සන්නියකුම ශාන්තිකර්මය
උපත් කතාව
සමාජයේ යහපැවැත්ම උදෙසා මිනිස් ජීවිත මුහුණ දෙන ආකාරය සන්නියකුම ශාන්ති කර්මය තුළින් මනාව පෙනේ. එය සනාථ කිරීම සදහා මනා පිටිවහලක් මෙහි වූ පුරාවෘත්ත කථා ලබාදෙයි. සන්නියකුම ශාන්තිකර්මයට අයත් ජනප්‍රවාදයේ පවතින කතා පුවත් දෙකකි . එය වූ කලී සංකපාල කතා පුවත හා දන් උදියාගේ කතා පුවතයි . දඹදිව සංඛපාල රජු අසුපලි බිසව සමග විවාහ වී සතුටින් ජීවිතය ගෙවන කල්හි රජුට කුරු රට යුද්ධයකට යාමට සිදුවිය . මේ මොහොත වන විට රජු නිසා ගැබ් ගත් බිසවට ඒ බව දැන්වීමට නොහැකි වූ අතර රජු ද මේ පුවත දැන නොසිටියේ ය . රජු යුද්ධය සදහා පිටත් වූ අතර , බිසව කණගාටුවෙන් කාලය ගත කළා ය. දිනක් බිසවට මී අඹ කෑමට දොළදුකක් ඇති වූ අතර ඒ බව මහ ඇමතිට දැන්විය. මේ කාලය වනවිට මී අඹ අවාරය වූ හෙයින් මහ ඇමති බොහෝ හෙයින් වෙහෙසී මී අඹයක් සොයා ගෙනවිත් බිසවට පිළිගැන්වී ය. මී අඹ කෑමේ දොළදුකින් සිටි තවත් ස්ත්‍රියක් මේ පුවත සැලවීමෙන් වහා රජ වාසලට පැමිණ බිසවගෙන් මී අඹය ඉල්ලී ය.
තමාට ද ඉතා අමාරුවෙන් ලැබුණු මෙම මී අඹය දීමට බිසව අකමැති විය. අකමැති වූ බිසව කෙරෙහි වෛරයෙන් ඇය මාලිගයෙන් පිටත් ව ගියේ ය. මේ අතරතුර දී යුද්ධයෙන් ජය ගත් රජු සිය රට බලා පැමිණෙන අවස්ථාවේ මේ පුවත දැනගත් පෙර කී ස්ත්‍රිය රජු එන පෙර මගට ගොස් රජතුමාට බොරු කේලමක් කිවා ය. එම කේලම වුයේ “රජු මාලිගාවේ නොමැති අතරතුර දී බිසව මහ ඇමති නිසා ගැබ්ගෙන ඇති බව ය. මේ පුවත දැනගත් රජු බිසව කෙරෙහි කෝපයෙන් රජ මාලිගයට පැමිණි අතර, බිසව දුටු සැණින් ඒ බව පත්‍යක්ෂ විය. බිසවගෙන් කිසිදු තොරතුරක් නොවිමසු රජ ඇය ගසක එල්ලා දෙපලු කර මරා දමන ලෙස රජ පුරුෂයන්ට අණ කළේ ය. බිසව මරණයට පත්වූ අතර දෙපලු වූ ශරීරයෙන් බිහි වූ දරුවා පසු කලෙක අමු සොහොනක මිනී කමින් හැදී වැඩුණි. ඔහු “රජ මුළු සන්නි යකා” නම් විය. පෙර වූ පින් මහිමයෙන් මොහුගේ උප්පත්තිය පිලිබදව අවබෝද වී සිය පියා නිවැරැද්දේ තම මව මරා දමා ඇති බව දැන් ගන්නට ලැබිණි. එහෙයින් සිය පියා වස දී මරා දැමීමට විස ගුලි 18 ක් සෑදු අතර පසුව ඉන් යක්ෂයින් 18 දෙනෙකු මැවී ය. මෙසේ මෙම යක්ෂ පිරිවර සමග විශාලා මහනුවරට වැදී මොහු එම නගරයේ මිනිසුන් මරමින් විශාල දුර්බික්ෂයක් ඇති කළේ ය. මේ පුවත දැන ගත් බුදුරජාණන් වහන්සේ මෙම නගරයට වැඩමවා රතන සුත්‍රය දේශනා කර පිරිත් පැන් ඉස යකුන් පලවා හැරී ය. මේ වූ කලි සන්නියකුමේ එක් කතා පුවතකි.
එහි එන දෙවන කතාව ලෙස, දං උදියාගේ කතාව වූ කලි විශාලමහනුවරට වැදී දං උදයා බුදුන් වහන්සේ මෙන් සැරසී තමා බුදුරජාණන් වහන්සේ යැයි පවසමින් දං සිගා කා ඇත. එසේ බොරු බස් පවසමින් දං කෑමේ පවින් මරණයට පත් වී පෙරේත ආත්මයක් ලැබි ගලක් වී ඉපදුණි. මෙසේ දොළොස් අවුරුද්දක් ගෙවනු තැන බුදුරජාණන් වහන්සේ පිඩුසිගා වඩින විට මේ ගල් පර්වතයෙහි විශේශත්වයක් දුටුවේ ය. ඒ පිළිබද කරුණු සෙවීමේ දී බුදුරජාණන් වහන්සේට දැන ගත හැකි වුයේ පෙර ආත්මයේ දී කරන ලද පාප කර්මයක් අනුව දං උදියා ගල් පර්වතයක් වී ඉපිද ඇති බවයි. බුදුන් වහන්සේ ඔහු පාපයෙන් මුදවන වස් “දං උදිය නැගිටිනු” කියා පිරිත් දැහැනක් ජප කළෝ ය. බුදුන්ගේ හඩට පෙරේත ආත්මයෙන් මිදුණු දං උදියා “හඃ” කියා කට ඇරියේය. තුන් වරක් ඇමතීමෙන් පසු කට ඇරි දං උදියාගේ කටින් පිට වූ දුර්ගන්ධයෙන් සන්නි යකුන් 18 දෙනා ඉපදුණු බව සදහන් වේ.
