අභිධර්මය 3 පාඩම (ඉගැන්වීම් උපකාරක කෙටි සටහන්)

සිතේ ගති III

       ශෝබන චෛතසික (25)

• කුසල සිත් සමග පමණක් යෙදෙන චෛතසික ශෝබන චෛතසික නම් වේ.
  
  

• ශෝබන චෛතසික 25 කි.
  
  

• විරති යනු වැළකීමයි. ශෝබන චෛතසික අතරින්,

  1. සම්මා වාචා - වැරදි වචනයෙන් වැළකීම.

  2. සම්මා කම්මන්ත - වැරදි ක්‍රියාවන්ගෙන් වැළකීම.

  3. සම්මා ආජීව - වැරදි ජීවන වෘතීන්ගෙන් වැළකීම.

  යන චෛතසික තුන විරති චෛතසික නමින් හැඳින්වේ.
  
  

• ශෝබන චෛතසික අතරින් අප්‍රමාණ සත්වයා කෙරෙහි පැතිරවිය යුතු,
  

  1. කරුණාව හා

  2. මුදිතාව

  යන චෛතසික දෙක අප්පමඤ්ඤා චෛතසික නමින් හැඳින්වේ.
  
  

  ශෝබන චෛතසික (25)     (සිතේ යහපත් ගති)
  ශෝබන සාධාරණ චෛතසික (19) 1. සද්ධා 2. සති 3. හිරි 4. ඔත්තප්ප 5. අලෝභ 6. අදෝස	7. තත්‍ර මජ්ඣත්තතා 8. කාය පස්සද්ධි 9. චිත්ත පස්සද්ධි 10. කාය ලහුතා 11. චිත්ත ලහුතා 12. කාය මුදුතා 13. චිත්ත මුදුතා 14. කාය කම්මඤ්ඤතා 15. චිත්ත කම්මඤ්ඤතා 16. කාය පගුඤ්ඤතා 17. චිත්ත පාගුඤ්ඤතා 18. කාය උජ්ජුකතා 19. චිත්ත උජ්ජුකතා	විරති චෛතසික (3) 1. සම්මා වාචා 2. සම්මා කම්මන්ත 3. සම්මා ආජීව අප්පමඤ්ඤා චෛතසික (2) 1. කරුණා 2. මුදිතා ප්‍රඥා චෛතසිකය (1) 1. පඤ්ඤා

   

• පහත වගුවෙන් ඉහත චෛතසික තේරුම් ගැනීමට පහසු වනු ඇත.
  

  පාලි	සිංහල
  තත්‍ර මජ්ඣත්ත - තා පස්සද්ධි ලහු - තා මුදු - තා කම්මඤ්ඤ - තා පාගුඤ්ඤ - තා උජ්ජුක - තා කාය පස්සද්ධි චිත්ත පස්සද්ධි	මැදහත් - බව සංසිඳීම සැහැල්ලු - බව මොලොක් - බව කටයුත්තට සුදුසු - බව ප්‍රගුණ - බව ඇද නැති - බව චෛතසික වල සංසිඳීම සිතෙහි සංසිඳීම

   

• කාය ලහුතා, චිත්ත ලහුතා ආදියද ඉහත දක්වා ඇති පරිදිම වටහා ගත යුතුය.