඇත්තෝ - තමන්ව ම හදුන්වාදීම
- හූරා - මහත්තයා
- නෑනී - මහත්මිය
- අකුරුපොජ්ජ උගන්නන හූරා - ගුරුවරයා
- කලුකොනම් වටලපු හූරා - පොලිස් නිලදාරියා
- බුද්දල ඇත්තෝ - බුදුන්වහන්සේ
- කපුවලැත්තෝ - හාමුදුරුවෝ
- අප්පිලැත්තෝ - පියා
- අම්මිලැත්තෝ - මව
- සනුහරේ - පරම්පරාව
- මචනලැත්තෝ - මස්සිනා
- පයිණ්ඩකාරි හූරා - ග්‍රමසේවක
වැදි බසින් ආහාර
- වන්නි කුඩු - කුරහන් පිටි
- වන්නි කැට - තලප
- දෙපමුල්ලත්තන - බත් , වී , හාල්
- කිරි ගෙජ්ජ - පොල්
- බිත්තරතෙන - බිත්තර
- ගයිගැට - පුවක්
- පැණි ඇට පොජ්ජ - සීනී
ක්‍රියා පද
- මංගච්චනවා - යනවා
- කතා දමනවා - කතා කරනවා
- කැවිල්ලානවා - කනවා , බොනවා
- ඇනඋකාලනවා - දෙනවා
- පටාරිනවා - හාරනවා
- ඔබා දමනවා - නටනවා
- කරුකරුගච්චනවා - ලියනවා
- ඇන්න මංගච්චය - රහෙනයනවා
- මියඹටදමදවා - මරෙනවා
- හිත් පොජ්ජට මන්දෝ වෙනවා - හිතෙනවා
සතුන් ගේ නම්
- මූකරයා - වදුරා
- කරියා - වලහා
වැද්දන් වර්ග කිහිපයකට අයත්ය
නිරි වැද්දන්
ගස් බෙන – ගස් මණ්ඩි අතර සිටිමින් ගස් පොතු, සුඹුල් ඇඳුම් වශයෙන් යොදා ගත්තද,කයෙන් වැඩි කොටසක් නිරාවරණය වූ පිරිස
ගල් වැද්දන්
ආහාර රැස්කර ගල්ගුහා හා ගල්තලාවන් ඇසුරේ දිවි ගෙවූ අය දක්ෂ දඩයම්කරුවෝ -ඈත කැලෑවේ ජීවත් වූ අතර සිරුර වසා ගැනීම සඳහා කොළ අතු ආදිය භාවිත කෙරුණි. ගම් වැද්දන් ගම්මානයට සමීපව ගොවිතැන් ආහාර භෝග වගාවට සම්බන්ධ කැලෑ සීමාවේ ජීවත්වූ අය, නිවෙස වශයෙන් අතු සෙවිලි කළ කටුමැටි කුඩා නිවෙස් -කෙටි රෙදිකඩ විලි වසාගැනීමට යොදා ගත්හ.
වෙරළබඩ වැද්දන්
මේ අය මසුන් ඇල්ලීම මඟින් ආහාර සපයා ගත්, මුහුදු වෙරළේම කළපුවලට සමීපව දිවි ගෙවූ අය. ගම්මානවල ගොවීන් හා සමීප වූ නිසා කෙටි රෙදි කඩකින් සිරුර වසා ගැනීමට පුරුදු වූ අයයි.
ගංගා ජලාශ හා මූදු අසල වූ ගෝත්‍රිකයින් නාග ඇදහිල්ල නිසා නාගගෝත්‍ර වූ අතර ගොඩ බිම ඇසුරු කරමින් යක්ෂයන් හා රාක්ෂයින් ඇදහීම නිසා යක්ෂ හා රාක්ෂ ග්‍රෝත්‍ර ලෙස හැඳින්වූවා යැයි පිළිගත හැකියි.
