6 පාඩම, දුක්ඛ සමුදය ආර්ය සත්‍යය (ඉගැන්වීම් උපකාරක කෙටි සටහන්)
-
චතුරාර්ය සත්‍ය නම්,
1. දුක්ඛ ආර්ය සත්‍යය - දුක
2. දුක්ඛ සමුදය ආර්ය සත්‍යය - දුකට හේතුව
3. දුක්ඛ නිරෝධාර්ය සත්‍යය - දුක නැති කිරීම
4. දුක්ඛ නිරෝධ ගාමිණී පටිපදා ආර්ය සත්‍යය - දුක නැති කිරීමේ මාර්ගය
-
ධම්මචක්කප්පවත්තන සූත්‍ර දේශනාවේදී බුදුරදුන් විසින් දුක්ඛ සමුදය ආර්ය සත්‍යය මෙසේ හඳුන්වා දෙන ලදි.
“ඉදං කෝ පන භික්ඛවේ දුක්ඛසමුදයං අරියසච්චං යායං තණ්හා පෝනෝභවිකා නන්දිරාග සහගතා තත්‍රතත්‍රාභි නන්දිනී සෙය්‍යථිදං කාම තණ්හා, භව තණ්හා, විභව තන්හා.“
“දුක්ඛ සමුදය ආර්ය සත්‍යය යනු තණ්හාවයි. එය පුනර්භවය ඇතිකර, සතුට හා ඇල්ම සහිත, ඒ ඒ තැන විශේෂයෙන් සතුටු වන්නා වූ කාම තණ්හාව, භව තණ්හාව හා විභව තණ්හාව වශයෙන් ප්‍රහේද ගතය.“
-
මෙහිදී දුකට හේතුව වශයෙන් දක්වන තණ්හාවෙහි ලක්ෂණ කිහිපයක් දක්වා ඇත.
1. පොනෝභවිකා - තණ්හාව පුනර්භවය ඇති කරයි. භවය නැවත නැවත ඇති කිරීම තණ්හාවේ ලක්ෂණයකි.
2. නන්දිරාග සහගතා - නන්දිය සහ රාගයෙන් යුක්තය. නන්දිය යනු සතුටය. රාගය නම් ඇලීමය. සතුටු වීමත්, ඇලීමත් තිබීම තණ්හාවේ ලක්ෂණයකි.
3. තත්‍ර තත්‍රාභිනන්දිනී - තත්‍ර තත්‍ර යනු ඒ ඒ තැන ය. අභිනන්දනය යනු විශේෂයෙන් සතුටු වීම ය. උපදින උපදින භවයන්හි හා ලැබෙන ලැබෙන අරමුණු වල විශේෂයෙන් සතුටු වීම තණ්හාවේ ලක්ෂණයකි.
-
තණ්හාව ත්‍රිවිධය,
1. කාම තණ්හා - රූප, ශබ්ද, ගන්ධ, රස, ස්පර්ශ යන පංචකාම වස්තූන් කෙරෙහි ඇති කරගන්නා තදබල ඇල්ම, ආසාව කාම තණ්හාව නම් වේ.
2. භව තණ්හා - භවයට හෙවත් නැවත නැවත ඉපදෙමින් ජීවිතය පවත්වා ගැනීමට ඇතිවන ආසාව භව තණ්හාවයි.
3. විභව තණ්හා - මරණයෙන් ජීවිතය අවසන් වේ යැයි සිතා, මරණයට ප්‍රථම සියලු සැප සම්පත් විඳීමට ඇති වන ආසාව විභව තණ්හාවයි.
අභ්‍යාස:-
1. පංචේන්ද්‍රිය පිහිටා ඇත්තේ පංච කාම වස්තූන් පිළිබඳව අරමුණු ලබාගැනීමටය. එසේනම් තණ්හාවෙන් තොරව පංචකාම වස්තූන් පරිහරණය කරන්නේ කෙසේදැයි පැහැදිලි කරන්න. (ල. 10)
2. පෙළ පොතේ ක්‍රියාකාරකම් සියල්ල කරවන්න
