සම්ප්‍රදායික යෙදුම්
සම්ප්‍රදායික යෙදුම්
කිසියම් ප්‍රකාශයක් රසවත් ව ඉදිපත් කිරීමට ලෝකයේ ඕනෑ ම භාෂාවක සම්ප්‍රදායික යෙදුම් ඇත. එදිනෙදා කතා ව්‍යවහාරයේ දි මේ යෙදුම් යොදා ගනිමින් තම අදහස් රසවත්ව ඉදිරිපත් කරයි.
" භාෂාවකට උරුම වූ මෙවැනි යෙදුම් ( රූඪි / ප්‍රස්තාව පිරළු / යුගල පද ) : සාම්ප්‍රදායික යෙදුම් ලෙස හැදින්වේ.
- රූඪි ( ඉගි වැකි )
- ඉහේ මලක් පිපුණි
- යකා නැග්ගේ ය
මෙවැනි යෙදුම්වල අර්ථය ඒවායේ යෙදී ඇති වචනවලින් කියැවෙන අර්ථයට වඩා ඉක්මවා යන වෙනස් ම අර්ථයකි. මේවායේ අර්ථය ඉගියෙන් ගත යුතු ය. මේවා " ඉගි වැකි " ය. ඉගි වැකි හෙවත් රූඪි භාවිතා කිරීමෙන් භාෂාව රසවත් වේ.
- අනූ නමයෙන් බේරුනා - යන්තමින් බේරුනා
- පොතේ ගුරා - මූලිකයා, "පණ්ඩිතයා"
- සායම ගියා - ගෞරවය නැතිවීම
- ප්‍රස්තාව පිරළු :
ප්‍රස්තාවකට හෙවත් අව්ස්ථාවට ගැළපෙන කියමන " ප්‍රස්තාව පිරළු " වේ. ප්‍රස්ථාව පිරළු බිහි වුනේ ගැමි වහරෙනි. කතා බහේදි මෙන්ම ලේඛනයේ දි ද ප්‍රස්තාව පිරළු භාවිතා කිරීමෙන් ගැඹුරු අර්ථයක් සරලව ප්‍රකාශ කිරීමට හැකීයාව ලැබේ. උපදේශණය මෙන්ම උපහාසය, හාස්‍යය, මෙහි ඇති ජීව ගුණය යි. බොහෝ ප්‍රස්තාව පිරළු කතාන්දර ඇසුරෙන් නිර්මාණය වී ඇත. සිංහල භාෂාවේ විශේෂ ප්‍රයෝගයක් වශයෙන් ප්‍රස්ථා පිරුළු සැලකිය හැකියි. ප්‍රස්ථාව පිරුළ වශයෙන් ද මෙය ව්‍යවහාර වන අතර සමාජයේ යම් කරුණක් වඩාත් සාර්ථකව සන්නිවේදනය කිරීමට හැකි භාෂා ක්‍රමයක් වශයෙන් ද ප්‍රස්ථා පිරුළු සැලකිය හැකිය. සිංහල භාෂාවේ ප්‍රස්ථා පිරුළු රැසක් ව්‍යවහාර වන අතර ඇතම් පිරුළු හා බැදුණු ජනප්‍රිය, රසවත් ජන ප්‍රවාද ද පවතී.
- අත හයිය නම් බත නොවරදින්නේ නැත
- වෙඩි කෑ ඌරෙකු
- කන්න දීපූ අත හපා කනවා වගේ
උදාහරන;
- බළලා ලව්වා කොස් ඇට බානවා - අනිත් අය ලවා තමාගෙ වැඩ කරවා ගනීම.
- මුහුද හත් ගව්වක් තියල අමුඩ ගහනවා වගේ - යම් වැඩකදී අනවශ්‍ය ලෙස පූර්ව සූදානම
- වක්කඩේ හකුරු හැංගුවා වාගේ - නිෂ්ඵල දෙයක් කිරීම (අවසානයේ දී ප්‍රථිපලයක් නොලැබෙන)
3. යුගල පද
මේ යෙදුම් තනි පදයක් ලෙස යෙදීමෙන් මෙහි රසයට බාධා ඇති වේ. රසයක් නැත. පද යුගලය එකට යෙදෙන විට එහි අරුත වඩාත් හොදින් අපට දැනේ. " යුගල පද" ලෙස මේවා හදුන් වන්නේ පද යුගලය ම එකට භාවිතා කළ යුතු බැවිනි.
- දුක් මහන්සි
- හරි බරි
- සිතා මතා
- කල් යල්
- සරු සාර
- සාත්තු සප්පායම්
- ණය - තුරුස්
- අනෙ-අපොයි
- හිතක් - පපුවක්
- හාවක් - හුවක්
4.උපමා
මේ යෙදුම් වල "මුතු, හා පැටවෙකු, නරියෙකු" යන පද "උපමා" වේ .
- ඇගේ දත්මුතු වැනිය
- ඔහුනරියෙකු මෙන් කපටිය
- කුඩා දරුවාහා පැටවෙකු මෙන් අහිංසකය.
5.රූපක
රූපකයක් යනු උපමාවක දී මෙන්, වැනි, ලෙස, මෙන් යනාදී සමානාත්ම වාචකයක් නොමැතිව කෙළින්ම යමක් තවත් දෙයකට සමාන කිරීමයි.
උදා:- මගේ දියණිය මගේ දෙනෙත ය.
මගේ දියණිය මගේ දෙනෙත වැනිය යනුවෙන් පැවසූ විට එය උපමාවකි. මගේ දියණිය මගේ දෙනෙත ය යනුවෙන් පැවසූ විට එය රූපකයකි.
ඇය සුරදෙවඟනකී ලෙස දියණිය සුරදෙවඟනක් ලෙස දක්වා ඇත. සුරදෙවඟනක් වැනි යයි නිපාත පදයක් නොමැති බැවින් එය උපමාවක් නොවේ. රූපකයකි. මෙය රූපකයක් ලෙස කවියට අපූරු අලංකාරයක්එක්කර ඇති බව දැකිය හැකි ය.
"සඳකි, කිතුල් රෑන" යන පද "රූපක" වේ.
* ඇගේ මුහුන සඳකි.
* ඇගේ කෙස් කළඹ කිතුල් රෑනකි.
( සිංහල යතුරු පුවරුව භාවිතා කිරීමේ දී වචන වල අකුරු වෙනස් වීමට ඉඩ ඇත )
