20 පාඩම, ලක් බුදු සසුනේ ආදිම තොරතුරු (ඉගැන්වීම් උපකාරක කෙටි සටහන් මාලාව)

සම්බුද්ධ පරිනිර්වාණයෙන් වසර 236 කට පසුව ක්‍රිස්තු පූර්ව 3 වන සියවසේ දී මිහිඳු මහ රහතන් වහන්සේගේ ලංකා ගමනය සිතු විය.

එකල දඹදිව රාජ්‍ය කළ ධර්මාශෝක රජතුමා විසින් දේවානම් පියතිස්ස රජු ඇතුලු ලක් වැසියාට ධර්ම ප්‍රචාරය කරනු පිණිස මිහිඳු හිමි ලක්දිවට වැඩම කරවනු ලැබිණි.

මිහිඳු මහරහතන් වහන්සේ සමග ඉට්ඨිය, උත්තිය, සම්බල, භද්දසාල යන තෙරවරුන් ද සුමන සාමනේර හිමි ද භණ්ඩුක උපාසක ද වැඩම කළහ.

සටහන:-
තෙර, සාමනේර, උපාසක යන වචන ත්‍රිත්වයේ අර්ථයන් දරුවාට පැහැදිලි කරන්න.

උපසම්පදා වූ භික්ෂුවක් තෙර හෙවත් ස්ථවීර යන නමින් හැඳින්විය හැකි අතර උපසම්පදාව ලබා නැති භික්ෂුව සාමනේර නමින් හඳුන්වනු ලබයි. උපාසක උපාසිකා නාමයෙන් හැඳින්විය හැක්කේ තෙරුවන් සරණ ගිය ගිහි පිරිසයි.
 

පොසොන් පුර පසළොස්වක පොහොය දින මිහින්තලාවේදී මිහිඳු හිමි ඇතුලු පිරිසට දේවානම්පිය තිස්ස රජු මුණගැසුණි.

මිහිඳු හිමි විසින් දේවානම්පිය තිස්ස රජතුමාට තමන්වහන්සේ ඇතුලු පිරිස පහත පරිදි හඳුන්වා දෙන ලදි.

“සමණා මයං මහාරාජ - ධම්මරාජස්ස සාවකා
තවේව අනුකම්පාය - ජම්බුදීප ඉධාගතා“

“මහරජ, අපි ධර්මරාජයන් වහන්සේගේ ශ්‍රාවකයෝ වෙමු. ඔබට ම අනුකම්පාවෙන් දඹදිව සිට මෙහි පැමිණියෙමු“
 

මිහිඳු හිමි විසින් චුල්ලහත්ථිපදෝපම සූත්‍රයෙන් දේශනා කළ ධර්මය ශ්‍රවණය කළ රජු ඇතුලු පිරිස තෙරුවන් සරණ ගියහ.
 

අනතුරුව රැස් වූ දෙවි දේවතාවුන් ඇතුලු පිරිසට මිහිඳු හිමියන් සමචිත්ත පරියාය සූත්‍රයෙන් දහම් දෙසූ සේක.

පසුව නගරයට පැමිණි මිහිඳු හිමි විසින් විමානවත්ථු, පේතවත්ථු සහ සච්ච සංයුක්ත මාතෘකා කරගනිමින් දේශිත ධර්මය ශ්‍රවණය කළ අනුලා දේවිය ඇතුලු පිරිසක් සෝවාන් ඵලයට පත් වූ හ.

පසුව දේවදූත සූත්‍රය, බාලපණ්ඩිත සූත්‍රය ආදිය මාතෘකා කරගනිමින් ද මිහිඳු හිමියෝ ලක් වැසියාට දහම් දෙසූහ.

පසු කලෙක දේවානම්පිය තිස්ස රජතුමා විසින් මිහිඳු හිමි ඇතුලු මහා සංඝරත්නය උදෙසා මහමෙව්නා උයන (පසු කලෙක මහා විහරය) පිළියෙල කරවා පූජා කළේය.

මහා අරිට්ඨ ඇමතිවරයා ඔහුගේ සහෝදරයන් පනස් දෙනෙකු සමග පැවිදි වීමත් සමග දේශීය භික්ෂු පිරිසේ ආරම්භය සිදු විය.

මිහිඳු මාහිමියන්ගේ නැගනිය වූ සංඝමිත්තා තෙරණිය ශ්‍රී මහා බෝධීන් වහන්සේ ද සමගින් ලක්දිවට වැඩම කළ සේක.

සංඝමිත්තා තෙරණිය විසින් අනුලා දේවිය පැවිදි කරවීමත් සමග ලක්දිව භික්ෂුණී ශාසණයේ ආරම්භය සිදු විය.

දේවානම්පිය තිස්ස රාජ්‍ය සමයේ දඹ්දිව සිට බුදුරජාණන් වහන්සේගේ අකු ධාතුව හා පාත්‍රා ධාතුව වැඩම කරවනු ලැබිණි.

බුදුරදුන්ගේ අකු ධාතුව නිදන් කොට ථූපාරාමය ඉදි කරන ලද අතර එය මහින්දාගමනයෙන් පසුව ලක්දිව ඉදි කළ මුල්ම චෛත්‍ය වේ.
 

අභ්‍යාස:-

1. පෙළ පොතේ සියලුම ක්‍රියාකාරකම් කරවන්න.

2. මිහිඳු හිමි සහ දේවාහන්පිය තිස්ස රජතුමා අතර ඇතිවූ අඹ ප්‍රශ්ණය සහ ඥාති ප්‍රශ්ණය යන සංවාදය ලියා දක්වන්න.

3. මහින්දාගමනය ශ්‍රී ලාංකික ජන ජීවිතයට මහත් බලපෑමක් කළ සන්ධිස්ථානයකි. මේ බව උදාහරණ දෙමින් පහදන්න. (ල. 10)