ලොරෙන්ස් වක්‍රය හා ජාල රේඛය
කවුද හොයා ගත්තේ ?
ලොරෙන්ස් වක්‍රය හදුන්වා දෙන ලද්දේ ලොරෙන්ස් නමැති පුද්ගලයා විසිනි.මෙම වක්‍රය මගින් විචල්‍යයන් දෙකක් අතර පවතින සම්බන්ධතාවය පිළිබද සොයා බැලිය හැකිය.විශේෂයෙන්ම විචල්‍යයන් දෙකක් අතර අසමානතාවය මෙයින් පෙන්නුම් කල හැකිය.
ලොරෙන්ස් වක්‍රය මගින් පෙන්නුම් කරන්නේ මොකක්ද ?
මුලික වශයෙන්ම රටක ආදායම බෙදීයාමේ ස්වරුපය නැතහොත් ආදායම් විෂමතාවය පෙන්නුම් කිරීම සදහා ලොරෙන්ස් චක්‍රය යොදා ගනී.එනම් රටක සමස්ත ආදායම සමස්ත ජනගහනය අතර බෙදී ගොස් ඇත්තේ කෙසේද යන්න මෙයින් විග්‍රහ කරති.එපමණක් නොව ආදායම හා පරිභෝජනය ආදායම හා ඉතුරුම් ආදී විචල්‍යයන් දෙකක් අතර පවතින සම්බන්ධතාවය මෙම වක්‍රය මගින් පෙන්නුම් කල හැකිය.
උදාහරණ මොනවාද ?
නොයෙක් නිෂ්පාදන ආයතනයන්හි නිෂ්පාදන ප්‍රමානයන්හි ලාභයේ වෙනසක් පවතීද යන්න සොයා බැලීමටද මෙමගින් හැකිවේ.රටක සංවර්ධනය මැනීමේ නිර්නායකයන් වන සෞඛ්‍ය හා සනීපාරක්ෂාව ,අධ්‍යාපනය ආදී විචල්‍යයන් මෙන්ම ලොරෙන්ස් චක්‍රයද සංවර්ධනය මැනීමේ නිර්මාණයක් ලෙස භාවිත කල හැකිය.
අප විසින් සලක බලන විචල්‍යයන් දෙක අතර අසමානතාවය කොතෙක්ද යන්න රදා පවතින්නේ ලොරෙන්ස් චක්‍රය සම ව්‍යාප්ති රේඛාවෙන් කොතෙක් දුරට අත්ව පිහිටන්නේද යන්න මතයි.වක්‍රය සම ව්‍යාප්ති රේඛාවට ආසන්නයේ පිහිටයි නම් විචල්‍යයන් දෙක අතර අසමානතාවය අඩු බවත් චක්‍රය සම ව්‍යාප්ති රේඛාවෙන් කොතෙක් දුරට අත්ව පිහිටන්නේද යන්න මතයි.වක්‍රය සම ව්‍යාප්ති රේඛාවෙන් ඈතට යත්ම අසමානතාවය වැඩි වෙන බවත් කියවේ.
ලොරෙන්ස් චක්‍රය මගින් ජිනී අනුපාතිකය ගණනය කර ලැබෙන පිළිතුර අනුව විචල්‍යයන් දෙක අතර අසමානතාවය සංඛ්‍යාත්මකව මන බැලිය හැකිය.ජිනී සංගුණකය 0-1 ත් අතර පිහිටයි.අගය 0 ලැබුනහොත් විචල්‍යයන් දෙක අතර අසමානතාවය නැති බවත්, 1 වුවහොත් පුර්ණ අසමනතාවයක් ඇතිබවත් අදහස් වේ.ජිනී සංගුණකය 0.5 ට වැඩි නම් ආදායම් විෂම ව්‍යාප්තියේ මධ්‍යස්ථ බවක්ද අගය 0.5 ට අඩු නම් විෂමතාවය අඩු බවක්ද කියවේ.
ලොරෙන්ස් චක්‍රයට වටවන ක්ෂේත්‍ර ඵලය සම ව්‍යාප්ති රේඛාවට වටවන ක්ෂේත්‍ර ඵලයෙන් බෙදීමෙන් ජිනී සංගුණකය ගණනය කල හැකිය.රටවල් දෙකක ජනතාවගේ ආදායම් විෂමතාවය සන්සන්ධනය කිරීමට මෙය භාවිත කල හැකි අතර එකම ප්‍රස්ථාරයේ රටවල් දෙකක් සදහා ලොරෙන්ස් චක්‍ර දෙකක් නිර්මාණය කල හැකිය.රටක සහනාධාර ලබා දිය යුත්තේ කුමන කණ්ඩායමටද බදු අය කරගත යුත්තේ කුමන කණ්ඩායමෙන්ද යන්න මෙම වක්‍රය මගින් ලැබෙන තොරතුරු අනුව නිගමනය කල හැකි වේ.
ජාල රේඛය
සංඛ්‍යාත ව්‍යාප්තියක් නිරුපණය කිරීම සදහා බහුලව භාවිත කරන ප්‍රස්ථාරයක් ලෙස ජාල රේඛය හැදින්විය හැකිය.
දිග සංඛ්‍යාතයට සමාන වන පරිදි අදිනු ලබන සෘජුෙකා්ණාස්‍රය ජාල රේඛයයි.
ජාල රේඛයයි තීරු ප්‍රස්ථාරයි සමානද ?
ජාල රේඛය හා තීරු ප්‍රස්ථාරය සමාන ස්වරුපයක් ගන්නා නමුත් මෙම ප්‍රස්ථාර වර්ග දෙකෙහි වෙනසක් පවතී.තීරු ප්‍රස්ථාරය ඒකමාන රුප සටහනක් වන අතර ජාල රේඛය ද්විමාන රූප සටහනකි.ජාල රේඛයේ දිග මෙන්ම පළලද සැලකිල්ලට ගන්නා නමුත් තීරු ප්‍රස්ථාරයේ සැලකිල්ලට ගනු ලබන්නේ දිග පමණි.
උසස් පෙළ
ආර්ථික විද්‍යාව
(සිද්ධාන්ත/පුනරීක්ෂණ)
තනි හෝ කණ්ඩායම් පන්ති
071-7556342 (කොළඹ/ගම්පහ අවට පමණි)
(විශ්වවිද්‍යාල සිසුවෙකු විසින් මෙහෙයවයි)
