උඩුකුරු තෙරපුම සාමාන්යයෙන් තේරුම් ගැනීමට තරමක් අපහසුයි කියලයි හිතෙන්නේ. නමුත් තියෙන දේ ගැන අවබෝධයක් ගත්තහම එහි පහසුව වැටහේවි.
උඩුකුරු තෙරපුම පිළිබද ආකිමිඩිස් නියමය කවුරුත් දන්නවා ඇති. මම ඒක නැවත ලියන්න යන්නේ නෑ.
සරලව කියනව නම් උඩුකුරු තෙරපුම ගැන අද්යයනය සදහා කරුණු 2ක් ඔස්සේ යන්න පුලුවන්.
1.තරලය මත පා වෙන වස්තු පිළිබද වටහා ගැනීම.
2.තරලය තුල ගිලී අති වස්තු පිළිබධ අද්යයනය
මම සරලව පහදන්නම්.
ඔය වස්තුව අතුලු කරාම ඔය වස්තුව තරලය තුල අත් කර ගන්නා පරිමාවක් තියනවනේ. වස්තුව අතුලු කරන්න කලින් ඔතන තිබ්බේ මොනාද? ඒ පරිමාවට අදාළ ජල පරිමාවක්නෙ. ඒ ජලය ටික කිසි ගැටලුවක් නැතුව එතන සමතුලිතතාවයේ තිබුනනේ. නේද? ඒ කියන්නේ ඒ ජල පරිමාවේ බරට සමාන බලයක් අනිවාර්යෙන්ම ඉහළට ක්රියාත්මක වෙලා තියල තියෙනවා.
නමුත් වස්තුව ඇතුළු කළාට පස්සේ එතන තීයෙන්නේ දන් වස්තුවේ පරිමාවනෙ. මොකද අර ජලය ටික විස්තාපනය වෙලා ගිහිල්ල. ඒත් අර කලින් කිව්ව විදිහට විස්තාපනය වෙන්න කලින් තිබ්බ ජල පරිමවේ බරට සමාන බරක් ඉහලට ක්රියාත්මක වුනානේ.ඒ බලය දන් අර වස්තුව මත ක්රියා කරනව. ඕක තමා theory එක. හරිම සරලයිනෙ.
දන් ඕගොල්ලො සැලකිලිමත් නම් දෙයක් හදුනා ගන්න පුලුවන්. ඒ තරලයෙ මොකක් හරි ගිලෙන වස්තුවේ පරිමාවට අදාලවයි මේ බලය ක්රියාත්මක වෙන්නේ කියල. රිජිෆෝම් කෑල්ලක් ගැන හිතන්නකෝ. රිජිෆෝම් එකේ යම් පරිමාවක් ජලයේ ගිලුනු පසු ඒ පරිමාවට අදාල ජලයේ බරක් විස්තාපනය වෙනවා.කලින් එතන ඒ බරට සමාන බලයක් උඩට ක්රියාත්මක වුනානේ. ඒක දන් අර ගිලුනු රිජිෆෝම් පරිමාව මත ක්රියාත්මක වෙනවා.යම් විටකින් ඒ බලය රිජිෆෝම් එකේ බරට සමාන නම් රිජිෆෝම් එක ජලයම මත ටිකක් ගිලී සමතුලිතතාවයේ පවිතීවි.
වස්තුවේ ඝනත්වය ජලයේ ඝනත්වය වඩා වැඩිනම් වස්තුවේ සම්පූර්ණ පරිමාවම ගිලුනත් ඒ සමාන ජල පරිමාවක් විස්ථාපනය වුනාම වස්ටුවේ බරට වඩා අඩු උඩුකුරු තෙරපුම් බලයක් ක්රියාත්මක වෙන්නේ කියල තේරෙනව ඇති.සම්ප්රයුක්ත බලයක් පහලට තියෙන නිසයි ඒක ගිලෙන්නේ.
ජලයේ පාවෙන වස්තුවක ටිකක් ගිලුනු ගමන්ම ඒ ගිලිච්ච පරිමාවට සමානව විස්ථාපනය වෙච්ච ජල පරිමාව මගින් වස්තුවේ බරට සමාන බලයක් ඇති කිරීමෙන් ගිලෙන්න කලින්ම සමතුලිත කරනවා. ඒකයි ඒක පාවෙන්නේ.
දන් ඕගොල්ලොන්ට උඩුකුරු තෙරපුමේ සිද්ධාන්තය පැහැදිලිව වැටහෙනවා ඇති!
නමෝ බුද්ධාය!