සංගීත භාණ්ඩ 08

සංගීත භාණ්ඩ - අටවන කොටස

මෙම ලිපිය මගින් තවත් දේශීය සංගීත භාණ්ඩ යුගලයක් වන දවුල සහ තම්මැට්ටම පිළිබඳ ව කතා කරමු.

11.දවුල

දේශීය පංච තූර්ය සංගීත භාණ්ඩ වර්ගීකරණය ට අනුව විතතාතත වර්ගය ට අයත් වේ. එනම් මෙම සංගීත භාණ්ඩය වාදනය කිරීම සඳහා කෝටුවක් සහ අත භාවිත වේ. එසේ භාවිත කරනු ලබන කෝටුව කඩිප්පුව ලෙස හඳුන්වයි. දේශීය වාද්‍ය භාණ්ඩ අතර දිගු ඉතිහාසයක ට උරුමකම් කියන සංගීත භාණ්ඩයක් ලෙස දවුල හඳුන්වා දිය හැකි ය.

බෞද්ධ වෙහෙර විහාර සහ බෞද්ධාගමික චාරිත්‍ර අාශ්‍රිත තේවා කටයුතු සඳහා වාදන සම්ප්‍රදායක් වශයෙන් ද දේවාල හා බැඳි පුද පූජාවන් උදෙසා අනාදිමත් කාලයක සිට භාවිත වූ දවුල මංගල හා අවමංගල අවස්ථා වල දී වයනු ලබන වාද්‍ය භාණ්ඩයක් වශයෙන් ද ප්‍රචලිත ය.සබරගමු නර්තන සම්ප්‍රදාය තුළ ප්‍රධාන වාද්‍ය භාණ්ඩය ලෙස භාවිත වන්නේ ද දවුල යි.

අැසල ,කොහොඹ ,ගංසූරිය ,කිතුල් වැනි වටිනා දැව වර්ග භාවිත කරමින් දවුලේ කඳ සකස් කරනු ලබයි. ව්‍යවහාරික සංගීතයේ දී අවශ්‍ය අවස්ථාවල දී දවුල භාවිත කරනු ලබයි. දවුල වාදනයේ දී තියුණු විහිද වීම ට අවශ්‍ය පැත්ත සඳහා කඩිප්පුව උපයෝගී කර ගනු ලබන අකර ගැඹුරු හඬ විහිද වීම ට අවශ්‍ය පැත්ත සඳහා අත ද භාවිත කරනු ලබයි.

මහනුවර දළදා පෙරහැරේ දී උඩරට දවුල් වාදනය සඳහා ඉතා විශේෂ තැනක් හිමි වේ.

දවුල් වාදනයේ දී විවිධ දවුල් පද යොදා ගනී. කිටතක දොමිකිට ජෙංතක දොමිකිට  එසේ වාදනය කරන දවුල් පදයක් සඳහා නිදසුනකි.

12.තම්මැට්ටම

ලංකාවේ බෞද්ධ අාගමික පුද පූජා වල දී වැයෙන අනිවාර්ය අංගයක් ලෙස හේවිසි වාදනය දැක්විය හැකි ය. එම හේවිසි වාදනය සඳහා ප්‍රධාන සංගීත භාණ්ඩයක් ලෙස තම්මැට්ටම භාවිත වේ. විශේෂයෙන් ම විහාර ,දේවාල අාශ්‍රිත අාගමික අවස්ථාවන් වල දී දවුල හා එක් ව වාදනය කරනු ලබන සංගීත භාණ්ඩය වන්නේ තම්මැට්ටම යි. බෞද්ධ සිද්ධස්ථානයන් වල පොහොය දින හේවිසි මුර වාදනයේ දී , ගමන් හේවිසි සඳහා ත් ,අවමංගල බෙර වාදනයේ දී ත් දවුල සමඟ තම්මැට්ටම එක ට බැඳ හේවිසි වාදනය කරනු ලබයි.

මෙම වාදන භාණ්ඩයේ වම් අැසෙහි ගැඹුරු හඬක් අැති කිරීම සඳහා ඝන වූ සම් මගින් නිම කර තිබේ.දකුණූ අැසෙහි ශබ්දය ඉතා උස් ව නැගෙන සේ තුනී හමක් භාවිත කරමින් නිර්මාණය කර තිබේ.වම් අැස ට වඩා දකුණූ අැසෙහි මුහුණත කුඩා කර අැත්තේ හඬේ උස් ධ්වනිය ලබා ගැනීම සඳහා ය.

අැසල ,කොහොඹ ,කොස් වැනි දැව වර්ග භාවිත කරමින් තම්මැට්ටමේ කඳ කොටස නිර්මාණය කර තිබේ. දකුණු හා වම් අැස් සඳහා හරක් හෝ මුව හම් යොදා ගනී. වාදනය සඳහා කඩිප්පු දෙකක් යොදා ගනී. කෝටුවෙන් පමණක් වාදනය කරන නිසා මෙම සංගීත භාණ්ඩය විතත ලෙස දේශීය සංගීත භාණ්ඩ වර්ගීකරණයේ දී වර්ග කරනු ලබයි.

තම්මැට්ටමේ මුහුණත කුඩා කොටස් අැතුළත අැති පළමු රවුම අඬබෑය ලෙස හඳුන්වනු ලබයි.මුහණත ලොකු කොටස මණ්ඩම නම් වේ. තම්මැට්ටම් කඳින් දෙක එක ට සවි කර අැති තහඩුව කුන්දිරම්පල්ල නම් වේ.තම්මැට්ටමේ කඳ වටා යොදා අැති පටිය වෙනිවර කැරැල්ල නම් වේ. මෙම සංගීත භාණ්ඩය වාදනය කිරීම සඳහා ඉනේ බැඳ ගැනීම ට භාවිත කරනු ලබන ලණුව ඉන ලණුවයි.