කරත්ත කවි

ජන කවිය

සාහිත්‍යය නම් පාඨක සිත් සතන් තුළ රසවත් හැගීම් ඇතිවන පරිද්දෙන් නිර්මාණය කරන ලද ගද්‍ය හා පද්‍ය කෘතියයි. සාහිත්‍ය කරුවගෙ අරමුණ රස නිෂ්පත්තිය යි. ජීවිතය පිළිබඳ අපූර්ව අත්දැකීමක් ඇසුරෙන් පාඨකයා චමත්කාරයට පත් කිරීමට ඔහු තම සාහිත්‍ය නිර්මාණය මඟින් බලාපොරොත්තු වේ. කිසියම් සාහිත්‍ය නිර්මාණයක් උසස් ලෙස සැළකෙන්නේ පාඨකයා ඉන් ලබන වින්දනයේ අපූර්වත්වය නිසා ය. මිනිසා ට සිය විවේකය විනෝදයෙන් ගත කිරීමටත්, වෙහෙස නිවා ගැනීමටත්, සිත සන්සුන් කර ගැනීමටත්, දුක් කම්කටොලු අමතක කර ගැනීමටත් සාහිත්‍යයෙන් ලැබෙන සේවය ඉමහත් ය.

එක එක අය විවිධ ආකාරයට කතා කරනවා. එනම් මේ බස්වහර ය. මේ කරන කතාවට සෞන්දර්ය එක් වූ තැන නිර්මාණය වන්නා වූ එක් පැත්තක් තමයි ජන කවිය. මෙමඟින් ඔවුනොවුන්ගේ සංස්කෘතිය ද පෝෂණය ලබනවා පමණක් නොවෙයි එය අන්‍ය ජාතීන් අතර ද ඉමහත් ගෞරවයට පාත්‍ර වී අනන්‍යතා ගොඩනඟා ගැනීමට උත්සුක ද වනු ඇත.  ජන විඥානය කරනකොට ගෙන උපත ලබන ජන කවි තුළින් ජනයාගේ බස්වහර පිළිබඳ ව තේරුම් ගැනීමට අවශ්‍ය උපකාරක ද සපයනු ලබනවා.

උගතුන් විසින් නිර්මාණය කරන ප්‍රබුද්ධ කවියට වඩා පරිසරය මත ගැටෙන දුගී ජනතාවගෙන් නිර්මාණය වන ඇතැම් කාව්‍ය වියත් වන්නේ කඳුළ, සිනහව, වේදනාව, සුන්දර ආකෘතිය අමරණීය කොට කවියට ගැබි කිරීම නිසා යැයි මම සිතමි. නිර්මලව, අව්‍යාජයෙන්, රසවත්ව ගලා එන හැඟීම් ගුවනට මුසුවන්නේ සාමූහිකත්වය ද පූර්ණ කොට ගෙන ය. තව ද  වෘත්තිය ජීවිතය ද ජන කවියට පාදක කොට ගනී.

ආදිතම සිංහලයන් සීගිරියේ කුරුටු ගී ලියන්නට ඇත්තේ ගැමි වහර මනා කොට දැන ගෙන යැයි සිතෙන්නේ එකී කවියේ ඇති විදග්ධ බව නිසාවෙනි. සීගිරියෙ ද ඇත්තේ ජන කවියයි. ජන කවිය විවිධ තැන්වල එක එක ස්වරූප වලින් සිටිනවා. ඒ විතරක් ඇයි ජන කවියේ ශබ්ද මාදුර්‍යද එම අවස්ථාවට උචිත බවක් ද පෙන්නුම් කරනවා. දුෂ්කර කාර්යයක් වුවත් පහසු වෙන්නේ ඒක නිසානේ.

“හදවත කියනවා කවියට පණ      දෙන්න

දිව මගෙ කියනවා මුමුණා ගෙන  ඉන්න

මම දැන් කියනවා කවුරුත් අහ    ගන්න

ගෙවිලිය ඉඹිනවා මගෙ හඳ   මෝරන්න”

කවිය ආ මඟ හරි සුන්දරයි. මම කවදත් ජන කවියට ආදරෙයි. ඒ මගේ මුතුන් මිත්තන්ගේ හඬයි. ජන කවිය සමඟ ජීවත් වන විට මට හැගෙන්නේ “මම ඔවුන් සමඟ ජීවත් වෙනවා” යන්නයි. තනිව යන ගමන ශක්තිමත් ව ඉදිරියට යන බව මට හැගෙන්නේත් ඒ නිසා වෙන්න ඇති.

 කරත්ත කවි

දුප්පත් කමට ගොන් බැඳ ගෙන      දක්කනවා 
කන්ටත් නැතුව දිව රෑ අපි       වෙහෙසෙනවා 
ගොන්ටත් නොයෙක් වද දී අපි    ගෙනියනවා 
දැන්වත් දුකට දෙවියෝ පිහිටක්        වෙනවා ‍‍

වයිර ගොනා දණ ගහලා            දිනකොට 
මයිල ගොනා පැන්නයි පස්සට        හොරට 
මොකද කරන්නේ පූරුවේ කළ          පවට 
ඇදපන් ගොනෝ ඇදපන් ගාල          ගාවට 

බතල කන්ට බැරි බතලේ ගල       කන්ද 
අලට කන්ට බැරි අලගලේ           කන්ද 
හූනට කන්ට බැරි හුන්නස්ගිරි        කන්ද 
මෙකඳු තුනට නායක සමණල       කන්ද 

උපන්නාට මේ ලොව වැනෙනවා            විනා 
ලොව සිරිතට අඹු දරු රකිනවා              විනා 
රූපේ අරන් පාපේ ගෙවනවා                 විනා 
ගෙන යන දෙයක් නැත ණය ගෙවනවා     විනා 

කළු ගල් තලාලයි පාරට                දමන්නේ 
එම ගල් පෑගිලයි ගොන් කුර        ගෙවෙන්නේ 
ගොනා නොවෙයි හරකයි බර           අදින්නේ 
කිරිගල් පොත්ත කන්දයි අපි           නගින්නේ 

බර වැඩියෙන් පටවා කළ             වරදට 
තඩිබාල දැක්කුවෙ ගොන්          ඉස්සරට 
වුණ මෙමුලා කියමිද මම දැන්         කාට 
සුදු වයිරෝ ඇදපන් ගාල              ගාවට 

එගොඩ ගොඩේ නා කණුවේ බැන්ද      ගොනා 
මෙගොඩ ගොඩේ සපු කණුවේ බැන්ද    ගොනා 
දෙගොඩතලා යන වතුරට පැන්න         ගොනා 
අපොයි මගේ රන්මුතු වල්ලියා            ගොනා 

 
තණ්ඩලේ දෙන්න දෙපොලේ        දක්කනවා

කටුකැලේ ගාල නොලිහා වධ          දෙනවා

හපුතලේ කන්ද දැකලා බඩ               දනවා

පව් කල ගොනෝ ඇදපන් හපුතල්       යනවා

 බර වැඩි වෙලා ගොන් බානට උඹ        අවුලේ

කර වණ කලේ ඇයිදැයි මුගේ නැද්ද     මොලේ

මූ මරලා දැම්මෝතින් හොඳයි              කැලේ

පොත බලා පඩි දෙනකම් හිටු               ගාලේ

කන්නේ කටට රස හින්දයි බුලත්        මම

බොන්නේ සුරුට්ටුව සීතල යන්න        තම

කන්නේ රෑ කඩෙන් නැවතී අලුත්        ගම

යන්නේ වන්දනාවේ අපි කතර            ගම

වැස්ස වහින්නා මඩ ගොහොරු        වෙන්නා

ගොනා නොයන්නා ගෝණිය       තෙමෙන්නා

ගොනා තල් අත්ත කපුරැල්ල             වන්නා

මෙදා පැටලිල්ල මගෙ රිස්ස              යන්නා

අරුම වැඩ දුටිමි කඩවල                සරසනවා

තරම නොදැන ඇවිදලාම            ලතැවෙනවා

තරුණ කල වයස කඩ වල පසු      ලතවෙනවා

හොරණ කඩ පෙලේ ගොනු අප      නවතනවා

කලුවර කැලේ ලී කපලා ලී            ඇද්දා

මඩකලපුවේ ගොනිගෙන ලෑලිත්      ඇද්දා

අලින් උසට ගල් පෙරළා වැටි        බැන්දා

මාදුරු ඔයට ඔබනා පාලම            බැන්දා

යන ලෙසිනේ ගුරුගොඩ පාලම       පැනලා

එම ලෙසිනේ පන්තියේ වත්තට        පනලා

දුටිමි අනේ තණකොල වත්තක        වැවිලා

කපලා ගෙනේ එම පාරට ගොන්       ලිහලා

අටිය වඩන ලොකු අප්පුගේ             කරත්තේ

කැහැටු ගොන් බාන බැඳලා            දෙපැහ්තේ

කවට කමට විය අඹරා ගස්               නිත්තේ

ගොසින් ලිහමු මොරතොට නැන්දගේ    වත්තේ

වැස්‌සක්‌ වසින්නා වැසි කළු             ගලන්නා
ගොනා නොයන්නා ගෝනිය         තෙමෙන්නා
පතුල ලිහන්නා බඩු බිම               ඇනෙන්නා
මෙදා මගේ තවලම රිස්‌ව                  යන්නා

රෝද දෙකට තෙල් දාපන්           කැරකෙන්ට
ගොන් බානට මිණි බැඳපන් නද           දෙන්ට
අං යුවළට කොකු දාපන්               දිලිසෙන්ට
දක්‌කාපන් අපි හපුතලයට                   යන්ට

සසඳ සසඳ සඳ පානේ අපි                යනවා
මක්‌කොලි බඳට ගොන් බානක්‌     බැඳ යනවා
සකිය සඟව්වට රෝදය            කැරකෙනවා
දත් කැකුළට නාරම්මල             පසුවෙනවා

කුකුරු මහත්ගල දිග කටු            කැළදාවා
පොකුරු බබා ඵල ගති ඵල             ගනවා
වකුටු බකුටු ඵල ඇඹුලට             ගෙනාවා
රසය හොඳයි බෙන්තොට          සියඹලාවා

අහංගමද කතළුව ගොයියා              වානේ
මිදිගම කුඹල්ගම මාතෙයියා          පොකුණ
වැලිගම පැළදමද පොල් අතු          මෝදරින
මිනී කන්ද කත සිටිනා                නවාතැන

දුක්‌වෙනවා නෙතට නිදිමත වී        බොහොම
දක්‌කනවා යන්න පසුකර හේන             ගම
සිත් වෙනවා දැන් ඇලවෙන්න         මෙහෙම
බත් කනවා උයාගෙන හවස             රයිගම

අම්බලං පෝරු පිට සිටිනා              ලදුනේ
රංසලං ලෙසට ගෝමර පිට             දිලුනේ
මංබොලං එහෙම දේකට නැත         ‍‍අගුනේ
රංදොඹෙං පිටත් වෙනකොට හඳ       මුදුනේ

භාවනා සීල සිත යට                  තිබෙන්නා
වාසනා වන්ත කල වැඩ            පෙනෙන්නා
බැඳපු කප් රුකක් සුළඟට           වැනෙන්නා
මහියංගන කෙතේ බුදුරැස්              වඩින්නා


දුමිබර බැද්දේ මඟ සිටලා මැදින්               යමු
කඩා පළු වීර කාලා වතුර                    බොමු
අඬන බිලිදු හට නැවත කිරි                 පොවමු
මහියංගනේ වැදලා අඬ අඞා                     යමු


බදුලු යන්න මහ පාරක්                තනන්නා
වතුර බොන්න ගංගාවක්               ගලන්නා
කැවිලි කන්න කඩ වීදීය              තිබෙන්නා
සාදු සාදු මුතියංගනේ                පෙනෙන්නා


වැද්දන් සිටින්නේ සොරබොර වැව        ළගින්නේ
සොර බොර වැවට සත් දූවක් ඇත         යසින්නේ
නෙළුමි මලින් සොර බොර වැව          බබළන්නේ
වැවක් නොවෙයි මූහුදක් ලෙස          පෙනෙන්නේ