කොහොඹා කංකාරිය...
කොහොඹා කංකාරිය.
කොහොඹා කංකාරිය උපතට තුඩු දුන් පුවත මෙසේය. විජය රජු කුවේණිය දුන් පොරොන්දු කඩ කොට දරු දෙන්නා සමග ඔවුන්පලවා හැරීම් නිසා කුවේණිය විසින් රජුට ශාප කරන ලදී. මෙම සාපය පඩුවස්දෙව් රජුට බලපා ඇති බවත් ඉන් පඩුවස්දෙව් රජු රෝගාතුර වූ බවත් කියැවේ. මේ බව දැනගත් සක්දෙව් රජු මෙය සුව කළ හැක්කේ මලය රජුට පමණක් බව දැන ගත්තේය. මලය රජතුමා ගෙන්වා ගැනීමේ කාර්යය ඊශ්වර ට භාර දෙන ලදී සක්දෙව් රජුගේ නියෝගය පිළිගත් ඊශ්වර මලය රජු ගෙන්වීමට උපක්‍රමයක් යොදන ලෙස රාහු අසුරේන්ද්‍රට පවරන ලදී. ඌරු වෙසක් මවා ගත්තත රාහු අසුරේන්ද්‍රයා මලය රජුගේ මඟුල් උයන පරික්ෂා කරන්නට විය. උයන්පල්ලා මේ පිලිබදව මලය රජුට සැළකර සිටි හෙයින් රජුගේ සොහොයුරන් වන සදසිරු හා කිරිසිරු හා තවත් දසදහසක් පිරිසද සමග මලය රජු ඌරා ලුහු බැන්දේය. ඌරා පසු පස එළවා ආ පිරිස මහනුවර හන්තාන කන්ද දක්වාගෙන එනු ලැබීය. මලය රජු ඌරා අල්ලා ගත් අවසානයේ ඌරාට කඩු පහරින් පනින විට ඌරා ගල් විය මේ අවස්ථාවේ සක්දෙව් රජපෙනී සිට මලය රජු මෙරටට ගෙන්වීමට හේතු සැලකර සිටිනු ලැබීය. පසුව මලය රජු පඬුවස්දෙව් රජු හමු වී කරුණු විමසා එතුමාගේ උයනේ විසිතුරු රගමඩල සාදවා හැටපස් මංගල්‍යයක් කොට රජුගේ සිත සතුටු කොට රෝගය නිවාරණය කළ බැව්කියවේ. එදා මෙදා තුර පැවති හැටපස් මංගල්‍යය කොහොඹා කංකාරිය නම් වේ. මෙම පුරාවෘත්තය සුළු වෙනස්කම් සහිතව කංකාරි උත්සවයේ පසුතලයට සම්බන්ධ වී පවති.
කතා පුවත :
යක්ෂ ගෝත්‍රික කුමාරිකාවක් වූ කුවේණියගේ නොම ලද සහය ඇති ව ලංකාවේ රාජ්‍යයට පත් විජය කුමරු ,අනතුරුව කුවේණිය හා ඇගේ දරුවන් දෙදෙනා අතහැර දමා ආර්ය ගෝත්‍රික කුමාරිකාවක් සරණ පාවා ගනී .
අසරණ වූ කුවේණිය නැවතත් සිය ඥාතීන් වෙත යන අතර එහිදී ඇය විසින් කල පාවාදීම නිසා කෝපයෙන් සිටි ඔවුන් කුවේණිව ඝාතනය කරයි .
දරු දෙදෙනා වනයට පලා යන අතර කුවේණිය මිය යන අවස්ථාවේ දී විජය රටට සාප කරයි .
එහෙත් ඇගේ ශාපය පල දීමට තරම් කාලයක් විජය රජු ජීවත් නො වූ අතර, ඒ අය පලදෙන්නේ විජය රජුගෙන් පසු රාජ්‍යත්වයට පත්වූ පඬුවස්දෙව් රජු ටයි .
දෙවි දෝෂ යනුවෙන් හැඳින්වූ මෙම රෝගය රජු සුවපත් කිරීම සඳහා මලය දේශයෙන් රාජ කුමාරවරුන් තිදෙනෙකු කැඳවා අනුරාධපුර මහ මෙවුනා උයනේ දී හැටපස් මංගල්‍යය සිදු කිරීම සිදුකර අතර ඉන් රජු සුවපත් විය .
පැවැත්වීමේ අරමුණු :
- අස්වනු සාර කර ගැනීම තුළින් සෞභාග්‍යයත්,සමෘද්ධීයත් උදා කර ගැනීම සඳහා දෙවියන්ට භාර වීම
- පසුගිය කන්නයේ සිදුකළ භාර ඔප්පු කිරීම හා පුද පඬුරු පූජා කිරීමෙන් දෙවියන් වෙනුවෙන් වෙන් කර පළමු අස්වැන්න දෙවියන්ටපුද පූජා පැවැත්වීම.
- වසංගත රෝග, ලෙඩ දුක් පීඩා හා අතුරු ආන්තරා වලින් මෙන්ම අපල උපද්‍රවයන් මිදීමේ හැකියාව යහපත් ජීවිතයක්ගත කිරීමට දෙවි දේව ආශිර්වාද ලබා ගැනීම .
- ලෝකයේ පවතින සියලු බලවේග හා ශක්තීන් පාලනය කළ හැකියි යැයි විශ්වාස කරන විවිධ විවිධාකාර අදෘශ්‍යමාන බලවේග සතුටු කරමින් ස්වභාව ධර්මයේ පැවැත්ම මත යහපත් සැලසුම් සහගත අයුරින් ඉල්ලා සිටීම බලවේග වෙත යටහත් පහත්කන්නලව් ඉදිරිපත් කිරීම.
- ජාතික හා සංස්කෘතික උරුමයක් ලෙස සලකමින් ඒවා මතුපිට මතු පරපුර වෙනුවෙන් දායාද කිරීමේ අරමුණ හා සංරක්ෂණය කිරීම.
- නර්තන විෂය හදාරන මෙන්ම ඒ පිළිබඳව පර්යේෂණ සිදු කරන හා තොරතුරු හදාරන්ගේ අධ්‍යාපනික අවශ්‍යතා සඳහා .
පවත්වන කාලය :
සාම්ප්‍රදායිකතව කොහොඹාකංකාරිය පවත්වන්නේ ගොයම් කපා, අසවනුපාගා, ගෙට ගෙන අටුකොටු සරු සාර පවත්වන මාර්තු අප්‍රේල් යන මාසවල දී ය .
ඊට අමතරව හේතු සඳහන් පරිදි වෙනත් අරමුණු වෙනුවෙන් ද මෙම ශාන්ති කර්මය සිදු කරන හෙයින් වසරේ වෙනත් කාලවල දී දපවත්වනු ලැබීම විශේෂත්වයකි .
ප්‍රචලිත ප්‍රදේශ :
උඩුනුවර
යටිනුවර
දුම්බර
හේවා හැට
හාරිස් පත්තුව
තුන්පනේ
සත්කෝරලේ
සතර කෝරළේ
ඉහත සඳහන් ප්‍රදේශ විශේෂයෙන් ම වාර්ෂිකව මෙම කොහොඹා කංකාරි ශාන්ති කර්ම මංගල්‍යය පවත්වනු ලබයි .
ප්‍රධාන වාද්‍ය භාණ්ඩ :
මේ සඳහා භාවිතා කරන ප්‍රධාන වාද්‍ය භාණ්ඩ වන්නේ ගැටබෙරය හෙවත් උඩරට බෙරය වන අතර ඊට අමතරව තාල තැබීම සඳහා තාලම්පොට උපයෝගී කරගැනීම කර ගැනීම විශේෂ වෙයි .
ප්‍රධාන රංග වස්ත්‍රාභරණ :
කොහොඹා කංකාරිය ශාන්ති කර්මය ප්‍රධාන රංග වස්ත්‍රාභරණ ලෙස උඩරට වෙස් ඇඳුම් කට්ටලය වේ.ජනශ්‍රැතයෙ සදහන් ආකාරයට එය නිර්මාණය කොට තිබේ.
තවද මෙම ඇදුම් කට්ටලය මලය රජුගේ ඇඳුම් කට්ටලය අර දෙයක් වන පරිදි සකසා ඇත .
වෙස් නර්තන ශිල්පියෙකු ගෙ වෙස් ඇඳුම් කට්ටලය හා එහි පිළිවෙළ අපි ඔබට ලබා දී ඇත.
චාරිත්‍ර විධි රටා :
කොහොඹා යක් කංකාරියේ පූජා විධි රටාව ප්‍රධාන වශයෙන් කොටස් දෙකකට බෙදේ
- පූර්ව චාරිත්‍
- ප්‍රධාන පුද පූජා රටා
පූර්ව චාරිත්‍ර :
දෙවියන් වෙනුවෙන් සහල් වෙන් කිරීම.
නැකතට අනුව කප් සිටුවා ශාන්තවා ශාන්තිකර්මයට දෙන වෙන් කරවා ගෙන එයට අවශ්‍ය ද්‍රව්‍ය සූදානම් කර ගැනීම.
ඇප වශයෙන් පොල් ගසක ගොබ වෙන් කර ගැනීම.
ආතුරයා යනු කොහොඹා කංකාරිය සිදු කරන නිවෙසේ හිමි කරුවා වේ. ඔහු විසින් ගමේ ප්‍රභූ පිරිස වෙත හා අන් අයට ආරාධනාකිරීම මෙන් ම ඒ බව දැනුම් දීම.
කොහොඹාකංකාරි සිදු කරන්නේ ගමේ පොදු චාරිත්‍රයක් ලෙස ලෙස මෙන්ම ගමේ ඇවිදිමින් අවශ්‍ය කළමනා සියලු පවුල්වලින් වලින් එක්රැස් කරගැනීම විශේෂයි.
කංකාරි මඩුව ඉදි කිරීම.
කංකාරියට සහභාගී වන සියලුම දෙනා පෙවීම ඉතාමත් වැදගත් .මෙය ද තව එක් ප්‍රධාන අංගයක් හා චාරිත්‍ර විධියකි.
ප්‍රධාන පූජා විධි :
යහන හෙවත් අයිලය මතට ආභරණ වැඩමවීම.
මහා යාතිකාව
මගුල් බෙර වාදනය හා අත්‍යා බෙර වාදනය
යක් ඇනුම
අස්නේ නැටීම
යක්තුන් පදය
අයිලය යැදීම
ගුරුගේ මාලාව
කතා පහ
දාන පහ
හත් පද පෙලපාලිය
දුනු මාලප්පුව
කෝල් පාඩුව
ආවැන්දුම
යක්කම් පහ
මඩු පුරය
හත් තාලය
කප ගැලවීම
කඩවර පිදීම
ගබඩා කොල්ලය
කොහොඹා හෑල්ල
මා මල විදීම
මරා පද නැටීම
ගෙට ගිනි තැබීම
රඟ මඩලේ සැරසිලි :
රංග මණ්ඩපය.
මේ සඳහා රියන් හැටක් දිග ද ,රියන් තිහක් පළලින් ද යුක්ත වූ මණ්ඩපයක් ඉදි කරන අතර සම්ප්‍රදානුකූලව මෙම මඩුවහැට පද හෙවත් රෑට 60 කින් සමන්විත වේ.
එමෙන්ම එය පස් වලු ද පොල් පුවක් ආදී වූ මල් වලින් ද සරසනු ලැබේ .
අයිලය හා යක් ගෙය.
- අයිලේ කරනු ලබන්නේ කංකාරි මඩුවේ කොනක යක් ගෙට මුහුණලා සිටින පරිදි ය.
- කෙසෙල් පතුරු , ගොක් කොළ ආදිය සරසා අලංකාර කරන ලද අයිලේ සකස් කරන්නේ ගැබ් තුනක් හා හතරක් වන පරිදිය.
- අයිලයේ කට කැපීම චාරිත්‍රානුකූලව සිදු කරන අතර එහිදී පැරණි ශිල්පීන් විසින් අයිලය සැරසීමේදී ඉර පායන දෙස බලා කෙසෙල් ගස් නවයක් ගෙන ඒවා සැරසිලි කටයුතු සඳහා යොදා ගනු ලබයි.
- යක් ගේ සඳහා මහල් දෙකකින් නිමවන අතර උඩු වියන් බද කෙසෙල් කැන් එල්ල සරසයි.
Prabash PrabashMadusanka