ජෛව විවිධත්වය 2
ජෛව විවිධත්වයේ පරිණාමය
පෘථිවියේ ඉතිහාසය පහසුව සඳහා යුග හතරකින් හා අවධි 11 කින් යුත් ශ්‍රේණියකට බෙදාඇත.
පළමු යුගයේ සිට යුග හතර පහත දැක්වේ :-
Archeozoic
Palaeozoic
Mezozoic
Cenozoic
Archeozoic යුගයේ ප‍්‍රාග්කේම්බී‍්‍රය අවධියේ බැක්ටීරියා හා ප්‍රොටිස්ටාවන් පමණක් සිටියහ. ප‍්‍රභාසංශ්ලේෂක ජීවීන් ඇතිවී විවිධාංගීකරණය සිදුවුයේ වර්ෂ බිලියන 2.7 - 0.7 ට පමණ පෙරය. මුලින්ම ඇතිවූ ප‍්‍රභාසංශ්ලේෂක ජිවීන් හට ඔක්සිජන් නිපදවීමට නොහැකි විය. වායුගෝලයේ ඔක්සිජන් ප‍්‍රමාණය වැඩිවී, ඒවා අයනීකරණයවීමෙන් ඕසෝන් ස්තරය සැදී ඇත. සුන්‍යෂ්ටිකයන් මුලින්ම ඇතිවූයේ අවුරුදු බිලියන (1-1.5)ට පමණ පෙරය. එමනිසා
පෘථිවිය මත ජීවය ලෙස වර්ෂ බිලියන දෙකක් පමණ පැවතියේ ප‍්‍රාග්න්‍යෂ්ටිකයන් පමණකි. ප්‍රෝටිස්ටාවන් විවිධාංගිකරණයවීම හා සිය`එ ප‍්‍රධාන අපෘෂ්ඨවංශී වංශ ඇතිවීම වර්ෂ බිලියන 0.7 ට පමණ පෙර සිදුවිය. ඒක ෙසෙලික සුන්‍යෂ්ටිකයන් බැක්ටීරියාවන්ගෙන් පරිණාමය විය. බහු ෙසෙලීක ජීවී කාණ්ඩයේ ආදිතම බහුෙසෙලික ජීවීන් සාගරයේ පරිණාමය විය. නිඩාරියාවන් (කොරල් හා මුහුදු ඇනිමනි), ඇතැම් ඇනෙලිඩාවන් හා
මුල්ම ආත්‍රෝපොඩාවන් නිදසුන් ය. සාගරයේ සිටි ජීවීන්ගේ විවිධාංගීකරණය සිදුවීම වර්ෂ මිලියන 700 ක සිට අද දක්වා සිදුවේ. පෘෂ්ඨවංශිකයන්ගේ සම්භවය හා මොලූස්කාවන්, ට්‍රයිලෝබයිටාවන් හා ක‍්‍රස්ටේෂියාවන් ඇතිවීම වර්ෂ මිලියන 500 ට පමණ පෙර සිදුවිය. ගොඩබිම් ශාකවල ගණවාසීකරණයත් වර්ෂ මිලියන 480 ට පමණ පෙර සිදුවූ අතර, ඔවුන්ගේ එම කාලයේ සිට අද දක්වා සිදුවේ. ගොඩබිමේ සත්ත්ව ගණාවාසීකරණය වර්ෂ 420 ට පමණ පෙර සිදු විය. ඔවුන්ගේ විවිධාංගීකරණය අද දක්වා ප‍්‍රථමයෙන් ගොඩබිමට ගිය පෘෂ්ඨවංශීන් උභයජීවීහු වෙති. ගොඩබිමත්, ජලයත් අතර සංචරණය කිරීමේ හැකියාව ඔවුහු දිගටම පවත්වා ගත්හ. උභයජීවීන් ඛණ්ඩිකීය වරල් සහිත මත්ස්‍යයන්ගෙන් සම්භවය උදා:- Latimeria
ඉන් පසු උරගයන් උභයජීවීන්ගෙන් සම්භවය විය. ඔවුහු භෞමික ජීවිතය කෙරෙහි සම්පූර්ණයෙන් අනුවර්තනය වී ඇත. ඔවුන් හට ඒ සඳහා විශේෂණය වු ව්‍යුහාත්මක හා කායික විද්‍යාත්මක ලක්ෂණ ඇත. මෙම කාලයේදීම මූලික පාසි හා පර්ණාංගවල උච්චවීම සිදුවිය. උරගයන්ගෙන් පක්ෂීන් ඇතිවිය. පියාසර කිරීමේ හැකියාව නිසා බොහෝ පක්ෂීන්ට පුඑල් ලෙස ව්‍යාප්තවීමට හැකිවී තිබේ. කෘමීන් මුලින්ම ඇතිවුයේ carboniferous යුගයේදී
වන අතර ඔවුන්ගේ විවිධත්වය වැඩිවී ඇත. විශාල වැසි වනාන්තර, ගස් පර්ණාංග, clubmosses හා ප‍්‍රථම විවෘතබීජක සහිතව ශාක පුඑල් ලෙස carboniferous අවධියේ දී ව්‍යාප්ත විය.
වර්තමානයේ දී භාවිත කරන ගල් අගුරු නිධි බොහෝමයක් මෙම වනාන්තරවලින් සෑදුනු ඒවා වෙයි
පර්මියන් (වර්ෂ මිලියන 280 ට පෙර ) අවධියේ දී කේතුධර ගස් ඇතිවිය. උරගයන්ගේ අනුවර්තී විකිරණ නිසා ට‍්‍රයැසික අවධියේ දී ඩයිනොසරයන් අතිවිය. ඩයිනෝසරයන්මීසොසොයික යුගයේ දී පෘථිවියේ ප‍්‍රමුඛයන් විය. එහි උච්චතම අවස්ථාව ක‍්‍රයිටේසීය අවධියේ දී ඇතිවිය. මුල්ම ක්ෂිරපායින් ට‍්‍රයැසික අවධියේ දී ඇතිවූ නමුත් වර්ෂ මිලියන ගණනක් ඔවුන් අප‍්‍රධාන කාණ්ඩයක් ලෙස පැවතුණි. ක‍්‍රයිටේසීය අවධියේ දී පුෂ්ප පිපෙන ශාක හා නූතන මත්ස්‍යයන්ගේ ආරම්භය හා කලල බන්ධය සහිත ක්ෂිරපායින් ඇතිවීම සිදුවිය. පුෂ්ප සහිත ශාකවල පුලූල් ව්‍යාප්තිය හා උච්චවීම අනුවර්ති විකිරණ නිසා සිදුවිය. ක්ෂිරපායින්ගේ අනුවර්තී විකිරණ ඇතිවීම නිසා ට‍්‍රයැසික් අවධියේ දී විශේෂ ගණනාවක් ඇතිවිය. මානවයා නූතන විශේෂයකි.ඔහුගේ ආරම්භය වර්ෂ 5,00,000 ට පමණ පෙර සිදුවිය.
විශේෂ නෂ්ට වීම.:-
දැනට සිටින ජීවී විශේෂ විසින් වෙනස්වීම හෝ නෂ්ටවීම තුළින් නව විශේෂ සඳහා ඉඩ සැලසිය යුතු ය. එබැවින් ස්වාභාවික නෂ්ටවීම පරිණාමික කි‍්‍රයාවලියේ කොටසක් ලෙස සැළකේ.
නෂ්ටවීමේ ශීඝ‍්‍රතාවට වඩා පරිණාමික ශීඝ‍්‍රතාව වැඩි ය. එම නිසා කාලයත් සමග ජෛව විවිධත්වය වැඩිවී ඇත.
නෂ්ටවීම යනු පෘථිවියෙන් / මිහි මතින් විශේෂයකට අයත් අවසාන ජීවියා ඉවත්වීමයි. ජෛව විවිධත්ව ඉතිහාසයෙහි මහා විපත් නිසා අති විශාල සංඛ්‍යාවලින් සිදුවූ නෂ්ටවීම් ටි‍්‍රලෝබයිටාවන්ගේ නෂ්ටවීම - පර්මියන් අවධියේ අවසානය (වර්ෂ මිලියන 200ට පමණ පෙර) ඇමොනිටාවන්ගේ නෂ්ටවීම - කි‍්‍රටේසීය අවධියේ අවසානය (වර්ෂ මිලියන 65 ට පමණ පෙර) ඩයිනොසරයන් නෂ්ටවීම - කි‍්‍රටේසීය අවධියේ අවසානය (වර්ෂ මිලියන 65 ට
පමණ පෙර) මානව ගහනය හා ශිෂ්ටාචාරයෙහි වර්ධනයත් සම`ග මිනිසා විසින් නෂ්ටවීමේ සීඝ‍්‍රතාව වැඩි කර ඇත. වර්තමානයේ මිනිසා විසින් පෘථිවිය මත තම ආධිපත්‍යය පතුරා තිබෙන අතර, පෘථිවිය මත මිනිස් බලපෑමෙන් තොර කිසිදු පරිසර පද්ධතියක් නැත. ඉදිරි වසර 30 තුළ විශේෂ අතුරෙන් 5 - 10% ක් පමණ නෂ්ට විය හැකි බව ඇස්තමේන්තු කර ඇත. මානව ගහනයේ හා මිනිසා විසින් භාවිත කරන සම්පත් පදනමේ වර්ධනය, කෘෂිකර්මය,
කර්මාන්ත, වනාන්තර එළි කිරීම, ප‍්‍රවාහනය, නාගරීකරණය වැනි මානව මැදිහත්වීම් ගණනාවක් මත රඳා පවතී.
මෙම කි‍්‍රයාවලි පරිසර පද්ධතිවල කි‍්‍රයාකාරිත්වය කෙරෙහි බලපාන නිසා එම`ගින් ජෛව විවිධත්වයට හානි වේ.
