10 ශ්‍රේණිය - නව නිර්දේශය - පුණරීක්ෂණ (1 පාඩම ) - 3 කොටස

14. දත්ත සැකසීම සිදු කළ හැකි අවස්ථාවක් ලෙස වෙළඳ පොළ තොරතුරු සැකසීමක් පෙන්වා දිය හැකිය. මෙහිදී යොදා ගනු ලබන ආදාන, ප්‍රතිදාන සහ ක්‍රියාවලි වෙතොත් ඒවා පැහැදිලිව සඳහන් කරන්න.

ආදානය : මිලදී ගැනීම්, විකිණුම්, ආදායම්, වියදම්, වට්ටම්, ලාභය සහ අලාභය
ක්‍රියාවලිය : ආදානය කළ දත්ත වලට අදාලව පද්ධතිය මගින් අවශ්‍ය සැකසීමකට ලක් කර ප්‍රතිදානය ලෙස සැකසූ තොරතුරු හෙවත් සාරාංශ ගත වාර්තා ආදිය ලබා දීම.
ප්‍රතිදානය : වෙළඳාම පිළිබඳව සාරාංශ ගත වාර්තා, ප්‍රස්ථාරික වාර්තා ආදිය.

15. තීරු කේතය (Bar Code) යොදා ගනුයේ කුමක් / කුමන භාණ්ඩ සඳහා ද?

වෙළඳ පොළෙන් මිලදී ගන්නා සෑම භාණ්ඩයකම වාගේ මෙම තීරු කේතයක් (Bar Codes) දක්නට ලැබෙන අතර මෙමගින් භාණ්ඩයේ වර්ගය, නිෂ්පාදන ආයතනය, නිෂ්පාදන දිනය ආදිය භාණ්ඩය පිළිබඳව වැදගත් තොරතුරු රාශියක් ගැබ් ව පවතී. තීරු කේත කියවනය (Bar Code Reader) මගින් මෙම කේතය (Code) කියවා බලා පද්ධතියට ආදානය කරනු ලැබේ. ඉන්පසු අදාල තොරතුරු පද්ධතියේ තැන්පත් කිරීම සිදු කරයි.

16. ජාත්‍යන්තර සම්මත පොත් අංකය (ISBN – International Standard Book Number) දක්නට ලැබෙන්නේ කුමන භාණ්ඩ වල ද? 

වෙළඳපොළෙන් මිලදී ගන්නා පොත් වල දක්නට ලැබේ.

17. තීරු කේත (Bar Code) යොදා ගනු ලබන්නේ කුමක් සඳහා ද?

භාණ්ඩ වල මිල කියවීම සඳහා වේගවත් ක්‍රමයක් ලෙස අනාවරකයක් (Bar Code Reader) මගින් තීරු කේත (Bar Codes) කියවා සටහන් කරනු ලැබේ. සුපිරි වෙළඳ සංකීර්ණ වල භාණ්ඩ වල මිල සටහන් කිරීමට යොදා ගනු ලබයි. වේගවත් ක්‍රියාවලියකි.

18. දත්ත සැකසීමෙන් තොරතුරු ලබා ගන්නා අතර එම තොරතුරු තීරණ ගැනීම සඳහා යොදා ගත හැකිය. එහෙත් එසේ ලබා ගන්නා සෑම තොරතුරක් ම තීරණ ගැනීම සඳහා සුදුසු නොවේ. තොරතුරු වල ගුණාත්මක භාවය (Quality) වැදගත් සාධකයක් වේ. ගුණාත්මක තොරතුරක තිබිය යුතු ලක්ෂණ මොනවා ද?

• අදාළත්වය
• අංග සම්පූර්ණ බව
• නිරවද්‍යතාවය
• කාලීන බව
• පිරිවැය අවම වීම

19. ගුණාත්මක තොරතුරක ලක්ෂණයක් වන්නේ " අදාලත්වය (Relativeness) ". උදාහරණයක් ඇසුරෙන් පැහැදිලි කරන්න.

යම් සංඛ්‍යාවක වර්ගමූලය දශමස්ථාන 4 කට සෙවීමට ගණිතඥයෙකුට අවශ්‍ය වුව ද සාමාන්‍ය පුද්ගලයෙකුට එය අවශ්‍ය නොවේ. මේ අනුව පෙනී යන්නේ අදාලත්වය පුද්ගලයාගෙන් පුද්ගලයාට වෙනස් වන බවයි.

20. තොරතුරු වල "කාලීන බව" යන්නෙන් අදහස් කරන්නේ කුමක් ද?

තොරතුරු සෑම විටම යාවත්කාලීන විය යුතුවේ. උදාහරණයක් ලෙස අද දින ලබා ගන්නා කලගුණ වාර්තා (Weather report) හෙට දින කාලගුණය තීරණය කිරීම හෝ අනාවැකි පල කිරීමට යෝග්‍ය නොවේ. ඒවා යල්පැන ගොස් ඇති තොරතුරු වේ.

21. තොරතුරු සන්නිවේදනය කිරීම යනුවෙන් අදහස් කරන්නේ කුමක් ද?

යම් යම් මූලාශ්‍ර මගින් අප ලබා ගන්නා තොරතුරු යම් කිසි පුද්ගලයෙකු සමග හෝ යම් කිසි පරිසරයක් සමග හෝ හුවමාරු කිරීම තොරතුරු සන්නිවේදනය ලෙස සැලකේ.

22. තොරතුරු සන්නිවේදන තාක්ෂණය (Information & Communication Technology) යන්න අර්ථ දක්වන්න.

දත්ත සකස් කර තොරතුරු බවට පත් කිරීමත් ඒවා හුවමාරු කර ගැනීමටත් තාක්ෂණය විවිධාකාරයෙන් භාවිතා කෙරේ. මෙය තොරතුරු සන්නිවේදන තාක්ෂණය ලෙස හැඳින්වේ.

23. තොරතුරු හා සන්නිවේදන තාක්ෂණයේ යෙදවුම් මොනවා ද?

ඉ -රාජ්‍ය (e - Government) : යම් කිසි රජයක් තොරතුරු හා සන්නිවේදන තාක්ෂණය යොදා ගනිමින් තම රටෙහි පුරවැසියන් , සමාගම්, රාජ්‍ය හා රාජ්‍ය නොවන සංවිධාන සහ වෙනත් රටවල රාජ්‍යයන් සමග සම්බන්ධතා පැවැත්වීම ඉ - රාජ්‍යයක කාර්යය භාරයයි.

කර්මාන්ත සඳහා : වාහන  නිෂ්පාදන කර්මාන්ත ශාලා වල වැනි මහා පරිමාණයෙන් නිෂ්පාදන සිදු කෙරෙන ව්‍යාපාර වල දී මිනිසුන් වෙනුවට රොබෝ යන්ත්‍ර භාවිතයෙන් සහ පරිගණක ආශ්‍රිත යන්ත්‍ර සූත්‍ර භාවිතයෙන් එම කාර්යයන් ඉතාමත්ම පහසුවෙන් සිදු කිරීමට අවස්ථාව ලැබී ඇත.

ව්‍යාපාර (Business) සඳහා : වාහන  නිෂ්පාදන කර්මාන්ත ශාලා වල වැනි මහා පරිමාණයෙන් නිෂ්පාදන සිදු කෙරෙන ව්‍යාපාර වල දී මිනිසුන් වෙනුවට රොබෝ යන්ත්‍ර භාවිතයෙන් සහ පරිගණක ආශ්‍රිත යන්ත්‍ර සූත්‍ර භාවිතයෙන් එම කාර්යයන් ඉතාමත්ම පහසුවෙන් සිදු කිරීමට අවස්ථාව ලැබී ඇත.

විනෝදාස්වාදය (Entertainment) සඳහා
ගමනාගමන ය (Transportation) සඳහා
කෘෂිකර්මාන්තයේ (Agriculture) දී
සෞඛ්‍ය ක්ෂේත්‍රයේ (Health sector) දී
අධ්‍යාපන ක්ෂේත්‍රයේ (Educational sector) දී

තවත් කොටසක් බලාපොරොත්තු වන්න.