විද්‍යාත්මක හේතු
01. මදක් සීතල දිනකදී පොල් තෙල් මිදෙන නමුත් ජලය එසේ මිදෙන්නේ නැත.
පොල් තෙල් වල මිදෙන උෂ්ණත්වය හෙවත් හිමාන්කනයට වඩා ජලයේ හිමාන්කනය අඩු අගයක් ගනී. මේ නිසා තරමක් සීතල දිනයකදී පොල් තෙල් මිදෙන නමුත් ජලය එසේ මිදෙන්නේ නැත.
02. නාදවන බයිසිකල් සීනුවක් අතින් ඇල්ලු විට ශබ්දය හීන වේ.
සීනුව කම්පනයට ලක්වීමෙන් නාදය ඇති වේ. එය අතින් ඇල්ලු විට ශබ්දයෙන් කොටසක් ඇත දිගේද ගලා යාම නිසා ශබ්දය හීන වීමට හේතු වේ.
03. පහනක භූමිතෙල් වලට ලුනුකැට කිහිපයක් දැමු විට දල්ලේ දීප්තිය වැඩි වේ
සෝඩියම් ක්ලෝරයිඩ් මගින් පහන් සිළුවක ඇති කරනු ලබන්නේ කහ පැහැති දල්ලකි.පහනකට ලුණු කට කිහිපයක් දැමු විට තිරය වෙත ලුණු පැමිණේ. මේ නිසා පහන් දල්ලේ දීප්තිය වැඩි වේ
04. සෝඩා බෝතලයක මුදිය ඉවත් කල විට එහි බුබුළු දමන්නේ ඇයි ?
සෝඩා බෝතලය තුල කාබන් ඩයොක්සයිඩ් වායුව වැඩි පීඩනයක් යටතේ දියකර ඇත. බෝතලය විවෘත කල විට පීඩනය අඩු වන බැවින් සෝඩා වල දිය වී ඇති කාබන් ඩයොක්සයිඩ් කොටසක් බුබුළු වශයෙන් පිටවේ.
05. රේල් පීලිවල එකකට එකක් සම්බන්ද වන තැන් වල පරතරයක් තිබෙන්නේ ඇයි?
දහවල් කාලයේදී අධික සූර්ය තාපය නිසා රේල් පීලි ප්‍රසාරණය වීම සිදුවේ. මෙහිදී රේල් පීලි එකකට එකක් සම්බන්ධ වන තැන පරතරයක් නොතිබුනොත් ප්‍රසාරණය නිසා රේල් පීලි ඇද වේ. එම නිසා රේල් පීලි එකකට එකක් සම්බන්ධ වන තන්හි සුළු පරතරයක් තබයි.
06. වාහනයක නිතර තිරිංග තද කිරීම නිසා ඉන්ධන දහනය වැඩි වන්නේ ඇයි ?
තිරිංග තද කිරීම නිසා වාහනයේ වේගය අඩු වේ. එවිට නැවත වේගය වැඩි කර ගැනීමට වැඩිපුර ශක්තියක් අවශ්‍ය වේ. වැඩිපුර ඉන්ධන දහනය වීම සිදුවේ. මේ නිසා වැඩිපුර තිරිංග තද කිරීම ඉන්ධන දහනය වීමට හේතු වේ.
07. සීනි ද්‍රාවනය තුලින් විදුලිය ගමන් නොකරන නමුත් ලුණු ද්‍රාවනය තුලින් විදුලිය ගමන් කරයි
සීනි යනු සහසංයුජ සංයෝගයකි. ලුණු අයනික සංයෝගයකි. සහසංයුජ සංයෝගවල ද්‍රාවන විදුලිය සන්නයනය නොකරන අතර අයනික සංයෝග වල ද්‍රාවන විදුලිය සන්නයනය කරයි.
08. කෙනෙකු අධික ලෙස මතපැන් පානය කල විට කෙලින් ගමන් කල නොහැකිය.
අධික ලෙස මත්පැන් පානය කල විට මධ්‍යසාර සාන්ද්‍රණය හේතුවෙන් ස්නායු පද්ධතිය හා මොලයේ ක්‍රියාකාරිත්වය අඩපණ වේ. එවිට චලන සමායෝජනය හා සමබර තත්වය පවත්වා ගැනීමට අපහසු වේ. එවැනි අයෙකුට කෙලින් ගමන් කල නොහැකිය.
09. අව්වේ සිටින විට ඉක්මනින් රත් වන්නේ හිසකෙස්ය
අනෙකුත් ලා වරණ වලට වඩා තද වර්ණයට මෙන්ම විශේෂයෙන් කළු වර්ණයට වැඩිපුර තාපය උරාගැනීමේ හැකියාවක් ඇත. මේ අනුව හිසකෙස් කළු පාට නිසා අව්වේ සිටින විට ඉක්මනින් හිස කෙස් රත් වේ
10. කපරාරු කල තාප්පයක සුදු හුණු ආලේප කල විගස එතරම් ඔපයක් නොලේබුනත් පය කීපයක් පමණ ගිය පසු හොඳින් සුදු පහ වේ.
ගැන ලද සුදු හුණු වල කැල්සියම් හ්යිද්රෝක්ස්යිඩ් ඇත. ඒවා එතරම් සුදු පාට නැත. නමුත් ඒවා වාතයේ කාබන් ඩයොක්සයිඩ් සමග සම්බන්ද වූ විට සෑදෙන කැල්සියම් කාබනේට් සුදු පාටින් වැඩිය. සුදු හුණු ගා පය කීපයකට පසු වැඩි සුදක් හා ඕපයක පෙනෙන්නේ මේ නිසාය
11. හුළු අත්තක් ගෙන යන විට නිතරම එය ඒ මේ අත වනනු ලැබේ.
දහනයේදී සෑදෙන අළු, කාබන් ඩයොක්සයිඩ් වැනි දේ වැනීමෙදී ඉවත් වී යයි. එවිට එය දැල්වීමට අවශ්‍ය දහන පෝෂක අලුතෙන් ලැබෙයි.
12. ඕඩිකොලෝන් අතට ගත විට සීතල ගතියක් දැනෙන්නේ ඇයි ?
ඕඩිකොලෝන් අඩු උෂ්ණත්වයකදී වාෂ්ප වෙයි. ඕඩිකොලෝන් වාෂ්ප වීම සඳහා අවශ්‍ය තාපය ලබා ගන්නේ අපේ අත්ලෙන්මය එම නිසා අත්ලේ තාපය අඩු වේ.එවිට අත්ලට සීතල ගතියක් දැනේ
13. වැඩිපුර ආහාර ගත විට නිදිමත ගතියක් දැනෙන්නේ ඇයි?
ආහාර ජීරණයෙන් පසු එහි ජීරණ වල ශරීරයට අවශෝෂණය කර ගැනීම සඳහා ආහාර මාර්ගයේ කොටස් වෙත වැඩිපුර රුධිරය සැපයේ. එවිට මොළයට සැපයෙන රුධිර ප්‍රමාණය අඩු වේ. එම නිසා ඉබේටම නිදිමත ගතියක් දැනේ
14. රාත්‍රී කාලයේදී ගොඩබිම සිට මුහුද දෙසට සුළඟ හමන්නේ ඇයි ?
දහවල් කාලයේදී ඇති වන උෂ්ණත්වය නිසා මුහුද රත් වේ. ගොඩබිම ඉක්මනින් සිසිල් වුවද මුහුද ඉක්මනින් සිසිල් නොවේ. මේ නිසා මුහුදට ඉහලින් ඇති වාතය රත් වී ඉහලට යයි. එම පිර වීමට ගොඩබිම සිට මුහුද දෙසට සුළං හැමීම සිදු වේ
15 වැස්ස වැසීම ආසන්න වූ විට දහදිය දැමීම සිදු වන්නේ ඇයි ?
සාමාන්‍යයෙන් සුර්ය විකීරන පොළොවට වැටී නැවත පරාවර්ථනය වෙයි එහෙත් වැසි වලාකුළු ඇති අවස්ථාවක මෙම කිරණ වැහි වලාකුළු වල වැදීමෙන් නැවත පරාවර්තනය සිදු වේ. එම නිසා වායු ගෝලයේ උෂ්ණත්වය වැඩි වේ. තවද වර්ෂාවක් ආසන්න වූ විට වායුගෝලයේ ආර්ද්‍රතාවය වැඩි වේ. මේ නිසා සිරුරෙන් පිටවන ජලවාෂ්ප වාෂ්පීකරණය අඩු වී දහදිය දැමීම සිදු වේ.
