රසායනික නොවන රෝග පාලනය

 රසායනික නොවන රෝග පාලනය

01.පිපිඤ්ඤා වගාවේ රෝග පාලනය

03.ගෝවා වගාවේ රෝග පාලනය

• දියමලන් කෑම
  තවාන් දැමීමට පෙර තවන් පස ජීවානුහරණය. ක්‍රමාණුකූල අන්දමට වගා ක්‍රම අනුගමනය කිරීම.
• යටිපුස් රෝගය
  ශෂ්‍ය මාරු ක්‍රම අනුගමනය කිරීම වැදගත්ය.තවන් පස ජීවානුහරණය
• කළු කුණුවීම
  සැන්තොමොනාස්කම්පෙස්ට්‍රිස් නම් බැක්ටීරියාව මගින් වැදෙන මෙම රෝගය වලක්වා ගැනීම සඳහානියමිත වගාක්‍රම හා ශෂ්‍ය මාරු ක්‍රම අනුගමනය කිරීම සුදුසුය.
• බරවා රෝග
  පසෙහිආම්ලික බව වැඩි ස්ථානවල මෙම රෝගය නිසා වගාවට දරුණු හානි ඇතිවිය හැකිය.ප්ලැස්මොඩි ෆෙරා බ්‍රැසිකේ නම් දිලීරයෙන් සෑදෙන මෙම රෝගය වලක්වා ගැනීම සඳහානියමිත වගා ක්‍රම අනුගමනය කිරීම. ශෂ්‍ය මාරු ක්‍රම අනුගමනය කිරීම වැදගත්ය.
• පත්‍ර පුල්ලි රෝගය
  මයිකොස්රෙල්ලාබ්‍රැසිකෝලා නම් දිලීයෙන් වැළදේ. මිශ්‍ර බෝග වගාව මගින් තරමක් දුරට මගහරවා ගත හැක.

04.වට්ටක්කා වගාවේ රෝග පාලනය

• යටි පුස් රෝගය
  මෙම දිලීර රෝගය නිසා පත්‍රමත කහ පැහැති කෝණාකාර පුල්ලි ඇති වේ. පත්‍ර දුඹුරුපැහැ ගැන්වී හැකිලී යයි.පත්‍ර යටි පැත්තේ අලු පැහැති බීජානු සමූහ දක්නට ලැබේ.
• පිටි පුස් රෝගය
  දිලීරයක් මගින් ඇති වේ. පත්‍ර කහ පැහැ වේ. පත්‍රවල දෙපැතතේම සුදු පැහැති බීජානු සමූහ දිස් වේ.
  - පාලනය
  ධාරක පැළෑටි හා කුකර්බිටේසි කුලයට අයත් වල් පැලෑටි වර්ග විනාශ කිරීම..
• මෘදු කුණුවිමේ රෝගය (පිතියම් විශේෂ)
  දිලීරයක් මගින් ඇති වේ. කදෙහි පාමුල හා ඵල මතුපිට මෘදු කුණුවීමක් හටගනී.
  - පාලනය
  අධික තෙතමනය හාආර්ද්‍රතාවය මගහැරීම
  පස බුරුල්කර වාතාශ්‍රය දියුණු කිරීම
• විචිත්‍ර වෛරසය
  පත්‍ර මත කොල හා කහ පැහැති පුල්ලි ඇතිවේ. පත්‍ර බොකුටු වී රැලි වැටී, පැල්ලම් ද ඇතිවේ.
  - පාලනය
  රෝගී පැල උදුරා විනාශ කරන්න.
  කෘම්නාශක යොදා සුදුමැස්සන් වැනි රෝග වාහකයන් මර්ධනය කරන්න.

05.බටු වගාවේ රෝග පාලනය

• දියමලන්කෑම
  රෝග කාරකයින්

1. පියුසාරියම් විශේෂ (Fusariumspp)
2. පීතියම් විශේෂ (Pythiumspp)
3. පයිටොප්තොරා විශේෂ (Phytopthoraspp)
4. රයිසොක්ටෝනියා විශේෂ (Rhizoctoniaspp)

රෝග ලක්ෂණ
තවානේ පැල පාමුලින් කුණුවී යන අතර, පසුව පැල මැරී යයි.
රෝග පාලන ක්‍රම

• බීජ ප්‍රතිකාර කිරිම තුළින් මෙම රෝගය බොහෝ දුරට පාලනය කරගත හැක
• බීජ ප්‍රතිකාර සදහා වම්බටු බීජ කිලෝ ග්‍රැම් 1කට කැප්ටාන් 50% තෙ.කු.ග්‍රෑම් 600ක් හෝ කැප්ටාන් 80% තෙ.කු. ග්‍රෑම් 375ක් හෝ තිරාම් 80% තෙ.කු.යොදාගන්නේ නම් ග්‍රෑම් 450ක් ද වන පරිදි මිශ්‍ර කළ යුතුය
• මිට අමතරව පාංශු ප්‍රතිකාර කිරිම තුළින් ද මෙම රෝගය පාලනය කල හැක
• මේ සදහා කැප්ටාන් 50% තෙ.කු. නම් ග්‍රෑම් 12ක්ද, කැප්ටාන් 80% තෙ.කු.නම් ග්‍රෑම් 8ක්ද, තිරාම් 80% තෙ.කු. යොදාගන්නේ නම් ග්‍රෑම් 14ක්ද, ක්ලෝරොතැලොනිල් 75% තෙ.කු. යොදාගන්නේ නම් ග්‍රෑම් 12ක්ද වනසේ ජලය ලීටර 10කදියකර යෙදීම සිදුකල හැක

ශෂ්‍ය විද්‍යාත්මක ක්‍රම

• ජල වහනය දියුණු කිරිම
• රෝගි ශාක ගලවා විනාශ කිරිම
• නිසි ලෙස තවාන් පාලනය කිරිම
• තවාන් මාධ්‍ය ජීවාණුහරනය කිරිම

• බැක්ටීරියා හිටුමැරිමේ රෝගය
  රෝග කාරකය - රැල්ස්ටෝනියා සොලනාසෙයාරුමි (Ralstoniasolanasearum)

රෝග ලක්ෂණ

• පළමුව ශාකයේ අග්‍රස්ථ කොටස් මැලවී යන අතර, පසුව මුළු ශාකයම මැලවී මැරී යයි
• ශාකයේ විවිධ වර්ධන අවස්ථාවල අසාදනය විය හැක
• ශාක ක‍දේ පහළ කොටසින් ආගන්තුක මුල් ඇතිවේ.ශාකයේ පහළ කොටසේ සනාල කලාප දුර්වර්ණ වේ
• මෙම බැක්ටීරියා පසේ ජීවත් වන අතර, ජලය මඟින් පැතිරේ, තෙත් කලාපයේ මෙම රෝගය බහුලව දක්නට ඇත
• ශාකයේ කඳ පස් මට්යමට තරමක් උඩින් මුවහත් පිහියකින් කපා, කැපු අත්තපිරිසිදු ජල භාජනයක බහාලු විට කඳින් දුමාරයක් ලෙස බැක්ටීරියා සහිත සුදුපැහැති දියරයක් වෑස්සිමට පටන් ගනි. මෙමගින් වෙනත් හේතු නිසා ඇතිවන මැලවීමක්වෙන් කොට හඳුනාගත හැක

පාලන ක්‍රම

• සොලනේසියේ කුලයට අයත් නොවන වෙනත් බෝග සමග බෝග මාරු කරමින් වගා කරන්න
• නිරෝගි බීජ සහ රෝපණ ද්‍රව්‍ය භාවිතය
• වල් පැලෑටි මර්දනය කර ක්ෂේත්‍රය පිරිසිදුව තබා ගැනීම
• කාණු පද්ධතිය මනා ලෙස සකස්කර ක්ෂේත්‍රයේ ජල වහනය දියුණු කිරීම
• ආසාදිත ශාක කොටස් පස් සමඟ ගලවා විනාශ කිරීම
• ප්‍රතිරෝධී ප්‍රභේද වගා කිරීම, උදාහරණ:- පාදාගොඩ වර්ගය

• පාදස්ථ කුණුවීම හා මුල් කුණුවීම
  රෝග කාරකයා
  - පියුසාරියම් විශේෂ (Fusarium SPP)
  - රයිසොක්ටෝනියා සොලනයි (Rhizoctoniasolani)
  - ස්ක්ලෙරොටියම් රොල්ෆ්සි (Sclerotiumroltsii)
  රෝග ලක්ෂණ

• ශාක කදේ පසට ඉතාමත් ආසන්න ප්‍රදේශයේ මෘදුකුණුවීමක් දක්නට ලැබේ
• මෙම ස්ථානවල සුදුපාට පුළුන් ආකාර පුස්වලින් ආවරණය වී පවතී
• මුල් දුර්වර්ණ වීම, ශාක වායව කොටස් මැලවී මැරීයාම සිදු වේ
• ඉහළ උෂ්ණත්වයක් හා ආර්ද්‍රතාවක් ඇතිවිට පැතිරීයාම සීඝ්‍රයෙන් සිදු වේ

රෝග පාලන ක්‍රම
ශෂ්‍ය විද්‍යාත්මක ක්‍රම

• සොලනේසි කුලයට අයත් නොවන වෙනත් බෝග සමඟ බෝග මාරුව සිදු කරන්න
• ආසාදිත ශාක ගලවා විනාශ කරන්න
• ක්ෂේත්‍රයේ ජලවහනය දියුණු කරන්න

• ඇන්ත්‍රැක්නොස් ඵල කුණුවීම
  රෝග කාරකය - කොලෙට්‍රොටිකම් විශේෂ (Colletotrichum SPP)

රෝග ලක්ෂණ

• මේරූ ඵල මත විවිධ ප්‍රමාණයේ ගිලී පවතින පුල්ලි දක්නට ලැබේ. පසුව මේ ඵල හැලී යයි
• මල් හා ළපටි දළුද තෙත් සහිත කාලගුණ තත්ත්වවලදී ආසාදනය වී, දුඹුරු පැහැයට හැරී හැලී යා හැක

රෝග පාලන ක්‍රම
ශෂ්‍ය විද්‍යාත්මක ක්‍රම

• නිර්දේශිත රසායනික පොහොර භාවිතය
• නිර්දේශිත පරතරයට බෝග වගා කිරීම
• බෝග මාරුව
• ආසාදිත ශාක කොටස් විනාශ කිරීම
• අස්වනු නෙලීමේදී හා ප්‍රවාහණයේදී යාන්ත්‍රික හානි අවම වන ආකාරයට කටයුතු කිරීමෙන් රෝග ආසාදනය වීම වළක්වා ගැනීම.

• ෆෝමොප්සිස් අංගමාරය
  රෝග කාරකය - ෆෝමොප්සිස් වෙක්සාන්ස් (Phomopsisvexans)
  රෝග ලක්ෂණ

• ශාකයේ වායව කොටස්වලට ඕනෑම වර්ධන අවධියකදී ආසාදනය විය හැක
• මුලින්ම කඳ වටා පටියක් ආකාරයට පැල්ලම් දැකගත හැක. පසුව මෙම ලප ඇති ස්ථානයට ඉහළින් ඇති වායව කොටස් මැරී යයි
• පත්‍රවලට රෝග ආසාදනය වූ විට පත්‍රවල රවුම් ආකාර පුල්ලි ඇතිවේ. මෙම පුල්ලි තද දුඹුරු හෝ අළු පාට වන අතර, වටේට තද දුඹුරු පාට දාරයක් ඇත
• පසුව මෙම පුල්ලිවල මැද කලු පාටට හැරේ. පත්‍ර කහපාට වී මැරී යයි
• ඵල මත ඇතිවන පුල්ලි පත්‍ර පුල්ලිවලට සමාන ආකාරයක් ගන්නා අතර, තරමක් විශාල වෙයි
• ආසාදිත ඵල මෘදු හා දියරමය ස්වභාවයක් පෙන්වයි

රෝග පාලන ක්‍රම
ශෂ්‍ය විද්‍යාත්මක ක්‍රම

• ආසාදිත ශාක කොටස් විනාශකර දැමීම
• බෝග මාරුව

• පත්‍ර කුඩාවීමේ රෝගය

රෝග ලක්ෂණ
ශාක පත්‍ර කුඩාවේ. ශාක පත්‍ර කඳට ඇලී ඇත්ස්වභාවයක් ගන්නා අතර, ඒවා විශාල සංඛ්‍යාවක් එකට ගොනුවී පවතී. ශාකය කුරු වනඅතර, පදුරුමය ස්වභාවයක් පෙන්වයි. බොහෝවිට මල් හට ගැනීමක් සිදු නොවේ.මයිකොප්ලාස්මා නැමති ජීවියෙකු මෙම රෝගයේ රෝගකාරකයා ලෙස ක්‍රියාකරණු ලබන බවපැවසේ.
රෝග පාලන ක්‍රම
ආසාදිත ශාක ක්ෂේත්‍රයෙන්ඉවත් කර විනාශ කිරීම.