19 පාඩම, වපුරන අයුරුම අස්වැන්න ලැබේ (ඉගැන්වීම් උපකාරක කෙටි සටහන් මාලාව)
-
සිතා මතා කරන, කියන, සිතන දේ කර්මය යැයි හැඳින් වේ.
-
යහපත් චේතනා මුල් වී කරන, කියන, සිතන කර්ම කුසල කර්ම හෙවත් යහපත් කර්ම වේ.
-
එසේම අයහපත් චේතනා මුල් වී කරන, කියන, සිතන කර්ම අකුසල කර්ම හෙවත් අයහපත් කර්ම වේ.
-
කරත්තය අදින ගොනා පසුපසින් එන කරත්ත රෝදය මෙන් අකුසල කර්ම කරන්නා පසුපසින් අයහපත් ප්‍රථිඵල පැමිණෙයි.
-
අකුසල කර්ම කරන්න පසුපසින් අයහපත් ප්‍රථිඵල පැමිණෙන බවට චක්ඛුපාල තෙරුන්ගේ කථාව උදාහරණ සපයයි.
-
තමා පසුපස එන තමාගේ සෙවනැල්ල මෙන් කුසල කර්ම කරන්නා පසුපසින් යහපත් ප්‍රථිඵල පැමිණෙයි.
සටහන:-
ඉහත අර්ථය ඇති ධම්මපද ගාථා දෙක පහත දක්වා ඇත.යමක වග්ගය.
1. ගාථාව.මනෝ පුබ්බංගමා ධම්මා - මනෝ සෙට්ඨා මනෝමයා
මනසා චේ පදුට්ඨේන - භාසති වා කරෝති වා
තතෝ නං දුක්ඛමන්වේති - චක්කජව වහතෝ පදංසිංහල අර්ථය
සිත සිතුවිලි වලට පෙරටු වේ. සිත සිතුවිලි වලට ශ්‍රේෂ්ඨ වේ. යමෙක් කිළිටි සිතින් යමක් කරයි නම්, යමක් කියයි යම්, ඒ හේතුවෙන් ගොනා පසුපස ඇදෙන රිය සක මෙන් දුක ඔහු පසුපස ලුහුබඳී.
2. ගාථාව
මනෝ පුබ්බංගමා ධම්මා - මනෝ සෙට්ඨා මනෝමයා
මනසා චේ පසන්නේන - භාසති වා කරෝති වා
තතෝ නං සුඛමන්වේති - ඡායාව අනපායිනිසිංහල අර්ථය
සිත සිතුවිලි වලට පෙරටු වේ. සිත සිතුවිලි වලට ශ්‍රේෂ්ඨ වේ. යමෙක් පහන් සිතින් යමක් කරයි නම්, යමක් කියයි යම්, ඒ හේතුවෙන් ඉවත් නොවී සමග යන සෙවනැල්ල මෙන් සුඛ විපාකය ඔහු පසුපස ලුහුබඳී.
-
කර්මය ගෙන බුදුරජාණන් වහන්සේ මෙසේ දේශනා කොට ඇත.
“චේතනාගං භික්ඛවේ කම්මං වදාමි චේතයිත්වා කම්මං කරෝති කායේන වාචාය මනසා“
“මම චේතනාව කර්මය යැයි කියමි. සිතාමතා කරන කාර්යික වචසික මානසික ක්‍රියා කර්ම ය.“
-
සිතා මතා නොකරන ක්‍රියා කර්ම බවට පත් නොවේ.
උදා:-1. ඇවිදින විට අප නොදැනීම කුඩා සතුන් පෑගී මැරුණ ද එය අකුසල කර්මයක් නොවේ.
2. රථවාහන ධාවනයේදී අත්වැරදීමකින් කෙනෙකු හැපුන ද එය අකුසල කර්මයක් නොවේ.
සටහන:-
සිතා මතා නොකරන කුසල පක්ෂයෙ ක්‍රියා වූවද කුසල කර්ම බවට පත් නොවන බව දරුවාට සුදුසු උදාහරණයක් මගින් පහදා දෙන්න.
උදා:-අප අතින් අතපසු වීමකින් බිම වැටෙන යම් මුදලක් අහුලාගත් අසරණයෙකු එම මුදලින් තම කුසගින්න නිවා ගත්ත ද එයින් අපට කුසල කර්මයක් සිදු නොවේ.
නමුත් අප විසින් සිතා මතා පිරිනමන ලද මුදලකින් අසරණ අයෙකු තම කුසගින්න නිවාගත් විට එයින් අපට දානමය කුසල කර්මයක් සිදු වේ.
අභ්‍යාස:-
1. පෙළ පොතේ ක්‍රියාකාරකම් සියල්ල කරවන්න.
