3.2 - ජලය පවතින විවිධ ආකාර
වර්ෂාවක දී පොළොවට පතිත වන ජල බිංදුවලට කුමක් සිදුවේ ද? ඒවා පොළොව මත ගලා යන ආකාරයත්, පොළොවට උරාගන්නා ආකාරයත්, කුහර තුළ එක් රැස්වන ආකාරයත් ඔබ දැක ඇති. වර්ෂාවක දී පොළොව
මතුපිටට වැටෙන ජලයේ හැසිරීම නිරීක්ෂණය කිරීම සඳහා පහත දැක්වෙන ක්‍රියාකාරකමෙහි යෙදෙමු.
ක්‍රියාකාරකම 3.3
වර්ෂාවකදී පොළොවට පතිත වන ජලයෙහි හැසිරීම නිරීක්ෂණය කිරීම
අවශ්‍ය ද්‍රව්‍ය :- වීදුරුවලින් තනා ඇති ටැංකියක්. මැටි, වැලි, ගල්, බොරළ වැනි පස්වල අඩංගු සංඝටක, කුඩා සිදුරු සහිත බදුනක
ක්‍රමය :-
- රූපයේ දක්වා ඇති පරිදි පසෙහි අඩංගු සංඝටක වීදුරු ටැංකිය තුළ පිළිවෙළින් සකස් කරන්න.
- සිදුරු සහිත බඳුනකට ජලය දමා රූප සටහනේ පෙනෙන පරිදි පස් මතට වැටීමට සලස්වන්න.
- ජලය ගමන් කරන අයුරු නිරීක්ෂණය කරන්න.
- නිරීක්ෂණය ඇසුරෙන් එලඹිය හැකි නිගමන මොනවාද ?
මෙහි දී සිදුරු සහිත ටින් බඳුනෙන් පස් මතට පතිත වන ජලය වර්ෂණය ලෙස දැක්විය හැකි ය. පොළොවට පතිත වූ ජලය පසේ සංඝටක හරහා පහළට ගමන් කර වැලි, බොරලූ, ගල් අතර රැඳී ඇති අතර එම ජලය භූගත
ජලය ලෙස සැලකිය හැකි ය. පසෙහි මතුපිට රැඳී ඇති ජලය මතුපිට ජලය ලෙස දැක්විය හැකි ය.
මේ අනුව ජලය පවතින ආකාර ලෙස වර්ෂණය (Precipitation), මතුපිට ජලය (Surface water) හා භූගත ජලය (Ground water) හැඳින්විය හැකි ය.
වර්ෂණය
වර්ෂාව, හිම, හිම කැට වැස්ස, අයිස් කැට වැස්ස ලෙසින් වර්ෂණය විවිධ ස්වරූපයෙන් ස්වාභාවික පරිසරයේ දී ඇතිවිය හැකි ය.
මතුපිට ජලය
සාගර, මුහුදු, ගංගා, ඇළ දොළ, වැව්, පොකුණු, විල්, දියඇලි ආදියෙහි එක් රැස් වී ඇති ජලය මතු පිට ජලය ලෙස හැඳින්විය හැකි ය.
භූගත ජලය
ළිංවලින් හා උල්පත්වලින් අපට ලැඛෙනුයේ භූගත ජලයයි.