10 ශ්‍රේණිය නව නිර්දේශය - දත්ත සන්නිවේදනය (Data Communication) ආශ්‍රිත ගැටළු - 2 කොටස

දත්ත සන්නිවේදනය (Data Communication) ආශ්‍රිත ගැටළු

08. සමමුහුර්තකරණය (Synchronization) යන්නෙන් හඳුන්වන්නේ කුමක් ද?

දත්ත සන්නිවේදනයේදී දත්ත ග්‍රාහකය වෙත ලැබෙන සෑම දත්ත බිටුවකම හෝ දත්ත ඒකකයකම ආරම්භක බිටුව සහ අවසාන බිටුව දත්ත ග්‍රාහකයා විසින් නිවැරදිව තේරුම් ගනියි. මෙම ලක්ෂණය සම්ප්‍රේෂණය කරනු ලබන පණිවිඩයෙහි ඇතුළත් කිරීම සමමුහුර්තකරණයයි.

09. පිළිගැන්වීම (Acknowledgement) ලෙසින් හඳුන්වන්නේ කුමක් ද?

දත්ත සන්නිවේදනයේදී තමන් දත්ත පිළිගැනීමට සූදානම් බව දන්වමින් දත්ත ග්‍රාහකයා (Receiver) විසින් ප්‍රේෂකයා (Sender) හෝ දත්ත ප්‍රභවය (Source) වෙත දන්වා සිටීමත් තමන් දත්ත නිවැරදිව ලබාගත් බව ග්‍රාහකයා විසින් ප්‍රේෂකයාට දැන්වීම පිළිදැන්වීම (Acknowledgement) නම් වේ.

10. සංඥාවක් (Signal) යනු කුමක් ද?

දත්ත, සම්ප්‍රේෂණ මාධ්‍යයක් ඔස්සේ සම්ප්‍රේෂණය කිරීමට ප්‍රථම ඒවා සංඥා (Signals) බවට හැරවිය යුතුවේ. මෙම සංඥා ගමන් කිරීම සඳහා සම්ප්‍රේෂණ මාධ්‍ය (Transmission Medium) යොදා ගනියි. සංඥා සම්ප්‍රේෂණය වන විට සන්නිවේදන මාධ්‍යයේ ඇති මාධ්‍ය අංශු කම්පනය වේ. මේවා නියත අගයක් සහිතව තියුණු ලෙස සම්ප්‍රේෂණය වේ. සංඥා ආකාර දෙකකට බෙදා දැක්විය හැකි අතර ඒවා ප්‍රතිසම සංඥා සහ අංකිත / සංඛ්‍යාංක සංඥා ලෙස ආකාර දෙකකි.

11. සංඥා බෙදා දැක්විය හැකි ආකාර 2 මොනවා ද ?

ප්‍රතිසම සංඥා (Analog Signals)
සංඛ්‍යාංක සංඥා (Digital Signals)

12. ප්‍රතිසම සංඥා (Analog Signals) ලෙසින් හඳුන්වන්නේ කිනම් ආකාරයේ සංඥා ද?

අප එදිනෙදා භාවිතයට ගන්නා ස්වභාවික සංඥා විද්‍යුත් සංඥා බවට හැරවූ විට ඒවා යම් නිශ්චිත රටාවක් නොපෙන්වයි. එනම් ශක්ති මට්ටම් ක්‍රමයෙන් වෙනස් වෙමින් අවිච්ජින්න (Continuous) ලෙස සම්ප්‍රේෂණය වන සංඥා විශේෂයකි ප්‍රතිසම සංඥා. මෙහි අනුයාත (එක ලඟ ) සංකේත එකිනෙකට වෙන්කර හඳුනාගත නොහැකිය. කටහඬ විද්‍යුත් සංඥාවක් බවට හැරවීමෙන් පසුව ප්‍රතිසම සංඥාවක් බවට පත්වේ. මේවා අඛණ්ඩව වෙනස් වන වෝල්ටීයතා අගයයන්ගෙන් සමන්විතයි.

13. සංඛ්‍යාංක සංඥා (Digital Signals) ලෙසින් හඳුන්වන්නේ කිනම් ආකාරයේ සංඥා ද?

එකිනෙකට වෙනස් ශක්ති මට්ටම් දෙකකට අයත්ව වියුක්තව සම්ප්‍රේෂණය වන සංඥා විශේෂයකි. මෙහි අනුයාත (එක ලඟ ) සංකේත පැහැදිලිව හඳුනා ගත හැකිය. ප්‍රතිසම සංඥා (Analog Signals) වල දක්නට ලැබෙන සුමට බව (Smooth) අංකිත හෙවත් සංඛ්‍යාංක සංඥා වල දක්නට නොලැබෙයි. කෙටිදුර දත්ත සම්ප්‍රේෂණය සඳහා වඩාත් යෝග්‍ය වේ. මේවා තියුණු අගයන් සහිතව තියුණු ලෙස සම්ප්‍රේෂණය වේ. (0 සහ 1 ලෙස)

උදා: පරිගණක දත්ත සම්ප්‍රේෂණය (Computer Data Transmission)

14. දත්ත සම්ප්‍රේෂණ ආකාර  2 ලියා දක්වන්න.

1. ශ්‍රේණිගත දත්ත සම්ප්‍රේෂණය (Serial Data Transmission)
2. සමාන්තරගත දත්ත සම්ප්‍රේෂණය (Parallel Data Transmission)

15. ශ්‍රේණිගත දත්ත සම්ප්‍රේෂණ (Serial Data Transmission) ආකාරය පිළිබඳව කෙටි විස්තරයක් කරන්න.

මෙහිදී දත්ත එකක් පිටුපස එකක් බැගින් ශ්‍රේණිගත් ආකාරයට දත්ත සම්ප්‍රේෂණය කිරීම සිදු කරයි. පරිගණක ජාලයක් තුළ මෙසේ දත්ත සම්ප්‍රේෂණය කරනුයේ බිටු (Bits) ආකාරයටයි. දත්ත සම්ප්‍රේෂණය සඳහා එක් වයරයක් පමණක් භාවිතා කරයි. සම්ප්‍රේෂණ වේගය අඩුය.

16. සමාන්තර ගත දත්ත සම්ප්‍රේෂණ (Parallel Data Transmission) ආකාරය පිළිබඳව කෙටි විස්තරයක් කරන්න.

මෙහිදී එකවර බිටු කිහිපයක් සම්ප්‍රේෂණය කිරීම සිදුවේ. වයර කිහිපයක් භාවිතා කෙරේ. අවම වශයෙන් වයර 8 ක් භාවිතා වේ. දත්ත සම්ප්‍රේෂණ වේගය ඉහළයි.

 

තවත් කොටසක් බලාපොරොත්තු වන්න.