සංගීත භාණ්ඩ හදුනා ගනිමු.

බටනලාව

හින්දුස්ථානී සංගීතයේ මෙන්ම ලාංකික විවහාරික වාද‍්‍ය භාණ්ඩයකි. බටනලාව සුසිර වාද්‍ය භාණ්ඩයකි. බටනලාව බටලී විශේෂයකින් නිර්මාණය කර ඇත. සුළං පිඹීම සදහා එක් සිදරක් ද ස්වර නිපදවා ගැනීමට සිදුරක් ද ඇත. බටනලා වාදනය කරන ආකාර දෙකකි එය මරලි හා බන්සුලි ලෙස හදුන්වයි. ඉන්දියාවේ දක්ෂ බටනලා වාදකයෙකු වූ පණ්ඩිත හර්ප්‍රසාද් චෞරසියා පණ්ඩිත් කන්න ලාල් ගොස් දැක්විය හැකිිය. අනිල් මිහිරි පැන්න මහතා, වී.සෝ්මපාල මහතා වේ.

වයලීනය

වයලීනය පෙරදිග හා අපරදිග යන සංගීත සම්ප්‍රදායන් දෙකෙහිම භිවිත වන සංගීත භාණ්ඩයකි. මෙය තත් වාද්‍ය භාණ්ඩ ගණයට අයත් වේ. මෙය තත් හතරකින් යුක්තය. එම තත් වමේ සිට දකුණට මහත තතේ සිට සිහින් තත තෙක්  පිලිවෙලට යොදා ඇත. වයලීන වාදනය කරනුයේ bow එකක් ආදාරයෙනි. වයලින පවුලේ සාමාජිකයින් හතර දෙනෙකි. ඒ්වා නම් වයලින්, වියෝලා, චෙලෝ, ඩබල් බේස් වේ. වයලින් පවුලේ කුඩම සාමාජිකයා වන්නේ ඩබල් බේස් ය.

ගිටාරය 

ගිටාරය තත් වාද්‍ය භාණ්ඩයකි. මෙහි තත් හයකින් යුක්තය. ලෝකයේ බොහෝ රට වල බහුලව බාවිතා කරන වාද්‍ය භාණ්ඩයකි. ගිටාරය වාදනය කරනු ලබන්නේ pic එකක ආදාාරයෙනි. ගිටාරයේ ස්වර පුවරුව හරහා අතිසර ස්තාන දැක්වෙන ලෝහ පටි frets ලෙස හැදින්වේ.

සිතාරය

මෙය හින්දුස්ථානී සංගීතයේ භාවිත වන ප්‍රධාන ස්වර වාද්‍ය භාණ්ඩයයි. මෙය තත් වාද්‍ය භාණ්ඩ ගණයට අයත් වෙයි. මෙහි ප්‍රධාන තත් හතක් ඇති නමුත් ස්වර නිපදවා ගැනීම සදහා යොදා ගන්නේ එක් ප්‍රධාන තතක් පමණි. එය නායකීතාර් ලෙස හදුන්වයි. ප්‍රධාන තත් හතට අමතරව ඉතා සිහින් තත් පෙලක් ඇත. ඒවා තරෆ් ( අනු නාද තත් ) ලෙස හදුන්වයි. සිතාරය වාදනය කරනු ලබන්නේ මිස්රාබ් නැමති උපකරනයකිිනි. සිතාරය දාන්ඩි දැවයෙන් නිමවා ඇති අතර ඉන්දියානු වට්ටා විශේසයෙන් සදා ඇත. සිතාරයේ කද මත එහා මෙහා කල හැකි පිත්තල කූරු (පර්ධ) 20 ක් ඇත.

එස්රාජය

උතුරු ඉන්දීය හින්දුස්ථාන් සංගීතයට අයත් වේ. බෙංගාල ප්‍රාන්ථයේ වඩාත් ප්‍රචලිත වී ඇත. මෙය වාද්‍ය භාණ්ඩයකි. මෙහි ප්‍රධාන තත් හතරකි. මෙහි ස්වර උත්පාදනය කරන ප්‍රධාන තත් බාජ්කා තාර් ලෙස හදුන්වයි. එස්රාජයෙහි උඩ කොටස සිතාරයට පහළ කොටස සාරංගිය නමැති වාද්‍ය භාණ්ඩය හැඩයෙන් සමාන වේ. මෙය වාදනය කරනු ලබන්නේ bow එක ආදාරයෙනි.

මෙහි අනු නාද තත් නිසා හඬ මිහිරි බව වැඩිය දණ්ඩි සහ කුම්බාව දැවයෙන් නිමවා ඇති අතර තුම්බාවේ මුහුණතට සත්ව සමක් සවිකර ඇත.

සර්පිනාව

මෙය සුළගේ ආදාරයෙන් නාදය උපදින වාද්‍ය භාණ්ඩයකි ස්වර පුවරු වාද්‍ය භාණ්ඩ වර්ගයට අයත්වන මෙහි කලු හා සුදු යතුරු ඇත.

• සිංගල් රීඩ්
• ඩබල් රීඩ්
• ත්‍රීසෙට් ආදී වශයෙන් නලා අනුව වර්ග කල හැකිය. හෑන්ඩ් බැලෝ ෆුටු බැලෝ ආදී වශයෙන් හුළඟ යෙදිමේ ආකාරය අනුව  ද වර්ග කෙරේ. ලී පෙට්ටියකින් නිමවා ඇති අතර නලා නිපදවා ඇත්තේ පිත්තල ලෝහයකිනි බජන්, ගසල්, කවාලි යන ගායන වලදී මෙන්ම පැරණි ගීත හා නූර්ති ගීත වල බහුලව යොදා ගන්නා ස්වර වාද්‍ය භාණ්ඩයකි.

තබ්ලාව

මෙය සත්ව සම ආදාරයෙන් සකසා ඇත. හඬ උපදවන අවතද්ද වාද්‍ය භාණ්ඩයකි මෙම භාණ්ඩය කොටස් දෙකකින් යුක්තය විශාල කොටස බායම්(දග්ගා) ලෙසද කුඩා කොටස දිග්ලා ලෙස හදුන්වයි.

බායාවේ බද කොටස ලොහයෙන් තනා ඇති අතර කොටස් දෙකෙහිම මත් පිටට යොදා ඇත්තේ සත්ව සමක්ය.

මැන්ඩලීනය

මෙය බටහිර වාද්‍ය භාණ්ඩයක් වුවද දකුණ ඉන්දියාන සංගීතයේදී ද භාවිතා වේ. තත් වාද්‍ය භාණ්ඩ ගණයට අයක්වන මෙහි තත් අටකින්යුක්ත වේ. මෙය වාදනය කරනු ලබන්නේ පික් එක් බාවිතයෙනි. මෙය තත් අටකින් යුක්ත වුවද මෙය සුසර කරනු ලබන්නේ හතරකටය එනම් එක ස්වරයකට තත් දෙක බැගින් සුසර කරන ලැබේ.