29 පාඩම, ගෘහස්ථ හා සමාජයික දියුණුවට බුදුදහමේ උපදෙස් (ඉගැන්වීම් උපකාරක කෙටි සටහන්)
-
අන්‍යන් කෙරෙහි බලපෑම් කල හැකි පුද්ගල එකතුවක් සමාජයක් ලෙස හඳුන්වයි.
-
පරාභව සූත්‍රය, කුල සූත්‍රය, සංවාස සූත්‍රය, සමජීවී සූත්‍රය, වේළුද්වාර සූත්‍රය, වසල සූත්‍රය ආදියෙහි ගෘහස්ථ හා සාමාජික දියුණුවට බුදුදහමේ එන උපදෙස් අන්තර්ගත වේ.
ගෘහස්ථ දියුණුව
-
පරාභව සූත්‍රයේ හා කුල සූත්‍රයේ සඳහන් වන පරිදි, පවුලක ප්‍රධානත්වයට දුස්චරිතවත්, අරපිරිමැසුම් දායක නොවන පුද්ගලයෙකු පත් වීම එම පවුලේ පිරිහීමේ දොරටුවක් වන්නේය.
-
කුල සූත්‍රයේ දැක්වෙන පරිදි ධනය ඉපැයීම මෙන්ම සුරක්ෂිත භාවයද, නැතිවන දෑ අලූතින් රැස් කිරීමද, දිරාගිය දෑ ප්‍රතිසංස්කරණය කිරීමද සාර්ථක ගෘහ ජීවිතයකට අත්‍යාවශ්‍යය.
-
සිඟාලෝවාද සූත්‍රයේ දැක්වෙන අඹු සැමි යුතුකම් හා මව්පිය දූ දරු යුතුකම් නොපිරිහෙලා ඉටුකිරීම, පවුල් සබඳතා සුර්ක්ෂිත වී පවුලේ දියුණුව ඇති වීමට උපකාරී වේ.
-
සමජීවී සූත්‍රයේ සඳහන් වන පරිදි පවුලක අඹු සැමි දෙදෙනාම ශ්‍රද්ධාවෙන්, ශීලයෙන්, ත්‍යාගශීලීත්වයෙන්, ප්‍රඥ්ඥාවෙන් සම තත්වයේ සිටීම සාර්ථක යුග දිවියකට හේතු වෙයි.
-
සංවාස සූත්‍රයෙහි, ආකාර හතරක පවුල් ජීවිත ගත කරන අඹු සැමියන් පිළිබඳව සඳහන් වෙයි.
1. මලමිනියක් මලමිනියක් හා වාසය කිරීම
2. දෙවියෙක් මලමිනියක් හා වාසය කිරීම
3. දෙවඟනක් මලමිනියක් හා වාසය කිරීම
4. දෙවියෙක් දෙවඟනක් හා වාසය කිරීම
-
මෙහිදී අධික වියදම් ඇති, සුරා සූදුවෙහි ඇලූනු, පාප මිත්‍ර සේවනය ඇති, කාම මිත්‍යාචාරයේ යෙදෙන, පුද්ගලයා මල මිනියකට උපමා කර ඇත. සුචරිතවත් පුද්ගලයා දෙවියෙකුට උපමා කර ඇත.
-
සාර්ථක ගෘහ ජීවිතයක් පවත්වා ගැනීමට, ආර්ථීකමය දියුණුව මෙන්ම කායිකව මානසිකව සෞඛ්‍ය සම්පන්න බවද අත්‍යාවශ්‍යය.
-
මානසික සෞඛ්‍ය යහපත්ව පවත්වා ගැනීම සඳහා මෛත්‍රිය, කරුණාව, ඉවසීම, පරිත්‍යාගශීලීත්වය ප්‍රගුණ කිරීම උපකාරී වේ.
සමාජයික දියුණුව
-
පංසිල් සුරකින සමාජයක වාසය කරන පුද්ගලයා ආරක්ෂිත වන අතර එවන් සමාජය දිනෙන් දින දියුණු වන්නකි.
-
අත්තූපනායික ධර්ම පර්යාය අනුගමනය කිරීමෙන් හා සිඟාලෝවාද සූත්‍රයේ සඳහන් වන අන්යෝන්‍ය යුතුකම් ඉටු කිරීමෙන් පුද්ගල සම්බන්ධතා ශක්තිමත් වී, සමාජීය අවුල් වියවුල් දුරු වේ.
-
තවද යහපත් සමාජයකට මෙත්තා, කරුණා, මුදිතා, උපේක්ඛා යන සතර බ්‍රහ්ම විහරණයෙන් හා දානය, ප්‍රිය වචනය, සමානාත්මතාව, අර්ථචර්යාව යන සතර සංග්‍රහ වස්තුවෙන් සංග්‍රහ කිරීමත් ඡන්ද, ද්වේශ, භය, මෝහ යන සතර අගතිය පිටුදැකීමත් අවශ්‍යය.
අභ්‍යාස:-
ශ්‍රේණි විභාගය 2016
1. අංගුත්තර නිකායේ කුල සූත්‍රයේ දැක්වෙන ගෘහ ජීවිතයේ පරිහානිය සඳහා හේතුවන කරුණු හතර දක්වා එමගින් පවුලක පරිහානිය සිදුවන අයුරු පැහැදිලි කරන්න. (ල. 5)
ආදර්ශ ප්‍රශ්න
1. පවුලක අභිවෘද්ධිය සලසා ගැනීම සඳහා බුදුදහමේ එන උපදෙස් මොනවාදැයි පහදන්න. (ල. 10)
